بخشی از مقاله
چکیده
نظام اقتصادي اسلام مجموعه اي از الگوهاي رفتاري و روابط اقتصادي در حوزه هاي تولید.توزیع و مصرف است که از کتاب و سنت پیامبر اکرم و امامان معصوم و عقل استنباط می شود.الگوهاي پیش گفته چگونگی پیوند شرکت کنندگان در نظام اقتصادي به یکدیگر و منابع اقتصادي را تبیین کرده.و براساس مبانی پیش بینی و در چارچوب اخلاق و حقوق اقتصادي اسلام در جهت هدف هاي اسلام در جهت هدف هاي اقتصادي اسلام سامان یافته اند. مقاله پیش رو درصدد معرفی روشی براي کشف نظلم اقتصادي اسلام است وبه این نتیجه می رسد که در کشف نظام اقتصادي اسلام به عنوان نظام اقتصادي مطلوب از منابع اسلامی نمی توان به روش اجتهاد جزء گرایانه مرسوم بسنده کرد.بلکه افزون برآن لازم است از اجتهادسیستمی درروش هاي مطالعه نظام اقتصادي در اقتصاد کلان بهرهبرد و باگسترش قلمرو اجتهاد از احکام فرعی فقهی به هدف ها.مبانی.روابط و ترکیب آگاهانه آن با روش هاي مطالعه نظام اقتصادي در اقتصاد کلان به نظام اقتصادي اسلام را به عنوان کل منسجم درك کرد.
کلمات کلیدي: اقتصاد اسلامی، اقتصاد مقاومتی، الگوي اقتصادي
National Conference
٢٠١٥/ ٥/٢١ Kome elmavaran danesh R.S. Institute
٢١٧٢ Article Code:
١
.1 مقدمه
پرسش از ماهیت اقتصاداسلامی ناشی از رشد علم اقتصادپس از رنسانس در غرب است بیش از دو قرن پیش از علم اقتصاد در امان مکتب سرمایه داري متولد شد و به تکامل رسید وامروزه داراي موضوع مسائل و روش مشخص و کاربرد پذیرفته شده اي در دنیاست.
منابع اسلامی یعنی قرآن و سنت تاکید دارند که رفتار اقتصادي انسان باید در چارچوب هنجارها.ارزش هاي اخلاقی و الگوهاي رفتاري که قرآن و سنت تعریف می کنند قرار میگیرد.این مطلب حتی در آیات مکی قرآن که در دوره پیش از هجرت برپیامبر(ص) نازل شده اند به طور کامل مشهود است.به ویژه که در دوران مکه.دوران قانونمند شدن اصول عقایداسلامی و اظهار نظرمنتقدانه درباره الگوهاي رایج رفتاري بود.
از انجا که اقتصادمقاومتی اصطلاحی است که نخستین بار به وسیله مقام معظم رهبري مطرح شده لازم است آنگونه که مورد نظر وي اسا.تفسیر شود ازاین رو هرتفسیري از اقتصاد مقاومتی باید مستند به بیانات وي باشد.از سوي دیگر لازم است بیانات وي از سال 88تاکنون که بر بحث هاي اقتصادي تاکید کرده.
.2 اهداف مقاله
مقاله در نظر دارد تعریف هاي گوناگون علم اقتصاد اسلامی را بررسی کند. قلمرو آنها را بیابد و براي استخراج روش آن بکوشد. همانگونه که در مقاله خواهیم دید به نظر می رسد بین اقتصاد دانان اسلامی در مورد تعریف علم اقتصاد اسلامی قلمرو آن نسبت.آن با علم اقتصاد.روش ها و شیوه هاي تحلیل و حتی در بعضی از فرض هاي اساسی آن توافقی وجود ندارد. این مقاله تلاشی در جهت بازتاب آراي گوناگون درباره موضوعات کوششی در حد بضاعت بشري براي اثبات برخی ار انهاست.
3. تعریف علم اقتصاداسلامی و قلمرو آن
علم اقتصاد اسلامی چه چیزي را ارائه می دهد؟ اصطلاح(علم اقتصاد اسلامی)ممکن است چنین تعریف شود:
علم اقتصاد عبارت است از برسی محدوده اي از مطالعات که بر فرض وجود اصول موضوعه اسلامی در محیط اجتماعی-سیاسی-قانونی وجود نظام ارزش ها و اخلاقیاتی که رفتار اقتصادي زنان و مردان را در جامعه اسلامی هدایت میکند مبتنی است.
این سبک نگرش به علم اقتصاد اسلامی به همانند آن است که(علم اقتصادسرمایه داري)تحلیل هاي اقتصادي تلقی شود که بر الگوي سرمایه داري مبتنی است.در این نگرش علم اقتصاد اسلامی صرفا به شاخه اي از علم اقتصاد می شود که باید در محیط نظام هاي اقتصادي همچون دیگر نظام ها مورد مطالعه قرارگیرد.
4. راهبردهاي فنریت اقتصادي
دو راهبرد فنریت اقتصادي شامل مدیریت بهبود و اقدامات تسکینی است.هردو راهبرد ممکن است فنریت اقتصاد ذاتی رااقتصادي ذاتی را ارتقا دهنده تا کنون هیچ یک از آن دو بر دیگري ترجیح داده نشده است.اقدامات تسکینی نوعا براي کاهش احتمال شکست و نیز کاهش اسیب پذیري از طریق ارتقاي مقاومت اقتصادي عمل می کند فنریت اقتصادي در سه سطح قابلیت پیاده سازي دارد:
-1سطح خرد شامل بنگاها.خانوارها و سازمانهاي منفرد -2سطح میانی شامل بخش اقتصادي.بازارهاي منفرد یا گروه هاي تعاونی
-3سطح کلان شامل ترکیب واحدها و بازارهاي منفرد با توجه به اینکه چنین ترکیبی به دلیل وجود کنش هاي متقابل در اقتصاد به مفهوم جمع ساده و واحدها و بازارها نیست.
.5 تعریف اقتصاد مقاومتی
مقام معظم رهبري در تعریف اقتصاد مقاومتی می فرمایند:
٢
اقتصاد مقاومتی معنایش این است که ما یک اقتصادي داشته باشیم که هم روند رو به رشد اقتصادي در یک کشور محفوظ بماند.هم اسیب پذیري اش کاهش پیدا کند.یعنی وضع اقتصادي کشور و نظام اقتصادي طوري باشد که در برابر ترفندهاي دشمنان که همیشگی و به شکل گوناگون خواهد بود کمتر آسیب ببیندو اختلال پیدا کند(بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار رئیس جمهوري و اعضاي هیئت دولت(91/6/2 اقتصاد در یک چنین شرایطی اقتصاد مقاومتی است:یعنی اقتصادي که همراه باشد با مقاومت در برابر کارشکنی دشمن.خباثت
دشمن.دشمنانی که ما داریم (بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از پژوهشگران و مسولان شرکت هاي دانش بنیان(91/5/8
