دانلود مقاله اسلام و نسل جوان

بخشی از مقاله

اسلام و نسل جوان

چكيده :
از بهترين و عالي ترين اعمال ديني ، امر نماز است كه اسلام به آن توجه زيادي كرده است و براي آن آثار و فوائد زيادي در آيات و روايات مطرح نموده است ، اگر چه عبادت در تمام اديان آسماني وجود دارد و ليكن بهترين و زيباترين نوع عبادت همين نمازيست كه در اسلام به شكل و كيفيت خاصي آمده و مسلمانان دعوت به خواندن آن شده اند . در قرآن كريم فلسفه خلقت را عبادت خداي تعالي بيان شده است . كه در اين راستا نماز نقش مؤثري را ايفا مي كند ، زيرا اكمل عبادت خداي تعالي نماز است.

اما عليرغم اين همه توجه اسلام به عبادت مخصوصاً نماز ، باز عده اي از مسلمانان به اين امر مهم توجهي نداشته و براحتي آن را ترك مي كنند و به خاطر بي توجهي آنها هم نسل نوجوان و جوان هم به اين امر ديني بسيار مهم بي محبتي مي نمايد لذا در اين رساله به بيان علل و ريشه هاي بي توجهي به نماز در اين قشر پر نيرو و پر تحرك (نوجوان و جوان ) مي باشد.

مقدمه :
منت خداي را عزوجل كه طاعتش موجب قربت است و به شكر اندرش مزيد نعمت .
هر نفسي كه فرو مي رود ممد حيات است و چون بر مي آيد مفرّح ذات .
پس در هر نفسي ، دو نعمت موجود است و بر هر نعمتي ، شكري واجب .
بنده نمي خواهم راجع به فلسفه نماز ، ضرورت نماز ، اهميت نماز تحقيق كنم چون موضوع براي جامعه ما بسيار روشن و واضح است . از طرف ديگر كتابها و سخنان فراواني در اين باره نوشته و گفته شده و شكل ديگري را در بين اين مسائل نمي دانم به ويژه در كشور ي كه تاسيس نظام آن بر مبناي دستورات آسماني و الهي بوده و طبعاً نماز يكي از زيباترين جلوه هاي اين نظام آسماني است و همه مردم ما هم مسلمانند و در اهميت و ضرورت نماز مطالبي را مي دانند .
اما مسئله و مشكل اصلي چگونگي گسترش و ترويج فرهنگ نماز و اعتلاي اين فريضه ا

لهي در ميان نسل نوجوان و جوان ما است.
به نظر بنده مهمترين عامل تاثير گذار بر اهتمام و توجه به نماز و ترويج اعتلاي اين فريضه الهي در سطح كشور بويژه دانش آموزان عزيزمان ، ايمان و باور مسئولان تعليم و تربيت است به اين نكته مسئولان آموزش و پرورش و تعليم و تربيت و معلمان و مربيان عزيز و مديران گرامي تعيين كنند كه وظايف آنها فقط يك سري آموزش هاي كلاسيك نيست كه فقط جنبه اي علمي و افزايش دانش آموزان عزيز توجه كنند خواندن و نوشتن و اين مفاهيم نظري علمي كلاسيك ، نخستين و ابتدايي ترين وظيفه تعليم و تربيت است ، اين هدف نيست و تنها ما به اين حد اكتفا نكنيم .

بلكه رسالت تعليم و تربيت يك رسالت سه بعدي و همه جانبه است .
بعد اول : تربيت علمي كه بايد به آن توجه كنيم . بعد دوم : كه مهمترين بعد است و آن تربيت ديني و معنوي و اخلاقي نسل جوان و نوجوان است در حقيقت انسان سازي و آدم سازي وظيفه بزرگ و مهم آموزش و پرورش است . اين امر بيشتر ناظر بر اين بعد انساني و روحاني است كه بايد به آن توجه شود.

