بخشی از مقاله
رفتار شناسی جوان ( مقایسه نسل اول و دوم با نسل سوم انقلاب )
مقدمه:
کتاب رفتارشناسی جوان ، تحقیقی است میدانی که در استان اصفهان در سطح مدارس دخترانه صورت گرفته است . این تحقیق به بررسی میزان انطباق نظری و عملی جوانان انقلاب اسلامی با هویتی که از سوی مسئولان جامعه به جوانان القاء می گردد می پردازد.
در این تحقیق محققان به صورت میدانی به جمع آوری اطلاعات پرداخته اند و در کارگاههای متعددی که به ریاست آقای دکتر منطقی برگزار گردیده به تحلیل مطالب پرداخته و در نهایت جمع بندی توسط ایشان صورت گرفته است .
فصل اول : مساله جوانی در جهان حاضر و ایران
جوانی از گذشته تاریخ با بحران توأم بوده است و این طور نیست که بحران جوانی ،طی دهه های اخیر مطرح شده باشد ولیکن نکته ای که باید بر آن تاکید داشت آن است که بحران جوانی طی دهه های اخیر با توان دو مطرح شده است وبالطبع با همین توان نیز باید با آن برخورد کرد چرا که در غیر این صورت عارضه زا خواهد شد .
یکی دوقرن قبل بلوغ زیستی و اقتصادی همزمان حادث میشد و جوان با رفتن سر مزرعه یادامداریش به بلوغ اقتصادی می رسید . بنابر این می ت
وانست معیشت خود را تامین کرده و تشکیل خانواده د
هد و مشکلات زیستی – جنسی خود را تأمین کند . بعلاوه جوان با مسأله اوقات فراغت به شکل جدی مواجه نبود و زندگی دشوار فرصتی برای وی باقی نمی گذاشت جوانی که سر کار می رفت هویت مطلوب یک بزرگسال را بدست می آورد.
اما در حال حاضر میان بلوغ زیستی و بلوغ اقتصادی شکاف وسیعی رخ داده است . این شکاف باعث مشکلات زیستی ( جنسی ) ، روانی ( فراغتی ) و اجتماعی ( هویتی ) برای جوان می گردد.
نحوه برخورد غرب با این مشکلات : در برخورد با مشکلات جنسی انقلاب جنسی و آزادی جنسی را عنوان کردند . در برخورد با مشکلات روانی در قالب فراغت به برنامه ریزی و تلفیق حوزه های مختلف مثل هنر وورزش برای جذابیت و پرکردن اوقات فراغت جوان پرداخته اند . و دربرخورد با مسایل اجتماعی ( هویت جویی) به ایجاد فرصتهای شغلی پرداخته اند . اشتغال زایی مؤلفه اقتصادی هویت است . مؤلفه های اجتماعی هویت مانند عضویت در حزب سبزها و مانند آنها ویا هویت سیاسی مثل عضویت در حزب ها مانع میشو
د تا جوان بودن خود را پوچ و رانده شده به حاشیه بداند .
درایران درارتباط با مساله اول یعنی مشکلات زیستی ( جنسی ) آقای مطهری مسأله متعه یا ازدواج موقت را پیشنهاد کردند ، عده ای ازدواج در سنین پائین و عده ای دوستی دختر وپسر .
در ارتباط با مسائل فراغتی – تفریحی جامعه به مشکلات فراغتی جوان پاسخ مناسبی نداده وباعث عنان گسیختگی بیشتر جوانان انقلاب شده ( مثل ناآرامی در بازیهای ورزشی و فوتبال در استادیوم ها وبعد از پیروزی ایران بر استرالیا)
در مورد بعد هویتی و بعد سیاسی هویتی، جوان بعد از شرکت در پیروزی انقلاب و تشکیل بسیج و سپاه در اوایل انقلاب و سپس تسخیر لانه جاسوسی آمریکا و تعطیلی دانشگاهها و جنگ علیه عراق نقش داشت اما همین که دولت سازندگی سر کار آمد و نظام تثبیت شد نقش جوان کم رنگ تر شد . دربعد اقتصادی هویت نیز هر ساله تعداد بیکاران بیشتر میشود. در بعد اجتماعی نیز به علت بی برنامگی اسباب هویت یابی جوان محقق نشده است .
