دانلود مقاله بررسی ارتباط بین کیفیت سود با متغیر های سه گانه فروش ، داراییها وبدهی ها در بازار سرمایه

بخشی از مقاله

چكيده:
سالهاست که سود حسابداری مبنا عملکرد وماحصل فعالیتهای شرکتهاست .دراین میان سرمایه گذاران ،اعتبار دهندگان وتمامی افراد ذینفع ،ذیحق وذیعلاقه به این سود تکیه کرده وبرمبنای آن محاسبات خود را استوار می سازند .
اما این سود ،دستخوش تغییراتی می شود که از سوی تهیه کنندگان آن ،یعنی مدیران مدیریت می شود .بدان معنا که بدلیل برآوردی بودن ارکان محاسباتی صورتهای مالی ،این محاسبات تغییر می کند ودلخواه تنظیم کننده شده ومنتشر می گردد .

در همین اثنا بود که برخی سهامداران زیرک متوجه شدند که چنین سودهای قابل اتکا نیست وبه نوعی نمایشی است ،حتی اگر حسابرسان خبره نیز آن راتایید کند بازهم به دلیل ذهنی بودن فرایند حسابرسی وارایه نظر برمبنای باور حسابرس نه برمبنای واقعیت ،نمی توان به این سود ها تکیه کرد .
اندیشمندان حسابداری اخیرا به ارزیابی کیفیت سود حسابداری پرداخته ومبانی خاصی را برای سود وپالایش آن برشمرده اند .ازجمله پایداری سود ،قابلیت پیشی بینی سود ،مربوط بودن سود به تغییرات بازده سهام ،به موقع بودن سود ،محافظه کارانه بودن سود ونقدی بودن سود ،نمونه هایی از فیلترهای است که اگر سود در آن قرار گیرد ،سود مطمئنی خواهد بود .
دراین تحقیق ، اثرات هریک از ویژگی های کیفی سود ونهایتا ترکیب تمام آنها تحت عنوان کیفیت سود را برروی فروش ،بازده داراییها ونسبت بدهی ها ،اندازه گیری وبه ارایه پیشنهاد پرداخته خواهد شد.

مقدمه:

سرمایه گذاران در سهام شرکتها در گذشته به سود حسابداری اهمیت ویژه ای می دادند و سود بالاتر را موجب افزایش ثروت خود می دانستند در حالیکه به این نوع نگرش ، نگرش سرمایه گذاری بی تجربه گفته می شود چراکه مدیران شرکتها بادستکاری اقلام تعهدی صورتهای مالی واستفاده ازموارد مطرح نشده در استانداردهای حسابداری، استفاده لازم را نموده و سود را به راحتی مدیریت می کنند .
لذا به منظور یافتن راهی مناسب برای جلوگیری ازاین نگاه ساده لوحانه و تصمیم گیری مناسب ، مفاهیم کیفیت سود به وجود آمد که در آن به اجزاء تشکیل دهنده سود حسابداری توجه می گردد . چارچوبی که سود را از حیث پایداری سود ، قابلیت پیش بینی سود ،مربوط بودن به تغییرات در ارزش سهام ، به موقع بودن ومحافظه کارانه بودن سود ،مورد توجه قرار داده و موجبات اتکاء هرچه بهتر سهامداران بالفعل و بالقوه می گردد .
این تحقیق سعی داردتا رابطه بین کیفیت سود ومتغیرهای فروش ،بازده دارایی ها و نسبت بدهی ها را بررسی نموده وبا استفاده ازنتایج آن پیشنهادهایی رابه فعالان بازار سرمایه بنماید .
لذا دراین فصل ،ابتدا به بیان مساله که توضیحی راجع به کیفیت سود ودلیل استفاده از آن توسط سرمایه گذاران واعتبار دهندگان است پرداخته شده ،سپس به اهمیت وضرورت تحقیق،اهداف تحقیق ،مدل مفهومی تحقیق فرضیه ها ،مدل تحقیق ونهایتا تعاریف واژه ها واصطلاحات اشاره شده است .

فصل اول
كليات تحقیق

1-1 مقدمه
در این فصل ابتدا مساله تحقیق مبنی برارتباط بین کیفیت سود واجزاءآن با متغیرهای تابع مطرح می گردد، سپس در پی طرح سئوال تحقیق مبنی بر وجود رابطه بین متغیرها مطرح وبعد اهمیت انجام تحقیق ،که نشان از ایجاد یک مدل برای تصمیم گیری خواهد داشت ،مطرح می گردد .
در دنباله، اهداف تحقیق مبنی برانجام محاسبات، جهت یافتن ارتباط برای پیش بینی های مدیران مطرح وسپس چارچوب نظری ،به منظور تعیین متغیرها واستفاده از تئوری در این رابطه ،ارایه خواهد شد .مدل مفهومی هم که تحقیق را در یک نگاه به تصویر می کشد به دنبال خواهد آمد،سپس فرضیات ،که گمان محقق است مطرح شده ودر ادامه مدل تحقیق، که مدلی چند متغیره

از رگرسیون است به دنبال خواهد آمد ونهایتا نحوه اندازه گیری متغیرها وتعاریف اصطلاحات ارایه خواهد شد .

2-1بیان مساله :
اهداف گزارشگری مالی از نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان برون سازمانی نشأت می گیرد. هدف اصلی از گزارشگری مالی خارجی بیان تأثیر اقتصادی معاملات و عملیات مالی مؤثر بروضعیت و عملکرد شرکتها برای استفاده کنندگان است تا آنها بتوانند در تصمیم گیری از این اطلاعات استفاده کنند . ابزار اصلی انتقال اطلاعات به اشخاص مزبور صورتهای مالی است که محصول نهایی فرایند حسابداری و گزارشگری مالی به حساب می آید .
گزارش های مالی باید اطلاعاتی را فراهم کنند که سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان و سایر گروههای ذینفع را در ارزیابی امکان دسترسی سریع به وجه نقد و ارزیابی زمان بندی ابهام در مورد چشم انداز آتی جریان ورود وجه نقد به شرکت، کمک نماید .
با توجه به اینکه سود، از جمله برترین شاخص های اندازه گیری فعالیتهای یک واحد اقتصادی

است. بنابراین سیستم حسابداری ،باید در ارائه این شاخص برتر سعی در ارائه کامل و بهینه اطلاعات مربوط به سود داشته

باشد . وقتی اطلاعات سود به طور شفاف و کامل در اختیار استفاده کنندگان قرار گیرد، موج

ب اعتماد بیشترسرمایه گذاران خواهد شد و به تبع آن ریسک شرکت ازدیدگاه سرمایه گذاران کاهش خواهد یافت .
این نکته از سوی مدیران هم مهم است که ریسک اطلاعات گزارش شده، بر برنامه ریزی های مدیران ومیزان نیل به اهدافش تاثیر بسزایی دارد.
مدیران نیز برای برآورد میزان فروش در دوره های آتی سعی می کنند تا با اتکاء به سود گزارش شده فروش های آتی را برآورد، میزان بدهی ها را تعیین و بازده دارایی های مورد نیاز را مشخص نمایند . بنابراین کیفیت سود گزارش شده ، می تواند بر حجم فروش ،بازده دارایی ها و نسبت بدهی ها تاثیر گذارد.
در صورتیکه کیفیت سود پایین باشد، نگاه مدیران به بودجه بندی برای فروش ، بازده داراییها برای بهره گیری در فرایند تولید و نسبت بدهی ها جهت تامین مالی،متفاوت خواهد بود .
لذا مدیران سعی می کنند تا با بهبود مطلوبیت ویژگی های کیفی سود در افزایش فروش ،بازده داراییها وکاهش نست بدهی ها جهت تامین مالی با نرخ پایین تر بهره بگیرند .
در ادامه با کمی کردن ویژگی های کیفی سود تأثیر آن را بر متغیرهای فروش ، بازده دارایی ها ونسبت بدهی ها به عنوان متغیر وابسته می سنجیم .که نتیجه آن برای مدیران جهت طرح ریزی عملیات آتی بسیار مفید خواهد بود .
حال سوال این است که:
1 -آیا کیفیت سود تاثیری بر میزان فروش، دارد ؟ واگر پاسخ مثبت است ،کدام جزءاز اجزاءکیفیت سود بر آن تاثیر گذار است؟
2-آیا کیفیت سود تاثیری بر بازده داراییها، دارد؟ واگر پاسخ مثبت است ،کدام جزءاز اجزاءکیفیت سود بر آن تاثیر گذار است؟
3-آیا کیفیت سود تاثیری بر نسبت بدهی ها، دارد؟ واگر پاسخ مثبت است ،کدام جزءاز اجزاءکیفیت سود بر آن تاثیر گذار است؟

3-1 اهمیت و ضرورت تحقیق :

مدیران علاقه مندند که میزان فروش ،بازده دارایی ها ونسبت بدهی های خودرا از صورتهای مالی گزارش شده توسط شرکت و سایر شواهد، پیش بینی و برآورد کنند . هر قدر کیفیت اطلاعات ارائه شده بالاتر باشد از میزان ابهام در تعیین متغیرهای وابسته کاسته شده و طرح ریزی عملیات با اعداد بهتری انجام خواهد شد و امید می رود که کل فروش محقق شده ، دارایی ها به نحو بهینه ای تولید ارزش نموده و بدهی ها کمتر شود .

بررسی کیفیت سود در هر سال به مدیران خواهد گفت که باید چه میزان خود را آماده کنند تا بتوانند با این آمادگی به اهداف خود یعنی ارزش بیشتر و سودآوری دست پیداکنند .
مدیرانی که بدون توجه به کیفیت سود تأمین مالی با نرخ هزینه سرمایه بالارا نموده وطرح ریزی فروش بی پایه واساس وتعهدی رامی نمایند و دارایی های خود راجهت انجام عملیات بیشترافزایش داده یا به روز می نمایند، در انتهای عملیات با فروشهای انجام نشده، دارایی های دست نخورده و اقساط سررسید شده ای مواجه می شوند که وجه نقدی برای پاسخ گویی نیازهای مالی عملیات وجود نخواهد داشت. لذا ضمن عدم پرداخت سود به سهامداران، بدهی های خود را با حجم بالاترتنزیل نموده و دارایی های بی حاصل را خواهند فروخت .
لذا این تحقیق ازاین جنبه مهم است که آگاهی وسیعی به مدیران از تصمیم های آتی می دهد تا با نگاه به مقوله کیفیت سود، این عوامل را آماده تولید نمایند تا بیشترین بهره را ازآنها بگیرند .از سوی دیگر سهامداران می توانند با وجود فروش بالاتر پی به کیفیت سود بالاتر ببرند .بودجه جامع فروش که توسط مدیران طراحی می گرددضمن بهره گیری از میزان پیش بینی فروش در هریک از دوره ها می تواند بر حسب کیفیت سود نیز تعریف گردد و کیفیت سود می تواند در طراحی فروش نقش ارزنده ای داشته باشد .

4-1 اهداف تحقیق شامل :
1-برنامه ریزی بیشتر برای فروش به دلیل دستیابی به کیفیت سود بالاتر
2-افزایش بازده داراییها به دلیل دستیابی به کیفیت سود بالاتر
3- کاهش نسبت بدهی ها به دلیل دستیابی به کیفیت سود بالاتر

5-1 چارچوب نظری تحقیق :
اخیرا مدیران وسرمایه گذاران به دلیل اختیاری بودن اقلام تشکیل دهنده سود تعهدی ،به آن اعتقادی ندارند وآنرا ملعبه ای می دانند که مدیران جهت دریافت پاداش وابسته به سود بیشتر، ازآن برای گمراهی افکار عمومی استفاده می کنند .
مدیران برای رسیدن به پیش بینی های که از قبل اعلام کرده اند ویا سایر انگیزه های دیگر حاضر به مدیریت سود وهموارسازی آن هستند وچون استانداردهای حسابداری برای کلیه زوایای تهیه صورتهای مالی، استاندارد های خاصی را وضع ننموده است ،لذا مدیران قادر به تغییر برآوردها وروش های مورد استفاده در تهیه صورتهای مالی بوده وتوان مدیریت سود رابه راحتی دارند ،وبه این جهت است که سود حسابدای از رونق افتاده واطمینان به آن بسیار کمرنگ شده است .
6-1فرضیه های تحقیق :
1-فرضیه اصلی اول :بین کیفیت سود ومتغیر فروش در بازار سرمایه ارتباط وجوددارد
1-1بین پایداری سود و متغیرفروش در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
2-1بین قابلیت پیش بینی سود و متغیرفروش در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
3-1 بین مربوط بودن سود درتغییرات بازده سهام و متغیرفروش در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
4-1 بین به موقع بودن سود و متغیرفروش در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
5-1 بین محافظه کاران بودن سود و متغیرفروش در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
2-فرضیه اصلی دوم :بین کیفیت سود ومتغیربازده داراییها در بازار سرمایه ارتباط وجوددارد
1-2بین پایداری سود و متغیربازده دارایی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
2-2-بین قابلیت پیش بینی سود و متغیربازده دارایی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.

3-2 بین مربوط بودن سود در تغییرات بازده سهام و متغیربازده دارایی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
4-2 بین به موقع بودن سود و متغیربازده دارایی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
5-2 بین محافظه کاران بودن سود و متغیربازده دارایی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
3- فرضیه اصلی سوم :بین کیفیت سود ومتغیرنسبت بدهیها در بازار سرمایه ارتباط وجوددارد
1-3 بین پایداری سود و متغیرنسبت بدهی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
3-3 بین مربوط بودن سود در تغییرات بازده سهام و متغیر نسبت بدهی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
4-3بین به موقع بودن سود و متغیر نسبت بدهی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
5-3بین محافظه کاران بودن سود و متغیر نسبت بدهی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.

