دانلود مقاله اختلالات خواب

بخشی از مقاله

اختلالات خواب

دانش خواب و رویا

پستانداران مى خوابند، پرندگان مى خوابند، حتى ماهى ها، خزندگان و حشرات نیز مى خوابند. خواب براى جانداران ضرورى تر از غذا است و انسان در حدود یک سوم از عمرش را در خواب مى گذراند. چرا نیاز داریم که مدتى چنین طولانى را در بى خبرى سپرى کنیم؟ و اگر نخوابیم چه اتفاقى خواهد افتاد؟ در این جا سرى مى زنیم به دنیاى

عجیب خواب عمیق، خواب سطحى، رویا و تمام جنبه هاى دیگر یک خواب شبانه خوب (یا بد)
نکته این است که خواب فعالیتى نیست که به انتخا

ب و سلیقه ما باشد طبیعت خواب را بر ما تحمیل مى کند و حتى اگر پلک هم نداشتیم باز هم به خواب مى رفتیم. بیشتر ما اگر حتى یک شب هم بى خوابى بکشیم دچار تمام دشوارى هایى خواهیم شد که نزدیک بود لیندبرگ را از پاى درآورند. بدون خواب خلق ما تنگ و افسرده مى شود، روابط اجتماعى مان آسیب مى بیند، سلامتى مان دچار اختلال مى شود و خلاصه انجام هر عملى با دشوارى همراه خواهد بود. خواب براى زنده ماندن مان مهم تر از غذاست. با این حال خواب حداکثر یک سوم زندگى ما را به خود اختصاص مى دهد. بیشتر ما هنگام مردن بیشتر از ۲۵ سال از زندگى مان را در سرزمین خواب و رویا به سر برده ایم
چرا لازم است که این همه مدت را در حالت بى خبرى به سر بریم؟ روشن است که بدون نفس کشیدن، تولیدمثل کردن یا غذا خوردن، فواید خواب چندان آشکار نخواهد بود.

چرا مى خوابیم؟

خواب رفتارى است که سابقه آن را مى توان در نردبان تکامل به

خیلى دورها رساند. در تمام حیوانات خواب شامل قطع فعالیت فیزیکى و نقصان هوشیارىحسى طى دوره هاى منظم در طول دوره هاى ۲۴ ساعته است. حیوانات دیگر _ حتى مگس میوه- را هم مى توان با محرک هایى چون کافئین بیدار نگه داشت و آنها نیز همچون انسان ها وقتى که نوزاد هستند بیشتر مى خوابند. لذا خواب یکى از پایه هاى بقاى حیوانات به شمار مى رود و میلیون ها سال تکامل و تحول نقش آن را حتى مهم تر و برجسته تر از سا

بق ساخته است ولى تا سال ۱۹۵۲ دانشمندان بر این گمان بودند که خواب حالتى منفعل است که فعالیت مغز در طول آن متوقف مى شود .
اما در آن سال کشف خارق العاده اى صورت گرفت. ناتائیل کلایتمن یکى از پیشگامان پژوهش در خواب و شاگردش یوجین آسرینسکى از دانشگاه شیکاگو متوجه این نکته شدند که خواب داراى دوره هایى با حرکت سریع چشم ما _ اصطلاحاً خواب همراه با حرکات سریع چشم (خواب رم REM) _ است که با فعالیتى دیوانه وار در مغز درست مانند بیدارى همراه است.تا زمانى که دلیل خواب رم کشف نشده بود، همه آن را حداکثر فعالیت مغز براى ضبط و ثبت وقایع تلقى مى کردند. نخستین دوره خواب رم تا یک ساعت پس از به خواب رفتن ما روى نمى دهد.
خواب در یک دوره ۹۰ دقیقه اى از چهار مرحله خواب غیررم (NREM) و یک دوره خواب رم عبور مى کند که در مجموع حلقه اى را تشکیل مى دهند که در طول شب بار ها تکرار مى شود. این کشف هم شده که بیشتر رویا ها در طول خواب رم اتفاق مى افتند و دو نوع خواب به همان اندازه با یکدیگر متفاوت اند که خواب و بیدارى با یکدیگر تفاوت دارند.
جالب این است که با وجود آن که تمام پستانداران، پرندگان و خزندگانى که از نظر تکاملى جدید ترند داراى هر دو نوع خواب هستند، خزندگان ابتدایى تنها خواب غیررم دارند. این بدان معنا است که خواب رم تحولى جدیدتر و احتمالاً همزمان با ظاهر شدن پستانداران یعنى ۲۵۰ میلیون سال قبل است.
.
جروم سیگل پروفسور روانپزشکى و عضو «انستیتو پژوهش در مغز» در دانشگاه کالیفرنیا اعتقاد دارد که خواب غیررم فرصتى را براى بازسازى سلول هاى آسیب دیده

