دانلود مقاله امامت

بخشی از مقاله

ـ امامت
ـ برترى امامت بر نبوّت
ـ ناگزیرى از حجّت (نیاز به رهبر الهى)
ـ حجّت، امامى است شناخته شده
ـ گاه حجّت در بیم و گمنامى به سر مى‌بر

د
ـ اگر امام نباشد زمین‌در هم فرورود
ـ فراخواندن هر امتى با امام وپیشواى آن
ـ شناخت امام
ـ شرایط امامت و ویژگیهاى امام

ـ آنچه خداوند بر پیشوایان حقّ واجب کرده
ـ حقوق متقابل امام و امّت
ـ پیشوایان شما نمایندگان شما هستند
ـ هر که از پیشوایى جز پیشواى حقّ ...
ـ پیشوایان دوزخ

ـ مدّعى امامت
ـ از کسى که فرمانبر خداوند سبحان ...
ـ وجوب قیام در برابر فرمانروایان ستمگر
ـ آنچه که «خوددارى از قیام را» ...
ـ انتخاب امام

ـ حدیث ثقلین
ـ وجوب همراهى اهل بیت
ـ علّت رفتار خودکامانه نسبت به اهل بیت
ـ فلسفه حکومت از نگاه اهل‌بیت

ـ ترس از تفرقه
ـ امامان دوازدهگانه
ـ علم امام
17) الإمامَةُ - امامت‏
الإمامَةُ
«الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً» .
امامت‏

«امروز دينتان را براى شما كامل كردم و نعمتم را بر شما تمام گردانيدم و اسلام را دين شما برگزيدم».
 الإمامُ عليٌّ عليه السلام : الإمامةُ نِظامُ الاُمّةِ .
امام على عليه السلام : امامت رشته كار امّت است .

 الإمامُ الباقرُ عليه السلام : بُنِيَ الإسلامُ على‏ خَمْسٍ : على‏ الصَّلاةِ ، والزَّكاةِ، والصَّومِ، و الحَجِّ، والوَلايةِ، ولَمْ‏يُنادَ بِشَيْ‏ءٍ كَما نُودِيَ بالوَلايةِ.
امام باقر عليه السلام : اسلام بر پنج پايه استوار است : نماز ، زكات ، روزه ، حجّ و ولايت و به هيچ چيز به اندازه ولايت دعوت نشده‏است .
 الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : لا يَقْبَلُ اللَّهُ مِنَ العِبادِ الأعمالَ الصّالحةَ الّتي يَعْمَلونَها إذا تَوَلَّوا الإمامَ الجائرَ الّذي ليسَ مِنَ اللَّهِ تعالى‏

امام صادق عليه السلام : اگر بندگان ، پيشواى ستمگر را كه از جانب خدا نيست به زمامدارى گيرند ، خداوند كارهاى شايسته‏اى را كه انجام مى‏دهند نخواهد پذيرفت .
 الإمامُ الكاظمُ عليه السلام : الإمامةُ هِيَ النُّورُ ، وذلكَ قولُهُ‏عزّ و عجل : «آمِنُوا باللَّهِ وَرَسُولِهِ والنُّورِ الّذي أنْزَلْنا» ، قالَ : النُّورُ هُوَ الإمامُ .
امام كاظم عليه السلام : امامت نور و روشنايى است ؛ همان كه خداوند عزّ و جل فرموده : «به خدا و پيامبر او و نورى كه فرو فرستاديم ايمان آوريد» . فرمود : نور همان امام است .
 الإمامُ الرِّضا عليه السلام : وأنْزَلَ في حِجَّةِ الوَداعِ وَهِيَ آخِرُ عُمْرِهِ صلى الله عليه وآله «اليَومَ أكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ ...» وأمرُ الإمامةِ مِنْ تَمامِ الدِّينِ .
امام رضا عليه السلام : در حجة الوداع كه سال آخر عمر پيامبر صلى الله عليه وآله بود آيه «امروز دينتان را براى شما كامل كردم ...» نازل شد . امر امامت ، از جمله كمال دين است .
 عنه عليه السلام : إنَّ الإمامةَ اُسُّ الإسلامِ النّامي وفَرْعُهُ السّامي .