7-1تعریف واژه ها و اصطلاحات
ویژگی های کیفی سود:
1- پایداری سود :سودی که مداوم وعملیاتی باشد پایداری بیشتری دارد . تحلیل گران مالی به سود تعهدی حسابداری به عنوان تنها شاخص تعیین کننده توجه نمی کنند وسود پایداروتکرار پذیر را بهتر می دانند.از دیدگاه تحلیل گران مالی اجزاء مستمر وعملیاتی سود بار اطلاعاتی بهتری نسبت به اقلام غیر عملیاتی وغیر مستمر دارد وبهتر می تواند جریانهای آتی وجه نقد را پیش بینی نماید .
ضریب بزرگتر متغیر سود دررگرسیون سود بازده خبر از پایداری سود بالاتر دارد.(کردستانی ،1386،ص93)1
2- قابلیت پیش بینی سود : این مورد به عنوان بخشی از ویژگی مربوط بودن سود تلقی می گردد وکمک می کند تا با استفاده از اطلاعات گذشته آینده را بهتر بتوان پیش بینی کرد .
اطلاعات حسابداری اگر بخواهند مفید باشند باید از توان پیش بینی کنندگی بالایی برخوردار باشد .(همان منبع ،ص 93)2
3- مربوط بودن سود در تغییرات بازده سهام :سود از برترین شاخص های اندازه گیری فعالیت شرکت به حساب می آید بنابراین سود گزارش شده، باید درتعیین بازده شرکت به سرمایه گذاران کمک کند .
سود در صورتی مربوط به ارزش سهام خواهد بود که توان توضیح تغییرات بازده را داشته باشد .(همان منبع ،ص 94 )3
4- به موقع بودن :سود برای اثر بخشی باید به موقع در دسترس قرارگیرد .به موقع بودن سود موجب واقعی شدن بازده می گردد ودر صورت ارایه در فواصل کوتاه مدت موجب کاهش ریسک اطلاعاتی می گردد .در این حالت سود حسابداری به دنبال اندازگیری سود اقتصادی است که تغییردهنده ارزش بازار سهام است .
قدرت توضیحی سود دررگرسیون، معرف به موقع بودن سود است .(همان منبع ،ص94)4
5- محافظه کارانه بودن سود :منشاء محافظه کاری، عدم اطمینان نسبت به آینده است. دو دلیل عدم تداوم فعالیت درآینده و عدم اطمینان به مبالغ پولی قابل کسب در آینده ، دلایل پیدایش عدم اطمینان هستند .
محافظه کاری، توانایی سود حسابداری برای انعکاس سودیا زیان اقتصادی (بازده مث

بت ومنفی سهام )را نشان می دهد .تأکید محافظه کاری بر تمایز بین بازده های مثبت ومنفی سهام است. محافظه کاری ازنسبت ضریب متغیر توضیحی سود (در رگرسیون سود /بازده )در بازده منفی بربازده مثبت سهام به دست می آید .
ترکیب به موقع بودن ومحافظه کاری ،معرف شفافیت سود برای استفاده کنند

گان است .(همان منبع ، ص 94)5
فروش : عاملی است که تمام اجزاء عملیات شرکت از میزان آن متأثر می شود مثلا برای فروش بیشتر باید دارایی های بیشتر ویا حتی بدهی بیشتر ایجاد نمود . فروش متغیری است که بعد از نقطه سربه سری و پوشش حاشیه فروش و هزینه ثابت عامل تعیین کننده بقا شرکت ها ،در رقابت می باشد . کلیه شرکت ها برای افزایش ثروت و قدرت خود در شرایط رقابتی به فروش بیشتر تکیه دارند (شباهنگ، 1388، ص 283-304)6.
بازده دارایی ها :دارایی های جاری قدرت نقد شوندگی بالاتری داشته و در فاصله چرخه عملیاتی یا یکسال مالی ،هرکدام طولانی تر است ،مصرف می گردد ( همان منبع، ص 304-283).7
دارایی های غیرجاری :دارایی هایی است که توان خدمت دهی بیشتر از یکسال یا یک چرخه عملیاتی را داشته و انتظار می رود منافع آتی آنها به درون واحد اقتصادی محتمل باشد . اکثر این دارایی ها براساس الگوی مصرف منابع مستهلک و در صورت کاهش ارزش دائمی ارزش دفتری آنها کاهش می یابد.
بازده داراییها هم، از توان به کارگیری داراییها در ایجاد سود ،حکایت دارد وبا ایجاد سود بیشتر از داراییهای مشخص ،حاصل می شود .در شرایطی که هزینه های ناشی از به کارگیری داراییها ،ثابت است شرکتی بازده بیشتری خواهد داشت که سود بیشتری ایجاد کرده باشد (شباهنگ، 1388، ص304-283).1
نسبت بدهی ها:بدهی ها که خود به دلیل عدم تکافوی سرمایه آورده سهامداران، جهت انجام عملیات ایجاد می گردد ، اولین گروهی است که شرکت موظف است قبل از توزیع سود سهام، آنها را پرداخت نماید . بدهی ها ممکن است هزینه تأمین مالی کمتر یا بیشتری نسبت به هزینه سرمایه داشته و به عنوان اهرم مالی ازآنها استفاده می شود . بدهی ها به دو قسمت حصه جاری و غیرجاری تقسیم می شود که حصه جاری در طول یکسال مالی یا یک چرخه عملیات هرکدام طولانی تر است تسویه و حصه غیرجاری نیز به بیش از یکسال گسترده می گردد (همان منبع، ص304-283).2
نسبت بدهی ها از تقسیم داراییها به بدهی ها حاصل شده ،ومعرف درصدی از ارزش شرکت است که به اعتبار دهندگان وبستانکاران ،تعلق دارد .

فصل دوم
مروری بر ادبيات تحقيق
 

1-2 مقدمه

مبنای تعهدی در حسابداری علی رغم دارا بودن مزایای متعدد، مشکلاتی دارد . مهمترین ایراد آن عینی نبودن اعداد و ارقام به خصوص رقم سود در مقایسه با مبنای نقدی است . در حقیقت بدلیل وجود قضاوت و برآوردها ، عدم اطمینان به عدد سود گزارش شده رخ می دهد .در این راستا کیفیت سود، باعث روشن شدن موضوع و رفع ابهام از عینی نبودن سود، می گردد. اگر تأمین مالی بدون در نظر گرفتن افزایش ظرفیت عملیاتی انجام شود و اگر آن برای جبران زیان و تأمین سودهای بی کیفیت اعلام شده از سوی مدیران (سودهای کاغذی ) باشد ، هزینه سرمایه بالا رفته وارزش افزوده اقتصادی به شدت کاهش می یابد .(کرمی ،1385،ص 72)1
اگرچه در کوتاه مدت سود حسابداری و جریان های نقد عملیاتی از هم متفاوتند اما در بلند مدت انتظار می رود که این تفاوت ازبین برود،زیرا اقلام تعهدی باید دربلند مدت به نقد تبدیل شده یا ازطریق وجه نقد تسویه شوند .
توجه به سیستم ارزیابی اعتبار مشتریان، در این راستا بسیار مهم است زیرا فروش به مشتریان بدون اعتبار موجب افزایش فروش در یک دوره و عدم پرداخت بدهی توسط مشتریان در دورهای دیگر خواهد شد .
در این فصل سعی می شود به مبانی نظری تحقیق ،تعاریف وانواع کیفیت سود اشاره ای بشود ،سپس به اقلام تشکیل دهنده کیفیت سودومبانی نظری ارتباط بین کیفیت سود و فروش،بازده داراییها ونسبت بدهی ها پرداخته شده ودر آخر نیز انواع تحقیقات به عمل آمده داخلی وخارجی، مورد اشاره قرارخواهد گرفت .

2-2- مفاهیم سود وانواع کیفیت سود
سود حسابداری که متأثراز روشها و برآوردهای حسابداری است، ممکن است تحت دستکاری توسط مدیران قرار گیرد. و امکان استفاده از روشها و برآوردهای متفاوت موجب

شده که سود واقعی با گزارش شده تفاوت
داشته باشد. نتایج نشان می دهد که هرچه اقلام تعهدی ( قابل دستکاری به دلیل قضاوتی و برآوردی بودن ) بالاتر باشد کیفیت سود کمتر وپایداری کمتر سود خواهد شد .( همان منبع، ص72)2
سیاست تقسیم سودمی تواند نشان دهنده واقعی ومنصفانه بودن یا نبودن نتایج

عملکرد مالی باشد.درواقع، مدیران زمانی به پرداخت سود تمایل نشان می دهند که از دستکاری نشدن سودها اطمینان حاصل نموده و کاهش سودهای تقسیمی در آینده ( پایدارنبودن سود ) غیر محتمل باشد .
به این ترتیب سودهای تقسیمی نه تنها علامتی برای پرداخت سودها در آینده، بلکه علامتی برای کیفیت سود با درجه کمتری از دستکاری می باشد .
همچنین سود تقسیمی یک شیوه نظارتی مدیریتی است که در آن مدیران برای کمک به خود، کمتر سود را دستکاری می کنند .از طرف دیگر با پرداخت مرتب و افزایشی سود ، سرمایه گذاران به کیفیت سودهای گزارش شده پی خواهند برد .(علوی طبری ،1388،ص 56)1
کیفیت سود مسأله ایست که برمتغیرهای بی شماری تأثیرگذاراست و دراین تحقیق به فروش که متغیر اساسی در برنامه ریزی جهت طرح کلی عملیات و شروع به کار شرکت محسوب می شود ، بازده دارایی ها که عمده عامل تشکیل دهنده کارایی شرکت هستند ونسبت بدهی ها که برای هرگونه تامین مالی، مبنا پرداخت وام از سوی اعتبار دهندگان می باشد، اشاره می گردد.
نقش اصلی گزارشگری مالی ،انتقال اثر بخش اطلاعات به افراد برون سازمانی به طور معتبر وبه موقع است.
برای این گزارشگری ،مدیران از اختیار وقضاوت برخوردارند ومی توانند از آگاهی های خود درباره فعالیتهای شرکت، صورتهای مالی را اثر بخش تر کنند .
با این حال اگر مدیران برای گمراهی استفاده کنندگان ،از اختیارات خود جهت گزینش روش های حسابداری استفاده کند ،مدیریت سود رخ داده است .
از جمله مواردی که در خدشه دار شدن کیفیت سود به آن اشاره می شود،رفتار فرصت طلبانه مدیران وکوشش های آنها برای تاثیر بر بازده کوتاه مدت سهام از طرق مدیریت سود وتحقق بخشیدن به انتظارات بازار وتحلیل گران مالی ،می باشد .
شواهد نشان می دهد که اخیرا مدیریت سود در شرکتها شیوع یافته وبازارهای سرمایه برای اطمینان دادن به سرمایه گذاران ،چاره ای جز محدود کردن آن ندارند .از این رو وضع استانداردهای حسابداری موثر وتعیین الزامات افشای جدیدی که بتواند سطح آزادی عمل مدیران را در گزارشگری تعیین کند ،انکار ناپذیر بوده ومی تواند ضمن افزایش کارایی اطلاعاتی ،ارتقا دهنده اعتماد عمومی به بازارهای سرمایه باشد.
تهیه و تنظیم صورت تطبیق فعالیتهای عملیاتی با مانده وجوه نقد در صورت جریان گردش وجوه نقد، حاکی از پی جویی عوامل ایجادکننده سود هستند.مثلا اگر سودی از فعالیت های غیر عملیاتی یا استثنایی و غیرمترقبه حاصل شده باشد این سود پایدار نیست و از توان پیش بینی کنندگی در آینده برخوردار نیست .
در این تحقیق پس از شناسایی ویژگی های کیفی سود تأثیر هرکدام از عوامل پنجگانه آن با متغیرهای فروش بازده دارایی ها ونسبت بدهی ها مورد آزمون قرار می گیرد .با فرض اینکه مدیریت فرصت طلبانه به منافع شخصی خود فکر می کند ،مدیران ممکن است سود حسابداری را دستکاری کنند تا بیشترین پاداش را که مبنای پرداخت آن سود حسابداری بیشتر اس

ت ،بدست آورند (همان منبع، ص57).2
شناخت زودتر از موقع درآمدها ،سرمایه ای کردن هزینه های جاری ،نمونه های از مدیریت سود است .
رفتار فرصت طلبانه مدیران ،باعث مخدوش شدن سود شده وبدین ترتیب کیفیت سود زیر سوال می رود وبه همین دلیل اعتماد به سود از دست می رود وتحلیل گران مجبور هستند تا مجدد

ا به تحلیل اطلاعات مالی بپردازند تا سودی که از راه ایمن وبی خدشه بدست می آید را محاسبه نموده وبرای تصمیم گیری برآن اتکا کنند.(علوی طبری ،1388،ص 94)1
از آنجا که اکثر روش های حسابداری ،مانند استهلاک، قضاوتی وبرآوردی هستند ،موجب مدیریت سود خواهند شد .شرکت های که سود شان محقق نمی شود برآن می شوند تا به اشکال مختلف، سود را مطابق میل خود درآورند وشرکت های که قرارداد وام آنها به سود حسابداری مربوط می شود سعی برآن دارند تا هر طور شده، سودی را که باعث تداوم وام می شود، حفظ کنند .
کمتر از واقع نشان دادن بدهی های ناشی از تضمین کالا،زیان ناشی از تغییرات تکنولوژی ، حسابهای دریافتنی زیاد درخرده فروشیها ،جملگی از حوزه های مدیریت سود هستند .
سازه های کیفیت سود ،شامل کیفیت اقلام تعهدی ،پایداری سود وپیش بینی پذیری ،می باشدکه :
کیفیت اقلام تعهدی به معنای این است که هر چه سود از قابلیت نقد شوندگی بالا تربرخوردار باشد ،مطلوبتر است.
پایداری سود،برسود پایدار به دلیل استمرار ،تاکید دارد .
پیش بینی پذیری ،توان سود در پیش بینی سودهای آینده را نشان می دهد .
هموار سازی سود هم به داشتن اطلاعات محرمانه توسط مدیران اشاره دارد که از آن برای دستیابی به سود متوسط در حالت بحران مالی ،استفاده می شود .
نمونه ای از اقدامات انجام شده برای هموار سازی سود ،فروش دارایی ها به هنگام رکود مالی است ،تا از سود غیر مترقبه آن برای هموارسازی استفاده شود .(ابراهیمی کردلر ،1388،ص 2)2
امروزه با کاهش کیفیت سود حسابداری ، مدیریت سود که بازی با اقلام تعهدی ناشی از برآوردها ،قضاوتها و روشهای متفاوت است ، رونق یافته است . و به دلیل این که سرمایه گذاران به سود به عنوان یکی از فاکتورهای مهم تصمیم گیری توجه خاص دارند ، مدیریت سود ازاهمیت خاصی برخوردارشده است .
پژوهش ها نشان داده که نوسان کم سود و پایداری آن ، حکایت از کیفیت سود دارد. به این ترتیب، سرمایه گذاران با اطمینان خاطر بیشتر در سهام شرکتهایی سرمایه گذاری می کنند که روند سود آنها با ثبات تر است .
مدیران جهت پایدار بودن سود از فروش دارایی ها و موجودی ها در دوره های متفاوت استفاده می کنند که این خود در مبحث کیفیت سود جایگاه ویژه ای دارد و تفکیک فروش ها به عملیاتی و غیر عملیاتی راایجاب می کند.(ابراهیمی کردلر، 1388،ص 2)1
بی کیفیت بودن سود ازآن جهت اهمیت پیدا می کند که اخذ تصمیم نادرست به سبب اطلاعات ناکافی و ناصحیح موجب می شود که تسهیم منابع به صورت ناعادلانه صورت پذیرد، چرا که سهامداران ،دیگر منابع خود را به سمت شرکتهایی که سود بی کیفیت دارند ، سرازیر ن

