بخشی از مقاله
چکیده
مساله تغییر اقلیم×به عنوان مهم ترین معضل این قرن و تهدیدی برای تمامی جانداران کره زمین می باشد.×این پدیده در مقیاس زمانی و مکانی وسیعی رخ می دهد و تحت تاثیر عوامل متعددی همچون علل زمینی، کیهانی و انسانی شکل می گیرد؟ نوسانات آب و هوایی که باعث خشکسالی و بیابان زایی می شود، بیشتر به کاهش میزان بارندگی، رطوبت، افزایش دما به ویژه در تابستان، افزایش میزان خشکی، تبخیر و تعرق، وزش بادهای گرم و سوزان و کاهش پوشش گیاهی ارتباط می یابند؟ آب و هوا به عنوان دو عامل اصلی اقلیمی که دارای تغییرات و نوسانات نسبتاً زیادی هستند در شکل گیری مناطق خشک و بیابانی نقش بسزائی را ایفاء می کند. پایش پدیده بیابان زایی در سراسر کره زمین به علت کمبود و یا عدم وجود داده های ثبت شده جوی با مشکل جدی مواجه است. نتایج مطالعات نشان می دهد که ارتباط بین تغییرات آب و هوایی و بی ابان زایی یک رابطه دو طرفه است و هر یک از آنها بر دیگری تاثیر گذار بوده است. این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای به دنبال ارزیابی اثرات تغییرات آب و هوایی بر وقوع پدیده بیابان و بیابان زایی در ایران و جهان می باشد.
واژههای کلیدی: تغییرات اقلیمی، بیابان، آلبدو، خشکسالی، بیابان زایی.
1
-1 مقدمه
یک جنبه مهم اقلیم، تغییرات اقلیم است.×طی دو میلیون سال گذشته، متوسط سالانه دمای زمین چندین درجه سانتی گراد بالا و پائین رفته است.×انتظار می رود که افزایش دمای جهان، الگوی بارندگی، رطوبت خاک و سایر عوامل اقلیمی مرتبط با پدیده های طبیعی و محصولات کشاورزی را به شدت تغییر دهد. درگزارشات ارائه شده توسط ناسا، دمای کره زمین به مقدار 0/6 درجه سانتی گراد و یا 1 /08 درجه فارنهایت گرمتر شده است. تصویر ارائه شده در شکل ×(1)گرمتر شدن کره زمین در در طی ×22سال نشان می دهد؟
شکل× . 1نمایش روند افزایشی دمای کره زمین در طی ×22سال ×1984الی×ًًٍّ میلادی (برگرفته از ناسا )
با آغاز انقلاب صنعتی در اوایل قرن نوزدهم میلادی و افزایش نیازهای بشر به انرزی مصرف انواع سوخت های فسیلی نظیر ذغال سنگ ، نفت و گاز طبیعی باعث افزایش انتشار گازهایی مانند دی اکسید کربن، متان، اکسید ازت، منواکسد کربن و دیگر مواد مخرب لایه ازن در جو شده است. افزایش جمعیت کره زمین سبب تغییر کاربری زمین، تخریب جنگل ها، رشد میزان تقاضای حامل های انرژیف افزایش فعالیت های کشاورزی و دامداری، افزایش دمای میانگین سطح زمین و تولید ضایعات جامد و مایع شده است پدیده تغییر اقلیم یکی از این پیامدها می باشد که بر اثر انتشار گازهای گلخانه ای در جو ایجاد می شود (سلیمانی، .(88 :1384
گرمایش جهانی اثرات ناخوشایند فراوانی بر زندگی انسان ها و جانوران می گذارد. با گرم شدن زمین یخ های قطبی آب می شوند سطح آب دریاها بالا می آیدو فصل ها شدت بیشتری میگیرند . یعنی زمستان ها سردتر از همیشه خواهد بود و تابستان ها گرم تر و خشک تر می شوند. این ماجرا بر کشاورزی که یکی از کلیدی ترین بخش های تولیدی در سطح جهان است تاثیر منفی می گذارد. تغییر اقلیم موجب افزایش دمای میانگین زمین شده و در نتیجه فصل رشد و نمو محصولات را طولانی تر می کند. در مناطقی که گرمای تابستانی در شرایط معمول نیز زیاد است برای رشد محصولات زیان آور است، افزایش دما شرایط را باز هم سخت تر می کند. با افزایش دما احتمال خشکسالی افزایش می یابد و میزان تبخیر رطوبت خاک بیشتر می شود. از طرف دیگر، گرمایش زمین میزان بارش را در مناطق مختلف تغییر می دهد. تغییر میزان و زمان وقوع بارش بر روی فرسایش و رطوبت خاک تاثیر می گذارد؛ این ها عواملی هستند که هر دو در بیابان زایی بسیار مهم هستند. اگر روند گرمایش جهانی به همین گونه ادامه یابد، باعث افزایش میزان بارش در عرض های شمالی و کاهش بارش در نواحی نزدیک استوا (مثل ایران) خواهد شد.
2
تغییر اقلیم چیست؟
تعریف تغییر اقلیم (هیئت بین المللی تغییر آب و هوا):
تغییرات آب و هوا به هر نوع تغییر در وضعیت اقلیم در طی زمان اطلاق می شود. چه این تغییر به واسطه فعالیت های بشر رخ دهد و چه به وسیله فعالیت های غیر بشری.
تعریف چهارچوب کنوانسیون سازمان ملل در مورد تغییر اقلیم:
تغییر اقلیم در واقع تغییری در اقلیم است که به طور مستقیم و یا غیر مستقیم در اثر فعالیت های انسان بوجود می آید. این تغییر یا تاثیر علاوه بر تغییر پذیری اقلیم است که در دوره های زمانی مشابه مشاهده شده است.
تفاوت هوا و اقلیم وضعیت هوا به شرایط جوی در یک مکان معین و یک لحظه خاص مربوط می شود، در واقع شرایط جوی موقت و معینی