امام رضا عليه السلام : امامت ريشه بالنده اسلام و شاخه برافراشته آن است .
 عنه عليه السلام : إنّ الإمامةَ زِمامُ الدِّينِ ، ونِظامُ المُسلِمينَ ، وصَلاحُ الدُّنيا ، وعِزُّ المُؤمِنينَ .
امام رضا عليه السلام : امامت زمام دين است و رشته كار مسلمانان و اصلاح و آبادانى دنيا و سرفرازى مؤمنان .
فَضل الإمامَةِ عَلى‏ النُّبُوّةِ

«وَإِذِ ابْتَلَى‏ إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّي جاعِلُكَ لِلنّاسِ إِماماً» .
برترى امامت بر نبوّت‏
«و (بياد آر) هنگامى كه ابراهيم را پروردگارش به كلماتى آزمود و او آنها را به انجام رسانيد، خدا فرمود: من تو را پيشواى مردم گردانيدم».
 الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : إنَّ اللَّهَ تبارَكَ وتعالى‏ اتَّخَذَ إبراهيمَ عَبْداً قَبْلَ أنْ يَتَّخِذَهُ نَبِيّاً ، وإنَّ اللَّهَ اتَّخَذَهُ نَبِيّاً قَبْلَ أنْ يَتَّخِذَهُ رَسُولاً ، وإنَّ اللَّهَ اتَّخَذَهُ رَسُولاً قَبْلَ أنْ يَتَّخِذَهُ خَليلاً ، وإنَّ اللَّهَ اتَّخَذَهُ خَليلاً قَبْلَ أنْ يَجْعَلَهُ إماماً ، فَلَمّا جَمَعَ لَهُ الأشياءَ قالَ : إنّي جاعِلُكَ لِلنّاسِ إماماً

امام صادق عليه السلام : خداوند تبارك و تعالى ابراهيم را به بندگى گرفت پيش از آن كه او را به پيامبرى برگزيند ، و او را به نبوّت رساند پيش از آن كه به رسالت گزيند و او را رسول خود ساخت پيش از آن كه به دوستى برگزيند و او را دوست و خليل خود گردانيد پيش از آن كه امامش قرار دهد . و چون همه اين مقامات را در او گرد آورد فرمود : من تو را امام و پيشواى مردم قرار دادم .
الاضْطِرارُ إلى‏ الحُجَّةِ
ناگزيرى از حجّت (نياز به رهبر الهى)

 الإمامُ الباقرُ أو الإمامُ الصّادقُ عليهما السلام : إنَّ اللَّهَ لَمْ يَدَعِ الأرضَ بِغَيْرِ عالِمٍ ، ولولا ذلكَ لَم يُعْرَفِ الحَقُّ مِنَ الباطِلِ .
امام باقر عليه السلام يا امام صادق عليه السلام : خداوند زمين را بدون عالم نگذاشته است ؛ و اگر اين نبود حقّ از باطل شناخته نمى‏شد .
 الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : لَم تَخْلُ الأرضُ - مُنْذُ كانتْ - مِن حُجَّةٍ عالِمٍ ، يُحْيي فيها مايُميتُونَ مِنَ الحَقِّ ، ثُمَّ تلا هذِهِ الآيةَ : «يُرِيْدُوْنَ لِيُطْفِؤُوا نُوْرَ اللَّهِ بِأفْوَاهِهِمْ ...» .
امام صادق عليه السلام : زمين از همان گاه كه پديد آمده ، از حجتى دانا كه هر حقى را مردم به دست فراموشى بسپارند زنده مى‏كند ، تهى نبوده‏است ؛ آن گاه اين آيه را تلاوت فرمود : «مى‏خواهند با دهانهاى خود نور خدا را خاموش كنند ...» .
الحُجَّةُ إمامٌ يُعرَفُ‏