بعد سوم : توانمندي سازي نسل جوان به عنوان تربيت يك شهروند است كه بتواند زندگي فردي و اجتماعي خودش را دنبال كند. هم تلاش براي اعتلاي علمي و دانشي و اطلاعات و آگاهيها و هم تلاش براي رشد استعدادهاي معنوي و اخلاقي و ديني نسل جوان و همچنين تلاش براي تربيت اجتماعي نسل جوان و نوجوان از وظايف بسيار مهم تعليم و تربيت است كه بايد به آن توجه كند.
اين سه بعدي است كه مي تواند فضاي تعليم و تربيت را بهتر سامان بدهد و جهت گيري ها را ناظر بر همه استعدادهاي نسل نوجوان و جوان كند كه نگاه يك بعدي باعث رشد سرطاني در ابعاد

روحاني و به اصطلاح معنوي فرد نشود. بديهي است وقتي كه اين باور در معلمان و مديرانمان پيدا شد كه همان طوري كه برنامه ريزي مي كنند براي كلاسهاي درس و آموزشهاي نظري به همين اندازه لااقل و بيشتر از اين به خاطر اينكه هويت انساني بستگي به آن ابعاد روحاني دارد بايد ناظر به تربيت معنوي و اخلاقي باشند. اين باور و يقين اگر در آنها ايجاد شود ، طبعاً برنامه ريزي ، سپاسگزاري و اهتمام مي كند كه وقتي تربيت ديني يك ركن شد ، نماز زيباترين تجلي پرستش و عبوديت مي شود ، سپس حتماً براي آن برنامه ريزي جدي تري را انجام مي دهند .

رشته ي وابستگي نوجوان و جوان به دنيا باريك تر است و به خدا نزديك تر . فطرت پاكش ، از پليدي زدوده است و هنوز به دنيا نيالوده.
پيوندش با خدا استوار است و پيمايش پايدار. اگر جامعه او را نيالايد ، خواستن جز خدا را نمي ستايد. خدا در همان نوجوان و جوان حضور دارد و بر باغ دلش بلور مي بارد.
نماز حريم بار است و جوان و نوجوان فارغ از اغيار با او گفتگو مي كند و در محراب عبادت يار براي عبوديت دلدار ، قامت مي بندد ، قائمه ي حيات را به اقامه ي مناجات مي پيوندد.
و از طرفي :
نماز ، زيباترين جلوه نيايش ، ميراث همه انبيا الهي و بهترين هديه آن براي ارتباط خلف به خالق خويش است و زيباترين تجلي نيايش را در سيماي نماز مي توان به مشاهده نشست.
از بهترين و عالي ترين اعمال ديني ، امر نماز است كه اسلام به آن توجه زيادي كرده است و براي آن آثار و فوائد زيادي در آيات و روايات مطرح نموده است اگر چه عبادت در تمام اديان آسماني وجود دارد و ليكن بهترين و زيباترين نوع عبادت همين نمازي است كه در اسلام به شكل و كيفيت خاصي آمده و مسلمانان ، دعوت به خواندن آن شده اند.

در قرآن كريم فلسفه خلقت ، عبادت خداي تعالي بيان شده است و در حقيقت فلسفه خلقت جن و انس ، رشد يافتگي الهي و اخلاقي است ، كه در اين راستا نماز نقش موثري را ايفا مي كند ، زيرا اكمل عبادت خداي تعالي نماز است در اين رساله علل و ريشه هاي ترك نماز و راههاي گسترش و تعميق فرهنگ نماز است و مخاطب ما مسلماناني هستند كه علي رغم اعتقاد به خدا و پيغمبر (ص) و دين او ، به امر نماز توجه ندارند و در حقيقت بر خلاف اعتقادات خود عمل مي كنند.