فصل دوم چالش بین نسلی :
طبق تحقیق میدانی انجام شده نتایج حاصله از آن می توان به نکات زیر اشاره کرد : ویژگی های روانی – شخصیتی : نسل سوم نسلی آزاده ، هیجان جو ، گریزان از ریاکاری و رک وصریح ، دارای نگرشی عرفانی و دم غنیمتی ، اهل تساهل و تسامح هستند .
ویژگی هایی که نسل سوم برای خود می شمارند: آنان خود را بی انگیزه ، مضطرب ، پرخاشگر و دارای شخصیت تحقیر شده توصیف می کنند .
نسل سومیها ویژگی های روانی – شخصیتی نسل اول ودوم را غالباً مثبت ارزیابی کرده و آنها را افرادی با انگیزه ، مقاوم و صبور ، سختکوش ، پر انرژِی ، بی توقع ، زهد پیشه ، وظیفه شناس ووارسته از قید وبند دنیا می دانند . نسل انقلاب و جنگ از نظر جوانان دارای شخصیتی با ثبات ،آرام ، شجاع ، وطن پرست ، آرمان گرا ، امیدوار ، خانواده دوست ، مودب ، با گذشت و فرو تن هستند . نسل سومیها ، نسل اول و دوم را بی بهره از تفکر انتقادی و پیرو و مطیع امر بزرگترهایشان می دانند که ساده لوح اند و به روز نیستند.
ویژگیهای فرهنگی – اجتماعی :
نسل انقلاب و جنگ از نظر نسل سومیها : قدیمی و کهنه اندیش ، سطحی نگر ، کم سواد ، اطلاعات عمومی اندک ، بی بهره از تفکر انتقادی ، پدر سالار
توصیف نسل سومیها از خود : برخورد مستدل ومنطقی ، باهوش ، کنجکاور ، نوگرا ، ترقی طلب و روشنفکر ، هنجار شکن ، ناباور و معترض ، احقاق حقوق زنان ، متخص
ص در زمینه مورد علاقه ، طرفدار مد و تفریح و تنوع طلبی و لذت جویی ، بی قیدی بیشتر در میان دختران نسل سومی در مقایسه با دو نسل قبل ، استقبال گسترده
ویژگیهای سیاسی : نسل سومیها دو نسل پیش را مبارزه جو ، وفادار به مسولان نظام شرکت کننده در راهپیمایی و تظاهرات اما در عین حال غیر چالشگر ، غیر انتقادی می دانند
نسل سومیها در توصیف خود بیان می دارند از سیاست باز خسته اند وبه سیاستمداران بادیده نفی و تردید می نگرند و آنان را در پی کسب منافع خود می دانند ، اعتقاد به جدایی دین از سیاست دارند و تمایل به دموکراسی غربی و درمواردی نفی نظام دارند
.
ویژگی های عقیدتی :
نسل سومیها نسل بزرگتر را با توکل ، مقیدتر و متدین تر ، اخلاقی تر و دارای اعتقادات قوی می دانند . نسل سومیها خود را دین زده و متمایل به سکولاریسم و لائیسم می دانند واز لحاظ اقتصادی بیکاری وتورم و تجمل گرایی را از خصیصه جامعه حاضر می دانند
نسل اول ودوم طرح آرمان شهر و اصرار بر تحقق شعارها ی اولیه انقلاب دارند ولی نسل سوم به فروریزی آن معتقدند . نسل جدید نوگرا ودو نسل قبل محافظه کارترند. نسل سوم در خانواده ای فرزند سالار ونسل اول و دوم پدرسالار تربیت یافته اند . نسل سوم به جای استفاده ازرویکردی دینی در مسائل مختلف از رویکردی علمی ، فرهنگی – اجتماعی و هنری سود می جوید .
فصل سوم روان شناسی اجتماعی نسل سوم انقلاب
نسل اول انقلاب تجربه شرکت در انقلاب رادارند نسل دوم جبهه و جنگ اند ونسل سوم افراد 29- 15 ساله امروزی ونسل چهارم افراد زیر 15 سال اند .
در جستجوی ریشه های اختلاف بین نسلی :
1) مسأله تحول ارزشها در سطح جامعه : گرچه با وقوع انقلاب حرکتی در جهت پاک ومنزه کردن افراد و جامعه از رفتارهای مبتذل و غیر آرمانی صورت می پذیرد اما پس از یکی دودهه اخلاقیات جامعه در حرکتی عکس نه تنها به حالت نخست برگشته بلکه در مسیری مخالف حرکت خواهد کرد وجامعه مهذب پیشین ، اوجی از انحرافها و هنجار شکنی راتجربه خواهد کرد .