به دنبال یک روز فعالیت سوخت و ساز بدن فراهم مى آورد:

اما پروفسور جیم هورن از دانشگاه نوبلرو که ویراستار یکى از دو نشریه بین المللى است که به موضوع خواب اختصاص دارند، با این مسئله موافق نیست: «شواهد اندکى وجود دارد حاکى از این که سلول هاى بدن صرف نظر از مغز اقدام به ترمیم خویش در طول دو

ره خواب کنند. تمام شواهد نشان مى دهند که سلول ها در طول بیدارى به همان خوبى دوره خواب آسیب ها را ترمیم مى کنند.» هورن خاطرنشان مى کند که مغز هیچ گاه در طول بیدارى درهایش را نمى بندد حتى زمانى که در تاریکى در بستر دراز کشیده ایم مغز مثل کامپیوترى که در حالت انتظار (Standby) هست در آمادگى کامل به سر مى برد. تصاویر نقشه بردارى از مغز نشان داده اند که مغز به ویژه ناحیه پیشانى قشر مغز تنها در طول دوره خواب غیررم تا حدى در استراحت به سر مى برد. هورن چنین استدلال مى کند که بدین ترتیب مى توانیم نتیجه بگیریم که خواب غیررم فرصتى است براى بافت هاى مغز که خستگى و فرسودگى طول روز را جبران کند.

درک خواب رم

هدف از خواب غیررم (NREM) به احتمال زیاد استراحت و بازیابى مغز است خب پس از خواب رم و رویا چه؟ دکتر کلودیو استامپى رئیس «مرکز پژوهش هاى خواب و هوشیارى» در «انستیتو پژوهش زمان- زیستى» در بوستون مى گوید: «به نظر مى رسد اگر از خواب رم محروم شویم یادگیرى و تحکیم حافظه دستخوش آسیب مى شود. ما نیاز داریم آنچه را که در طول دوره قبلى بیدارى رخ داده مجدداً فرآورى کنیم تا آن اطلاعاتى را که مفیدند ذخیره نماییم.»

مسلماً مطالعات دیگرى هم وجود دارند که بیانگر وجود پیوند محکمى بین خواب رم، یادگیرى و حافظه هستند. انسان ها و حیوانات هر دو پس از یادگیرى یک مهارت جدید افزایشى در خواب رم نشان مى دهند. اگر مانع خواب رم در آنها شویم، یادگیرى و به خاطر آوردن مهارت مزبور برایشان دشوارتر خواهد بود. آزمایش ها بر روى انسان ها نشان داده اند که خواب رم باید ظرف ۲۴ ساعت پس از تجربه یادگیرى رخ دهد، تا بتوانند آن را به خاطر آورند.

هورن با این نقطه نظر مخالف است. وى مى گوید: «داروهاى ضدافسردگى سه حلقه اى که به بیمارانى که از افسردگى رنج مى برند داده مى شود کاملاً خواب رم را از بین مى برند و تا زمانى که مصرف دارو ادامه دارد وضع چنین است. با این حال بیماران با وجود محروم بودن از خواب رم به مدت چندین ماه هیچ نشانه اى از اختلال حافظه از خود بروز نمى دهند.