اهداف تحقيق
اهل نظر اين حقيقت را قبول دارند كه نماز ، كاملترين پاسخ به عالي ترين نياز بشر است.
همه بر اين باوريم كه نماز در بين احكام الهي ، از بهترين جايگاه برخوردار است و نيز همه بر اين باور هستيم كه نماز ، پرچم عبادات و سرود آزادگي است. ما همان گونه كه تكليف داريم ، اعضاي بدن خود را از آسيبها در امان نگه داريم ، بايد براي پاسخ به نيازهاي فطري و رواني قيام كنيم كساني كه تصور مي كنند اگر به سراغ آسمان ، زمين ، كوه ، زر و زيور دنيا بروند ، توانسته اند نياز حقيقي خود را برآورده كنند سخت در اشتباه هستند اشتباه برخي از آدميان امروز از همين امر ناشي مي

شود ، زيرا پس از آن كه به هدفهاي دنيايي خود مي رسند تازه ممكن است بيشتر احساس پوچي كند و به بن بست برسند بسياري از انسانهاي امروز هنوز نفهميده اند كه نياز رواني و حقيقي بشريت ، كمال مطلق، زيباي مطلق و حيات بي مرگ است كه خاص ذات مقدس خداوند است و اين تنها نماز است كه انسان را به آن منبع بينهايت كمال و نيكي پيوند مي دهد . امروز ثابت شده است همان گونه كه انسان از فقر و محروميت به پوچي مي رسد ممكن است از رفاه زياد و اشباع غرايز مادي نيز به همين سرنوشت دچار شود.
آمار خودكشي در كشورهاي اسكانديناوي مثل سوئد و سوئيس كه جوانان آن در رفاه كاملند ، بيشتر از ساير كشورهاست و علت اين وازدگي و خستگي با وجود رفاه ، خالي بودن زندگي از يك معناي برتر و آن معنويت و نماز است.
ويژگي اين تحقيق
1ـ روش جديد و نوين تحقيق است كه به روش كاربردي معروف مي باشد.
2 ـ سعي كرده ام از كلي گويي پرهيز نموده ، به مثالها و مصاديق جزيي بحث بپردازم تا مطلب آسانتر و سريعتر و بهتر درك شود .
3 ـ در پيرامون بعضي از مباحث تحقيق ، از نظرات اساتيد مجرب و محصلين ساعي استفاده شده است .

تاريخچه تحقيق
آئين مقدس اسلام در چهارده قرن قبل ، ضمن برنامه هاي جامع و سعادت بخش خود توجه بخصوصي به نسل جوان معطوف داشته و جوانان را از نظر مادي و معنوي ، رواني ، تربيتي ، اخلاقي ، اجتماعي ، دنيوي و اخروي تحت مراقبت كامل قرار داده است .
يكي از بزرگترين سرمايه هاي هر مملكت نيروي انساني آن مملكت است و مهمترين نيروي انساني هر كشور در نسل جوان آن كشور مي توان يافت ن قدرت و نيروي جواني است كه مي تواند بر مشكلات زندگي فائق آيد و راههاي سخت ناهموار را به آساني بپيمايد لذا اولياء گرامي اسلام جواني را يكي از نعمت هاي پر ارج الهي و از سرمايه هاي بزرگ سعادت در زندگي بشري شناخته و اين موضوع را با عبارات مختلفي به مسلمين خاطر نشان نموده اند .

لذا حضرت علي (ع) مي فرمايد :
دو چيز است كه قدر قيمتشان را انسان نمي شناسد مگر كسي كه آن دو چيز را از دست داده باشد يكي جواني و ديگري تندرستي و عافيت است.
در اين حديث حضرت علي (ع) نعمت جواني را در رديف بزرگترين نعمتهاي الهي ، يعني صحت و سلامتي آورده است و به اندازه اي آن را مجهول القدر داشته كه مي فرمايد تنها در موقع فقدان جواني مي توان به ارزش آن پي برد .

بخش اول : شناخت شباب (جوان و نوجوان )
ارزش و جايگاه شباب (جوان و نوجوان) از نظر آيات و روايات
شناختن ارزش واقعي جوان و توجه به زشت و زيبايي آن شرط اساسي سلامت جوانان ، و راه بهره برداري صحيح از نيروي فعالانه آنان است . مربيان جامعه بايد در كمال واقع بيني از يك طرف ، متوجه كمال جواني باشند و از نيروي انساني جوانان به طرز شايسته اي به نفع ملت و مملكت استفاده كنند و از طرف ديگر بايد متوجه نقايص طبيعي دوران شباب باشند و با راهنمائي هاي صحيح و طرح برنامه هاي عالمانه و عاقلانه ، جوانان را براي نيل به مدارج عالي تر مجهز نمايند و با تعديل تمايلات عاطفي آنان ، از سركشي و طغيانشان باز دارند.