2) انقلاب الکترونیک و انفجار اطلاعاتی : تسلط قدرت های والا بر فرودست و القائات ارزشی توسط آنان .
3) تزلزل هنجارهای سنتی و بروز نوعی هرج و مرج : فاصله بروز هرج ومرج تا جایگزینی هنجاری جدید همواره آسیب زا بوده است .
4) عدم آرمان گرایی های واقعی نظام که باعث تعارض و سردرگمی افراد می گردد
5) عدم اقدام جدی مسئولان در ارتباط با مشکلات فراروی جوانان
آسیب های ایجاد شده در سطح جوانان
1) بحران هویت : بررسی خطوط کلان تربیتی که جوان نسل جدید با آن مواجه بوده و به لحاظ شخصیتی در این فضا ، شکل گرفته است ، می نمایاند که تربیت فرزند سالار در محیط خانواده ، تربیت دیگر پیرو در محیط های آموزشی ، قطع ریشه های تاریخی جوان، بحران در الگوسازی های مورد نیاز جوانان و جامعه پذیر مغشوش جوان در جامعه ، از مهمترین ویژگی های حاکم بر نظام تربیتی جوان انقلاب اسلامی بوده اند .
مجموعه شرایط گفته شده نوعی از بحران را برای نسل سوموچهارم انقلاب رقم زده است که با روی آوردن به فضاهای مجازی ، مصرف مواد الکلی و مخدر و توهم زا ، گسترش روابط نامشروع استقبال از مدهای عجیب و ... همراه است .
جامعه ایران در روند هویت یابی افرادش تأثیری مثبت ندارد بلکه به دلیل برخی از بی نظمی ها و نابسامان بودن برنامه ها ، مسأله بر عکس بوده ، فضای اج
تماعی به شکل منفی در جریان هویت یابی جوان انقلاب اسلامی مؤثر واقع شده . در تحقیق انجام شده داده های حاصله از تحقیق نشان می دهد که فاصله گیری عمیقی در جوانان نسبت به رهنمودهای رهبران انقلاب وجود دارد که بیانگر جامعه پذیری آشفته جوانان است . درضمن عامل سن تأثیر چندانی در نگرشها ندارد بدین معنا که دختران دبستانی ، دبیرستانی و دانشگاهی به میزان قابل توجهی درابعاد اعتقادی و رفتاری با یکدیگر هم پوشانی دارند . همچنین با افزایش سن آزمودنی ها دید آنها نسبت به شعارهای اساسی جمهوری اسلامی منفی تر می شود به رسانه ها و نهادهای تبلیغاتی و آموزش وپرورش عالی که تا حدودی براین مبنا شکل گرفته اند بی توجه اند .
2) جامعه پذیری ضد جامعه پذیری :
جامعه پذیری فرآیندی است که در جریان آن جامعه به القای ارزشها و هنجارهای خویش به افراد نایل می آید . فرآیند جامعه پذیری در محیط ایران پس از انقلاب به این امر اشاره دارد که اولیای امور تربیتی جوانان در پی اهداف خود در جهت تربیت انسان کامل بدون توجه به مقدمات وسرمایه گذاریهای لازم ، اقدامات فراگیر و گسترده ای را پی گرفتند که به سبب عدم شناخت لازم نه تنها به نتیجه مطلوبی نینجامید بلکه نتایجی عکس به بار آورد.
روند جامعه پذیری ایران بیشتر مبتنی بر زور ویا همانند سازی مبتنی بر عواطف ودرونی سازی است که پاسخهایی مانند انزوا یا پرخاشگری اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی را در پی داشته است .
