بخشی از مقاله
خلاصه گزارش مطالعات توجیه فنی ، اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی طرح جمع آوری ، تصفیه ودفع فاضلاب شهر مینودشت
1 – مقدمه
قرارداد انجام مطاعات توجیه فنی ، اقتصای ، اجتماعی و زیست محیطی طرح جمع آوری ، تصفیه و دفع فاضلاب شهر مینودشت تحت شماره 100/13234 مورخ 30/9/81 طی نامه شماره 100/13313 مورخ 2/10/81 شرکت آب و فاضلاب استان گلستان به مهندسین مشاور ایراناب ابلاغ گردید که در حقیقت تاریخ قانونی شروع مطالعات تلقی می شود . هدف از انجام مطالعات توجیه
فنی ، اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی طرحهای فاضلاب شهری در راستای اهداف بندهای " الف" و" ب" ماده 61 قانون برنامه سوم توسعه فرهنگی ، اقتصادی ، اجتماعی و صنعتی دولت جمهوری اسلامی ایران و دامنه آن برای شهرهای کمتر از یک میلیون نفر جمعیت می باشد .
1 ـ 1ـ زمانبنــدی طـرح
در این گزارش مسائل مربوط به توجیه فنی ، اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی شبکه جمع آوری و تصفیه و دفع فاضلاب شهر مینودشت تا سال 1410 مورد مطالعه قرار گرفته است . زمانبندی طرح در دو بخش شامل مرحله اول و مرحله نهایی که به ترتیب گسترش شهر تا سال 1395 و 1410 را در بر می گیرند ، مورد مطالعه قرار گرفته است .
2- کلیـــات
شهر مینودشت در حال حاضر فاقد شبکه جمع آوری فاضلاب است . آب آشامیدنی شهر مینودشت در حال حاضر توسط شش حلقه چاه عمیق تامین می گردد و دارای دو مخزن ذخیره آب می باشد که وظیفه ذخیره آب و تنظیم فشار در شبکه و رفع احتیاجات ساعات پیک را بعهده دارند .
پساب حاصل از آب مصرف شده به دو طریق دفع می گردد . طریق اول استفاده از چاههای جذبی کم عمق است که بمنظور دفع پساب توالتها استفاده می شود و طریق دوم استفاده از شبک جمع آوری آبهای سطحی می باشد که وظیفه دفع فاضلاب اکثریت واحدهای شهر بغیر از توالتها را بعهده دارد و فاضلابهای جمع آوری شده در کانالهای جمع آوری آبهای سطحی در داخل شهر جریان پیدا می کنند و قسمتی از آن به رودخانه چهل چای و بقیه آن به مناطق شمالی شهر انتقال یافته و نهایتاً به زمینهای کشاورزی منتقل می گردد .
به طور کلی نقایص زیر در سیستم دفع فاضلاب مشاهده می شود :
ـ ریخته شدن فاضلاب خام به رودخانه ها باعث آلودگی آب و مسمومیت آبزیان می گردد .
ـ جذب فاضلاب از طریق خاک باعث آلودگی آبهای زیرزمینی می گردد .
ـ در مواقع بارندگی شدید و طولانی آب در کانالها بالا آمده و غالباً در کوچه ها سرریز می گردد .
با ذکر موارد فوق می توان به این نتیجه رسید که ایجاد یک شبکه انتقال و تصفیه فاضلاب در شهر واجب و ضروری است .
3- مبانی مطالعات طرح
مطالعات توجیه فنی ، اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی طرح جمع آوری ، تصفیه و دفع فاضلاب شهر مینودشت بر اساس مبانی و ضوابط زیر انجام شده است .
3-1- طرح هادی و محدوده گسترش شهر
محدوده طرح خدماتی شهر شامل طرح هادی شهر مینودشت و اراضی قابل توسعه دیگر شهر با وسعتی بالغ بر 510 هکتار تا سال مقصد طرح (1410) می باشد .