اسلام و نسل جوان
آيين مقدس اسلام ، در چهارده قرن قبل ضمن برنامه هاي جامع و سعادت بخش خود توجه مخصوص به نسل جوان معطوف داشته و جوانان را از نظر مادي و معنوي ، رواني تربيتي ، اخلاقي و اجتماعي ، دنيوي و اخروي و خلاصه از كليه جهات تحت مراقبت كامل قرار داده است . مراحل زندگي در برنامه طبيعي انسان از قانون قطعي و تكويني و سنت اجتناب ناپذير الهي در نظام آفرينش برخوردار است.

ايام جواني دوران درخشندگي و فروغ زندگي ، دوران سرور و شادماني است ، دوران قوت و قدرت است ، دوران نشاط و اميد است دوران كار و كوشش است ، دوران شور و هيجان است .
يكي از بزرگترين سرمايه هاي هر مملكت ، نيروي انساني آن مملكت است . مهمترين نيروي انساني هر كشور را در نسل جوان آن كشور مي توان يافت . قدرت و نيروي جواني است كه مي تواند بر مشكلات زندگي فائق آيد و راههاي سخت ناهموار را به آساني بپيمايد .

مزارع سرسبز و خرم با سعي و كوشش نسل جوان آباد است ، چرخهاي عظيم صنايع سنگين با نيروي جوانان استخراج مي شود ، كاخهاي مجلل و آسمان خراش هاي بزرگ جهان را اراده خستگي ناپذير جوانان بپا داشته است و عمران و آبادي ها مديران كار و كوشش نسل جوان است. پايه هاي اقتصاد كشور ما بر نيروي فعال جوانان استوار است . دفاع از مرزها و حفظ استقلال و امنيت مملكت ها بر عهده نسل جوان است .

پيامبر اكرم (ص) به اين امر توجه داشتند بطوريكه در سه جا مسئوليت را به جوانان داده :
1 ـ مصعب بن عمير
2 ـ عتاب بن اسيد
3 ـ اساته بن زيد
نوجوان را بهتر بشناسيم

از بهترين فصول مربوط به حيات انسان فصل مربوط به دوران نوجواني شامل مرز سني 18- 12 است . مرحله أي كه آغاز آن ، پايان دوران كودكي ، نهايت آن آغاز جواني و وصول به مرحله كامل مرد يا كامل زني است « اين مرحله را از مهمترين مراحل حيات در جنبه شناخت ابعاد جسمي ، رواني ، عاطفي و دشوارترين مراحل از نظر سازگاري انسان ذكر كرده اند » ضمن اينكه اين دوره از رشد و زندگي متضمن بحراني هيجاني ، تحول اخلاقي و دگرگوني و تغييري عظيم در شخصيت است.
نوجوانان دوران بيداري ها
دوران نوجواني مصادف است با بروز بيداري هاي متعدد كه هر كدام آنها مي توانند زمينه و منشائي براي رشد و سلامت و در صورت عدم هدايت آنها موجب بدبختي ها و سقوط ها مي باشند .
مهمترين دوران بيداري ها در نوجوانان

1 ـ بيداري فطرت :
فطرت كودكي كه به علت تربيت غلط ، محيط معاشرتي نامناسب و زير توده هاي ابر و غبار گوناگون مخفي شده و خورشيد آن از پرتو افكن باز مي ماند در دوران نوجواني ، شرايط و امكاناتي پديد مي آيد كه گرد و خاك روي فطرت به كناري مي رود و آن خورشيد از نو پرتو افكن مي شود .
نوجوان چنان مي شود كه گويي سطل آب سرد بر سر و روي فطرت او ريخته و بيدارش ساخته است كه بايد از اين بيداري استفاده كرد.