می کنند .
از طرف دیگر ممکن است بنا به دلایلی نظیر ابقاء در شرکت ، دریافت پاداش و سایر عوامل ، مدیر خواسته یا ناخواسته وضعیت شرکت را مطلوب جلوه دهد . بنابراین کیفیت سود تحت تأثیر مبانی گزارشگری و صلاحدید مدیران آنها قرار می گیرد .
طبق بیانیه شماره 1 مفاهیم هیات استانداردهای حسابداری مالی (1983)، استفاد
الف – عملکرد مدیریت را ارزیابی کنند .
ب – توان سودآوری شرکت را طی یک افق طولانی مدت ارزیابی کنند .
ج – سودهای آتی را پیش بینی کنند .
د – مخاطرات سرمایه گذاری در شرکت یا اعتبار دهی به آن را برآورد می کنند.
کیفیت سود، دارای تعاریف متعددی است و اجماعی بر روی تعریف آن وجودندارد .
در این تحقیق سعی می شود عمده ترین تعاریف و روشهای ارزیابی آن طبقه بندی می گردد .
به طور کلی هرچه سود گزارش شده به استفاده کنندگان کمک کند تا تصمیمات بهتری بگیرند ، آن سود با کیفیت تر محسوب می شود . اما به دلیل آنکه افراد از اطلاعات، در تصمیمات متفاوتی استفاده می کنند ،امکان ارائه یک تعریف جامع از سود وجود ندارد .(خواجوی ،1384،ص 40)2
ازطرف دیگر سایر معیارها نیزبر مفید بودن اطلاعات سود تأثیر می گذارد .از جمله ،اطلاعات ( غیر مالی) ، توانایی تجزیه و تحلیل و پردازش اطلاعات توسط استفاده کنندگان و سایرموارد، محدودیت های بالقوه ای است که بر سر راه استفاده کننده قرار می گیرد .
نظریه کیفیت سودباراول توسط تحلیل گران مالی مطرح شد زیرا آنها احساس کردند که سود گزارش شده ،قدرت سود را آنچنان که در ذهن متبلور می شود ،نشان نمی دهد .
آنها دریافتند که تحلیل سود به دلیل ضعف در اندازه گیر های اطلاعات حسابداری، کار مشکلی است .
سوال اصلی این که چرا تحلیل گران در ارزیابی خودشان از سود خالص استفاده نمی کنند وپاسخ اینکه ،در تعیین ارزش شرکت نه تنها به کمیت سود، بلکه به کیفیت سود باید توجه شود .
منظور از کیفیت سود زمینه بالقوه رشد سود ومیزان احتمال تحقق سودهای آتی است .به عبارت دیگر ارزش شرکت تنها تابع سود نیست بلکه به قدرت واطمینان به سود آوری آتی هم ،مربوط می شود.(خواجوی ،1384،ص 40)1
جدول 1-2 چارچوب و معیار ارزیابی کیفیت سود
معیار ارزیابی اجزای مربوط

1- سری زمانی
خصوصیات سود 1- پایداری سود
2- قابلیت پیش بینی
3- نوسان پذیری
2- روابط بین سود،
ارقام تعهدی وجریان نقدی 1- نسبت وجه نقد حاصل از فعالیت های عملیاتی به سود
2- تغییر در کل ارقام تعهدی
3- پیش بینی ارقام تعهدی وغیر تعهدی به کمک متغیرهای حسابداری

4- پیش بینی روابط بین ارقام تعهدی و جریان های نقدی
3- ویژگی های کیفی چارچوب نظری (FASB) مربوط بودن ، قابلیت اتکا
4- تأثیر گذاری در تصمیم روابط معکوس بین پیش بینی و قضاوت در گزارش گری و کیفیت سود
میزان منفعتی که تهیه کنندگان اطلاعات از قضاوت و پیش بینی خواهند برد
(رابطه معکوس بین کیفیت سود و تغییر کاربری استانداردهای حسابداری )

ویژگی های هر شرکت همانند قدر مطلق میزان ارقام تعهدی ، طول چرخه عملیاتی، انحراف معیار از فروش ،جریانهای نقدی ارقام تعهدی ، سود و اندازه شرکت را می توان به عنوان ابزاری برای ارزیابی کیفیت سود به کار گرفت . در یک مطالعه داخلی، با اشاره به اینکه در مورد قابلیت اندازه گیری کیفیت سود ،دیدگاههای متفاوتی وجود دارد و برخی آنرا به صورت کمی ،غیر قابل اندازه گیری می دانند ، یک چارچوب و الگویی از عوامل و عناصر مرتبط با ارزیابی کیفیت سود طرح شد .(همان منبع، ص 40)2
در مطالعه داخلی دیگری با بررسی 50 شرکت در سالهای 70 13تا 81 13از سه تعریف برای اندازه گیری سود استفاده شد :
1- رابطه جریان نقدی عملیاتی و سود و اجزاء سود، که درآن نشان داده شد که واکنش بازار به افزایش سود نقدی شرکتها بر خلاف پیش بینی ،مثبت است .
2- قابلیت پیش بینی سود، که در آن واکنش بازار به کاهش سود نقدی مطابق با پیش بینی مثبت است .
3- پایداری سودهای گزارش شده (ثقفی، 1383، ص56).1
در این تحقیق به بررسی میزان مربوط بودن سود به جریانهای نقدی حاصل از عملیات و سودهای آتی پرداخته شده است . به همین منظور در فرضیاتی، توانایی پیش بینی سود مورد آزمون قرار گرفته است .
در این تحقیق برای بررسی توانایی سود در پیش بینی سودهای آتی از مدل زیر استفاده شده است :
X t : سود سال t
n با چهار وقفه محاسبه شده است .
با توجه به نتایج آزمون فرضیه های تحقیق، عوامل زیر مرتبط با کیفیت سود است :
ماهیت فروش های حسابداری به کار گرفته شده
ثبات و پایداری جریان سود
درجه اطمینان برآوردهای حسابداری

ریسک تحقق منافع دارایی ها
چشم انداز جریانهای نقدی
حفظ و نگهداشت سرمایه
ویژگی های سیاسی ، اقتصادی و منحصر به فرد صنعت(همان منبع، ص78-51).2
سرمایه گذاران تلاش می کنند چشم انداز سودهای آتی شرکت را ترسیم کنند . چشم انداز سود به ترکیب ویژگی های مطلوب و نامطلوب سود اشاره دارد . شرکتی که عناصر و اقلام با ثباتی در صورت سود و زیان خود دارد، نسبت به شرکتی که اقلام بی ثبات درسود و زیان خود دارد از کیفیت سود بالاتری برخوردار است
اگرچه در برخی موارد پیشنهاد می شود که در بررسی پایداری سود، اقلام غیر تکراری باید حذف شود وباید توجه داشت که ممکن است این اقلام برخی از سابقه و تاریخ سود شرکت باشد، در این صورت آنها دارای بار اطلاعاتی هستند. همچنین در مورد حذف اثر تغییرات روش های حسابداری که بر پایداری سود تأثیر دارد، باید توجه داشت که اگر چنین تغییراتی به صورت واقع گرایانه ای انتخاب شده باشد ، مطلوب تلقی و اثری منفی بر پایداری سود نخواهد داشت .
توان پیش بینی سود :
توان پیش بینی را می توان به شرح زیر تعریف کرد :
توان ارائه کاربردهای عملی ( مثل پیش بینی ها) و امکان تأیید پیش بینی ها به وسیله مدارک تجربی که متعاقبا به دست خواهد آمد . به بیانی دقیق تر، پیش بینی عبارت است از بیان احتمال توزیع متغیر وابسته (رویداد مورد پیش بینی )با توجه به تعداد متغیر مستقل ( پیش بینی کننده ).
اصولا در بیان پیش بینی، رابطه بین xو y وجود دارد که حاصل y به x بستگی دارد [یعنی p(y/x)=f(x) ]
البته باید توجه داشت که تنها پیش بینی به معنای صحت آن نیست بلکه باید با تحقیقات تجربی صحت آنرا تعیین می کنیم یعنی باید با توجه به مقایسه پیش بینی و آنچه واقع شده است دقت و صحت پیش بینی را آزمون کرد . از این رو تعیین توان پیش بینی ،بالفطره یک بحث تجربی است.
قابلیت پیش بینی سود به عنوان یکی از ویژگی های کیفی سود با عبارت توانایی سود در پیش بینی تعریف می شود.
در هموار سازی سود به واسطه جابه جایی هایی که در درآمدها و هزینه ها انجام می گیرد، سود یک یا چند دوره تغییر یافته و تعدیل می شود . در واقع می توان گفت که هموار سازی سود عمل آگاهانه ای است که توسط مدیر انجام می گیرد . بنابراین هموار سازی سود بین سالهای مختلف فعالیت شرکت صورت می گیرد .به این ترتیب که در سالهایی که سود بسیار بالاست مدیران با به کار گیری برخی رویه های حسابداری، شناسایی سود را به تعویق می اندازند و تلاش می کنند این سود های شناسایی نشده را در سالهایی که سود پایین است شناسایی کنند . به این ترتیب دامنه تغییرات سود در سالهای مختلف کاهش می یابد و به اصطلاح، سود شرکت هموار م

ی شود .
برای مثال مدیر شرکت لاستیک فیرستون در سال 1970سعی نمود درآمدهای شرکت رادر یک حساب سّری پنهان کند تا با این عمل بتواند در سالهایی که سود آوری کاهش می یابد ا

ز آن استفاده کند .
هرچه انحراف سود کمتر باشد ،می توان گفت که شرکت از ریسک عملیاتی کمتری برخوردار است . از آنجایی که امروزه تمرکز اصلی گزارشگری مالی بر پیش بینی سود و بازده به عنوان شاخص عملکرد واحد تجاری است ، سود های هموار به عنوان معیار تصمیم گیری ،از اعتبار ویژه ای برخوردار بوده و عموم تحلیل گران مالی، سود را به عنوان یک عامل برجسته دربررسی ها و قضاوت های خود در نظر می گیرند .
در ادبیات حسابداری دو دیدگاه در مورد تأثیر هموار سازی سود بر میزان اطلاعات منعکس در قیمت سهام وجوددارد . اولین دیدگاه این است که هموار سازی سود اطلاعات را مبهم می کند و میزان اطلاعات منعکس در قیمت سهام را کاهش می دهد . در این دیدگاه هموار سازی سود باعث کاهش اطلاعات منعکس در قیمت سهام در زمینه سود و جریان نقدی آتی می شود .
بنابراین اقلام اختیاری که ابزار دست مدیریت در هموار سازی سود است، مضر است .سود از جمله برترین شاخص های اندازه گیری فعالیت شرکتهاست .(خواجوی ،1384،ص38).
در گزارش های مالی نیز تأکید ویژه ای بر اطلاعات مربوط به سود وجوددارد .
بنابراین سود گزارش شده باید در تعیین ارزش شرکت به سرمایه گذاران کمک کند . درواقع باید نحوه محاسبه و گزارش سود، طوری باشد که دارای چنین ویژگی باشد تا بتواند این هدف را برآورد سازد واصطلاحا باید سود مربوط به ارزش سهام باشد .
در ادبیات حسابداری ، ارقام اطلاعات حسابداری در صورتی که دارای ارتباط قابل پیش بینی با ارزش بازار سهام عادی باشند به عنوان اطلاعات مربوط به ارزش سهام تعریف می شوند .
چارچوب مفهومی هیات استانداردهای حسابداری مالی آمریکا در بیانیه مفاهیم حسابداری مالی شماره 5، ارقام حسابداری را در صورتی مربوط می داند که توانایی ایجاد تفسیر در تصمیم گیری های استفاده کنندگان را داشته باشد .
تهیه اطلاعات حسابداری تنها بخشی از وظیفه حسابداری است . بخش بسیار ضروری دیگر آن ،گزارش این اطلاعات به نحوی است که برای تصمیمات استفاده کنندگان مربوط باشد .
بنابراین تهیه اطلاعات مربوط به تصمیم گیری نیز، به اندازه تهیه اطلاعات درست و دقیق مه

م است . باید توجه داشت که طبق مطالب فوق یکی از الزامات مربوط بودن اطلاعات ،به موقع بودن آن است . پس به موقع بودن اطلاعات از اهمیت حیاتی برخوردار است .
اگر اطلاعات به موقع نباشد ، نمی تواند بر تصمیم ها اثرگذار باشد . یعنی اطلاعات پی

ش از اینکه توان اثرگذاری خود را از دست بدهد ، باید در دسترس تصمیم گیرنده قرار گیرد (فرانکنین، 2004، ص97) .
در حسابداری محافظه کاری، مفهومی است که از سابقه تاریخی برخوردار است و عده ای کوشیده اند آن را به وادی نظریه بکشانند . برای مثال هیات استانداردهای حسابداری انگلستان آن را در سلسله مراتب خصوصیات کیفی اطلاعات حسابداری وارد ساخته و برخی دیگر مانند هیات استانداردهای حسابداری مالی آمریکا در چارچوب مفهومی و به ویژه در سلسله مراتب خصوصیات کیفی اطلاعات حسابداری ،هیچ جایگاهی برای آن قائل نیستند (همان منبع،ص 90-67).
در ایران نیز کمیته فنی سازمان حسابرسی در مفاهیم نظری گزارشگری مالی ، که اقتباسی از بیانیه اصول هیات استانداردهای حسابداری انگلستان است، محافظه کاری را به عنوان احتیاط به رسمیت شناخته و آنرا به عنوان یکی از اجزای خصوصیت کیفی قابل اتکابودن معرفی می کند .
کمیته در بند18-12 از مفاهیم نظری گزارشگری مالی می نویسد :
احتیاط عبارت است از کاربرد درجه ای از مراقبت در اعمال قضاوت برای انجام برآورد و پیش بینی .
برخی انتقادهای وارد شده به سود حسابداری در شکل سنتی آن به شرح زیر است :
مفهوم سود حسابداری تاکنون به نحوی آشکار فرمول بندی نشده است .
مبانی نظری بلند مدتی برای محاسبه و ارائه سود حسابداری وجود ندارد .
اصول پذیرفته شده حسابداری اجازه می دهد که تعارضهایی در اندازه گیری سود ادواری در واحدهای انتفاعی مختلف وجود داشته باشد .
تغییر سطح قیمتها،معنای سود محاسبه شده بر مبنای پول تاریخی را تغییر داده است .
سایر اطلاعات در مقایسه با سود حسابداری ، ممکن است برای تصمیم گیری های سرمایه گذاران و سهامداران مفیدتر باشد .
نظر به اینکه اندازه گیری سود ، متضمن مسائل مفهومی و عملی قابل ملاحظه ای می باشد ، پیشنهادهای مختلفی نیز برای حل این مساله ارائه شده است .
این پیشنهادها را می توان در 5 گروه زیر طبقه بندی کرد :
1- تأکید بر اطلاعات مربوط به معاملات و فرایند حسابداری تعهدی به منظور بهبود محاسبه و گزارش سود حسابداری .
2- ارائه مفهوم عملیاتی یگانه از سود به نحوی که نشانه ای از توان شرکت برای توزیع سود سهام باشد .