نظر به اینکه طرح هادی شهر در سال 1370 توسط مهندسین مشاور شهرسازی طرح و معماری و برای سال مقصد 1380 مورد مطالعه قرار گرفته بود لذا نحوه توسعه فیزیکی شهر و همچنین تعداد جمعیت و تراکم آن در مناطق مختلف شهر برای سالهای آینده با استناد به طرح هادی فوق و جهات قابل توسعه آبی اشاره شده در گزارش مزبور و پس از تحقیقات و بررسی های محلی و مذاکره با مسئولین شهر تعیین و مبنای مطالعات قرار گرفت .
3-2- دوره مطالعات طرح
سال مقصد طرح با توجه به عمر مفید تاسیسات سیستم جمع آوری ، تصفیه و دفع فاضلاب و با در نظرگرفتن زمان مورد نیاز جهت انجام مطالعات تکمیلی و اجرای مرحله اول طرح و شروع بهره برداری از سیستم سال 1410 تعیین گردیده است .
3-3- مرحله بندی دوره مطالعات
بمنظور انجام برنامه ریزی برای اجرای بخشهای مختلف طرح پیشنهادی دوره مطالعات طرح و کلیه محاسبات مربوط به تعداد جمعیت ، متوسط سرانه مصرف آب و فاضلاب در دوه های 5 ساله از سال 1375 تا 1410 تقسیم شده اند که ارقام ارائه شده برای سالهای 1375 و 1380 بمنزله آمار موجود و مبنا و ملاک برآورد سالهای آتی می باشند .
3-4- داده های مبانی مطالعات طرح
بر اساس بررسی های انجام شده در مورد نحوه گسترش شهر و تعداد جمعیت آن ، مبانی انتخاب شده برای مطالعات مراحل مختلف طرح سیستم جمع آوری ، تصفیه و دفع فاضلاب شهر مینودشت بطور خلاصه بشرح جدول زیر می باشد :
4- مشخصات کلی طرح پیشنهادی
4-1- تحلیل فنی طرح
به طور کلی برای طراحی هر پروژه ای از جمله تاسیسات تصفیه و شبکه های جمع آوری فاضلاب ، نیاز به یک سری مدارک ، اطلاعات و آمار پایه است که هر چه دقت و تداوم آنها بیشتر باشد ، امکان پیش بینی های دقیقتر و نزدیک به واقعیت افزایش خواهد یافت .
از جمله مبانی اصلی و مورد نیاز برای مطالعات طرحهای مختلف تاسیسات شهری ، اطلاع و دسترسی به نقشه های بهنگام شهر و تاسیسات موجود ، طرحهای هادی ، جامع تفصیلی با پیش بینی های دراز مدت از نظر تعداد جمعیت ، توسعه های ساختمان شهر ، تراکم ها و غیره می باشد .
بر این اساس در بدو شروع مطالعات طرح حاضر ، این مهندسین مشاور فعالیت گسترده ای را جهت جمع آوری این گونه اطلاعات آغاز نمود و ضمن اولین تماسها و با همکاری مسئولین شرکت آب و فاضلاب استان گلستان موفق به دریافت آخرین اطلاعات موجود در مورد شهر مینودشت گردید .
مخارج پیش بینی شده جهت اجرای طرح به تدریج و متناسب با نیازها و اعتبارات موجود به مصرف خواهد رسید ، خصوصاً شبکه جمع آوری فاضلاب که نیازی به تامین تمام اعتبار پیش بینی شده نداشته و همه ساله متناسب با احتیاجات و امکانات فنی و اجرایی شهر مینودشت اجرا خواهد گردید .
4-2- مرحله بندی طـــــرح
مطالعات حاضر براساس توسعه شهر مینودشت در 30 سال آینده قرار گرفته است . بعبارت دیگر سعی شده است که دارا بودن توجیهات فنی ، اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی ایجاد شبکه فاضلاب تا سال 1410 مورد بررسی قرار گیرد و با توجه به واقعیتهای ملموس و قابل پیش بینی ، مبنای طرح با در نظر گرفتن کلیه جوانب مشخص شود .