2 ـ بيداري مذهب :
ايمان به مذهب از 12 سالگي آغاز مي شود
اين بيداري مذهبي در نوجوانان عاملي براي رشد معنوي و اخلاقي و مذهبي براي پيشگيري ماست به گفته عالمي وضع چنان است كه گوئي خداوند حكيم بصورت پيشگيري قبل از بروز طوفان و طغيان غرايز وسيله مهار كرده آن را در انسان آماده كرده است .
3 ـ بيداري جهان بيني
در اين مرحله از عمر ديد و بينش خاص نسبت به جهان در نوجوان پديد مي آيد . جهان بيني او عوض مي شود ، زندگي براي او زيبايي و عظمتي مخصوص پيدا مي كند . ديد او به اشياء با آنچه كه در ديروز بود كاملاً متفاوت است.
4 ـ بيداري وجدان
در سنين نوجواني وجدان بيدار مي شود و در درونش محكمه اي تشكيل مي گردد خود براي خويشتن قاضي و داور است . اگر گناه و خطايي مرتكب شود خود را سرزنش مي كند و حتي ممكن است براي خود كيفري و عقوبتي ، مثل ترك لذت ، تحمل رنجها و … قائل شود و مي بينيم كه اين بيداري خود از عنايات لطيف الهي و عاملي براي خود كنترلي است .
5 ـ بيداري رغبت به تعالي
شايد در هيچ مرحله اي از رشد ، آدمي بدين ميزان كه در دوران نوجواني است خواستار پيشرفت و تعالي نباشد. او مي خواهد شرايط و امكاناتي پديد آيد كه حتي كار نكرده و زحمت نكشيده او به مرحله آقايي برسد و در اين راه تا سر حد بي نهايت به پيش رود و هيچ عظمت و علوي نيست كه او ببيند و خواستار آن نشود.

6 ـ بيداري استدلال
بيداري استدلال آغازي براي سازندگي و رشد است
7 ـ بيداري غدد
در اين مرحله غده ها بيدار مي شود و مواد ساخته شده و يا هورمون خو را به درون خون مي ريزند و در نتيجه موجب تحولاتي عظيم و دگرگوني هاي شديد در حالات و رفتار مي شوند كه اينها مي تواند موجبي براي فساد و انحراف باشد و طبيعي است كه نقش مربي در آن فوق العاده مهم است .

بخش دوم : نماز ضرورت آن براي نوجوان و جوانان
نماز نهر جاري ايمان در بستر دلهاي مومنين و آبشار زلال صفا بخش روح متقين ستون استوار خيمه و قامت بلند و آينه تمام نماي شرعيت را در پهنه جامعه بشريت به تصوير مي كشد و راه صعود به آسمانها و آرميدن در مقام قرب الهي را فرا روي انسان مي نمايد و بلكه خود صعود و عروج و مشهود معبود است.

آري نماز اوج ارتباط انسان با خداست و اين اوج بسته به نيروي پرواز اوست و نيروي پرواز او به حضور دل و ميزان عرفان او بستگي دارد. ائمه (س) ما كه در نهايت اين اوج بوده و عبوديت خدا را در نماز و راز و نياز با او به كمال و اكمال رسانده اند اسوه ها و نمونه هاي كامل نمازگزار و اقامه كنندگان اين فريضه الهي هستند ، آنان همواره با قامت استوارشان به قيام ايستاده اند تا نماز ، اين ستون اصلي دين را اقامه كنند و خيمه دين را بر اساس آن برپا مي دارند. لذا ما در زيارت آنان بر اين مطلب عارفانه گواهي مي دهيم و خطاب به آنان مي گوييم :

اشهد انك قد اقمت الصلوه
گواهي مي دهم كه شما نماز را بر پا داشتيد
و در زيارت جامع و كبيره مي گوييم : و اقمتم الصلوهْْ . و نماز را اقامه كرديد
آري از بهترين و عاليترين اعمال ديني امر نماز است كه اسلام به آن توجه زيادي كرده و براي آن آثار و فوائد زيادي در آيات و روايات مطرح نموده است، اگرچه عبادت در تمام اديان آسماني وجود دارد و ليكن بهترين و زيباترين فرم عبادت همين نمازي است كه در اسلام به شكل و كيفيت خاصي آمده و مسلمانان دعوت به خواندن آن شده اند.