» او همچنین خاطرنشان مى کند که دلفین ها خواب رم کمى دارند یا اصلاً ندارند با این حال آموزندگان درخشانى هستند. هورن در عوض نظریه تکاملى را که نخستین بار توسط پژوهشگر پیشتاز در امر خواب میشل ژووه مطرح شد، مى پذیرد. ژووه بر این باور است که فعالیت شدید در طول خواب رم براى رشد و تکامل سلول ها و شبکه هاى عصبى بدن در اوایل زندگى ضرورى است. مثلاً جنین انسان را در نظر بگیرید. در طول ماه هاى طولانى و تاریک زندگى در داخل رحم محرک هاى خارجى اندکى براى فعال کردن مغزى که در حال رشد و تکامل است وجود دارند؛ از این رو ژووه این فرضیه را مطرح مى کند که مغز خود محرک هاى خویش را به شکل خواب رم و رویا ها فراهم ساخته و به این ترتیب به رشد و تکامل خویش کمک مى کند.
این نظریه با این واقعیت نیز کاملاً سازگار است که مغز هایى که کمتر تکامل یافته اند بیشتر از مغز تکامل یافته افراد بزرگسال در خواب رم به سر مى برند.
خلاصه آن که کارکرد خواب رم هنوز در پرده ابهام قرار دارد. امید است که با پیشرفت تکنیک هاى اسکن مغز آن نواحى از مغز که در این دو نوع خواب نقش دارند، بیشتر شناخته و درک شوند. با این حال احتمالاً این پرسش پاسخ سرراستى نخواهد داشت. به گفته هورن: «تاکنون ۱۰۰ نوع ماده شیمیایى در ناحیه مغز، که به نحوى به موضوع خواب مربوط مى شوند کشف شده اند و بسیارى نیز در راهند لذا آنچه که مسلم است هیچ مرکز واحدى براى خواب وجود ندارد.»
خواب احتمالاً کارکرد پیچیده اى است که از آثار محرومیت از آن بر روح و تن نیز این موضوع کاملاً آشکار است. یک چیز مسلم است و آن اینکه هرگز بدون خواب نخواهیم بود. بسیار غیرمحتمل است که در آینده دارویى یا تکنیکى کشف شود که بتوانیم به کمک آنها بیدار بمانیم و در عین حال سالم باشیم.

هنگامى که رویا به کابوس تبدیل مى شود

آسیب زدن به خود و کسان مورد علاقه خود در حین خواب به نظر هولناک مى رسد ولى مى تواند در طول انواع رم و غیررم خواب هر دوم اتفاق بیفتد. پدیده اى که در طول خواب غیررم که امواج آهسته اى دارد اتفاق مى افتد. گاه گاهى در خواب راه رفتن در کودکى بسیار شایع است و در این سن و سال نمى توان آن را مشکلى تلقى کرد لیکن اگر این وضعیت تا دوران بزرگسالى ادامه یافت مى تواند نشانه اى دال بر وجود نوعى بیمارى روانى باشد همچنین به نظر مى رسد این عارضه در خانواده ها باقى مى ماند و از والدین به فرزندان به ارث مى رسد. لیکن باید گفت خشونت در طول راه رفتن در خواب بسیار نادر است. بیشتر موارد نیازى به درمان ندارند.
خشونت در اختلالى به نام «اختلال رفتارى خواب رم» بسیار شایع است. این بیمارى که تنها اخیراً (۱۹۸۷) کشف شد، حاصل شل و بى حرکت نشدن عضلات در خواب رم است. این بدان معنا است که قربانیان این اختلال از لحاظ فیزیکى مانعى در پیش روى خویش براى عملى کردن رویا هایشان- که بیشتر ماهیتى خشونت آمیز و آ زارد هنده دارند _ ندارند. این اختلال بیشتر مردان سالخورده را گرفتار مى کند، ولى مى توان با دارویى به نام کلونازپام آن را درمان کرد. راه رفتن در خواب مى تواند به قدر کافى خطرناک باشد ولى اختلالات خواب بسیار نگران کننده ترى هم وجود دارند

انواع اختلالات خواب

نشانگان خوردن شبانه

بیماران سه یا چهار بار در طول شب بیدار مى شوند و احساس مى کنند که مجبورند چیزى بخورند. الگوى ترشح هورمونى این افراد غیرعادى است. سطوح بالاى کورتیزول که هورمون استرس محسوب مى شود، افزایش کمتر از حد طبیعى ملاتونین به هنگام شب و سطوح پایین لپتین که هورمون مهار کننده اشتهاست. به عقیده یکى از کارشناسان الویس پریسلى از این بیمارى رنج مى برد.