3- توافق در مورد مفهوم یگانه از سود که تا حدامکان با سود اقتصادی مطابقت داشته باشد .
4- برای تأمین مقاصد مختلف استفاده کنندگان ، لازم است چند معیار سود، اندازه گیری و گزارش شود .
5- نظر به این که تمامی معیارهای سود با نواقصی همراه است ، لازم است معیارهای 
با توجه به مطالب ارائه شده می توان گفت اگرچه آگاهی از طرق مختلف اندازه گیری سود خالص شرکت مفید است اما پذیرش یک مفهوم فراگیر سود برای مقاصد گزارشگری مالی سازمانی نیز ،حائز اهمیت بسیار است.
به هر صورت تحلیل دقیق مفاهیم و اهداف مختلف سود نشان می دهد که یک مفهوم یگانه از سود نمی تواند به تنهایی و به طور یکسان جوابگوی مقاصد گوناگون باشد (نیکالت، 2002، ص69-61).
هدف اولیه از گزارش سود، ارائه اطلاعات مفید برای کسانی است که بیشترین علاقه را به گزارشهای مالی دارند .
اما بیان اهداف مشخص تر، برای درک بهتر گزارش گری سود ضرورت دارد .
یکی از اهداف اساسی که با اهمیت ترین هدف از لحاظ استفاده کنندگان گزارش های مالی محسوب می شود ، ایجاد تمایز بین سرمایه گذاری وسود ( منابع و جریانها) به عنوان بخشی از فرایند توصیفی حسابداری است.
اهداف مشخص گزارش سود شامل :
استفاده از سود به عنوان معیار اندازه گیری کارایی مدیریت
استفاده از مبالغ تاریخی سود برای پیش بینی آینده شرکت و توزیع آتی سود سهام
استفاده از سود به عنوان معیاری برای اندازه گیری دست آوردها و نشانه ای از تصمیمات آتی مدیر .
اساسی ترین بخش اطلاعات مالی، مورد توجه قشر وسیعی از افراد است که بخش عمده آنها را سرمایه گذاران تشکیل می دهند (هیئت استاندارد حسابهای مالی، 1376، ص 11).1
ویژگی های کیفی سود به دلیل تأثیری که بر برداشت سرمایه گذاران از سود آوردی شرکت دارد همیشه مورد توجه مدیربوده است ، تا ازطریق کنترل ویژگی های کیفی سود، فروش ،بازده دارایی ها و نسبت بدهی ها را تنظیم نمایند . در این تحقیق سعی شده تا با شناسایی 5 ویژگی کیفی سود، تأثیر هریک از آنها را بر فروش

،بازده دارایی ها ونسبت بدهی هارا تعیین نموده تا بتواند با تعیین مؤثرترین ویژگی های کیفی سود، مدیران را متوجه به این نکته کند که در ارائه اطلاعات حسابداری کدام ویژگی را بیشتر از بقیه مورد توجه قرار دهند .

موقعیت اطمینان موقعیت مخاطره موقعیت عدم اطمینان

زیاد

ابهام

اعتمادبه تصمیم

آگاهی

کم کم
درجه اطمینان زیاد

نمودار 1-2 درجه اطمینان به اطلاعات واعتماد به تصمیم گیری

در نمودار 2-1 نشان داده می شود که بین عدم اطمینان و میزان اعتماد به تصمیم، همبستگی معکوس وجوددارد . به بیان دیگر، هرچه فرد تصمیم گیر، نسبت به مبانی اطلاعاتی تصمیم خود، مطمئن تر باشد، اعتماد او به نتیجه تصمیم بیشتر است . البته باید توجه داشت که هنوز هم، علی رغم وجود ( جریانهای نقدی و سود ) اتکای بیشتری بر روی اطلاعات مربوط به سود هست . حتی مدیران نیز به سود به عنوان معیار اصلی که مورد توجه سرمایه گذاران وتحلیل گران است توجه ویژه ای دارند (اسکیپر، 1992، ص842-821).

3-2تعریف سود :
داشتن اهداف مختلف در ارائه گزارشهای سود باعث شده که برای سود تعاریف متعددی وجود داشته باشد .

لیتلتون در سال 1928 تعاریف سود را به شرح زیر طبقه بندی کرده است :
دیدگاه اقتصادی :
ارزش پولی خالص افزایش قدرت اقتصادی یک شخ
از طرف دیگر، سود به عنوان مازاد هزینه نهایی تولید یا مازاد باقیمانده پس از کسر هزینه های تولید شامل بهره کل سرمایه و کلیه حقوق و دستمزد است .
روساین (1999) سودی را با کیفیت¬تر می¬داند که پایدارتر باشد. از دید ریچاردسون و همکاران (2001) کیفیت سود، درجه ثبات عملکرد عایدات در دوره¬ی آینده است. تعریف بنیش و وارگاس (2002) از کیفیت سود، احتمال پایداری عایدات جاری در آینده است. پنمن و ژانگ (2002) کیفیت سود را توانایی سود در نشان دادن عایدات آینده تعریف می¬کنند.
اسکیپر و وینسنت (2003) کیفیت سود را مرتبط با سود مورد نظر هیکس می¬دانند، یعنی ازدید آنان کیفیت سود حدی از صداقت است که عایدات گزارش شده در گزارش سود مورد نظر هیکس را نشان دهد. ازدیدگاه هاج (2003) کیفیت سود درجه تفاوت سود خالص گزارش شده ازعایدات واقعی است.
تعریف میخائیل و همکاران (2003) از کیفیت سود نیز درجه ارتباط عایدات گذشته¬ی یک شرکت با جریان نقدی آینده آن است. وایت (2003) کیفیت سود را میزان محافظه¬کاری اعمال شده در سود گزارش شده می¬داند. کرسکن هایتر و ملوماد (2004) سود با کیفیت را سودی می¬دانندکه به ارزش شرکت در بلندمدت نزدیک¬تر بوده و حاوی محتوای اطلاعاتی بیش¬تر باشد. اسکولر (2004) کیفیت سود را به شکل رابطه¬ی بین اقلام تعهدی وجریان های نقدی تعریف می¬کند.

4-2 اهمیت ویژگی های کیفی سود
باید توجه داشت که کیفیت سود گزارش شده برای سرمایه گذاران از اهمیت ویژه ای برخورداراست ، درصورتیکه کیفیت اطلاعات گزارش شده، پایین باشد هماهنگی بین شرکت ومدیران بر سر تصمیمات عملیاتی از بین خواهد رفت
در این صورت هزینه های عملیاتی بالاتر رفته و سود کمتری عاید شرکت خواهد شد .
مبلغ سود ازآن جهت مورد توجه مدیران است که یک پیام اطلاعاتی در مورد طرح ریزی عملیاتی به آنها می دهد .
از آنجا که ویژگی های کیفی سود دربرآورد میزان فروش، بازده دارایی ها و نسبت بدهی ها کمک

میکند ، مدیران از ویژگی های کیفی سود دربرآورد عناصر مذکور بهره می گیرند .بنابراین ویژگی های کیفی سود برای مدیران از اهمیت خاصی برخوردار است .
توجه بیش از حد به سود خالص باعث شده که استفاده کنندگان از این نکته غافل باشند که سود ،حاصل فرایند طولانی حسابداری است که در هر مرحله ازآن، امکان اعمال نظر توسط مدیران وجود دارد .ی درآمدها و هزینه ها فراهم کرده است .
توجه بیش از حد استفاده کنند گان از گزارشهای مالی به سود خالص ، به مدیر این انگیزه را داده است تا به منظور حفظ رشد پایدار سود، دربکارگیری استانداردهای حسابداری به صورت سلطه جویانه ای عمل کنند .
در این میان توجه به برخی تلاش ها جهت گریز از توجه صرف به رقم سود خالص ، نظر استفاده کنندگان را به اقلام تشکیل دهنده سود معطوف کرده است . بنابراین علاوه بر سود خالص ، اقلام تعهدی سود نیز بایستی مورد توجه قرار بگیرند . بنابراین تعدیل سود خالص جهت انعکاس کیفیت اقلام تعهدی اهمیت پیدا می کند .
اقلام تعهدی بیانگرتفاوت بین سود حسابداری و وجه نقد مربوط به آن است که ازفعالیت های عملیاتی ناشی می شود .
5-2-اقلام تشکیل دهنده کیفیت سود
1-5-2پایداری سود :
سودی که مداوم وعملیاتی باشد ،پایداری بیشتری دارد. تحلیل گران مالی به سود تعهدی حسابداری به عنوان تنها شاخص تعیین کننده توجه نمی کنند وسود پایداروتکرار پذیر را بهتر می دانند.از دیدگاه تحلیل گران مالی اجزا مستمر وعملیاتی سود، بار اطلاعاتی بهتری نسبت به اقلام غیر عملیاتی وغیر مستمر دارد وبهتر می تواند جریانهای آتی وجه نقد را پیش بینی نماید .
ضریب بزرگتر متغیر سود دررگرسیون سود وبازده خبر از پایداری سود بالاتر دارد .(کردستانی ،1386،ص 88)1
2-5-2 قابلیت پیش بینی سود :
این مورد به عنوان بخشی از ویژگی مربوط بودن سود تلقی می گردد وکمک می کند تا با استفاده از اطلاعات گذشته، آینده را بهتر بتوان پیش بینی کرد .
اطلاعات حسابداری اگر بخواهد مفید باشند با ید از توان پیش بینی کنندگی بالایی برخوردار باشد .(همان منبع، ص 88)2.

3-5-2 مربوط بودن سود در تغییرات بازده سهام :
سود از برترین شاخص های اندازه گیری فعالیت شرکت به حساب می آید بنابراین سود گزارش شده باید درتعیین ارزش شرکت به سرمایه گذاران کمک کند .
سود در صورتی مربوط به ارزش سهام خواهد بود که توان توضیح تغییرات بازده را داشته باشد .(همان منبع ،ص 89)3

4-5-2به موقع بودن سود :

سود برای اثر بخشی باید به موقع در دسترس قرارگیرد .به موقع بودن سود، موجب واقعی شدن بازده می گردد ودر صورت ارایه در فواصل کوتاه مدت ، موجب کاهش ریسک اطلاعاتی می گردد .
در این حالت سود حسابداری به دنبال اندازگیری سود اقتصادی است،که تغییر دهنده ارزش بازارسهام است. قدرت توضیحی سود دررگسیون ، معرف به موقع بودن سود است .(همان منبع ،ص 89)4

5- 5-2محافظه کارانه بودن سود :

منشا محافظه کاری، عدم اطمینان نسبت به آینده است. دو دلیل عدم تدوام فعالیت درآینده و عدم اطمینان به مبالغ پولی قابل کسب در آینده، دلالیل پیدایش عدم اطمینان هستند .
محافظه کاری توانایی سود حسابداری برای انعکاس سودیا زیان اقتصادی (بازده مثبت ومنفی سهام )را نشان می دهد .تأکید محافظه کاری بر تمایز بین بازده های مثبت ومنفی سهام است. محاظه کاری ازنسبت ضریب متغیر توضیحی سود (در رگرسیون سود /بازده )در بازده منفی بر بازده مثبت سهام به دست می آید .
ترکیب به موقع بودن ومحافظه کاری، معرف شفافیت سود برای استفاده کنندگان است.(کردستانی، 1386، ص 90)1
این روش،رابطه نزدیکی با کیفیت سود دارد .یعنی کیفیت سود خالص محاسبه شده به روش محافظه کارانه ،از سود خالص غیر محافظه کارانه بالاتر است .زیرا ریسک بیش از واقع نشان دادن سود بیش از ریسک کمتر از واقع نشان دادن آن است .

2-6- بررسی ارتباط بین کیفیت سود ومتغیرهای سه گانه فروش،بازده داراییها ونسبت بدهی ها
دراین بخش سعی شده تا با بررسی ارتباط بین اجزا کیفیت سود شامل پایدارای سود ، قابلیت پیش بینی سود،مربوط بودن سود در تغییرات ارزش سهام، به موقع بودن سودو محافظه کاران بودن سود با متغیر های فروش ،بازده داراییها ونسبت بدهی ها به مدیران وسرمایه گذاران این پیام داده شود که در صورت بالا بودن فروش وبازده داراییها وپایین بودن نسبت بدهی ها ، به کیفیت سود بالاتر دست خواهیم یافت .

1-6-2ارتباط بین کیفیت سود وفروش :
در صورت وجود ارتباط بین کیفیت سود وفروش به این نتیجه می رسیم که هر چه کیفیت سود بالاتر باشد می توان از آن برای طرح ریزی جهت فروش بیشتر بهره برد .
مدیران به سود تعهدی وفاقد کیفیت جهت برنامه ریزی برای فروش ،توجهی نمی کنند چرا که تکیه بر سود تعهدی وفاقد نقدینگی موجب تدارک ضعیف برای عملیات شده وهرگونه برنامه ریزی در این زمینه را باشکست مواجه می کند .