حجّت، امامى است شناخته شده‏
 الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : إنَّ الحُجَّةَ لا تَقُومُ للَّهِ‏عزّ و عجل على‏ خَلْقِهِ إلّا بإمامٍ حتّى‏ يُعْرَفَ .
امام صادق عليه السلام : حجّت خداوند عزّ و جل بر خلقش بر پا نگردد مگر به وجود امامى كه شناخته شده باشد*** 1 درباره نايب فاعل «يُعرَف» كه در متن حديث آمده است چند احتمال داده‏اند: خدا، امام، حقّ و باطل. ولى ما به توجه به عنوان مبحث احتمال دوم را ترجيح داده‏ايم - م. *** .
قد يكونُ الحُجَّةُ خائفاً مَغْمُوراً
اه حجّت در بيم و گمنامى به سر مى‏برد
 الإمامُ عليٌّ عليه السلام : اللَّهُمَّ بلى‏ لا تَخْلو الأرضُ مِنْ قائمٍ للَّهِ بِحُجَجِهِ ، إمّا ظاهراً مَشْهُوراً ، أو خائفاً مَغْموراً لئلّا تَبْطُلَ حُجَجُ اللَّهِ وبَيِّناتُهُ .
امام على عليه السلام : آرى چنين است ، زمين از كسى كه حجّتهاى خدا را بر پا دارد - آشكار و سرشناس يا بيمناك و گمنام - تهى نيست ، تا حجّتها و برهانهاى خداوند از بين نرود .
 الإمامُ الباقرُ عليه السلام : لا تَبقى الأرض بِغَيرِ إمامٍ ظاهرٍ أو باطنٍ .
امام باقر عليه السلام : زمين ، بدون امام - آشكار يا نهان - باقى نمى‏ماند .
لَولا الإمامُ لَسَاخَتِ الأرضُ‏

اگر امام نباشد زمين‏در هم فرورود
 الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : لَو بَقِيَتِ الأرضُ بِغَيْرِ إمامٍ لَسَاختْ .
امام صادق عليه السلام : اگر زمين بدون امام مى‏ماند ، به يقين در هم فرو مى‏ريخت .
 عنه عليه السلام : إنّ الأرضَ لا تكونُ إلّا وفيها حُجَّةٌ ، إنَّهُ لايُصْلِحُ النّاسَ إلّا ذلكَ ، ولا يُصْلِحُ الأرضَ إلّا ذاكَ .
امام صادق عليه السلام : در زمين هميشه حجّت هست ؛ زيرا مردم را اصلاح نكند مگر حجّت و زمين را به سامان نياورد مگر حجّت .
دَعْوَةُ كُلِّ اُمّةٍ بإمامِها

«يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ» .
فراخواندن هر امتى با امام وپيشواى آن‏
«روزى‏كه هرگروه از مردم‏را با پيشوايشان فرا خوانيم».
 الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : إذا كانَ يومُ القِيامةِ ... يَأتي النِّداءُ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ جلَّ جلالُهُ : ألَا مَنِ ائْتَمَّ بإمامٍ في دارِ الدُّنيا فَلْيَتَّبِعْهُ إلى‏ حَيْثُ يَذْهَبُ بهِ ، فَحِينَئذٍ «تَبَرَّأ الَّذينَ اتُّبِعُوا مِنَ الّذينَ اتَّبَعُوا ...» .

امام صادق عليه السلام : در روزقيامت ... از سوى خداى بزرگ ندا آيد كه هر كس در سراى دنيا به امامى اقتدا كرده بايد در پى او به همان جا رودكه او را مى‏برند . در اين هنگام «پيروى شدگان از پيروان بيزارى مى‏جويند ...» .
معرفةُ الإمامِ‏
شناخت امام‏

 رسولُ اللَّهِ صلى الله عليه وآله : مَن ماتَ وَهُوَ لا يَعرفُ إمامَهُ ماتَ مِيتةً جاهليّةً.
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله : هر كه بميرد و امام خود را نشناخته باشد به مرگ جاهلى مرده‏است .
 عنه صلى الله عليه وآله : مَن ماتَ بغيرِ إمامٍ ماتَ مِيتةً جاهليّةً .

پيامبر خدا صلى الله عليه وآله : هر كه بدون داشتن امام بميرد به مرگ جاهلى مرده‏است .
 الإمامُ الحسينُ عليه السلام - لَمّا سُئل عَن مَعرفةِ اللَّهِ - : مَعرفةُ أهلِ كُلِّ زمانٍ إمامَهُمُ الّذي يَجِبُ عَلَيهِمْ طاعَتُهُ .