نارکولپسى (حمله خواب)

در این بیمارى خواب همراه با حرکات سریع چشم و شل شدگى عضلانى حاصل از آن- تکه تکه شده و فرد بیدار مى شود. عامل شروع کننده حملات بیمارى اغلب هیجانات هستند. از هر ۲ هزار نفر یک تن مبتلا به این بیمارى است. به نظر مى رسد بیمارى ناشى از سطوح نازل یک مولکول مغزى موسوم به هیپوکرتین باشد.

توقف تنفس هنگام خواب

این بیمارى که در اثر مسدود شدن مجارى هوایى بالایى در حین خواب پیش مى آید درست مثل آن است که مرتب سرتان را به زیر آب فرو مى برید. نهایتاً بیمار تا حدى از خواب مى پرد و قدرى هوا مى بلعد ولى مجدداً مجراى هوایى بسته مى شوند. تصور مى شود چهار درصد مردم دچار این بیمارى اند (درست به اندازه آسم) و محتمل ترین علت آن چاقى است.
فکر مى کنید نیاز ما به خواب در روز چقدر است؟
متوسط ۵/۷ ساعت در روز؛ ولى بین افراد تفاوت هاى بسیارى وجود دارد از شش ساعت در روز گرفته تا نه ساعت. هر شخص داراى یک هسته مرکزى خواب و یک خواب انتخابى است. به طور طبیعى باید هر دو مورد را به طور کامل رعایت کنیم ولى در موقعیت هاى ویژه کافى است ۷۵ درصد زمان معمول را بخوابیم تا بتوانیم تقریباً به طور طبیعى کار کنیم.

راهکارهایی ساده برای یک خواب راحت
مجموعه: پیشگیری بهتر از درمان

ساده ترین راهکارها برای یک خواب راحت
یک عضو شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی با

بیان اینکه :« کسب مهارت های مقابله با استرس و حل پرونده های باز در ذهن افراد نقش موثری در ساماندهی خواب آنها خواهد داشت.» تاکید کرد:«تا زمانی که فرد نتواند مسائل را حل کند ممکن است اختلالات خواب ادامه داشته باشد.»

دکتر حمید پورشریفی گفت:« اختلالات خواب به سه دسته تقسیم می شود یک بحث مشکلاتی است که فرد موقع ورود به خواب دارد و یا مشکلاتی که فرد حین خواب دارد و مشکلاتی که مربوط به لحظه بیداری فرد است.»

از اختلالات خواب چه می دانید؟
وی ادامه داد:« برخی از افرد به راحتی نمی توانند بخوابند و دیر به خواب می روند و برخی از افراد نیز به طور مکرر در حین شب از خواب بیدار می شوند در مقابل برخی از افراد به راحتی به خواب می روند اما صبح زودتر از موعد از خواب بیدار می شوند و نمی توانند بخوابند که هریک مشکلاتی را برای فرد ایجاد می کند که به نوعی می توان آن را در زمره اختلالات خواب مطرح کرد.»

کابوس ها انرژی شما را می گیرند
این روانشناسی بالینی افزود:« ممکن است فرد مشکلی در شروع و حین و لحظه بیداری نداشته باشد اما به دلیل کابوس هایی که می بیند کیفیت خواب خوبی ندارد و سرحال از خواب بیدار نمی شود و از انرژی کمی برخورداراست. چنین مشکلاتی بیشتر در افرد مبتلا به افسردگی دیده می شود.»

