بخشی از مقاله
اهمیت نماز دیدگاه ائمه
فهرست:
نشانه رستگاری، اقامه نماز
اهمیت نماز از دیدگاه ائمه
عدم آگاهى از فريضه نماز
جايگاه نماز از دید ائمه
نشانه رستگاری، اقامه نماز
قرآن کریم عواملی چند را به عنوان شاخصه ها و نشانه های رستگاری در دنیا و آخرتبرشمرده و از مؤمنان دعوت کرده که با شناخت این عوامل زمینه های رستگار شدن بدستخویش فراهم کنند
بدون تردید هر انسان پاک طینتی آرزو و ایده آلی جز رستگاریو خوشبختی و سعادتمندی ندارد و دوست دارد پایانی خوش را برای خود رقم زند.
آنچه دراین مقاله آمده اشاره هائی گذراست به چند عامل ازعوامل خوشبختی و رستگاری که با همآن را می خوانیم. اسلام به عنوان کاملترین و جامع ترین دین الهی خوشبختی و رستگاریانسانها را در قرآن بیان کرده و درآیات متعددی به این موضوع پرداخته است.
درقرآنحدود 40مرتبه (1) از فلاح (رستگاری) سخن گفته شده و در ضمن آیات مربوطه از صفات وعلائم رستگاران و سعادتمندان واقعی واخروی سخن به میان آمده است که البته رستگاریاز هر دو دنیوی و اخروی مدنظر بوده و از آنجا که حیات اخروی جاودانی و ابدی است ازاهمیت بیشتری برخوردار است
فلاح (رستگاری) از ماده «فلح و فلاح» در اصل بهمعنی شکافتن و بریدن است و به هرنوع پیروزی و رسیدن به مقصد و خوشبختی اطلاق شدهاست.
درحقیقت افراد پیروز و رستگار و خوشبخت، موانع را از سر راه خود برمی دارند وراه را برای رسیدن به مقاصد هموار می سازند و پیش می روند. فلاح و رستگاری به معنیوسیع آن، هم پیروزی های مادی را شامل می شود و هم معنوی را.
رستگاری دنیوی درآن استکه انسان آزاد و سربلند، عزیز و بی نیاز زندگی کند که این امور جز در سایه ایمانامکان پذیر نیست و رستگاری آخرت دراین است که درجوار رحمت پروردگار درمیان نعمت هایجاویدان،در کنار دوستان شایسته و پاک و درکمال عزت و سربلندی به سرمی برد
اهمیت نماز از دیدگاه ائمه
نماز از ارکان بسیار مهم اسلاماست که بپا داشتن آن باعث رضایت و خشنودی خدا میگرددنماز عامل اتصال وارتباط بندگان با خداست. رابطهای که نباید هیچگاه گسسته شود و تا آخرین لحظه عمرباید پابرجا بماندپیامبر اکرمصلی اللهعلیهوآلهوسلم» میفرمایند
خداوند نماز را نور چشممن قرار داده و آنرا محبوب من ساخته است آنطور که گرسنه را بر طعام و تشنه را به آبمشتاق کرده استاز اینهم بالاتر) انسان گرسنه وقتی غذا میخورد سیر میشود وهنگامیکه تشنه و آب مینوشد سیراب میگردد ولی من هیچگاه از نماز سیر نمیشومو نیز فرمود، «اولین عمل بنده که روز قیامت بدان رسیدگی میشود نماز اوست و اگرپذیرفته شد بقیه اعمال او نیز بررسی میشود ولی اگر نمازش پذیرفتم نشد به اعمالدیگرش هم وقعی نمینهند
به جز آنچه که از آیات و احادیث درباره نماز نقلشده، رفتار اولیاء خدا نیز اهمیت و جایگاه آن را بیان میکند. نماز جزء برنامهانبیاء بوده است
حضرت عیسیعلیهالسلام) در گهواره هم میگوید خداوند مرا تا زنده هستم به نماز وزکات سفارش کرده است