در مورد شبکه های جمع آوری فاضلاب ذکر این نکته ضروری است که توسعه های متوالی آنها امکان پذیر نبوده و معمولاً قطر فاضلابروها با توجه به نیازهای دراز مدت تعیین می گردد .
عکس این مطلب در مورد تصفیه خانه های فاضلاب وجود دارد . یعنی تقسیم احداث بخش عمده ای از تاسیسات تصفیه فاضلاب به مراحل مختلف با مشکلات کمتری روبرو میباشد .
بدیهی است که اجرای طرح فاضلاب ، یعنی اجرای کلیه قسمتهای فرعی و اصلی شبکه جمع آوری فاضلاب ، خطوط انتقال اصلی فاضلاب و تصفیه خانه نمی توانند همزمان شروع و به پایان
برسند . قسمتهای اصلی تر سیستم فاضلاب مانند تصفیه خانه ، خطوط اصلی انتقال و خطوط جمع آوری اصلی فاضلاب که برای کل سیستم فاضلاب لازم هستند ، بهمراه بخشهایی از شبکه فرعی فاضلاب که در اولویت قرار دارند ، ابتدا اجرا و بهره برداری از آنها آغاز خواهد شد و سپس با توجه به اولویتها و نیازها و بر اساس توسعه و رشد شهر قمستهای دیگر شهر نیز مجهز به شبکه جمع آوری فاضلاب خواهند شد . علاوه بر روند فوق ، اجرای یکپارچه و همزمان کلیه شبکه های فرعی و اصلی به دلایلی از قبیل تامین بودجه ، مختل نمودن شهر به لحاظ ترافیکی عملی نخواهد بود .
بنابراین احداث شبکه فاضلاب می بایستی با توجه به نیازها ، اولویتها و رشد شهر برنامه ریزی و گام به گام انجام گردد .
با توجه به مطالب گفته شده ، مطالعات حاضر طبق مبانی اساسی زیر تهیه گردیده است :
ـ شبکه جمع آوری فاضلاب بر اساس احتیاجات شهر مینودشت تا سال 1410.
ـ تاسیسات تصفیه و دفع فاضلاب بر اساس احتیاجات شهر مینودشت در دو مرحله 1395 و توسعه بعدی تا سال 1410 .
ـ برنامه اجرایی و پیش بینی تامین اعتبارات برای بخشهای مختلف سیستم جمع آوری و انتقال و تصفیه فاضلاب شهر مینودشت در جدول صفحه بعد نشان داده شده است .
هزینه اجرای طرح با استفاده از فهارس بهای پایه و با توجه به آخرین ظرایب اعلام شده از طرف سازمان برنامه و بودجه محاسبه گردیده است . خلاصه برآورد اجرای طرح به شرح زیر می باشد :
الف ـ هزینه سرانه احداث تصفیه خانه و شبکه و واگذاری انشعابات حدود 750000 ریال برای هر نفر میباشد .
ب ـ هزینه احداث تصفیه خانه به شرح زیر می باشد :
- در مدول اول هزینه تجهیزات 4000000000 و بخش ساختمانی 5800000000 ریال می باشد .
- در مدول دوم هزینه تجهیزات 1000000000 ریال و بخش ساختمانی 750000000 ریال میباشد .
- هزینه خرید زمین مورد نیاز جهت احداث تصفیه خانه 250000000 ریال می باشد .
ج ـ هزینه احداث خطوط انتقال به شرح زیر می باشد :
- هزینه خرید لوله و تجهیزات مبلغ 2300000000 ریال می باشد .
- هزینه اجرای خط انتقال مبلغ 900000000 ریال می باشد .
دـ هزینه احداث شبکه و واگذاری انشعابات به شرح زیر میباشد :
ـ هزینه خرید لوله و تجهیزات مبلغ 14000000000 ریال می باشد .
ـ هزینه اجرای شبکه و نصب انشعابات مبلغ 8000000000 ریال می باشد .
جمع کل مبلغ 37000000000 ریال می باشد .