نقش استرس در اختلالات خواب
وی در پاسخ به اینکه آیا استرس می تواند موجب بروز اختلالات خواب شود تاکید کرد:« در بحث استرس یکی از مسائلی که باید در ابتدا مورد بررسی و تغییر قرار گیر

د بحث خواب است. نکته قابل توجه این است که صرف منابع استرس مطرح نیست بلکه واکنش و نوع مقابله فرد با استرس نقش تعیین کننده ای دارد.»

ضعف مدیریت استرس عامل بی خوابی
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز افزود:« برخی از افراد نمی توانند استرس را به خوبی مدیریت کنند در اینجا دو بحث مطرح است اول ارزیابی اینکه منبع استرس را تهدیدآمیزتر از واقعیت ارزیابی می کنند و بحث دوم این است که فرد تصور می کند توان کافی برای مقابله با استرس ندارد، در نتیجه این نوع ارزیابی باعث می شود خواب خوبی را تجربه نکند.»

پرونده های باز ذهن، خواب را می رباید
این عضو شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی تاکید کرد:« کسب مهارت های مقابله با استرس و حل پرونده های باز در ذهن افراد نقش موثری در ساماندهی خواب آنها خواهد داشت تا زمانی که فرد نتواند مسائلی که ذهن وی را درگیر کرده است حل کند همچنان ذهن به هنگام خواب این مسائل را پردازش می کند که انرژی وی را می گیرد.»

با یوگا خواب آرام را تجربه کنید
وی ادامه داد:« مداخلاتی درمقابله با اختلالات خواب مطرح است که یکی از آنها بحث ورزش و آرام سازی است. ورزش چه از لحاظ فیزیولوژیکی و چه به لحاظ روانشناختی موثر واقع می شود. در کنار ورزش از آرام سازی هایی صحبت می شود که بخشی از آن توسط روانشناسان آموزش داده می شوند و بخشی دیگر آموزه هایی است که از مشرق زمین آمده و به نوعی توسط جامعه جهانی مورد توجه قرار گرفته است که از این میان می توان به یوگا اشاره کرد و پژوهش هایی نیز مفید بودن این روش را تایید کرده است.»

نکته های ساده برای پیشگیری از اختلالات خواب
دکتر پورشریفی درباره راه های پیشگیری از بروز اختلالات خواب گفت:« گاهی مشکلات خواب افراد با مداخلات ساده ای قابل تغییر است به عنوان مثال با داشتن افکار منفی، مشاهده اخبار قبل از خواب، دیدن فیلم های نامناسب و مطالعه کتاب هایی که باعث بروز هیجان های منفی می شود احتمال بیشتری دارد فرد دچار اختلال خواب شود بنابراین لازم است فرد در طول روز بویژه قبل از خواب از داده هایی که بار منفی ایجاد می کند خودداری کند.»

-اگر خوابتان نمی آید به رختخواب نروید
وی ادامه داد:« گاهی علت مشکلات خواب، شرطی سازی هایی است که به هنگام خواب رخ می دهد یعنی به هنگام گذاشتن سر بر روی بالش،

افکار منفی به سراغ فرد می آید بنابراین بهتر است تا زمانی که فرد خواب آلوده نشده است به محل خواب مراجعه نکند.»

-مصرف غذاهای محرک ممنوع
این روانشناس بالینی افزود:« از دیگر مسائلی که می توان با رعایت آن به سادگی از بروز اختلالات خواب جلوگیری کرد خودداری از مصرف غذاهایی است که هوشیاری را زیاد می کند مثل مصرف چای و نوشیدنی های حاوی کافئین و مواد محرک

است. برخی از افراد با پیاده روی و یا نحوه خوردن شام اختلالات خواب خود را کنترل می کنند.»

برای خواب راحت، مسائل را حل کنید
وی گفت:« آنچه که بدان اشاره شد مداخلات رفتاری برای کنترل اختلالات خواب است اما اصل مداخلاتی است که در ذهن فرد و به عبارت روانشناسان "شناختی" باید اتفاق افتد. تا زمانی که فرد نتواند مسائل را حل کنند ممکن است اختلالات خواب داشته باشد.»
اگر فرد به تنهایی قادر به حل مشکلات خود نبوده و اختلالات خواب وی ادامه داشته باشد توصیه می شود مداخلات تخصصی را از متخصصان سلامت از جمله روانشناسان، روانپزشکان و مشاوران دریافت کنند.»