1-1-6-2ارتباط بین پایداری سود وفروش:
اگر بین دومتغیر پایداری سود وفروش ارتباط وجود داشته باشد ،این بدان معناست که در صورتی که سود هر سال نسبت به سود سال قبل پایدارتر باشد، میزان فروش نیز بیشتر خواهد شد .
بر اساس چارچوب نظری، این رابطه قابل پیش بینی است که تأثیر فروش بر سود رابطه مستقیمی دارد و با انجام این فرضیه ،مشخص می شود که این ارتباط، موجب فروش بیشتر خواهد شد .
چون مبنای محاسبه پایداری سود در مدل ارائه شده، سود عملیاتی است ( سودی که قبل از اقلام غیر عادی است )، پس پایداری سود بر جریانهای نقدی مبتنی بر عملیات، استوار بوده و به این علت سود پایدارتر برای طرح ریزی فروش بیشتر، مبنا قرار می گیرد .
لذا در چرخه عملیات، پایداری سود بهتر، موجب فروش بیشتر و فروش بیشتر باعث پایداری بیشتر سود خواهد شد.در این تحقیق به این مسأله نیز اشاره می گردد که مدیران ،سود عملیاتی و پایدار را جهت برنامه ریزی فروش سال آتی مبنا قرار می دهند و از مدل های پیش بینی مبتنی بر سود پایدار، بهره می برند .
تنگاتنگی سود عملیاتی هر سال با سود سال قبل، نشان از فروش خوبتر دارد چرا که کلیه فروشهای طرح ریزی شده، تحقق یافته و عملی شده و سودی را به دست آورده که همانند سود سال قبل، قابل دستیابی بوده است .
این نکته همچنین بر افزایش ظرفیت عملیاتی تولید در صورت پایدار بودن سود

تأکید ویژه ای دارد و حکایت از وجود بازار، برای محصولات شرکت دارد .
پایداری سود بالاتر، همچنین برای سهامداران، نشان از تقسیم سود نقدی با اطمینان بالاتر را دارد .
عدم محاسبه پایداری سود بر اساس سود خالص، نشان از عدم توجه به اقلام

استثنایی و غیر مترقبه دارد و می توان گفت که مدیران، برای برنامه ریزی فروش، به اقلام استثنایی و غیر مترقبه توجه نمی کنند چرا که تصمیم گیری بر اساس سودی که تنها یکبار و یا حتی به طور تصادفی رخ داده ،عقلانی نمی باشد .

2-1-6-2ارتباط بین قابلیت پیش بینی سود وفروش :
این ارتباط به این نکته اشاره دارد که در صورت افزایش اطمینان به مدل پیش بینی سود، فروش بیشتری را انتظار داریم .
هرچه مجذور خطای محاسبه شده در پایداری سود بیشتر باشد، قابلیت پیش بینی سود کمتر خواهد بود .
این نکته نشان می دهد که هرچه سود پیش بینی شده، با قابلیت اتکای بیشتری اندازه گیری شده باشد و دارای خطای کمتری باشد، منجر به فروش بیشتر خواهد شد .
با توجه به اطلاعات گذشته، روند سود توسط تحلیل گران مالی و بازار سرمایه ، ترسیم می گردد و این مدل برآوردی، منجر به فروش بیشتر خواهد شد .
مثلا اگر اطمینان داشته باشیم که X ریال سود خواهیم برد مطمئنأ برای آن فروش بیشتری را به همراه هزینه های کمتر، طراحی خواهیم نمود .
این نکته برآن تأکید دارد که مدیران شرکت ،در صورت کاهش خطای پیش بینی سود و افزایش اطمینان به سود برآوردی، برای طراحی فروش بیشتر دست به کار خواهند شد و سرمایه گذاران نیز در صورت مشاهده رشد فروش در هر سال به برآوردهای مدیران از سود سال آینده، اطمینان بیشتری خواهند نمود .
در صورت وجود ارتباط بین قابلیت پیش بینی سود وفروش بدین معنا دست خوایم یافت که تغییرات سود هرسال نسبت به سال قبل بر بازده سهام و میزان فروش تأثیر می گذارد .
بازده سهام عاملی است که از ترکیب سود وافزایش قیمت سهام بدست می آی

د . پس می توان گفت اگر سودآوری شرکت بالا باشد ، این سودآوری موجب افزایش ارزش سهام شده و قیمت بازار سهام را افزایش می دهد و این خود به فروش بیشتر محصولا

ت منجر خواهد شد .در این زمینه باید به سیاست های تقسیم سود توجه ویژه ای کرد و این که این سیاست ها در کدامیک از دوره های حیات شرکت قرار دارد.
اگر شرکت در دوره رشد خود، قرار داشته باشد، بایستی سود کمتری توزیع شود تا بنیه مالی جهت انجام عملیات تقویت گردد . درا ین راستا چون سهامداران می دانند که کاهش سود تقسیمی ، موجب افزایش توان عملیاتی شرکت می شود و سهامداران بالقوه این موضوع را درک کرده اند، لذا علی رغم کاهش سود تقسیمی ،باز هم قیمت سهام بالاتر می رود و سود گزارش شده نیز هم بالاتر می رود، چون بنیه مالی شرکت تقویت شده است.نتیجتا بازده بالا رفته و مدیران فروش بیشتر را برای بهره گیری از سود بیشتر طراحی خواهند کرد .

3-1-6-2ارتباط بین مربوط بودن سود در تغییرات ارزش سهام وفروش :
در صورت وجود ارتباط بین مربوط بودن سود در تغییرات ارزش سهام وفروش، به این نتیجه خواهیم رسید که ارزش سهام که در بازده متبلور می شود، توسط سود با ثبات، مورد تغییر قرار می گیرد .
بدین مفهوم که تغییر سود از یک دوره به دوره بعد وتاثیر آن بر بازده سهام ،موجب تغییر فروش خواهد شد ومیزان این تغییر به ضریب تعیین تغییرات سود هر سال نسبت به سال قبل وبازده سهام، بستگی دارد .

4-1-6-2ارتباط بین به موقع بودن سود وفروش:
اگر سود به موقع گزارش شود و در فواصل میان دوره ای نیز اعلام گردد،تقارن اطلاعاتی بالارفته و ریسک اطلاعاتی کاهش خواهد یافت . این موضوع موجب فروش بیشتر خواهد شد. در این حالت است که ارائه گزارش سود به موقع، موجب افزایش بازده وتاثیر برفروش

می گردد.
5-1-6-2ارتباط بین محافظه کارانه بودن سود وفروش :
محافظه کاری در ارائه سود، به دلیل به حساب گرفتن کل هزینه ها و تعلل

در شناسایی درآمدها ،موجب اتکا بیشتر به رقم سود خواهد شد که این محافظه کاری به دلیل تحقق درآمدهای احتمالی ، موجب فروش بیشتر خواهد شد .
سود محافظه کارانه، سودی است که می تواند مبنای تصمیم گیری جهت خرید سهام و پرداخت سود سهام باشد .مدیران بر پایه سود محافظه کارانه ،می توانند عملیات را برای تولید و فروش برنامه ریزی کنند .

2-6-2ارتباط بین کیفیت سود و بازده داراییها :
در صورت ارتباط بین کیفیت سود وبازده داراییها می توان نتیجه گرفت که سود باکیفیت تر موجب بهره گیری بهینه از داراییها خواهد شد .باتوجه به فرمول بازده داراییها، که حاصل تقسیم بین سود خالص وجمع داراییهاست ،می توان گفت کیفیت سود بالاتر، موجب استفاده کارآمد ازداراییهای ثابت وجاری خواهد شد .به عبارت دیگردرصورت مشاهده کیفیت سود بالا میتوان گفت که مدیران ازداراییها نهایت استفاده رانموده اند.

1-2-6-2ارتباط بین پایداری سود و بازده داراییها:
در صورت دستیابی به سود با ثبات در طی سالها ،می توان گفت که مدیران از داراییها به بهترین شکل بهره گرفته وتوانسته اند داراییها غیر جاری را به موقع جایگزین نموده و از تغییرات تکنولوژی در راستای ارایه محصولات جدید به بازار استفاده کنند .در بخش داراییهای جاری نیز ،مدیران توانسته اند وجوه نقد غیر قابل مصرف را به شکل بهینه سرمایه گذاری نموده

وکسب سود نمایند .

2-2-6-2ارتباط بین قابلیت پیش بینی سود و بازده داراییها:
درصورت افزایش قابلیت پیش بینی سود ودستیابی به مدلی از پیش بینی که از سود پایدار به دست آمده ،می توان این پایداری وثبات در سود را که همه ساله تکرار می شود ،موثر برایجاد سود بیشتر با همان میزان دارایی به کار گرفته شده دانست .

3-2-6-2ارتباط بین مربوط بودن سود در تغییرات ارزش سهام و بازده داراییها:
در صورت وجود ارتباط بین مربوط بودن سود در تغییرات ارزش سهام و بازده داراییها ،می توان به ارتباط بین بازده سهام وبازده داراییها پی برد .هرچه سود موثر در ایجاد بازده سهام بالاتر برود ،نشاندهنده بازدهی مطلوب داراییها می باشد .عامل مشترک تعیین کننده در بازده سهام وبازده داراییها، سود است که نقش اساسی را به عهده دارد.

4-2-6-2ارتباط بین به موقع بودن سود و بازده داراییها:
در صورت وجود ارتباط بین به موقع بودن سود و بازده داراییها می توان گفت که هرچه اطلاعات سود در فواصل زمانی کوتاه تری منتشر شود وبه اصطلاح به موقع تر باشد ،موجب افزایش بازده داراییها می شود .چراکه بار اطلاعاتی مثبت آن ،موجب سرازیر شدن سرمایه به شرکت از سوی سرمایه گذاران شده وبا افزایش انگیزه در آنها به دلیل اطمینان به کارآمدی مدیران در ایجاد سود، موجب افزایش بازده داراییها می شود .

5-2-6-2ارتباط بین محافظه کارانه بودن سود و بازده داراییها:
در صورت وجود ارتباط بین محافظه کارانه بودن سود و بازده داراییها ،می توان گفت که هرچه سود با محافظه کاری تهیه شده باشد ودرآن احتیاط لازم در گزارش سود انجام شده باشد ،بازده داراییها بالاتر خواهد رفت .بدین شکل که سودی که مبنای تهیه بازده داراییها است از اطمینان لازم برخوردار بوده وبازده محاسبه شده از اتکا بیشتری برخوردار خواهد بود .

3-6-2ارتباط بین کیفیت سود ونسبت بدهیها :
در صورت ارتباط بین کیفیت سود ونسبت بدهیها می توان گفت که با افزایش کیفیت سود، نسبت بدهی ها کاهش می یابد .یعنی اگر به سود با کیفیتی دست پیدا کنیم که ازاطمینان از قدرت نقدشوندگی و برآورد دقیق وهمه جانبه برخوردار باشد ،می توان به اتکا همین سود واقعی واستوار نمودن مخارج عملیات بر آن ،از استقراض ودر نتیجه ایجاد بدهی خودداری ونسبت بدهی ها را کاهش داد.

1-3-6-2ارتباط بین پایداری سود ونسبت بدهیها:
ارتباط بین پایداری سود ونسبت بدهیها، نشاندهنده این است که اگر سود در طی سالهای عمر شرکت ،به طور مستمر وبا انحراف معیار کم ،تکرار شود می تواند به کاهش بدهی ها به دلیل تامین مالی ازمنابع خود شرکت، منجر شود . برخی استقراض ها در شرایطی روی می دهد که سود های گزارش شده بسیار عالی است، لیکن وجه نقدی که از این

سودها حاصل می شود کم بوده وشرکت را مجبور به استقراض با نرخ بهره بالا می کند .

2-3-6-2ارتباط بین قابلیت پیش بینی سود ونسبت بدهیها:
در این ارتباط می توان گفت که به دلیل اعتماد به سودی که پیش بیرکت اعتماد نمود وبا حداقل ایجاد بدهی ،عملیات را اداره کرد .با توجه به اینکه بستانکاران شرکت ،در دریافت سود از اولویت برخوردار هستند می توان گفت که با بهتر کردن سود وپیش بینی آن ،از نفوذ مخرب طلبکاران در شرکت جلوگیری می شود .

3-3-6-2 ارتباط بین مربوط بودن سود در تغییرات ارزش سهام ونسبت بدهیها:
باوجود این ارتباط به این نکته می رسیم که بازده بالاتر شرکت که نشاندهنده تاثیر سود درآن است ،بدهی ها را کاهش داده ومنجر به سرمایه گذاری بیشتر در شرکت می شود .به این مفهوم که در ترکیب منابع مالی شرکت سهم بیشتری به سرمایه گذاران اختصاص داده می شود تا به بستانکاران .

4-3-6-2ارتباط بین به موقع بودن سود ونسبت بدهیها:
انتشار اطلاعات به هنگام سود ،موجب آگاهی سرمایه گذاران از عملکرد شرکت شده وخیل بستانکاران را که توانایی تبدیل طلب خود به سهام رادارند ،به سرمایه گذاران تبدیل می کند، از این رو نسبت بدهی ها کاهش می یابد .

5-3-6-2ارتباط بین محافظه کارانه بودن سود ونسبت بدهیها:
این ارتباط ،موجب کاهش بدهی ها بر اثر محافظه کارانه تر شدن سود خواهد شد .دسترسی به سود کاملا قابل اطمینان (تهیه شده براساس محافظه کاری )از ایجاد تفکر استقراض در ذهن مدیران جلوگیری نموده وتفکررشد وگسترش عملیات شرکت رابه منابع موجود ،محدود می نماید .

7-2 پیشینه تحقیق
تحقیقات خارجی و داخلی
یکی از دلایل احتمالی تنوع در تعاریف به عمل آمده از کیفیت سود، می¬تواند نگاه¬های متفاوت محققان به جنبه¬های گوناگون این مفهوم باشد. به همین دلیل، موضوع کیفیت سود موضوعی پیچیده به شمار می¬رود و تاکنون هیچ محققی نتوانسته است تعریف جامعی از این مفهوم ارایه کند و یا شاخص کاملی برای آن بیابد.