3)افسردگی اجتماعی : علائم افسردگی : دو ویژگی اختصاصی : خلق ناشاد ( غم ، اندوه ، ناامیدی ، ناراحتی ) 2) فقدان علاقه ولذت در تمام فعالیتهای عادی وبه علاوه باید دست کم چهار مورد از رفتارها یا احسا سات زیر وجود داشته باشد : 1- کم اشتهایی یا تغییر وزن ( اغلب کاهش ) 2) اشکال در خوابیدن 3) فقدان نیرو 4) آشفتگی روانی – حرکتی یا افزایش کندی پاسخ 5) خستگی یا فقدان انرژی 6) سرزنش خود یا احساس گناه نابه جا7) شکایاتی از ناتوانی در تفکر به طور روشن یا تمرکز حواس 8) افکار دایمی در مورد مرگ یا خودکشی یا آرزوی مردن. در بررسی سازمان ملی جوانان از مراکز همه استانها تقریباً 50 درصد جوانان افسرده اند .
افسردگی اجتماعی صرفاً متأثر از ابعاد محیطی است و در نتیجه برخورد جوان با مشکلات ، تضادها ، تعارض ها وبن بست های حل نشده فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی ، اقتصادی جامعه عارض می گردد. پسران بیشتر از دختران مورد افسردگی اجتماعی ودختران بیش از پسران دچار افسردگی فردی می گردند .
علایم افسردگی اجتماعی : عدم استقبال از مشارکت و فعالیت های سازنده اجتماعی ، رخوت ومستی در انجام کلیه امور حتی در تحصیل وکسب معاش ، گذران فراغت به بطالت، بدبینی به آینده ، نداشتن انگیزه پیشرفت و ابداع ، کنار نهادن خلاقیت ها ،
تردید به نوآوری ، پناه بردن به فضاها ی مجازی ، مواد مخدر و انحرافات دیگر ، احساس ناتوانی مفرط از تأثیر گذار ی در جریانها ی سیاسی – اجتماعی موجود و ...
4)هیجان جویی مرضی : بدین معنا که جوان بابسته بودن عرصه های موجود در جامعه در جهت تحقق خواسته های خود و بدست آوردن شادی ، به شکلی مرضی و انحرافی به ارضای نیازها و شادی مطلوب می پردازد . بدلیل بسته بودن عرصه های هیجان جویی مردم و خاصه جوانها آنها در برابر کمترین محرکهای هیجانی به ارایه بیشترین و شدیدترین پاسخ ممکن اقدام می ورزند که واکنش افراطی جوانان به گروههایی مانند رپ ، هوی متال و ... و مدهای ماهواره ای نمونه ای از آن ها می باشد .
5)عشق هرزه : استرنبرگ در مدل سه وجهی که در مورد عشق کامل ارایه کرده از سه عامل هیجانی ( عاطفی ) ، انگیزشی ( جذابیت جسمانی ) و شناختی ( احساس تعهد نسبت به یکدیگر )یاد می کند . تحقق یک یا دوعامل از عوامل مزبور باعث ظهور اشکال دیگر عشق در افراد می گردد مثلاً صرف توجه به بعد انگیزشی ( جسمی ) باعث بوجود آوردن عشق تنها می شود که صرفاً هدف ترضیه خاطر جسمانی است . عشق تنها یا هرزه در سطح انسانهای معمولی و بحران زده وجود دارد و در کنار ترضیه جسمانی از کارکرد مهمتری که مکانیسم جابه جا سازی در تخلیه هیجانی فرد است ، برخوردار است .
6)پناه بردن به فضاهای مجازی :ارتباط با جهان مجازی برای جوان گریز گاهی برای فرار از واقعیات و مشکلات اطراف به حساب می آید .
امنیت بالای محیط های چت روم و امکان عمل های وسیع آن از دلایل دیگر استقبال جوانان است .
روان شناسی نسل سوم انقلاب
نسل سوم بیشتر ریسک پذیر ، نوجو و انعطاف پذیر و نسل اول و دوم محافظه کارتر است نسل جدید بدلیل تربیت فرزند سالار ، متوقع و نسل اول و دوم بدلیل تربیت پدرسالار ، مقاوم است .نسل جدید در صدد جایگزینی رویکردی علمی – فرهنگی – هنری به مسائل اخیر هستند بر خلاف نسل پیشین که رویکردی دینی دارند .