مصرف خودسرانه قرص های خواب آور ممنوع
وی در پاسخ به اینکه آیا مصرف خودسرانه قرص های خواب آور مجاز است گفت:« مصرف هر دارویی اگر بدون تجویز پزشک و مطابق با نیاز فرد نباشد ممکن است موجب بروز مشکلات و آثار جانبی برای فرد شود. از طرفی برخی از مشکلات افراد بویژه مشکل اختلالات خواب، ممکن است با یک مداخلات معمولی روانشناختی و مشاوره ای برطرف شود. طبیعتا استفاده از دارو مگر به حسب ضرورت و بدون تجویز پزشک توصیه نمی شود.»

از مصرف داروهای تجویزی نترسید
پورشریفی با بیان اینکه برخی از افراد از مراجعه به روانپزشک و مصرف داروهای تجویزی خودداری می کنند تاکید کرد:« نگرانی کلی افراد در مورد اینکه ممکن است با مصرف داروهای تجویزی پزشک دچار مشکلاتی شوند گاهی بزرگنمایی می شود و باید گفت فایده دارویی که برحسب نیاز فرد توسط پزشک تجویز شده است از عوارض آن حتما بیشتر است.»

اختلالات خواب در زنان
زنان دو برابر مردان به اختلالاتي در به خواب رفتن يا در خواب ماندن دچار مي شوند. زنان جوان تر خواب عميق تري دارند، با آشفتگي و بي نظمي کمتر. اما برخي زنان در طول سال هاي باروري خود مستعد ابتلا به اختلالات خواب هستند. اختلال شايع خواب در زنان تا سال هاي اخير مورد توجه قرار نگرفته بود و چند سالي است که شرکت هاي داروسازي به فکر رفع اختلالات خواب در زنان افتاده اند.
اختلالات خواب در زنان
عوامل متعددي در خواب زنان تاثير مي گذارند. تغيير ميزان ترشح هورمون هاي زنانه، استرس، بيماري، روش زندگي و محيط خواب از جمله اين عوامل

هستند.
- نوسانات هورموني: نوسانات هورموني مرتبط با قاعدگي معمولا بر الگوهاي خواب، حالات و نحوه واکنش نسبت به استرس اثر مي گذارند. بسياري از زنان پيش از قاعدگي دچار اختلالات خواب مي شوند. سخت به خواب رفتن و از خواب برخاستن، راه رفتن در خواب و خواب آلودگي در طي روز، همگي با تغييرات هورموني پيش از قاعدگي ارتباط دارند

