بخشی از مقاله
مقدمه
هدف از درمان کانال ریشه، حذف عفونت از سیستم کانال و پرکردن سه بعدي فضاي کانال ریشه است .(1) در واقع مرحله نهایی درمان کانال ریشه، پرکردن سیستم کانال و تمام نقاط آناتومیکی پیچیده آن است. روشهاي مختلفی جهت پرکردن کانال ریشه پیشنهاد شدهاند که رایجترین آنها استفاده از مواد نیمه جامد همچون گوتاپرکا همراه با یک خمیر یا سیلر میباشد .(2) از خصوصیات ایدهآل ماده پرکننده ریشه میتوان به موارد زیر اشاره کرد: توانایی چسبیدن به عاج، مهر و موم سیستم کانال، غیرسمی بودن، ثبات ابعادي و حلالیت پایین .(3)
مواد پرکننده ریشه معمولاً در تماس نزدیک با بافتهاي زنده هستند، بنابراین خواص بیولوژیک این مواد بسیار مهم است. مواد داراي پتانسیل جهشزایی، میتوانند باعث القاي جهش در DNA شوند و در نتیجه تغییرات بدخیمی در سلولها ایجاد کنند. مواد سایتوتوکسیک نیز میتوانند باعث ایجاد پاسخهاي التهابی و آسیب بافتی شوند .(4)
یلرها باید به خوبی توسط بافتهاي پرياپیکال تحمل شوند و ضمن این که ترمیم بافتی را به تأخیر نیندازند، ترمیم ساختارهاي آسیب دیده را نیز تحریک کنند .(5)
در آزمایشات سمیت مواد دندانپزشکی سه سطح وجود دارد. در سطح اول، مواد از نظر سمیت توسط روشهاي کشت سلول در آزمایشگاه، غربالگري میشوند. در سطح دوم آزمایش بر روي حیوانات،
جهت ارزیابی پاسخ بافت یا استخوان میزبان صورت میگیرد. سطح سوم، مشابه شرایط بالینی است و تحت عنوان آزمایشات کاربردي شناخته میشود. آزمایش کشت سلول، جهت تعیین سمیت سیلرهاي کانال ریشه کاربرد فراوانی دارد .(6) از فواید این روش کنترل بسیاري از عوامل و متغیرها (7) و همچنین درجه اطمینان و قابلیت تکرار نتایج مطالعه میباشد .(8) آزمایشات مختلفی جهت تعیین جهشزایی مواد معرفی شدهاند. رایجترین و سادهترین این آزمایشها روش Ames
است .(9) با این حال نتایج مثبت آزمایش Ames به تنهایی براي تخمین خطر سرطانزایی مواد کافی نیست .(10) ژنوتوکسیسیته مواد
دندانپزشکی باید با استفاده از سایر آزمایشات مانند
micronucleus test، assay aberration chromosomal،
sos- umu test و V79/hprt mutation assay نیز بررسی شود .(11)
سیلرهاي مختلفی جهت استفاده همراه با مواد پرکننده جامد یا نیمه جامد استفاده شدهاند. سیلرها در ترکیبهاي مختلفی مثل اپوکسی رزین، اکسیدروي- اوژنول، گلاس اینومر و فسفات کلسیم در دسترس هستند. (Dentsply,Germany) AH26 یک سیلراپوکسی رزین است و به دلیل خواص مطلوبی که دارد بسیار مورد استفاده قرار میگیرد
12)،.(13 با این حال، این سیلر به علت آزاد کردن فرمالدئید سایتوتوکسیک است .(14) بدین جهت کارخانه سازنده، AH Plus را معرفی کرد که طبق ادعاي آن، خواص فیزیکی و کلینیکی آن به علت آزاد نکردن فرمالدئید بهتر از AH26 است .(1)
206
Sankin Apatite Sealer III
مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی تهران (دوره 20، شماره 3، پاییز (1386
اگـرچه سیلــرهاي اکســـید روي- اوژنــول سالها مورد استفاده قرارگرفتهاند، ولی غلظتهاي سمی اوژنول و اکسید روي از آنها آزاد میشود 15)،.(16 همچنین علیرغم باند شدن سیلرهاي گلاس اینومر به ساختمان دندان، ممکن است باعث آزاد شدن پروستاگلاندینها در
بافتهاي پرياپیکال شوند .(17)
سیلرهاي کلسیم فسفات به عنوان سیلر و همچنین پرکننده کامل کانال معرفی شدهاند و به نظر میرسد که این سیلرها در نهایت در بدن
به هیدروکسی آپاتیت تبدیل خواهند شد .(18)
تا امروز، اطلاعات کم و متناقضی در مورد جهشزایی و سمیت سلولی انواع مختلف سیلرهاي کانال ریشه در دسترس .میباشد.