امام حسين عليه السلام - هنگامى كه درباره شناخت خدا از او سؤال شد - : شناخت مردم هر زمان از امامى كه بايد از او فرمان برند .
 الإمامُ الصّادقُ عليه السلام - في قولِهِ تعالى: «وَمنْ يُؤْتَ الحِكْمَةَ ...» - : طاعةُ اللَّهِ ومعرفةُ الإمامِ .
امام صادق عليه السلام - درباره آيه «و هر كه را حكمت داده شود ...» - : (حكمت) فرمانبرى از خدا و شناخت امام است .

 عنه عليه السلام : الإمامُ عَلَمٌ بَيْنَ اللَّهِ‏عزّ و عجل وبَيْنَ خَلْقِهِ ، فَمَنْ عَرَفَهُ كانَ مُؤمناً ، ومَنْ أنْكَرَهُ كانَ كافراً .
امام صادق عليه السلام : امام راهنماى‏ميان‏خداوند عزّ و جل و آفريدگان اوست ؛ هر كه او را بشناسد مؤمن است و هر كه منكرش شود كافر .
 عنه عليه السلام : مَن لَم يَعْرِفْنا ولَم يُنْكِرْنا كانَ ضالّاً حتّى‏ يَرْجِعَ إلى الهُدى‏ الّذي افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَيْهِ مِنْ طاعَتِنا الواجِبةِ ، فإن يَمُتْ على‏ ضَلالَتِهِ يَفْعَلِ اللَّهُ بهِ ما يَشاءُ .
امام صادق عليه السلام : كسى كه ما را نشناسد و منكر ما هم نباشد گمراه است تا آن كه به سوى‏هدايتى كه خدا بر او واجب كرده ، يعنى لزوم اطاعت از ما ، برگردد . و چنانچه در حال گمراهيش بميرد خدا با او آن كند كه خواهد .

شرائطُ الإمامةِ وخَصائصُ الإمامِ‏
«وَجَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمّا صَبَرُوا وَكانُوا بِآياتِنا يُوقِنوُنَ» .
«أَفَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لا يَهِدّي إِلّا أَنْ يُهْدى‏ فَما لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ » .
«إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ » .
شرايط امامت و ويژگيهاى امام‏

«از ميان آنها پيشوايانى قرار داديم كه به فرمان ما به هدايت مى‏پردازند چون شكيبايى ورزيدند و به آيات و نشانه‏هاى ما يقين داشتند».
«آيا آن كه به سوى حقّ راه مى‏نمايد به پيروى سزاوارتر است يا آن كه به حقّ راه نمى‏نمايد و خود نيز نيازمند هدايت است؟ شما را چه مى‏شود؟ چگونه داورى مى‏كنيد؟».
«خدا او را بر شما برگزيده و به دانايى و توانايى او بيفزوده است».

 الإمامُ عليٌّ عليه السلام : لا يَحمِلُ هذا العِلمَ إلّا أهلُ البَصَرِ والصَّبْرِ والعِلْمِ بِمَواضِعِ الحَقِّ .
امام على عليه السلام : اين امر (امامت) را به دوش نكشد مگر كسى كه اهل شكيبايى ، بينايى و آگاهى از سر رشته امور باشد .
 عنه عليه السلام : يَحتاجُ الإمامُ إلى‏ قلبٍ عَقُولٍ ، ولسانٍ قَؤولٍ ، وجَنانٍ على‏ إقامةِ الحَقِّ صَؤولٍ .