. بي خوابي يکي از شايع ترين علائم سندروم پيش از قاعدگي (PMS ) زنان است.
- حاملگي: حاملگي نيز ممکن است خواب را مختل کند. در سه ماه اول بارداري زنان به خواب بيشتري نياز دارند و معمولا در طول روز احساس خواب آلودگي مي کنند. در سه ماهه دوم، وضعيت خواب بهتر مي شود. اما در سه ماهه سوم زنان کمتر مي خوابند و بيشتر بيدارند. شايع ترين دلايل بروز اختلال خواب در اين دوران عبارت اند از: دفع مکرر ادرار، سوزش سر دل، احساس ناخوشي عمومي، حرکات جنين، کمردرد، گرفتگي عضلات پا و کابوس هاي شبانه. تورم حفره هاي بيني نيز ممکن است باعث خروپف و وقفه تنفسي شبانه در دوران حاملگي شود.
- استرس هاي رواني- اجتماعي: شايد بتوان گفت که استرس هاي رواني- اجتماعي بيشتر از تغييرات هورموني مانع خواب مي شوند. بسياري از زنان جوان، براي سازگار شدن با شرايط کاري و نقش هاي مادري و همسري، کمتر مي خوابند و به ناچار خستگي و ساير عوارض خواب ناکافي را ناديده مي گيرند. در حدود 30 درصد از زنان شاغل دچار اختلالات خواب هستند.
- افزايش سن: مشکلات مربوط به خواب در زنان بالاي 40 سال بيشتر است. با افزايش سن، بروز تغييرات فيزيکي و هورموني در بدن زنان، خواب آنان را سبک تر مي کند. اختلالات خواب در دوران يائسگي به مراتب شايع تر است. زنان اغلب در طول شب بيدار و در طول روز خسته ترند. گرگرفتگي و تعريق شبانه ناشي از پايين بودن سطح استروژن نيز ممکن است اين مشکلات را تشديد کنند. خرناس کشيدن در زنان يائسه شايع تر است و مي تواند خوابشان را مختل کند. زنان در دوره بعد از يائسگي خواب سبک تري دارند و دفعات بيشتري در طول شب از خواب بيدار مي شوند. درد، غم و غصه، نگراني، مصرف بعضي داروها و مشکلات تنفسي نيز مي توانند در زنان يائسه اختلالات خواب ايجاد کنند.
شايع ترين اختلال خواب در زنان
شايع ترين اختلال خواب در زنان بي خوابي مفرط است، يعني سخت به خواب رفتن و تداوم نيافتن خواب، يا زود بيدار شدن و ناتواني در از سرگرفتن خواب. ساير اختلالات متداول خواب شامل اختلال تنفسي در حين خواب، سندروم پاهاي بي قرار، اختلال حرکتي دوره اي اندام ها و حمله خواب است.
- اختلال تنفسي در حين خواب: اختلال تنفسي در حين خواب (وقفه تنفسي) با خرناس هاي بلند، تنفس منقطع، خواب منقطع و خواب آلودگي در طي روز همراه است.
- سندروم پاهاي بي قرار و اختلال حرکتي دوره اي اندام ها: سندروم پاهاي بي قرار و اختلال حرکتي دوره اي اندام ها نيز مي توانند خواب را عميقا مختل کنند. عوامل ايجادکننده اين اختلالات ناشناخته اند. سندروم پاهاي بي قرار با احساس ناراحتي و خستگي در پاها پيش از شروع خواب همراه است که با حرکت دادن آنها تسکين مي يابد. اختلال حرکتي دوره اي اندام ها باعث حرکات دوره اي پا مي شود و فرد را از خواب بازمي دارد. هر دو اين اختلالات ممکن است باعث بي خوابي مفرط شوند و در افراد مسن شايع ترند.
- حمله خواب: حمله خواب ميل شديد و مقاومت ناپذير نسبت به

خواب است و باعث خواب آلودگي بيش از اندازه در طول روز مي شود. بيماران دچار حمله خواب اغلب خواب منقطعي دارند.
علل اختلالات خواب در زنان
- تغيير ميزان ترشح هورمون ها: تغيير ميزان ترشح هورمون ها در دوران قاعدگي ممکن است خواب شبانه را مختل کند و باعث خستگي و خواب آلودگي درطول روز شود. اثر مستقيم تغيير ميزان هورمون ها بر الگوي خواب و اثر غيرمستقيم آن بر احساسات و هيجانات است. درحدود 80 درصد زنان، علائم سندروم پيش از قاعدگي گزارش شده است.
- کاهش ميزان هورمون استروژن: کاهش ميزان هورمون استروژن در دوران يائسگي ممکن است باعث گرگرفتگي شود که خواب را مختل مي کند. حدود دوسوم زنان يائسه دچار اختلالات خواب مي شوند. با پايين رفتن ميزان ترشح استروژن در دوران يائسگي، احتمال خرناس کشيدن و اختلالات تنفسي حين خواب نيز بيشتر مي شود. خرناس کشيدن در دوران حاملگي نيز، بخصوص در سه ماه آخر، افزايش مي يابد و خطر ابتلا به فشار خون بالا و تولد نوزاد با
وزن کم را افزايش مي دهد.