تفاوت های نسل اول و دوم با نسل سوم
ویژگی نسل اول و دوم انقلاب ویژگی نسل سوم انقلاب
تجربه انقلاب و جنگ فقدان ارتباط عاطفی با انقلاب وجنگ
طرح آرمان شهر واصرار بر تحقق شعارهای اولیه انقلاب / شکس
ت اطلاحات دید نقادانه به فروریزی آرمان شهر و شکست اصلاحات
زندگی در گذشته زندگی در آینده
نسل پدر سالار نسل فرزند سالار
عدم استقبال جدی از فن آوریهای اطلاعاتی ( ممنوعیت دید ، ماهواره ... ) استقبال از فناوری
منابع اطلاعاتی محدود منابع اصلاعاتی گسترده / دسترسی به جریان آزاد اطلاعات
روحیه غیر انتقادی روحیه انتقادی
توجه به آداب و رسوم ، رویکرددینی به مسائل سنت شکن – رویکرد علمی – فرهنگی – هنری و اجتماعی
روحیه محافظه کار روحیه نوگرایی وجوانی
تفاوت قرائت دینی نسل اول و دوم با نسل سوم
نسل او ل و دوم نسل سوم
پذیرش آرمان گراییهای غیر واقع نگر نفی آرمان گراییهای غیر
واقع نگر
پذیرش حکومت دینی بعضاً تردید در حکومت دینی
پذیرش ولایت مطلقه فقیه بعضاً تردید در ولایت مطلقه فقیه
غالباً پذیرش وحدت دین و سیاست تاکید بر ضرورت جدایی دین از سیاست
پذیرش حکومت اسلامی بعضاً تمایل به حکومت دموکراتیک
عموماً دید بالنسبه منفی نسبت به غرب دید بالنسبه مثب
ت نسبت به غرب
دید مثبت نسبت به جنگ 8 ساله دید انتقادی نسبت به جنگ هشت ساله
پذیرش دیدگاههای رهبران تردید نسبت به دیدگاههای رهبران سیاسی
روحیه غیر انتقادی روحیه انتقادی
تفاوت قرائت فرهنگی – اجتماعی
نسل اول و دوم نسل سوم
پذیرش آرمان گراییهای بعضاً غیر واقع نگر نفی آرمان گراییهای غیر واقع نگر
رویکرد دینی در مسائل فرهنگی استقبال از رویکرد جامع در مسائل فرهنگی
توجه به بعد اسلامی فرهنگ ایرانی توجه به هر دو بعد فرهنگ ایرانی – اسلامی
عدم استقبال از فن آوریهای ارتباطی استقبال از فن آوریهای ارتباطی
عدم پذیرش فرهنگ جهانی استقبال از فرهنگ جهانی
طرح اندیشه تهاجم فرهنگی عدم پذیرش اندیشه تهاجم فرهنگی
پذیرش هنجارهای سنتی هنجار آفرینیهای جدید
ترجیح اخذ ارزشها از مرجعیت روحانی تغییر تدریجی مرجعیت روحانی به مرجعیت اساتید و هنرمندان و ورزشکاران
تبلیغ ساده زیستی استقبال از رفاه
عدم توجه به مد و تجمل گرایی استقبال از مد و تجمل گرایی
ترجیح مصالح جمعی به جای فردی ترجیح مسایل فردی به جای مسایل جمعی
تفاوت قرائت دینی نسل اول و دوم با نسل سوم
نسل اول ودوم نسل سوم
بالا بودن ابعاد پیامدی و مناسکی کاهش ابعاد پیامدی و مناسکی
عدم اعتقاد به تفکر سکولار شکل گیری تدریجی تفکر سکولار
غلبه دید فقهی به دین غلبه دید عرفانی – فلسفی به دین
عدم پذیرش تسامح دینی پذیرش تسامح دینی
پذیرش مرجعیت دینی ترجیح مرجعیت علمی به جای ینی
پذیرش تمام آموزه های دین به چالش کشیدن برخی آموزه ها
عدم برخورد گزینشی با دین برخورد گزینشی با دین
تفسیر سنتی دین تأویل گرایی در برخی مسائل
روشنگری بیشتر در ارتباط با فضای فرهنگی – اجتماعی جوان انقلاب
1) گذار از سنت به تجدد : بنا به عقیده دورکیم گذار از جامعه با همبستگی مکانیکی به جامعه صنعتی با خلاء ارزشی ، سردرگمی و بی نظمی همراه است . تحولات هنجاری نیز در جامعه ایران به تبع این امر در حال وقوع است که در سطح زنان نسل سومی به صورت بارزی قابل مشاهده است . گذار از نقش شوهر داری ، بچه داری و خانه داری به گسترش
فعالیت های علمی – اجتماعی و فرهنگی ، ورزشی و اقتصادی زنان در کنار تحولاتی نظیر کاهش نسبی تقید دینی ، خوشگذرانی ، لذت جویی ، رفاه طلبی ، غربزدگی و رشد نگرشها فمنیستی دختران از دیگر تحولات هنجاری است .