ضرورت توجه به نماز در نوجوانان و جوانان
مجموعه نوشتار گذشته ايجاب مي كند نوجوان و جوان به سوي نماز روي آورد حتي اگر نماز روي آورد حتي اگر نماز به قصد قربت هم نباشد لااقل براي تأمين سلامت جسم ذهن و روان امري واجب و ضروري است.
ايمان ستوني است كه آدمي را در توفان زندگي و در موارد تزلزل دروني تكيه گاه است و با ايمان به خداوند و مذهب همانند عصايي است كه آدمي را از افتادن و مغلوب شدن نگه مي دارد.
در بينش قرآني ياد خدا آرامش دلهاست. (الابذكرا… تطمئن القلوب)

تربيت ديني در نوجواني و جواني، توجه دادن او به نماز و عبادت، ايجاد و رابطه انس بين او و خدا نه تنها احساسات مذهبي او را امتناع مي كند، بلكه تمايلات طبيعي و هواهاي نفساني او را هم مهار كرده و رفتار او را تحت كنترل در مي آورد. و از همه آنها مهمتر اينكه احساس رنج دروني، فشار عاطفي، نگراني ترس، آشفتگي، احساس گناه شديد را كه از ويژگيهاي اين دوره است.
بررسي علل بي توجهي به نماز در نوجوانان و جوانان
از شكوه هاي والدين و گله مندي هاي مربيان اين است كه برخي از نوجوانان و جوانان به ويژه آنها كه از پايه گذاري تربيتي قلبي و مناسبي در گذشته برخوردار نبوده اند به نماز توجهي ندارند، حتي برخي از آنها از پدران و مادران متديني برخوردارند كه مصداق اين ضرب المثل است كه از نور ظلمت پديد مي آيد و از ظلمت نور. ما با والدين مقدسي مواجهيم كه اهل عبادت و تقوايند ولي فرزندان آنها افرادي به توجه به دين و نمازند و برعكس به افرادي بر مي خوريم كه والدينشان سست و بي پايه اند و يا جنبه اعتقادي درستي ندارند ولي فرزندان آنها افراد متدين و اهل نمازند.
البته به اين نكته توجه كنيم چنين وضع و حالت در نوجواناني كه تمرينات مذهبي را از سنين كودكي و حتي خردسال بصورت امري تفريحي، لذت بخش، با چشيدن عواطف گرم والدين و بدون تحمل فشار آغاز كرده اند بندرت ديده مي شود و اين خود نشان دهنده اهميت دوران كودكي و پايه گذاري هاي اوليه است.
امام صادق(ع) فرمودند:
(باد روا احداتكم (اولادكم) بالحديث قبل ايسبق الهم و المرجئه)
پيش از اينكه محوري گمراه كننده بر شما و فرزندان سلطه آورد آنها را به جريانات ديني آشنا سازيد.

علل بي توجهي به نماز در سنين نوجواني و جواني
اما عليرغم اين همه توجه اسلام به عبادت مخصوصاً نماز متأسفانه از واقعيتهاي موجود در جامعه بي توجهي به معنويات، مخصوصاً در امر عبادت و نماز است كه بيشتر در نسل جوان و نوپاي امروزي وجود دارد. لذا وظيفه ايجاب مي كند تا ريشه ها و علل اين بي توجهي را كشف نموده و راهكارهاي بي اثر و بي فايده است و نمي توانيم در آن زمينه اقدامي سازنده داشته باشيم و اگر بدون كشف ريشه هاي بي توجهي نوجوانان و جوانان به امر نماز، به زور و كتك و اعمال قدرت متوسل شويم و از آنها خواستار انجام عبادت شويم، يقيناً نه تنها مؤثر واقع نخواهد شد بلكه اثرات منفي به دنبال خواهد داشت.
بررسيهاي ناشي از مصاحبه ـ س