و اوصانی بالصلوه و الزکوهمادمت حیا
امام حسین علیهالسلام) حتی ظهر روز عاشورا در میدان مبارزه و در برابر تیرهای دشمنهم نماز را رها نکرد
حضرت ابراهیمعلیهالسلام) همسر و کودک خویش را در بیابانهای داغ مکه، که آن هنگامهیچ آب و گیاهی نداشت، مسکن داد و گفت
خدایا، تا نماز به پا دارند
انی اسکنت من ذریتی بواد غیر ذی زرع ربنا لیقیموا الصلاه
پیشوایان معصوم ما، هنگام نماز، رنگ خود را میباختند ومیفرمودند
وقت ادای امانت الهی و حضور در پیشگاه و درگاه الهی است
گرچه بعضی نماز را به طمع بهشت یا ترس از عذاب جهنم میخوانند، اماامیرالمؤمنین (علیهالسلام) نماز را نه برای تجارت یا سپری در مقابل آتش،
بلکهبخاطر شایستگی خدا برای عبادت، انجام میدهدنماز سبب آمرزش گناهان و زدودنآثار لغزشهاستقرآن، پس از دستور به نماز، میفرماید
ان الحسنات یذهبن السیئات
عدم آگاهى از فريضه نماز:
چنانچه گفته شد بسيارى از قصور و كوتاهىهاى افراد در مسائل دينى بخاطر عدم آگاهى كافى و معرفت لازم از مبانى دينى است. بديهى است كه تلاش و كوشش در هر عملى منوط به وجود انگيزهاى است كه قبل از انجام عمل در فرد ايجاد شده است
و هيچ انگيزهاى بدست نمىآيد مگر با علم و آگاهى و پر واضح است كه هر چه قدر آگاهى انسان در آن عمل بيشتر باشد با رغبت و تمايل بيشترى بدنبال آن مىرود و قدرت و توانايىاش در آن كار شدت مىيابد.
1 ـ ليس اليتيمُ من انتهى ابواه من***هَمَّ الحياة وخلّفاه ذليلا
إنَّ اليتيم هو الّذى تلقى لَمُ***اُمّاً تخلّت أَوْ أباً مشغولا
باور ما اين است كه اگر جوانان ما نسبت به نماز و يا ساير فرائض و تعاليم دين اطلاع دقيق و كافى را داشته باشند و از بركات و فضائل و آثار و نتايج آن مطلع باشند هرگز حاضر نمىشوند كه چيزى را جايگزين آن سازند.
وقتى يك جوان مسلمان درك كند و يقين نمايد كه نماز پايه محكم و استوار دين اوست، نماز ملاك اصلى تمايز كفار با اوست، نماز مايه آرامش روح اوست، نماز اولين گام مسلمانى است، نماز تخليه همه آلودگىها و پليدىها و دواى همه امراض و دردهاى درونى و باعث سبكى و سكينت و آرامش قلبى او و لحظه گفتگوى او با محبوب و معبود او و نماز همه دين اوست و نيز صدها آثار مثبت روحى و روانى در آن گنجانيده شده چگونه راضى خواهد شد كه آن را با امور ديگر معاوضه نمايد.
بنظر مىرسد كه عمده ترين مشكل ما اين است كه در باب نماز از دو امر غفلت كردهايم يكى از اهميت نماز در اسلام و جايگاه رفيع آن در دين و ديگرى از آثار و اسرار آن كه شايد همين امر يعنى آثار و اسرار مهمى كه در نماز نهفته است آن جايگاه مهم را برايش در دين ايجاد كرده است.
اگر از اين دو امر در نماز به مقدار كافى بينش حاصل شود هيچ انسان عاقلى آن را در زندگى و حيات خويش ترك نخواهد كرد چون كدام انسان عاقل است كه سعادت خويش را با شقاوت و نيكبختى را با تيره روزى مبادله نمايد.