2) حرکت پاندولی اخلاقیات در جوامع انقلابی : کرین برینتون در کتاب کالبد شکافی چهار انقلاب ( انگلیس 1640 ، فرانسه 1789 ، امریکا 1776 و شوروی 1917 ) خط
مشی های واحدی را می یابد که یکی از آنها حرکت پاندولی اخلاقیات است . بدین معنا که با بروز انقلاب ، شور انقلابی سردمداران و مردم به آرمانگرایی ، انقلاب گرایی ، زهد وپارسایی سوق می یابد .ولی رفته رفته با عدم تحقق آرمانهای مزبور ، رجعت به وضعیت پیشین رخ می دهد و از قطب پارسایی و انقلابی گری به سوی اوجی از انحرافات سوق می یابد . ( رادیکال / میانه رو / میانه روی محافظه کار ) در جریان بازگشت ، سودای مذهبی کمال و جهاد برای برپایی جمهوری پرهیزکاران از میان می رود و این سوداتنها در میان اقلیت ناچیزی به جای می ماند که اعمالشان دیگر در سیاست نقش مستقیم ندارد . ایمان فعال ، نودین ، نابردبار ، ریاضت خواه و رستاخیز گرا به سادگی وبا شتاب به یک ایمان غیر فعال و سازشکار ، آمیخته با شعایر وامور دنیوی تبدیل می گردد. مردمی که در انتظار بهانه ای برای بازگشت قطعی محروم شده بودند رجوع می کنند تا آنکه پس از گذشت مدتی افراط ، به تدریج به حالتی از تعادل بازگردند . در واقع مردان و زنان پس از انقلاب نوعی رجعت به رفتار پدر بزرگها و مادر بزرگهایشان را در پی می گیرند .
با توجه به این نظریه باید شاهد فزونی گرفتن انحراف جوانان طی دهه های سوم وچهارم انقلاب بود .
3) مسأله جهانی شدن : ابتدا درحوزه اقتصاد و سپس با توسعه فن آوریهای ارتباطی به حوزه های فرهنگی – اجتماعی و سیاسی نیز تسری یافت . در این فرایند از تأثیر نهادهای جامعه پذیر کننده داخلی کاسته و بر اهمیت نهادها جامعه پذیر کننده خارجی افزوده شد. جهان شدن گرچه هویت سازی سنتی را مخدوش می سازد ، امکانات وبسترهای جدیدی برای بازسازی هویت فراهم می آورد .
در جهانی شدن با از دست رفتن مفاهیم زمان ، مکان و نسبی شدن فرهنگ و تکثرگرایی روبرو هستیم جهانی شدن ازطرفی فرصت آفرین و از جهتی خطر آفرین است . با از بین رفتن مفهوم مکان هویت سازی مکانی( هویت هایی که با مکان در ارتباط اند) مخدوش میشود . هویت بر تداوم استوار است و تداوم نیز در چارچوب زمان معنا می یابد . زمان خطی ز
مانی بود که فرد با دیگر اجرای جامعه ، گذشت آنرا آگاهانه تجربه می کرد . فشردگی و تحول کنونی زمان آنرا از حالتی خطی و کرونولوژِیک به حال بی پایان تبدیل می کند.
فرآیند جهانی شدن نه تنها منابع هویت ، بلکه امکانات هویت سازی را نیز افزایش می دهد و آزادی عمل فرد را بالا می برد . جهانی شدن در عین تضعیف قومیت گرایی و منطقه گرایی به نوعی در تقویت آن نیز ( به عنوان جریانی در مقابل جهانی شدن ) مؤثر است
.
فصل چهارم : چه باید کرد
برنامه های میان مدت در دو سطح مادی وانسانی یکی از راههای مقابله با مشکلات جوانان است . درسطح امکانات مادی نیاز به سرمایه گذاری برای حل مشکلاتی نظیر بی کاری، مسکن و ... هستیم . و در سطح امکانات انسانی نیازمند برنامه هایی از پایین به بالا در جهت تصحیح بینش تربیتی ، اصلاح ساختارهای مدیریتی ، سود جویی از نوآوریهای لازم در برنامه ریزی و خلاقیت هستیم . همچنین برای برنامه ریزی باید به دیدگاههای نظری نیز توجه داشت .