امام على عليه السلام : امام و پيشوا بايد انديشه‏اى خرد ورز ، زبانى گويا و دلى خروشان در راه برپايى حقّ داشته باشد .
 عنه عليه السلام : مَن نَصَبَ نَفْسَهُ للنّاسِ إماماً فَعَلَيْهِ أنْ يَبدأَ بتعليمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تعليمِ غيرِهِ ، ولْيَكُنْ تأديبُهُ بسِيرَتِهِ ، قبلَ تأديبِهِ بِلِسانِهِ .
امام على عليه السلام : هر كه خود را پيشواى مردم كند بايد پيش از آموزش ديگران به آموزش خويش بپردازد و پيش از آن كه (ديگران را) به گفتار ادب كند بايد به رفتار خود تربيت نمايد .
 عنه عليه السلام : لا يُقيمُ أمْرَ اللَّهِ سُبحانَهُ إلّا مَنْ لا يُصانِعُ ولا يُضارِعُ ولا يَتَّبِعُ المَطامِعَ .
امام على عليه السلام : فرمان خدا را بر پا ندارد جز كسى كه (در اجراى حكم خدا) باج نمى‏دهد ، كوتاه نمى‏آيد و در پى منافع (شخصى) نمى‏رود .
 عنه عليه السلام : كِبارُ حُدودِ وَلايةِ الإمامِ المَفْروضِ الطّاعةِ أنْ يُعْلَمَ أنَّهُ مَعْصومٌ مِنَ الخطأِ والزَّلَلِ والعَمْدِ ، ومِنَ الذُّنوبِ كُلِّها صغيرِها وكبيرِها ، لا يَزِلُّ ، ولا يُخْطئُ ، ولا يَلْهو بِشَيْ‏ءٍ مِنَ الاُمورِ المُوبِقَةِ للدِّينِ ، ولا بِشَيْ‏ءٍ مِنَ المَلاهي ، وأنَّهُ أعْلَمُ النّاسِ بِحَلالِ اللَّهِ وحَرامِهِ ، وفَرائضِهِ وسُنَنِهِ وأحْكامِهِ ، مُسْتَغْنٍ عَنْ جَميعِ العالَمِ ، وغَيْرُهُ مُحتاجٌ إلَيْهِ ، وأنَّهُ أسْخى‏ النّاسِ وأشْجَعُ النّاسِ .
امام على عليه السلام : مرزهاى بزرگ ولايت امامى كه اطاعتش واجب مى‏باشد اين است كه معلوم شود از خطا و لغزش و گناه عمدى و از همه گناهان ، كوچك و بزرگ ، مصون است ، نه مى‏لغزد و نه اشتباه مى‏كند ، به هيچ امر دين‏براندازى دل‏نمى‏بندد وهيچگاه‏عياشى و خوشگذرانى نمى‏كند ، داناترين مردم به حلال و حرام خدا و واجبات و مستحبات و احكام اوست ، از همه جهانيان بى‏نياز است و ديگران به او نيازمندند و بخشنده‏ترين و دليرترين افراد است .
 عنه عليه السلام : وقَدْ عَلِمْتُمْ أنَّهُ لايَنبغي أنْ يَكونَ على‏ الفُروجِ والدِّماءِ والمَغانِمِ والأحْكامِ وإمامةِ المُسلِمينَ : البَخيلُ فَتَكُونَ في أموالهِمْ نُهْمَتُهُ ، ولا الجاهلُ فَيُضِلَّهُمْ بِجَهْلِهِ ، ولا الجافي فَيَقْطَعَهُمْ بِجَفائهِ ، ولا الحائفُ للدُّولِ فَيَتَّخِذَ قوماً دُونَ قومٍ ، ولا المُرْتَشي في الحُكْمِ فَيَذْهَبَ بالحُقوقِ ويَقِفَ بها دُونَ المَقاطِعِ ، ولا المُعَطِّلُ للسُّنّةِ فَيُهْلِكَ الاُمَّةَ .

امام على عليه السلام : دانستيد كه نبايد كار نواميس ، جانها ، غنايم ، احكام و پيشوايى مسلمانان را به دست بخيل سپرد كه بر اموال آنان آزمند و حريص مى‏گردد و نه به دست نادان كه با نادانى خود ايشان را گمراه مى‏كند و نه به دست بيرحم و ستمگر كه با بيرحمى خود آنان را از نيازهايشان محروم مى‏سازد*** 1 ابن ابى الحديد در شرح اين عبارت مى‏نويسد : چون مردم بر اثر ترس از حكمران بيرحم و ستمگر نيازها و مشكلاتشان را پيش او نمى‏برند. مرحوم فيض چنين ترجمه كرده است: ... تا به ظلم وجور آنان را مستأصل و پريشان كند. - م . *** و نه به دست بيعدالت در تقسيم مالها كه به مردمى مى‏بخشد و مردمى را محروم مى‏سازد*** 2 مرحوم فيض اين عبارت را چنين ترجمه كرده است: و نه ترسنده از تغيير ايام تا با گروهى همراهى كرده ديگرى را خوار سازد - م . *** و نه به دست كسى كه در داورى رشوه ستانَد كه حقوق مردم را پايمال مى‏كند و در رساندن حقّ به صاحبانش كوتاهى مى‏ورزد و نه به دست كسى كه فروگذار سنّت است كه امّت را به نابودى مى‏كشاند .