ؤال و جواب، مشاهدات و حتي آزمايشها، همچنين استفاده از تجارب دست اندركاران، تحقيقات روانشناسان تربيتي كسب اطلاع از والدين و معلمان اطلاعاتي را در زمينه علل در اختيار مي گذرد كه مهمترين آنها عبارتند از:
1ـ عدم آشنايي به فلسفه و اسرار نماز
وقتي از بعضي سؤال مي كنيم چرا نماز نمي خوانيد؟ مي گويد «خودمان هم نمي دانيم» از اين جواب معلوم مي شود كه از دلايل ترك نماز، عدم آشنايي با فلسفه و آثار نماز و عدم احساس نياز به نماز است. زيرا با خود مي گويد: من كه زندگي مي كنم و در آن عقل خود راهنماي زندگي خود قرار مي دهم چه نيازي به نماز دارم؟ نماز چه ربطي به زندگي من دارد؟ چه نماز بخوانم چه نخوانم سودي عايد من نيست. نماز براي آخرت است نه براي دنيا و من در دنيا هستم نه در آخرت.

پس اينكه بعضي افراد به نماز اهميت نمي دهند به لحاظ عدم آشنايي به حقيقت نماز بالتبع عدم احساس نياز به اين امر مهم است. احساس نياز و احتياج به امر نماز و احساس اهميت و همچنين شناخت و معرفت نسبت به نماز موجب گرايش آدمي به اين امر است، به عبارت ديگر اينكه بعضي نسبت به نماز و عبادت احساس نياز نمي كنند به دليل آنست كه امر نماز براي آنها از اهميت خاصي برخوردار نمي باشد پس اگر شناخت و آگاهي پيدا شود احساس اهميت زنده مي شود و به دنبال آن محتاج به استقبال نماز مي رود .

راهكار اول مختصري از اسرار و فلسفه نماز.
آشنا شدن و آشناكردن به فلسفه و حقيقت نماز و اينكه نماز جزء نياز ماست جزء زندگي و حيات ماست و فايده و آثار آن در دنيا و آخرت تجلي پيدا مي كند و مقداري از آثار آن به شرح ذيل است.
ـ نماز پاسخ به حس پرستش آدمي است.
ـ نماز آرامش دهنده به روح و روان آدمي است.
ـ نماز معنا دهنده و جهت دهنده به زندگي آدمي است.

ـ نماز در مان گر افسردگي ها، اضطرابها، نگرانيها، ناهنجاريهاي رفتاري و اخلاقي است.
ـ نماز جبران كننده ضعفها، ناتوانيها، فقرها و بي ارادگي هاي آدمي است.
ـ نماز درمان خودپرستي، خود بزرگ بيني، خودستايي، حسادت و تملق و ديگر امراض روحي و رواني است.
ـ نماز عامل رهايي انسان از بندهاي شهواني و دنيوي است.
ـ نماز عامل غفلت زدايي انسان است.
ـ نماز سدي در برابر گناهان و بزهكاري هاي بشري است
ـ نماز عامل تقرب و نزديكي به خداوند است

ـ نماز موجب پرواز روح به اوج آسمان معنويت است
ـ نماز عامل قبولي طاعتها و عبادتهاي ديگر انسان است
نماز موجب تقويت روح انضباط شكافت و وقت شناسي است
ـ نماز سبب عاقبت به خيري و رستگاري انسان است
راهكار دوم اهميت نماز در قرآن و روايات
اهميت نماز در مكتب اسلام است كه چقدر دين مبين اسلام به اين امر تاكيد و اصرار ورزيده است ولي ما مسلمانها به راحتي آن را ترك مي كنيم.