بررسی دیدگاههای نظری : در این کتاب با بررسی دیدگاههای نظری حول محور تحول جوان می توان اذعان داشت که موضوعاتی نظیر « هویت جویی » ، « هیجان جویی » ، « نوع دوستی » « کنجکاوی » ، « گروه گرایی » ، « عشق » و « خلاقیت و نوآوری » ، « جستجوی ارزش ها » و « عقل گرایی » از نکات بارز مشترکی است که در نظریات تحول مطرح شده اند و می توان با توجه به آنها دست به طراحی برنامه هایی با پایه فطری در جوانان زد .
برناهم های مورد نظر با توجه به عدم سرمایه گذاری کلان از بالا به پایین و برپایه نیازهای فطری و ویژگیهای ذکر شده می تواند به طور خلاصه شامل موارد زیر گردد
الف ) هویت طلبی
الف -1 ) فعالیتهای اجتماعی – فرهنگی
راه اندازی توامان جهاد سازندگی و ایران گردی : خدمت در روستاها + بازدید آثار باستانی
تشکیل کانون سبز : درخت کاری + حفاظ محیط زیست
تشکیل کانون پیشگامان : گردآوری داروهای اضافه از منازل برای موسسات خیریه + امداد رسانی
تشکیل کانون نقد وبررسی فیلم
تشکیل کانون نقد نشریات و نقد صدا وسیما
تشکیل کانون کتاب : گردآوری کتابهای اضافه از منازل
سپردن مدرسه در مدتی کوتاه به دانش آموزان
تشکیل کانون ایران آباد : شرکت در طرحهای ملی
برگزاری دوره های کوتاه مدت حرفه ای وارایه مدرک جهت مربی گری
الف -2) فعالیت های سیا سی
برگزاری جلسات گفتگو بین جوانان و مسوولان
تشکیل شورای همفکری جوانان
زمینه سازی برای تشکیل پارلمان جوانان
تشکیل کانون نهادهای مدنی برای ایجاد ارتباط با آنهاو بررسی نقاط مثبت ومنفی
ایجاد کانونهایی برای بررسی تحولات سیاسی جهان / جهانی شدن و پیامدهای آن
الف -3) فعالیت های دینی و نوعدوستانه
تشکیل کانون گروه نجات برای حمایت کودکان آسیب دیده
تشکیل گروه فرشتگان برای کمک به بیماران خاص
تشکیل گروه امام علی (ع) برای کمک به ایتام
تشکیل گروه مطهرین برای نظافت مساجد و اماکن متبرکه
تشکیل کانون دینی با اهداف دینی – تحقیقاتی
تشکیل کانون جوانان در هیات امنای مساجد با هدف خارج کردن فضای مسجد از رخوت و سکون و برنامه ریزی درجهت سودجویی بهینه از امکانات مساجد برای پرکردن اوقات فراغت جوان
الف – 4 ) فعالیت های اقتصادی
ایجاد کانونهای کارآفرینی : کارآفرینی هنری + کارآفرینی خدماتی + کارآفرینی تولیدی
برگزاری کلاسهای هنری مختلف در فرهنگسراها با هدف پرورش استعدادها
الف – 5 ) فعالیتهای علمی – تحقیقاتی
تشکیل کانونهای علمی – تحقیقاتی با هدف انجام پژوهشهای نظری
تشکیل کانونهای علمی – آموزشی برای یاری رساندن به دانش آموزان ضعیف
تشکیل کانون ترجمه مقالات علمی / کانون سمینارهای پژوهشی / کانون ایرانگردی وایرانشناسی
الف – 6 ) فعالیتهای ورزشی و هنری
تشکیل کانونهای هنری مختلف
تشکیل نمایشگاههای هنری
برگزاری مسابقات هنری
تشکیل کانونهای ورزشی و کانونهای مسابقات ورزشی
ب) هیجان جویی جوان
ب -1 ) برنامه های ورزشی
ب -2 ) برنامه های ادبی – هنری
مسابقات شعر ، داستان و نمایش نامه نویسی
مسابقات طنز نویسی / نقالی / فن بیان
مسابقات هنری
مسابقات طراحی و گرافیک و کاریکاتور و طراحی مد
ب -3 ) برنامه های تفریحی : مثل مسابقات بادبادک سازی و موشک پرانی و ...