 الإمامُ الحسينُ عليه السلام - في كتابهِ إلى‏ أهلِ الكوفةِ - : فَلَعَمْري ، ما الإمامُ إلّا الحاكمُ بالكِتابِ ، القائمُ بالقِسْطِ ، الدّائنُ بِدِينِ الحَقِّ ، الحابِسُ نَفْسَهُ على‏ ذاتِ اللَّهِ .
امام حسين عليه السلام - در نامه‏اش‏به‏كوفيان - : به جان خودم سوگند ، امام و پيشوا كسى نيست مگر آن‏كه بر اساس كتاب خدا حكومت كند ، عدل و داد را بر پا دارد ، پايبند دين حقّ باشد و در برابر خداوند ، نفسش را مهار كند .

 الإمامُ الباقرُ عليه السلام - في تَبْيينِ عَلَامةِ الإمامِ - : طَهارَةُ الوِلادَةِ وحُسْنُ المَنْشأ ، ولا يَلْهو ، ولا يَلْعبُ .
امام باقر عليه السلام - در توضيح نشانه امام - : حلال زادگى ، تربيت و پرورش نيكو و نپرداختن به لهو و لعب .
 الإمامُ الرِّضا عليه السلام - في صِفَةِ الإمامِ - : مُضْطَلِعٌ بالإمامةِ ، عالِمٌ بالسِّياسَةِ .
امام رضا عليه السلام - در بيان‏ويژگى‏امام - : در امامت و پيشوايى توانمند و از سياست و كشوردارى آگاه‏است .
ما فُرِضَ على‏ أئمَّةِ العَدْلِ‏

آنچه خداوند بر پيشوايان حقّ واجب كرده‏
 الإمامُ عليٌّ عليه السلام : إنَّ اللَّهَ جَعَلَني إماماً لِخَلْقِهِ ، فَفَرَضَ عَلَيَّ التَّقْديرَ في نَفْسي ومَطْعَمي ومَشْرَبي ومَلْبَسي كَضُعَفاءِ النّاسِ ، كَيْ يَقْتَديَ الفقيرُ بِفَقْري ، ولا يُطْغِيَ الغَنِيَّ غِناهُ .
امام على عليه السلام : خداوند مرا پيشواى خلق خود كرد . از اين رو ، بر من واجب كرد كه درباره خودم و خورد و خوراك و پوشاكم همانند مردمان تنگدست باشم تا نادار به نادارى من تأسى جويد و توانگر را توانگريش به طغيان و سركشى نكشاند .
 عنه عليه السلام : إنَّهُ لَيسَ على‏ الإمامِ إلّا ما حُمِّلَ مِنْ أمرِ رَبِّهِ : الإبلاغُ في المَوعِظةِ ، والاجتهادُ في النَّصيحةِ ، والإحْياءُ للسُّنّةِ ، وإقامةُ الحُدودِ على‏ مَسْتَحِقِّيها ، وإصدارُ السُّهْمانِ على‏ أهْلِها .

امام على عليه السلام : بيقين‏چيزى بر امام‏واجب‏نيست جز وظيفه‏اى كه پروردگار بر عهده‏اش نهاده : كوتاهى نكردن در موعظه و اندرز ، كوشش در خير خواهى ، زنده كردن سنّت ، اجراى حدود الهى بر آنان كه سزاوار آنند و رساندن سهام (بيت المال) به كسانى كه سهم مى‏برند .
الحُقوقُ المُتَبادَلَةُ بَيْنَ الإمامِ والاُمّةِ
حقوق متقابل امام و امّت‏

 الإمامُ عليٌّ عليه السلام : حَقٌّ على‏ الإمامِ أنْ يَحْكُمَ بما أنْزَلَ اللَّهُ وأنْ يُؤدّيَ الأمانةَ ، فإذا فَعَلَ فَحَقٌّ على‏ النّاسِ أنْ يَسْمَعوا لَهُ وأنْ يُطيعوا وأنْ يُجيبوا إذا دُعوا .
امام على عليه السلام : امام وظيفه دارد بر اساس كتاب خدا حكومت كند و امانت را ادا نمايد . چون چنين كند مردم وظيفه دارند سخنش بشنوند ، فرمانش ببرند و هرگاه آنان را فرا خواند ، اجابت كنند .