برخی از مهم¬ترین تحقیقات انجام شده در رابطه با کیفیت سود به شرح زیر هستند:
اسلوان (1996) در تحقیق خود نشان داد عملکرد سودآوری قابل انتساب به جزء تعهدی سود کمتر از بخش قابل انتساب به جزء نقدی است.افظه¬کارانه، منجر به کیفیت سود می-شود. ریچاردسون (2001) به این نتیجه رسید که اطلاعات اقلام تعهدی در زمینه کیفیت سود در یک بخش خاص از اقلام تعهدی ( مثلا اقلام تعهدی جاری ) متمرکز نیست.
ژی (2001) نشان داد اقلام تعهدی غیرعادی نسبت به اقلام تعهدی عادی ثبات کمتری دارند و خود اقلام تعهدی عادی هم نسبت به جریان¬های نقدی عملیاتی ثبات کمتری دارند.
فرانسیس و همکاران (2003) شواهدی ارایه کردند که بیان¬گر رابطه¬ی مثبت بین آثار قیمت¬گذاری الگوهای سودآوری و کیفیت سود است.
ریچاردسون (2003) به بررسی رابطه¬ی بین فروش استقراضی سهام و کیفیت سود پرداخت. وی به این نتیجه رسید افرادی که مبادرت به فروش استقراضی سهام می¬کنند از اطلاعات اقلام تعهدی در مورد سود آینده استفاده چندانی نمی¬کنند. افزون بر این، فروش استقراضی سهام در شرکت¬های با اقلام تعهدی زیاد پر هزینه است.
چان و همکاران (2004) رابطه¬ی محتوای اطلاعاتی کیفیت سود را با بازده آینده سهام بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که میان اقلام تعهدی و بازده آینده سهام رابطه¬ی منفی وجود دارد.
فرانسیس و همکاران (2005( به این نتیجه رسیدند که کیفیت اقلام تعهدی بر هزینه¬ی تامین مالی اثر می گذارد. افزون بر این، هزینۀ سرمایه شرکت¬های دارای اقلام تعهدی با کیفیت پایین، بیش¬تر است.
هانلون (2005) رابطه¬ی بین مالیات و کیفیت سود را بررسی کرد و به این نتیجه رسید که ثبات اقلام تعهدی و جریان¬های نقدی برای شرکت¬های دارای تفاوت زیاد بین دفاتر و اظهارنامه¬های مالیاتی، کمتر است.
بال و شیواکومار (2005) در تحقیق خود به این نتیجه رسیدند که شرکت¬های غیربورسی به دلیل وجود تقاضای کمتر برای گزارش¬های مالی، کیفیت سود پایین¬تری نسبت به شرکت¬های بورسی دارند.
احمد (2004) در تحقیق خود به این نتیجه رسید که کیفیت سود با واکنش بازار رابطۂ و معکوس دارد.
گش و دیگران (2004) کیفیت سود و ضریب واکنش سود را، هنگام افزایش با ثبات سود و فروش بررسی کردند.
نتایج تحقیق آنان نشان داد، شرکت¬های دارای رشد سود توام با افزایش فروش، از کیفیت سود و ضریب واکنش سود بالاتری نسبت به شرکت¬های دارای رشد سود توام با کاهش هزینه برخوردار هستند.

پنمن و ژانگ (2003) در مطالعۂ خود عوامل موثر بر کاهش کیفیت سود را در سال های پس از1990 میلادی بررسی کردند.
در این تحقیق برای ارزیابی کیفیت سود، از دو معیار اقلام تعهدی اختیاری و ضریب واکنش سود استفاده شده است.
نتایج نشان داد افزایش معنی¬دار دامنۂ¬ اقلام تعهدی اختیاری و کاهش معنی دار ضریب واکنش سود، نشان دهندۀ¬ کاهش کیفیت سود در طول دورۀ مورد بررسی است.
لوگی (2004) در تحقیق خود کیفیت سود را با توجه به چارچوب مفهومی هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی آزمون کرد و به این نتیجه رسید که کیفیت سود شرکت¬ها هنگامی که میزان مالکیت نهادی در آنها افزایش یابد، بهبود خواهد یافت. در این صورت اقلام تشکیل دهنده¬ی سود شرکت¬ها از مربوط بودن و قابلیت اتکای بالاتری برخوردار خواهند بود.
اسکیپر و وینسنت (2003) در تحقیق خود به بررسی معیارهای ارزیابی کیفیت سود پرداختند و نشان دادند که کیفیت سود علاوه بر معیارهای متداول ،به نوع

و میزان قراردادهای منعقده بر اساس اطلاعات حسابداری نیز بستگی دارد.

چان و دیگران (2006) رابطه اقلام تعهدی ( تفاوت بین سود و جریان های نقدی ) را با بازده آینده سهام بررسی کردند و نشان دادند که شرکت¬های با ارقام تعهدی زیاد در دورۀ بعد از گزارشگری اطلاعات مالی، بازده سهام آنها کاهش می¬یابد. یک تفسیر از این نتایج این است که شرکت¬ها با کیفیت سود پایین (یعنی شرکت¬هایی که ارقام تعهدی بالایی دارند ) در دورۂ پس ازگزارشگری سود، دچار افت بازدهی می¬شوند، زیرا سرمایه¬گذاران به مساله کیفیت سود پایین شرکت¬ها پی می¬برند و قیمت سهام را متناسب با آن تعدیل می¬کنند.
باروا (2006) در مطالعۀ خود معیارهای اندازه¬گیری کیفیت سود را، با استفاده از ویژگی¬های کیفی اطلاعات مالی مندرج در چارچوب نظری هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی، بررسی کرده است. نتایج حاصل از بررسی اجزای هر یک از ابعاد کیفیت سود نشان داد، شرکت¬هایی با مربوط بودن و قابلیت اتکای بالای سود در مقایسه با شرکت¬هایی که مربوط بودن و قابلیت اتکای سود آنها پایین است، ضریب واکنش سود و قدرت توضیحی رگرسیون قیمت / سود بالاتری دارند.
خواجوی و ناظمی (1384) ارتباط بین کیفیت سود و بازده سهام را با تاکید بر نقش ارقام تعهدی بررسی کردند. بر اساس یافته¬های تحقیق میانگین بازده سهام شرکت ها، تحت تاثیر میزان ارقام تعهدی و اجزای مربوط به آن قرار نمی¬گیرند.
نوروش و مجیدی (1384) درتحقیقی رابطه¬ی کیفیت سود و هزینه¬ی سرمایه را در شرکت¬های بورسی ایران بررسی کردند. نتایج تحقیق نشان داد که در دوره¬ی مورد آزمون (1382- 1378) به استثنای سال 1379 رابطۂ معکوسی بین کیفیت سود و هزینۀ سرمایه وجود دارد.
ثقفی و کردستانی (1383) به بررسی رابطۂ بین کیفیت سود و واکنش بازار به تغییرات سود نقدی پرداخته-اند. نتایج تحقیق نشان داد سرمایه¬گذاران در بورس اوراق بهادار تهران هنگام واکنش به تغییرات سود نقدی، کیفیت سود شرکت¬ها را در نظر نمی¬گیرند.

فصل سوم

روش‌ اجرای تحقیق
 

1-3 مقدمه
اهمیت روش تحقیق در علوم به حدی است که اغلب در هر گروه از علوم از روش تحقیق خاصی استفاده می شود . روش تحقیق هر علومی تحت تأثیر ماهیت آن علم است . البته موتزو شرف در کتاب فلسفه حسابرسی چنین می گوید :هر روش علمی به طور محدود این ت

وانایی را دارد که به سایر علوم منتقل شود ولی با این حال باید توجه داشت که موفقیت آن امری کاملا نسبی است . همواره این احتمال وجود دارد که یک روش موفق در یک زمینه ، در زمینه های دیگر کاملا نا موفق عمل کند . (موتز ودیگران، 1968، ص،18 ).
متدولوژی علمی نظامی است از قواعد و روش های بارز که پژوهش بر آن بنا نهاده شده است و ادعاهای علیه آن مورد ارزشیابی قرار می گیرد . این نظام نه بسته است و نه خطا ناپذیر (هومن 1373، ص17)2. دستیابی به یک نتیجه درست و دقیق در یک تحقیق مستلزم انتخاب روشی مناسب برای تحقیق است ، مثلا در علوم تجربی هیچ گاه نمی توان با استفاده از روش تحقیق پرسشنامه ای به تحقیق و ادعای موجود پرداخت چون در محیطی که بسته و تحت کنترل است تحقیق انجام می شود . و تحقیقی که عوامل آن کاملا آشکاراست نیزبه تعیین از طریق پرسشنامه ندارد .
در این فصل به مطالب مربوط به روش شناسی تحقیق ، جامعه آماری ، روش گردآوری داده ها ، محاسبه داده ها و متدولوژی تحقیق پرداخته شده است ودر انتخاب موضوع و فرضیات تحقیق سعی شده که ضمن لحاظ نمودن اهمیت کاربردی تحقیق ، طرح مساله به گونه ای باشد که به صورت عملی قابل اجرا باشد تا بدین طریق امکان اندازه گیری و آزمون فرضیه ها فراهم آمده و ارزش عملی آن نیز محفوظ بماند . در این تحقیق داده ها ابتدا به وسیله امکانات نرم افزاری از صورت های مالی واقعی استخراج شده ، سپس با نرم افزارهای تحلیل آماری ، تحلیل داده ها صورت گرفته است .

2-3روش تحقیق :
روش تحقیق مجموعه ای از قواعد ، ابزارها و راههای معتبر ، قابل اطمینان و نظام یافته برای بررسی واقعیت ها ، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات است (خاکی ، 1385، ص202)1.
تحقیق حاضر یک تحقیق از نوع تحقیقات همبستگی است که با استفاده از داده های مشاهده شده انجام می شود . با توجه به تقسیم بندی تحقیقات علمی از نظر هدف، پژوهش حاضر ، از نوع پژوهش کاربردی است . تحقیق کاربردی درجستجوی دستیابی به یک هدف علمی است وتأکید آن بر تأمین رفاه عموم و مطلوب بودن فعالیت است . یافته های تحقیق کاربردی به میزان زیادی قائم به زمان و مکان هستند . ( دلاور ، 1383، ص25)2
از جنبه روش ، تحقیق حاضراز نوع توصیفی است به این معنی که در حال حاضر به توصیف شرایط جاری و در زمان تحقیق می پردازد .در این تحقیق به منظور جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات مورد نیاز بانکهای اطلاعاتی و جداول و گزار

ش های مالی و مصوبات مجامع عمومی شرکتهای مورد مطالعه در سازمان بورس اوراق بهادار تهران است .

مدل تحقیق وشیوه اندازه گیری متغیرها
1-مدل دسته اول :
Sales=b0+b1size+b2bm+b3 varcoef +b4attrib+e
Sales =b0+b1size+b2bm+b3 varcoef+b4presist+e
Sales =b0+b1size+b2bm+b3 varcoef+b4predict+e
Sales =b0+b1size+b2bm+b3 varcoef+b4relevance+e
Sales =b0+b1size+b2bm+b3 varcoef+b4timeli+e

Sales =b0+b1size+b2bm+b3 varcoef+b4conservatism+e
2-مدل دسته دوم:
Return of assets = b0+b1size+b2bm+b3 varcoef+b4attrib+e
Return of assets = b0+b1size+b2bm+b3 varcoef+b4 presist +e
Return of assets = b0+b1size+b2bm+b3 varcoef+b4 predict +e
Return of assets = b0+b1size+b2bm+b3 varcoef+b4 relevance +e
Return of assets = b0+b1size+b2bm+b3 varcoef+b4 timeli +e
Return of assets = b0+b1size+b2bm+b3 varcoef+b4 conservatism +e
3-مدل دسته سوم :

Rate of debts12= b0+b1size+b2bm+b3 varcoef+b4attrib+e
Rate of debts = b0+b1size+b2bm+b3 varcoef+b4 presist +e
Rate of debts = b0+b1size+b2bm+b3 varcoef+b4 predict +e
Rate of debts = b0+b1size+b2bm+b3 varcoef+b4 relevance +e
Rate of debts = b0+b1size+b2bm+b3 varcoef+b4 timeli +e
Rate of debts = b0+b1size+b2bm+b3 varcoef+b4 conservatism +e

شیوه اندازه گیری متغیرها
Size:log(asset bv).1

2.Bm=stock bv/stock mv

3.VAR COEF j,t =

4.Attrib= presist+ predict+ relevance+ timeli+ conservatism
هرچه jبه عدد یک نزدیک تر باشد پایداری سود بیشتر است

5.Ejt=B0,j+(B1,j)(Ej,t-1)+ej,t

6. Predictability=
پس از برآورد مدل اول، ریشه مجذور خطا محاسبه وارزش های بیشتر به دست آمده دلالت بر کمتر بودن قابلیت پیش بینی سود دارد.

7- RETj,t=B0,j+(B1,j)(Ej,t)+(B2,j)) + Ej,t)+ ej,t
مربوط بودن، توان توضیحی تغییرات بازده سهام توسط سود حسابداری را نشان می دهد
Ej,t=B0,j+B1,j(NEGj,t)+B2,j(RETj,t)+(B3,j)(NEGj,t)*RETj,t+ej,t.8-
ضریب تعیین این مدل با علامت منفی به عنوان شاخص ویژگی به موقع بودن سود می باشد .ارزش های بیشتر، دلالت بر به موقع بودن کمتر سود است .

Conservatism=-(B2,j+B3,j)/B2,j.9-
در این مدل محافظه کاری بین بازده های مثبت سهام (سود اقتصادی )وبازده های منفی سهام (زیان اقتصادی )تمایز قایل می شود .

ارزش های بیشتر بدست آمده دلالت بر کمتر بودن محافظه کاری سود دارد .

10-.Return of assets=net profit/assets
بازده داراییها از تقسیم سود خالص بر کل داراییها بدست می آید
11-rate of debts=debts/asset.
نسبت بدهی ها از تقسیم بدهی ها بر داراییها بدست می آید .

3-3فرضیه های تحقیق :
فرضیه اصلی اول :بین کیفیت سود ومتغیر فروش در بازار سرمایه ارتباط وجوددارد.
1-1بین پایداری سود و متغیرفروش در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
2-1بین قابلیت پیش بینی سود و متغیرفروش در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
3-1 بین مربوط بودن سود درتغییرات بازده سهام و متغیرفروش در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
4-1 بین به موقع بودن سود و متغیرفروش در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
5-1 بین محافظه کارانه بودن سود و متغیرفروش در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
فرضیه اصلی دوم :بین کیفیت سود ومتغیربازده داراییها در بازار سرمایه ارتباط وجوددارد.
1-2بین پایداری سود و متغیربازده دارایی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
2-2 بین قابلیت پیش بینی سود و متغیربازده دارایی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
3-2بین مربوط بودن سود در تغییرات بازده سهام و متغیربازده دارایی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
3-2 بین به موقع بودن سود و متغیربازده دارایی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
5-2 بین محافظه کارانه بودن سود و متغیربازده دارایی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
فرضیه اصلی سوم :بین کیفیت سود ومتغیرنسبت بدهیها در بازار سرمایه ارتباط وجوددارد
1-3 بین پایداری سود و متغیرنسبت بدهی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
2-3 بین قابلیت پیش بینی سود و متغیر نسبت بدهی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
3-3بین مربوط بودن سود در تغییرات بازده سهام و متغیر نسبت بدهی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
4-3بین به موقع بودن سود و متغیر نسبت بدهی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.
5-3بین محافظه کارانه بودن سود و متغیر نسبت بدهی ها در بازار سرمایه ارتباط وجود دارد.