ب -4 ) برنامه های علمی
مسابقات معلومات عمومی
مسابقات رایانه ای
مسابقات زیست شناسی
مسابقات روان شناسی
مسابقات تحقیقاتی
ب -5 ) برنامه های دینی
دیدار اماکن متبرکه ، عالمان دینی ، رصد ستاره ها ، بیابان نوردی وغارنوردی با هدف شناخت عظمت خدا
مسابقه تهیه نمایش نامه های مذهبی
ب -6 )برنامه های فرهنگی – اجتماعی – اقتصادی
مسابقه بیشترین بازیافت ، گردآوری زباله ازطبیعت
اهدای خون / تبلیغ عضویت در مراکز خیریه / طراحی لباس مد جدید
ج ) نوعدوستی جوان
انجام تبلیغات در زمینه مسایل انسانی و نوعدوستانه مثل دادن جایزه به افراد اهداکننده عضو
برگزاری مسابقاتی با مضامین نوع دوستانه
سازمان دادن ونهادینه کردن فعالیت های نوعدوستانه
د) کنجکاوی جوان
مسابقات تحقیقاتی : انجام مسابقات پژوهشی درزمینه نظری و عملی در جهت ارضاء کنجکاوی جوان
مسابقات خلاق : مسابقاتی که به گسترش خلاقیت کمک می کند مثل مسابقه تهیه رباتهای فوتبالیست ، نظافتچی و مانند آن
مسابقات ایده یابی
مسابقات رایانه
مسابقات علمی
مسابقات ادبی – هنری
برنامه های اطلاع رسانی در زمینه مورد نیاز جوانان
ایجاد مراکز تحقیقاتی وکاهش هزینه های تحقیق نظیر آزمایشگاه و موزه وپارک
انجام بازدیدهای علمی / تشکیل کانونهای علمی و نقد وبررسی علمی
و) گروه گرایی جوانان
گروههای علمی – تحقیقاتی
گروههای هنری
گروههای تفریحی
گروههای دینی
گروههای سیاسی – اجتماعی
گروههای ورزشی
گروههای کمک رسانی
هـ ) عشق در جوانان
هـ-1 ) اطلاع رسا نی
برگزاری کارگاه روان شناسی عشق در مراکز فرهنگی
تشکیل جلسات پرسش و پاسخ در زمینه عشق
ایجاد مراکز ارایه خدمات مشاوره تلفنی
تهیه بروشورهای اطلاع رسانی درباره عشق
تهیه صندوق محرم راز
هـ - 2 ) برخورد تحقیقاتی با مساله عشق
هـ -3 ) برگزاری مسابقات مختلف
رفتار شناسی جوان در دهه های سو م وچهارم انقلاب (نتیجه گیری )
نفی و انکار یکی از ویژگی های دوره جوانی است بدین معنا که جوان سعی دارد با انکار دیگران به اثبات خویش بپردازد . ویژگی دیگر گروه گرایی جوان است که در مقطع 12-11 تا 16-15 سال که به آن دوره از شیر گرفتن روانی گویند رخ می دهد . دراین دوره جوان تمایل به روی آوردن به ارزشهای گروه همسالان خود دارد .
رفتا رهای جوانان نسل سوم وچهارم انقلاب چگونه خواهد بود ؟
با توجه به نظریه های ناکامی – پرخاشگر دو نوع پرخاشگری پنهان ( افسردگی ، اعتیاد به مواد ، فرار از خانه ، و آشکار( نظیر مسابقات فوتبال ) وجود دارد . پرخاشگری پنهان جوان نسل حاضر به تدریج رو به پرخاشگری آشکار نهاده است . و جوان نسل جدید پس
ازروی آوردن به رویکرد فرهنگی و هنجار آفرینیهای جدید در این مسیر ، در صورت عدم موفقیت و شکست در مسیر راهی که پیش گرفته است به شرایط پرخاشگری آشکار و جدی خواهد انجامید . عدم توجه مسوولان و برنامه ریزی صحیح در این راه وضع را بدتر خواهد کرد لذا مسوولان امر باید توجه بیشتری از خود نشان دهند .