 عنه عليه السلام : أمّا بَعْدُ ، فإنَّ حَقّاً على‏ الوالي أنْ لا يُغَيِّرَهُ على‏ رَعِيَّتِهِ فَضْلٌ نالَهُ ، ولا طَوْلٌ خُصَّ بِهِ ، وأنْ يَزيدَهُ ما قَسَمَ اللَّهُ لَهُ مِنْ نِعَمِهِ دُنُوّاً مِنْ عِبادِهِ ، وعَطْفاً على‏ إخْوانِهِ .
ألَا وإنَّ لَكُمْ عِندي أنْ لا أحْتَجِزَ دُونَكُمْ سِرّاً إلّا في حَرْبٍ ، ولا أطْويَ دُونَكُمْ أمْراً إلّا في حُكْمٍ ، ولا اُؤخِّرَ لَكُمْ حَقّاً عَنْ مَحِلِّهِ ، ولا أقِفَ بِهِ دُونَ مَقْطَعِهِ ، وأنْ تَكونوا عِندي في الحَقِّ سَواءً ، فإذا فَعَلْتُ ذلكَ وَجَبَتْ للَّهِ عَلَيْكُمُ النِّعْمَةُ ولي عَلَيْكُمُ الطّاعةُ .

امام على عليه السلام : امّا بعد ، وظيفه حكمران است كه اگر به زيادتى رسيد يا به نعمتى مخصوص گشت موجب تغيير حال و دگرگونى رفتار او بر رعيتش نشود و نعمتهايى كه خدا نصيبش كرده بر نزديكى او به بندگان خدا و مهربانى او به برادرانش بيفزايد
بدانيد حقّ شماست بر من كه رازى را از شما نپوشانم مگر در جنگ و بدون رايزنى با شما كارى را نكنم مگر در حكم و حقّ شما را از موقع آن به تأخير نيفكنم (حقوق و عطاياى شما را به موقع بپردازم) و در رساندن آن درنگ نكنم و همه شما را در حقّ برابر و يكسان دانم . پس ، هرگاه چنين كردم نعمت خدا بر شما واجب شده‏است . و بر شماست كه از من فرمان بريد .

أئمَّتُكُمْ وَفْدُكُمْ‏
پيشوايان شما نمايندگان شما هستند
 رسولُ اللَّهِ صلى الله عليه وآله : إنّ أئمّتَكُمْ وَفْدُكُمْ إلى‏ اللَّهِ ، فانْظُروا مَنْ تُوفِدونَ في دِينِكُمْ وصَلاتِكُمْ .
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله : همانا امامان شما نمايندگانتان به نزد خدايند ؛ پس ، بنگريد كه در دين و نماز خود چه كسانى را به نمايندگى مى‏فرستيد .
 عنه صلى الله عليه وآله : إنّ أئمّتَكُمْ قادَتُكمْ إلى‏ اللَّهِ ، فانْظُروا بِمَنْ تَقْتَدونَ في دِينِكُمْ وصَلاتِكُمْ .
پيامبر خدا صلى الله عليه وآله : امامان شما راهبران شما به سوى خداوندند ، پس ، بنگريد كه در دين و نماز خود به چه كسى اقتدا مى‏كنيد ؟
مَنِ ائْتَمَّ بِغَيْرِ إمامِ الحَقِ‏

هر كه از پيشوايى جز پيشواى حقّ پيروى كند
 الإمامُ الباقرُ عليه السلام : قالَ اللَّهُ تبارَكَ وتعالى‏ : لاُعَذِّبَنَّ كُلَّ رَعِيَّةٍ في الإسلامِ دَانَتْ بِولايةِ كُلِّ إمامٍ جائرٍ ليسَ مِنَ اللَّهِ .