بخشی از مقاله
چکیده:
مسائل عمدهاي از قبیل رکود اقتصادي، رشد سریع جمعیت، نیاز به افزایش سطح بهداشت، کاهش منابع آب، نیاز به تکمیل چرخه بهداشتی آب، نداشتن سرمایه کافی براي توسعه بخشهاي زیربنایی و عملکرد مناسب بخش خصوصی در سالهاي اخیر، دولت را مجاب بر آن داشته تا بخش بزرگی از پروژههاي اجرایی خود را به بخش خصوصی واگذار نماید. در این مقاله روش ساخت، بهرهبرداري و تحویلBOT 1 که یکی از جالبترین شیوه خصوصیسازي میباشد براي اجراي پروژههاي تصفیهخانه فاضلاب مورد بررسی قرار گرفته است. هدف اصلی این مقاله بررسی فنی و اقتصادي سرمایهگذاري در بخش آب و فاضلاب بوده و اطلاعات استفادهشده در این مقاله چه از نظر بخش اجرا و چه از نظر بخش فروش تا حد امکان به صنعت نزدیک بوده است. براي فهرست بهاي اقلام، از فهرست بروز رسانی سال 92 استفاده کردهایم. خرید پساب از سرمایهگذار توسط دولت تضمین شده است و سرمایهگذار میتواند با فروش قطعی پساب، اطمینان از بازگشت سرمایه خود داشته باشد. در این مقاله به جذب سرمایه در جهت اجراي پروژه ي تصفیه خانه فاضلاب می پردازیم و به معرفی کم و کاستی هاي موجود در این زمینه خواهیم پرداخت و با بررسی هزینه هاي اجراي پروژه تصفیه خانه و فروش پساب تولید شده از این بخش به مقرون بصرفه بودن این طرح می رسیم.
کلمات کلیدي:
تصفیه خانه فاضلاب، خصوصی سازي، BOT، فروش پساب، بررسی فنی و اقتصادي
1 Build Operate Transfer
.1 مقدمه:
در سطح جهانی مفهوم BOT یا ساخت بهر ه برداري واگذاري به عنوان یکی از روشهاي پذیرفته شده جهت مشارکت بخش خصوصی شناخته شده است. روش BOT روشی پرکاربرد و با بازدهی بالا در اکثر کشورهاي جهان می باشد. کشور ترکیه اولین کشور استفاده کننده از این طرح می باشد که در دهه 1980 میلادي امتیاز چندنیروگاه را به این شیوه به مناقصه گذاشت.[1] صنایع نفت، پتروشیمی، پالایشگاه، نیروگاه هاي تولید برق و ... در این زمینه پیشرفت هاي زیادي در سطح جهانی داشته اند. کشور عزیزمان ایران نیز در سال هاي اخیر پیشرفت هاي خوبی در این زمینه داشته است. در بخش راه اندازي نیروگاه هاي تولید برق[5-2]، نگهداري راه ها[6]، صنایع نفت و صنایع آب و فاضلاب تحقیقات و قراردادهاي خوبی صورت پذیرفته است. در این بین به بخش آب و فاضلاب بخصوص در صنعت تصفیه خانه ها توجه کمتري شده است. با وجود این که صنعت آب و برق در ایران تحت یک وزارت خانه اداره می شوند اما با توجه به جذابیت صنعت برق و اطلاع رسانی کم در زمینه آب و فاضلاب به بخش خصوصی، قراردادهاي کمتري به روش BOT در این بخش شاهد هستیم. در این مقاله به جذب سرمایه در جهت اجراي پروژه ي تصفیه خانه فاضلاب می پردازیم و به معرفی کم و کاستی هاي موجود در این زمینه خواهیم پرداخت و با بررسی هزینه هاي اجراي پروژه تصفیه خانه و فروش پساب تولید شده از این بخش به مقرون بصرفه بودن این طرح می رسیم. برآورد هزینه هاي انجام شده را با استفاده از نرم افزار تکسا با فهرست بهاي اقلام 92 که جدیدترین فهرست بها می باشد انجام داده ایم. خرید پساب از سوي شرکت آب و فاضلاب با قیمت 14000ریال براي هر متر مکعب به سرمایه گذار تضمین شده است. با توجه به توضیحات گفته شده در این بخش، چار چوب مقاله بدین شرح می باشد: در بخش دوم به معرفی روش BOT و روش هاي اجراي آن می پردازیم، در بخش سوم به جزئیات اجراي پروژه تصفیه خانه فاضلاب خواهیم پرداخت. در بخش چهارم به بررسی فنی و اقتصادي اجراي تصفیه خانه به روش BOT خواهیم پرداخت و بخش پنج و شش به ترتیب به نتیجه گیري و ارائه پیشنهادات اختصاص دارد.
.2 معرفی BOT و روش هاي اجراي آن
تامین مالی را از دیدگاه کلی می توان به دو دسته شرکتی و پروژه اي تقسیم بندي نمود. در روش تامین مالی BOT که یکی از زیرمجموعه هاي مهم تامین مالی پروژه اي به حساب می آید و غالبا در اجراي پروژه هاي زیربنایی نظیر ساخت نیروگاه، سد و راه کاربرد دارد، دولت ها می توانند با پشتوانه مالی کم و از طریق واگذاري امتیاز بهره برداري پروژه ها در دوره اي مشخص، به هدف اصلی که اجراي پروژه می باشد دست یابند. در این بخش سعی گردیده ضمن معرفی روش BOT و مراحل اجراي آن، مروري بر انواع منابع تامین مالی سرمایه در پروژه هاي BOT گردیده و در انتها به اهمیت تعیین نسبت بهینه آورده به وام و فاکتورها و عوامل اثرگذار بر آن پرداخته می شود.
2.1 روند بکارگیري پروژه BOT