4-3جامعه آماری :
جامعه آماری تحقیق، شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران از سال1383تا 1387 بوده و نهایتاً پس از رعایت شرایط تحقیق در مجموع 108 شرکت عضو بورس، جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می داد .
با توجه به موضوع تحقیق و کاربرد آن، قلمرو مکانی این تحقیق شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که دلایل انتخاب این جامعه شامل موارد زیر می باشد :
1-دسترسی به اطلاعات مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس امکان پذیر است .
2-معیارها و ضوابط خاصی برای پذیرش و ادامه فعالیت شرکتها در بورس

و نحوه گزارش گری آنها وضع شده است .
3-اطلاعات شرکت های بورس به دلیل اعمال نظارت و مقررات خاص از قابلیت اتکای بیشتری برخوردار است .
-4دسترسی به سایراطلاعات از جمله صورتهای مالی در خصوص میزان فروش ، میزان دارایی ها و بدهی های شرکتهای پذیرفته شده در بورس ، میسر است .
یکی از جنبه های مهم در استفاده از روشهای آماری، حجم نمونه مورد استفاده می باشد که با افزایش حجم آن می توان درجه دقت و صحت استنتاجات آماری را بالابرد. در این تحقیق نمونه همان جامعه آماری می باشد .
در ادبیات اقتصاد سنجی ، محک مشخصی برای حداقل تعداد مشاهدات هر متغیر ( پارامتر) ارائه شده است که منجر به قابلیت اتکاء قابل قبولی می شود و حداقل 5 درجه آزادی برای هر پارامتر در نظر گرفته می شود .
بنابراین در مدلی که دو متغیر وجود دارد برای دستیابی به سطح قابل قبولی از قابلیت اتکاء باید حداقل 10 مشاهده وجود داشته باشد .
معیارهای اعمال شده برای به دست آوردن نمونه به شرح زیر است :
1-از سال 1383 در بورس حضور داشته و این حضور تا سال 1387 ادامه داشته باشد .
2-شرکتها سودآور باشند .
3-سال مالی آنها به 29/12/ ختم شود .
4.کلیه شرکت ها ،حسابرسی شده وغیر تلفیقی باشند. با توجه به محدودیت های مذکور نمونه نهایی 108 شرکت را شامل می شود .

5-3نمونه آماری :
دلیل نمونه گیری این است که جمع آوری اطلاعات برای کل جامعه آماری بسیار پر خرج است ،ولی جمع آوری اطلاعات نمونه هزینه کتری را به دلیل آزمایش تعداد کمتر درپی دارد.از طرفی می خواهیم نمونه به اندازه کافی بزرگ باشد تا تخمین های خوبی از پارامترهای جامعه به دست آید.
جامعه آماری این تحقیق شرکتهای تحت پوشش بورس اوراق بهادارتهران در بازه زمانی سالهای بین 1383الی 1387 می باشد، که به دلیل محدودیت های اعمال شده، نمونه به روش هدفمند وسیستماتیک انتخاب شده وبه تعداد 108شرکت رسیده است .در انتخاب شرکتهای مذکور، از هیچ روش نمونه گیری استفاده نشده وتنها با اعمال معیارهای تحقیق تعداد آنها مشخص شده است .

6-3مدل تحقیق
متغیر مستقل :
متغیر مستقل تحقیق، کیفیت سود در شرکتهای مورد مطالعه می باشد . با توجه به اینکه اکثر تحقیقات مرتبط با محاسبه کیفیت سود مبتنی بر مدل های زیر بوده ،تحقیق حاضر نیز از این مدل جهت تحقیق استفاده می کند .
الف -پایداری سود :سودی که مداوم وعملیاتی باشد پایداری بیشتری دارد. تحلیل گران مالی به سود تعهدی حسابداری به عنوان تنها شاخص تعیین کننده توجه نمی کنند وسود پایداروتکرار پذیر را بهتر می دانند.از دیدگاه تحلیل گران مالی اجزا مستمر وعملیاتی سود بار اطلاعاتی بهتری نسبت به اقلام غیر عملیاتی وغیر مستمر دارد وبهتر می تواند جریانهای آتی وجه نقد را پیش بینی نماید .ضریب بزرگتر متغیر سود دررگرسیون سود وبازده خبر از پایداری سود بالاتر دارد.
Ejt=B0,j+(B1,j)(Ej,t-1)+ej,t

هرچه B1,jبه عدد یک نزدیک تر باشد پایداری سود بیشتر است (کردستانی ،1386ص93).1

ب-قابلیت پیش بینی سود :این مورد به عنوان بخشی از ویژگی مربوط بودن سود تلقی می گردد وکمک می کند تا با استفاده از اطلاعات گذشته آینده را بهتر بتوان پیش بینی کرد .اطلاعات حسابداری اگر بخواهد مفید باشند باید از توان پیش بینی کنندگی بالایی برخوردار باشد
Predictability=
پس از برآورد مدل اول، ریشه مجذور خطا محاسبه وارزش های بیشتر به دست آمده دلالت بر کمتر بودن قابلیت پیش بینی سود دارد.
ضریب تعیین ناشی ازمدل یک ، معرف قابلیت پیش بینی سود است (کردستانی ،1386ص 93)1
ج -مربوط بودن سود درایجاد تغییرات سهام :سود از برترین شاخص های اندازه گیری فعالیت شرکت به حساب می آید. بنابراین سود گزارش شده، باید درتعیین ارزش شرکت به

سرمایه گذاران کمک کند .سود در صورتی مربوط به ارزش سهام خواهد بود که توان توضیح تغییرات بازده را داشته باشد .

RETj,t=B0,j+(B1,j)(Ej,t)+(B2,j) ( Ej,t)+ej,t
مربوط بودن، توان توضیحی تغییرات بازده سهام توسط سود حسابداری را نشان می دهد (همان منبع ،ص 94).2
د-به موقع بودن سود:سود برای اثر بخشی باید به موقع در دسترس قرارگیرد .به موقع بودن سود موجب واقعی شدن بازده می گردد ودر صورت ارایه در فواصل کوتاه مدت موجب کاهش ریسک اطلاعاتی می گردد .در این حالت سود حسابداری به دنبال اندازگیری سود اقتصادی است که تغییر دهنده ارزش بازار سهام است .قدرت توضیحی سود دررگسیون، معرف به موقع بودن سود است .
Ej,t=B0,j+B1,j(NEGj,t)+B2,j(RETj,t)+(B3,j)(NEGj,t)*RETj,t+ej,t
ضریب تعیین این مدل با علامت منفی به عنوان شاخص ویژگی به موقع بودن سود می باشد. ارزش های بیشتر، دلالت بر به موقع بودن کمتر سود است . (همان منبع ، ص 94)3
ه-محافظه کارانه بودن سود :منشا محافظه کاری عدم اطمینان نسبت به آینده است. دو دلیل عدم تدوام فعالیت درآینده و عدم اطمینان به مبالغ پولی قابل کسب در آینده، دلایل پیدایش عدم اطمینان هستند .
محافظه کاری توانایی سود حسابداری برای انعکاس سودیا زیان اقتصادی (بازده مثبت ومنفی سهام )را نشان می دهد .
تاکید محافظه کاری بر تمایز بین بازده های مثبت ومنفی سهام است که محافظه کاری ازنسبت ضریب متغیر توضیحی سود (در رگرسیون سود /بازده )در بازده منفی بر بازده مثبت سهام به دست می آید .

ترکیب به موقع بودن ومحافظه کاری، معرف شفافیت سود برای استفاده کنندگان است
Conservatism=-(B2,j+B3,j)/B2,j

دراین مدل محافظه کاری بین بازده های مثبت سهام (سود اقتصادی)وبازده های منفی سهام (زیان اقتصادی) تمایز قایل می شود .ارزش های بیشتر بدست آمده دلالت بر کمتر بودن محافظه کاری سود دارد (کردستانی ،1386،ص 94)1.
Ej,t :سود قبل ازاقلام غیر عادی شرکت jدر سال t
Ej,t-1 : :سود قبل ازاقلام غیر عادی شرکت jدر سالt-1
RETj,t :بازده شرکت jدرسال t
Ej,t : تغییرات سود قبل ازاقلام غیر عادی نسبت به سال قبل
:NEGj,t شاخص بازده منفی مساوی یک اگر O RET ودر غیر این صورت صفر خواهد بود .
B2,j : ضریب بازده های مثبت سهام (سود اقتصادی یا اخبار خوب )
B3,j : ضریب بازده های منفی سهام( زیان اقتصادی یا اخبار بد )
متغیرهای وابسته :
متغیرهای وابسته تحقیق فروش ،بازده دارایی ها ونسبت بدهی ها می باشد .
الف :فروش : عاملی است که تمام اجزاء عملیات شرکت از میزان آن متأثر می شود مثلا برای فروش بیشتر باید دارایی های بیشتر ویا حتی بدهی بیشتر ایجاد نم

ود . فروش متغیری است که بعد از نقطه سربه سری و پوشش حاشیه فروش و هزینه ثابت عامل تعیین کننده بقا شرکت ها ،در رقابت می باشد . کلیه شرکت ها برای افزایش ثروت و قدرت خود در شرایط رقابتی به فروش بیشتر تکیه دارند (شباهنگ، 1388، ص283-304).2
ب :بازده دارایی ها :دارایی های جاری قدرت نقد شوندگی با

لاتری داشته و در فاصله چرخه عملیاتی یا یکسال مالی هرکدام طولانی تر است مصرف می گردد .دارایی های غیرجاری :دارایی هایی است که توان خدمت دهی بیشتر از یکسال یا یک چرخه عملیاتی را داشته و انتظار می رود منافع آتی آنها به درون واحد اقتصادی محتمل باشد . اکثر این دارایی ها براساس الگوی مصرف منابع مستهلک و در صورت کاهش ارزش دائمی ارزش دفتری آنها کاهش می یابد.بازده داراییها هم از توان به کارگیری داراییها در ایجاد سود حکایت دارد وبا ایجاد سود بیشتر از دارایهای مشخص ،حاصل می شود .در شرایطی که هزینه های ناشی از به کارگیری داراییها ،ثابت است شرکتی بازده بیشتری خواهد داشت که سود بیشتری ایجاد کرده باشد (همان منبع، ص304-283).3
ج :نسبت بدهی ها:بدهی ها که خود به دلیل عدم تکافوی سرمایه آورده سهامداران جهت انجام عملیات ایجاد می گردد ،اولین گروهی هستند که شرکت موظف است قبل از توزیع سهام آنها را پرداخت نماید . بدهی ها ممکن است هزینه تأمین مالی کمتر یا بیشتری نسبت به هزینه سرمایه داشته و به عنوان اهرم مالی ازآنها استفاده می شود . بدهی ها به دو قسمت حصه جاری و غیرجاری تقسیم می شود که حصه جاری در طول یکسال مالی یا یک چرخه عملیات هرکدام طولانی تر است تسویه و حصه غیرجاری نیز به بیش از یکسال گسترده می گردد.نسبت بدهی ها از تقسیم داراییها به بدهی ها حاصل شده ،ومعرف درصدی از ارزش شرکت است که به اعتبار دهندگان وبستانکاران ،تعلق دارد (شباهنگ، 1388، ص304-283).1

مدل مفهومی تحقیق

منبع مدل :( نشریه بررسی های حسابداری ، 1380، ص93).2

7-3روش های جمع آوری داده ها :
منبع جمع آوری داده ها مورد نیاز تحقیق ، صورتهای مالی و م

صوبات مجامع عمومی عادی و فوق العاده شرکت های منتخب بوده است . داده ها به روش های زیر جمع آوری شده اند :
- مراجعه به بورس اوراق بهادار تهران و استفاده از اطلاعات موجود در کتابخانه ها ، بایگانی های راکد و اداره نظارت و ارزشیابی سازمان بورس اوراق بهادار تهران
- استفاده از آرشیو اطلاعات آماری موجود در سایت اینترنتی سازمان بورس اوراق بهادار تهران و سایر سایتهای مرتبط
- استفاده از گزارشات مالی منتشر شده توسط بورس اوراق بهادار
- استفاده از بسته های نرم افزاری شرکت دنا سهم و تدبیر پرداز

8-3روش تجزیه وتحلیل اطلاعات
برای آزمون فرضیات از روشهای زیر استفاده شده است :
الف -آزمون کلوموگروف اسمیر نوف ،که جهت بررسی نرمال بودن متغیر های وابسته انجام شده است .
بدین منظور ابتدا فروش به عنوان اولین متغیر وابسته ،مورد آزمون قرارگرفت وسطح آن بیش از سطح خطای قابل قبول گردید لذا برای نرمال کردن ،از آن لگاریتم گرفته شد وبه این ترتیب سطح به 30%ارتقاپیدا کرد که بالاتر از 5%می باشد ونرمال محسوب می گردد.
ب -آزمون همبستگی بین متغیر های مستقل ووابسته ومطا

لعه ضریب :در این روش ، ضریب همبستگی پیرسون بین متغیر وابسته ومستقل محاسبه شده وبه وسیله علامت ضریب همبستگی نوع ارتباط (مستقیم یا معکوس )مشخص می شود .همچنین آنها به وسیله مقدار احتمال مورد بررسی قرار می گیرد که مقادیر احتمال کوچکتر از 5% بیانگر وجود ارتباط می باشد .
ضریب همبستگی ،روشی پارامتری است وبرای داده

های با توزیع نرمال یا تعداد داده ها ی زیاد استفاده می شود .مفهوم در همبستگی این است که آیا همبستگی بدست آمده بین دو متغیر را می توان شانسی وتصادفی دانست یا واقعا نشان می دهد بین دو متغیر همبستگی وجود دارد .
ج - نمودارهای پراکنش :که در این مرحله نمودارهای پراکنش بین متغیر وابسته ومستقل رسم می گردد .بدین شکل که اگر توده مشاهدات اطراف ربع اول وسوم باشند ارتباط مستقیم ،واگر توده مشاهدات اطراف نیمساز دوم وچهارم باشند ،ارتباط معکوس بین متغیرهای مستقل ووابسته را می توان نتیجه گرفت .بعلاوه مقدار ضریب تعیین رگرسیونی ساده نیز گوشه سمت راست نمودار ارایه شده ،که بیانگر درصد تغییراتی از متغیر وابسته است که توسط متغیر مستقل قابل توصیف ،می باشد .
د-روش رگرسیون خطی چند گانه :در این روش برای برسی میزان رابطه بین متغیر های مستقل ووابسته از رگرسیون چند گانه استفاده می گردد .ضریب همبستگی بدست آمده نشاندهنده میزان ارتباط وضریب تعیین نشاندهنده توان توضیح دهند

گی متغیر وابسته از متغیر مستقل می باشد.
ه–آزمون دوربین واتسن که برای بررسی استقلال باقی مانده ها از آن استفاده می کنیم .اگر مقدار آماره دوربین واتسن بین عدد 2.5تا 1.5باشد می توانیم استقلال باقی مانده ها را بپذیریم .