Miletic و همکاران سمیت سلولی و جهشزایی سیلر AH26 و
AH Plus را بررسی کردند. این دو ماده جهشزا نبودند و سمیت
AH Plus بیشتر از AH26 بود و در حالت سخت شده، هر دو ماده سمیت کمتري داشتند Huang .(1) و همکاران سمیت سلولی سیلرهاي اکسید روي- اوژنول و هیدروکسید کلسیم را بر روي سلولهاي PDL و سلولهاي V79 بررسی کردند. تمام سیلرها براي هر دو سلول سمی بودند Telli .(5) و همکاران سمیت سلولی
سیلرهاي مختلف را بررسی کردند و نتیجه گرفتند که سیلر
Sankin Apatite برخلاف بقیه سیلرها در هیچ زمانی اثر سمی نشان نداد .(19)
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثرات جهشزایی و سمیت سلولی سیلرهاي AH Plus (سیلر اپوکسی رزین)، Ketac-Endo Aplicap
(سیلر گلاس اینومر)، (سیلر کلسیم
فسفات) و Tubli-Seal EWT (سیلر اکسید روي- اوژنول) انجام شد.
روش بررسی
در این مطالعه تجربی آزمایشگاهی چهار سیلر مختلف تحت بررسی قرار گرفتند که عبارت بودند از:
- (Dentsply, DeTray, Germany) AH Plus
- (3M/ESPE, Seefeld, Germany) Ketac-Endo Aplicap
- (Sankin K.K, Japan) Sankin Apatite III
- (Kerr, Sybron Endo, MO, USA)Tubli-Seal EWT
سیلرها طبق دستور کارخانه سازنده و در شرایط آسپتیک مخلوط
شدند و در دو حالت تازه مخلوط شده و کاملاً سخت شده تحت بررسی قرار گرفتند.
- آمادهسازي سیلرها جهت ارزیابی سمیت سلولی
0/1 گرم از هر سیلر، بلافاصله پس از مخلوط کردن یا 24 ساعت پس از سخت شدن در دماي 37oC و فشار %5 CO2، در تماس با
4 میلیلیتر محیط کشت (حاوي DMEM %89، %10 سرم جنین گاوي و %1 پنی سیلین- استرپتومایسین) به مدت 1، 2 و 7 روز قرار گرفت. سپس رقتهاي مختلف (از 12 تا( 11000 از عصارههاي حاصل تهیه شد. در یک مطالعه pilot، غلظت 25mg/ml براي سلولها سمی نشان داده شد، بنابراین رقتهاي مختلف از آن تهیه شد تا دوزهایی که اثر سایتوتوکسیک قابل توجهی ندارند مشخص شود.
- آماده سازي سیلرها جهت ارزیابی جهشزایی
0/1 گرم از هر سیلر در دو حالت تازه مخلوط شده و کاملاً سخت شده (همانند پروتوکل قبلی) در تماس با 4 میلیلیتر بافر فسفات
(PBS) قرار گرفت و تا زمان آزمایش در فریزر در دماي -20oC
نگهداري شد. در هنگام آزمایش دماي آن توسط حمام آب گرم به
37oC رسانده شد.
- بررسی سمیت سلولی
سلولهاي مورد آزمایش، فیبروبلاست پوست موش L929 با کد
NCBIC161 بودند. سلولها به صورت یک لایه در فلاسکهاي
T-25 کشت داده شدند و در دماي 37o C در اتمسفر %5 CO2 و در رطوبت نسبی %100 نگهداري شدند. سلولهاي داراي شمارههاي پاساژ 6-3 مورد استفاده قرار گرفتند.
محیط کشت شامل DMEM %89، %10 سرم جنین گاوي
(FBS) و %1 پنی سیلین- استرپتومایسین بود. سلولها هر روز تحت بررسی قرار گرفتند تا یک لایه سلولی، کف فلاسک را کاملاًٌ پرکند.
سپس سلولها از کف فلاسک با استفاده از تریپسین EDTA جدا شدند. سوسپانسیون سلولی با غلظت 1×104 سلول در هر میلیلیتر تهیه و در پلیتهایی با 96 چاهک کاشته شد ( 100 l در هر چاهک)،
سپس پلیتها در انکوباتور 37 oC و فشار %5 CO2 به مدت 24 ساعت انکوبه شدند. پس از 24 ساعت محیط کشت تمام چاهکها تخلیه شد و 100 l از رقتهاي مختلف تهیه شده از سیلرها به هر چاهک اضافه شد.