از عوامل بسیار مهم رسیدن به سعادت اخروی نماز است. خدا می فرماید: «قد أفلحالمؤمنون ¤ الذین هم فی صلاتهم خاشعون؛(16) مؤمنان رستگار شدند، کسانی که درنمازشان خشوع دارند.» خشوع به معنای تواضع و ادب جسمی و روحی است که در برابر شخصبزرگ یا حقیقت مهمی در انسان پیدا می شود و آثارش در بدن ظاهر می گردد
در واقعکسانی که به هنگام نماز آن چنان حالت توجه به پروردگار می یابند که از غیر او جدامی گردند و چنان غرق حالت تفکر و حضور و راز و نیاز با پروردگارشان می شوند که برتمام ذرات وجودشان اثر می گذارد. این نماز موجب خودسازی و تربیت انسان است و وسیلهای برای تهذیب روح و جان بشمار می رود.(17
همچنین در سوره حج آمده «یاایهاالذین ءامنوا ارکعوا و اسجدوا و اعبدوا ربکم و افعلوا الخیر لعلکم تفلحون»(18ای کسانی که ایمان آورده اید رکوع کنید و سجود به جا آورید و پروردگارتان را عبادتکنید و کار نیک انجام دهید، شاید رستگار شوید.» در این آیه رکوع و سجود توصیه شدهکه دو رکن مهم نمازند و در پایان وعده رستگاری داده شده است
همچنین در آیاتدیگر محافظت و مراقبت در نماز توصیه شده است و موجب رستگاری انسان شمرده می شود. درسوره مؤمنون(19) هفت صفت برای مؤمنان سعادتمند ذکر شده که ابتدا و انتهای این صفاتدر مورد نماز است. این امر بیان گر اهمیت نماز است و علاوه بر خشوع، مراقبت و حضورقلب در نماز، نشانه رستگاری معرفی شده است.
در برخی آیات قرآن، ذکر خداوند و مداومتبر آن زمینه دست یابی به فلاح و رستگاری معرفی شده است. «یا ایهاالذین ءامنوا اذالقیتم فئه فاثبتوا واذکروا الله کثیرا لعلکم تفلحون»(20) ای کسانی که ایمان آوردهاید هنگام که (در میدان نبرد) با گروهی روبرو می شوید ثابت قدم باشید و خدا رافراوان یاد کنید باشد که رستگار شوید.»
در سوره جمعه آمده «... واذکروا الله کثیرالعلکم تفلحون»(21) آیاتی نظیر آیه های مذکور دلالت بر اهمیت ذکر خدا و دعا و مناجاتبا او برای سعادتمند شدن در زندگی دارد
الحمد الله رب العالمين والعاقبة للمتقين والصلوة والسلام علي نبينا محّمد وعلي اله واَصْحابِه اَجْمَعِين اَما بعد.
نماز مهمترين واساسيترين عامل ارتباط بنده با خداوند خويش است كه هرفرد مسلمان روزانه 5مرتبه در بارگاه احديت اعلام بندگي نموده وتجديد پيمان مينمايد وجبين به زمين ميسايد وبه بردگي وعجز خويش اعتراف مي كند پيماني كه از ژرفاي وجود آدمي نشاُت مي گيرد
و از اعماق وجود ودرنهايت شوق و اشتياق اداِء شود او را با ذات احديت مرتبط مي سازد نماز بزرگترين عامل اصلاح جامعه وبزرگترين عامل باز دارنده از جرايم وگناهان مي باشد زيرا كه خداوند متعال ميفرمايد ((واَقِمَ اَلْصَلوةاِنَ اَلْصَلوة تنهي عن الفحشاء والمنكر ؛؛
جايگاه نماز از دید ائمه
بعد از به زبان آوردن شهاد تين نخستين جايگاه به نماز اختصاص داردكه هرفردبايدبه فرضيت آن عقيده وايمان داشت عملاً به اداي آن بايبندباشد.
برواضح است كه درجامعه ي اسلامي برترين وبالاترين جايكَاه احكام ديني به نمازاختصاص داردكه بايدٍ آحادمردم به آن توجه ويزه اي مبذول دارنددرقرآن كريم آيات بيشماري بيرامون اهميت نماد وعقوبت تاركين آن واردشده است كه ذكرهمه انهامجال اين مختصرخارج است وفقط به بيان برخي ازآنها بسنده مي شود.
فضليت واهميت نماز درقرآن وحديث
1.قدافلح المؤمنون الذين هم في صلاتهم خاشعون حقيقتاً مؤمنان رستكَارشدندآنان كه در نمازشان خاشع ومتواضعند.
2.بامبر اكرم(ص)فرمودند:كسي كه برا