ـ نماز امر الهي است پس نماز بگذاريد و زكات بدهيد و به خدا متوسل شويد زيرا او مولاي شماست.
ـ نماز از ويژگيهاي مؤمنين است
مردان مؤمن و زنان مؤمنه يار و ياور يكديگرند . امر به معروف و نهي از منكر و نماز را اقامه مي كنند.
ـ نماز عامل تقرب به خداوند است. امام موسي كاظم(ع) فرمودند:
(بهترين چيزي كه بعد از شناخت، انسان را به خداوند نزديك مي كند نماز است)
ـ نماز ياري كننده پس از مرگ است، حضرت رسول اكرم(ص) فرمودند:

نماز مونس نمازگزار در قبر است، فراش نيكو در زيرش و پاسخ او به منكر و نكير است.
نتيجه آنكه به طور كلي آثار و فوايد عبادت از سه ناحيه به ما مي رسد
الف: فايده اي كه از فرد عبادت و نماز به طور مستقيم عايد مي شود.
ب: ثمره اي كه از خود نماز به طور مستقيم عايد نمي شود بلكه چون به واسطه عبادت، اطاعات خدا مي شود، لذا خداوند در مقابل آن مشكلات ما را حل خواهد كرد.
ج: ثمره اي كه از خود فرد عبادت به طور مستقيم نصيب ما نمي شود بلكه با عبادت كردن زمينه براي رشد فعاليتها و موفقيتها فراهم مي شود.

2ـ احساس تحجر و عقب ماندگي
عده اي براين باورند كه مذهب از زندگي جداست و دين با زندگي، لذت و كمال جويي از آن مخالف است و به خود اين معنا را كه دين، ارتجاعي است و معتقدان به آن مرتجعند و از دنياي علم و پيشرفت جدا هستند تعيين مي نمايند و از جايي آغاز جزيي از مذهب اسلام است و مذهب نيز در ديدگاه آنان مخالف زندگي است ، در نتيجه نماز و عبادت را از زندگي جدا به حساب مي آورند آنها به زندگي مذهبيان و غير مذهبيان نگاه كرده و مشاهده مي كنند كه مذهبيان از واقعيتهاي زندگي از لذت آن و از علم ، پيشرفت ، با زمان بودن و در زمان بودن ، به دورند و انسانهايي بي سواد ،

خشك ، متحجر و گذشته گرا هستند و ليكن در عين حال نماز مي خوانند و بسيار مقيد به انجام آن هستند و در مقابل آنها عده أي لامذهب هستند كه در دنياي خارج از ما يا دنيايي حتي نزديك با ما زندگي مي كند و آدمهايي رشد يافته و پيشرفته و مترقي هستند و از همين جا نتيجه مي گيرند مذهبي بودن مساوي عقب ماندگي و تحجر و كافري مساوي توسعه و رشد نيافتگي .
بهترين راهكار
زدودن چهره تحجر از دين اسلام

فهميدن و فهماندن اين معنا كه دين نه تنها با علم پيشرفت و زندگي كردن و لذت بردن صحيح از آن مخالف نيست ، بلكه دين برنامه زندگي است و تمام دستورات دين براي چگونه زندگي كردن ، چگونه حركت كردن و از ايستايي خارج شدن و به چه نحو جامعه را ساختن است.
دين نه تنها مخالف لذت بردن صحيح از مذاهب دنيا نيست بلكه با ديندار شدن واقعي ، لذت دنيا را بهتر مي توان لمس كرد.

تمام واجباتي كه در دين مي باشد ، براي اين نيست كه از خوشي ها و لذتهاي دنيوي بكاهد بلكه يكي از فلسفه هاي تشريع واجبات ، براي خوشبختي در دنياست كه مسلماً خوشبختي آخرت را نيز بدنبال دارد نه اين كه مثلاً نماز براي آخرت است و فايده اي براي دنياي ما ندارد.
نتيجه اين كه عبادت براي بهتر زندگي كردن ، بهتر لذت بردن از زندگي ، درمان بيماريهاي رواني و به طور كلي براي به تكامل رسيدن انسان مي باشد.