فصل چهارم
تجزيه و تحليل داده‌ها

1-4 مقدمه‏
در این فصل به بررسی نتایج حاصل از تحقیق جهت رد یا تأیید فرضیه ها می پردازیم . ابتدا از متغیرهای وابسته فروش ، بازده دارایی ها و نسبت بدهی ها، آزمون کلوموگروف اسمیرنوف به عمل آمد و مشخص شد که داده های فروش از توزیع نرمال برخوردار نیستند لذا به منظور نرمال ساختن آنها، از این داده ها لگاریتم گرفته شد و بدین ترتیب آنها نرمال شدند .همچنین متغیر بازده دارایی ها نیز از توزیع نرمال برخوردار نبود که با توجه به عدم نرمال شدن آنها پس از اعمال لگاریتم ، مجبور شدیم تا جهت نرمال شدن، از آنها جذر بگیریم .
در خصوص متغیر وابسته سوم، یعنی نسبت بدهی ها هم، به دلیل عدم نرمال شدن آنها به جهت اعمال لگاریتم و توان دوم، مجبور به توان دوم رساندن آن شده ، تا نرمال شود .سپس آمار توصیفی برای کلیه متغیر های وابسته ،مستقل وکنترلی بدست آمد .نهایتا برای بررسی نتایج فرضیات تحقیق، ابتدا فرضیات تحقیق مشخص شده وسپس باتوجه به تحلیل های آماری، نسبت به تفسیر نتایج اقدام می گردد .
تعداد داده های تحقیق در قالب 134 شرکت بوده است که پس از حذف داده های پرت ، تعداد آنها به 108 شرکت رسید.

2-4یافته های تحقیق

یافته های تحقیق در دوبخش آمار توصیفی وآمار استنباطی مربوط به نتایج آزمون فرضیات تحقیق ،در زیر ارایه شده است .

1-2-4آمار توصیفی

نمونه منتخب متشکل از 108شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهاداراست که شرایط حضور در تحقیق (ذکرشده در فصل سوم )را داشته باشد.
آمار توصیفی شامل میانگین،انحراف معیار حداقل وحداکثر است که در نگاره 1-4گزارش شده است .

نگاره 1-4آمار توصیفی متغیر های تحقیق
متغیر های تحقیق میانگین انحراف معیار حداقل حدکثر
پایداری سود 0.5227 0.81072 1.69- 4.47
قابلیت پیش بینی سود 143.10 75.07176 21.35 383.57
مربوط بودن سودبه تغییرات در ارزش سهام 0.5156 0.29561 0.00 0.99
به موقع بودن سود 0.6456 0.30285 0.00 1.00
محافظه کارانه بودن سود 1.8679- 21.40635 168.02- 34.86
اندازه 5.5271 0.44561 4.59 6.72
نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام 0.5699 0.47712 0.02 3.18
ضریب تغییرات سود 0.2269 2.40778 24.31- 2.20
فروش 12.3718 0.97803 10.15 14.81
بازده داراییها 0.3605 0.13505 0.01 0.76
نسبت بدهی ها 0.4219 0.20272 0.00 0.96
کیفیت سود 1.446100 74.90803 34.14 384.96

2-2-4آمار استنباطی :
از روش های آمار استنباطی به کار برده شده در این تحقیق، آزمون tجهت تشخیص انفرادی ضرایب رگرسیون ها ،آزمون fجهت تشخیص کلی رگرسیون ها وآزمون دوربین واتسن برای تشخیص عدم وجود خود همبستگی بین جزء خطاها می باشد.
تجزیه وتحلیل فرضیه های پژوهش :

1-2-2-4تجزیه وتحلیل فرضیه اصلی اول :
فرضیه HO:بین کیفیت سود وفروش رابطه مثبت وجود ندارد.
فرضیه H1 :بین کیفیت سود وفروش رابطه مثبت وجود دارد.
نگاره 2-4 نتیجه آزمون فرضیه اول
متغیر ضریب آماره t سطح
عرض از مبدا 21/2 84/4 00/0
اندازه شرکت 84/1 57/19 00/0
نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام 05/0- 82/0- 41/0
ضریب تغییرات سود 007/0- 65/0- 51/0
کیفیت سود 0 08/0 93/0
ضریب تعیین 69/0 آماره f 248
ضریب همبستگی 83/0 سطح 00/0
آماره دوربین واتسن02/2

همانطور که در جدول 2-4مشاهده می شود ،آماره tوسطح برای متغیر توضیحی کیفیت سود به ترتیب 08/0و93/0است که نشان می دهد

هیچگونه رابطه ای درسطح خطای 5%بین کیفیت سود وفروش وجود ندارد .بنابراین فرضیه H1تحقیق رد ووفرضیه HO تحقیق تایید می شود .آماره Fوسطح برای مدل به ترتیب برابر با 248و00/0است که نشان می دهد مدل رگرسیون در سطح اطمینان 95%دارای کلی می باشد.آماره دوربین واتسن بدست آمده برابر02/2است که نشاندهنده عدم وجود خود همبستگی بین خطاهای مدل می باشد .
متغیر کنترلی اندازه با داشتن آماره tوسطح به ترتیب 57/19و00/0نشاندهنده ارتباط ومثبت با فروش می باشد وسایر متغیرهای کنترلی به دلیل داشتن سطح بیشتر از سطح خطای قابل قبول، رابطه بافروش ندارند.
الف :تجزیه وتحلیل فرضیه فرعی اول از اصلی اول :
فرضیه HO:بین پایداری سود وفروش رابطه مثبت وجود ندارد.
فرضیه H1 :بین پایداری سود وفروش رابطه مثبت وجود دارد.

نگاره 3-4 نتیجه آزمون فرضیه فرعی اول از اصلی اول
متغیر ضریب آماره t سطح
عرض از مبدا 2.377 7.88 0.00
اندازه شرکت 1.819 32.62 0.00
نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام 0.89- 1.68- 0.09
ضریب تغییرات سود 0.13- 1.29- 0.19
پایداری سود 0.004 0.14 0.88
ضریب تعیین 0.68 آماره f 283
ضریب همبستگی 0.82 سطح 0.00
آماره دوربین واتسن92/1

همانطور که در جدول 3-4مشاهده می شود ،آماره tوسطح برای متغیر توضیحی پایداری سودبه ترتیب 14/0و88/0است که نشان می دهد هیچگونه رابطه ای درسطح خطای 5%بین پایداری سود وفروش وجود ندارد .بنابراین فرضیه H1تحقیق رد ووفرضیه HOتحقیق تایید می شود .آماره Fوسطح برای مدل به ترتیب
برابر با 283و00/0است که نشان می دهد مدل رگرسیون در سطح اطمینان 95%دارای کلی می باشد.آماره دوربین واتسن بدست آمده برابر92/1است که نشاندهنده عدم وجود خود همبستگی بین خطاهای مدل می باشد .

متغیر کنترلی اندازه با داشتن آماره tوسطح به ترتیب 62/32و00/0نشاندهنده ارتباط ومثبت با فروش می باشد وسایر متغیرهای کنترلی به دلیل داشتن سطح بیشتر از سطح خطای قابل قبول، رابطه بافروش ندارند.
ب :تجزیه وتحلیل فرضیه فرعی دوم از اصلی اول :
فرضیه H1 :بین قابلیت پیش بینی سود وفروش رابطه مثبت وجود دارد.

نگاره 4-4نتیجه فرضیه فرعی دوم از اصلی اول :
متغیر ضریب آماره t سطح
عرض از مبدا 45/2 78/5 00/0
اندازه شرکت 80/1 7/20 00/0
نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام 08/0- 71/1- 08/0
ضریب تغییرات سود 01/0- 32/1- 18/0
قابلیت پیش بینی سود 0 23/0 81/0
ضریب تعیین 68/0 آماره f 283
ضریب همبستگی 82/0 سطح 00/0
آماره دوربین واتسن92/1

همانطور که در جدول 4-4مشاهده می شود ،آماره tوسطح برای متغیر توضیحی قابلیت پیش بینی سودبه ترتیب 23/0و81/0است که نشان می دهد هیچگونه رابطه ای درسطح خطای 5%بین قابلیت پیش بینی سود وفروش وجود ندارد .بنابراین فرضیه H1تحقیق رد ووفرضیه HOتحقیق تایید می شود .آماره Fوسطح برای مدل به ترتیب برابر با 283و00/0است که نشان می دهد مدل رگرسیون در سطح اطمینان 95%دارای کلی می باشد.آماره دوربین واتسن بدست آمده برابر92/1است که نشاندهنده عدم وجود خود همبستگی بین خطاهای مدل می باشد .
متغیر کنترلی اندازه با داشتن آماره tوسطح به ترتیب 7/20و00/0نشاندهنده ارتباط ومثبت با فروش می باشد وسایر متغیرهای کنترلی به دلیل داشتن سطح بیشتر از سطح خطای قابل قبول، رابطه بافروش ندارند.
ج :تجزیه وتحلیل فرضیه فرعی سوم از اصلی اول :
فرضیه HO:بین مربوط بودن سود درتغییرات ارزش سهام وفروش رابطه مثبت وجود ندارد.
فرضیه H1 : بین مربوط بودن سود درتغییرات ارزش سهام وفروش رابطه مثبت وجود دارد.

نگاره 5-4نتیجه فرضیه فرعی سوم از اصلی اول
متغیر ضریب آماره t سطح
عرض از مبدا 44/2 13/8 00/0
اندازه شرکت 82/1 79/33 00/0
نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام 08/0- 62/1- 10/0
ضریب تغییرات سود 01/0- 22/1- 22/0
مربوط بودن سود به تغییرات در ارزش سهام 16/0- 2- 04/0
ضریب تعیین 68/0 آماره f 286
ضریب همبستگی 82/0 سطح 00/0
آماره دوربین واتسن93/1

همانطور که در جدول 5-4مشاهده می شود ،آماره tوسطح برای متغیر توضی

حی مربوط بودن سود به تغییرات در ارزش سهام به ترتیب 2-و04/0است که نشان می دهد درسطح خطای 5%بین مربوط بودن سود به تغییرات در ارزش سهام وفروش

ارتباط منفی وجود دارد .بنابراین فرضیه H1تحقیق تایید ووفرضیه HOتحقیق رد می شود .آماره Fوسطح برای مدل به ترتیب برابر با 286و00/0است که نشان می دهد مدل رگرسیون در سطح اطمینان 95%دارای کلی می باشد.آماره دوربین واتسن بدست آمده برابر93/1است که نشاندهنده عدم وجود خود همبستگی بین خطاهای مدل می باشد .
متغیر کنترلی اندازه با داشتن آماره tوسطح به ترتیب 79/33و00/0نشاندهنده ارتباط ومثبت با فروش می باشد وسایر متغیرهای کنترلی به دلیل داشتن سطح بیشتر از سطح خطای قابل قبول، رابطه بافروش ندارند.
د:تجزیه وتحلیل فرضیه فرعی چهارم از اصلی اول :
فرضیه HO:بین به موقع بودن سود وفروش رابطه مثبت وجود ندارد.
فرضیه H1 : بین به موقع بودن سود وفروش رابطه مثبت وجود دارد.

نگاره 6-4نتیجه فرضیه فرعی چهارم از اصلی اول
متغیر ضریب آماره t سطح
عرض از مبدا 39/2 75/7 00/0
اندازه شرکت 81/1 52/33 00/0
نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام 09/0- 75/1- 08/0
ضریب تغییرات سود 01/0- 3/1- 19/0
به موقع بودن سود 014/0- 17/0- 86/0
ضریب تعیین 68/0 آماره f 283
ضریب همبستگی 82/0 سطح 00/0
آماره دوربین واتسن92/1

همانطور که در جدول 6-4مشاهده می شود ،آماره tوسطح برای متغیر توضیحی به موقع بودن سود به ترتیب 17/0-و86/0است که نشان می دهد درسطح خطای 5%بین به موقع بودن سود وفروش ارتباط وجود ندارد .بنابراین فرضیه H1تحقیق رد ووفرضیه HOتحقیق تایید می شود .آماره Fوسطح برای مدل به ترتیب برابر با 283و00/0است که نشان می دهد مدل رگرسیون در سطح اطمینان 95%دارای کلی می باشد.آماره دوربین واتسن بدست آمده برابر92/1است که نشاندهنده عدم وجود خود همبستگی بین خطاهای مدل می باشد .
متغیر کنترلی اندازه با داشتن آماره tوسطح به ترتیب 52/33و00/0نشاندهنده ارتباط و

مثبت با فروش می باشد وسایر متغیرهای کنترلی به دلیل داشتن سطح بیشتر از سطح خطای قابل قبول، رابطه بافروش ندارند.
5: تجزیه وتحلیل فرضیه فرعی پنجم از اصلی اول :
فرضیه HO:بین محافظه کارانه بودن سود وفروش رابطه مثبت وجود ندارد.

فرضیه H1 : بین محافظه کارانه بودن سود وفروش رابطه مثبت وجود دارد.

نگاره7- 4 فرضیه فرعی پنجم از اصلی اول
متغیر ضریب آماره t سطح
عرض از مبدا 16/2 48/6 00/0
اندازه شرکت 85/1 7/30 00/0
نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام 05/0- 86/0- 38/0
ضریب تغییرات سود 007/0- 65/0- 51/0
محافظه کارانه بودن سود 0 2/0 83/0
ضریب تعیین 69/0 آماره f 248
ضریب همبستگی 83/0 سطح 00/0
آماره دوربین واتسن02/2

همانطور که در جدول 7-4مشاهده می شود ،آماره tوسطح برای متغیر توضیحی محافظه کارانه بودن سود به ترتیب 2/0و83/0است که نشان می دهد درسطح خطای 5%بین محافظه کارانه بودن سود وفروش ارتباط وجود ندارد .بنابراین فرضیه H1تحقیق رد ووفرضیه HOتحقیق تایید می شود .آماره Fوسطح برای مدل به ترتیب برابر با 248و00/0است که نشان می دهد مدل رگرسیون در سطح اطمینان 95%دارای کلی می باشد.آماره دوربین واتسن بدست آمده برابر02/2است که نشاندهنده عدم وجود خود همبستگی بین خطاهای مدل می باشد .
متغیر کنترلی اندازه با داشتن آماره tوسطح به ترتیب 7/30و00/0نشاندهنده ارتباط ومثبت با فروش می باشد وسایر متغیرهای کنترلی به دلیل داشتن س

طح بیشتر از سطح خطای قابل قبول، رابطه بافروش ندارند.

2-2-2-4تجزیه وتحلیل فرضیه اصلی دوم :
فرضیه HO:بین کیفیت سود وبازده داراییها رابطه مثبت وجود ندارد.
فرضیه H1 : بین کیفیت سود وبازده داراییها رابطه مثب

ت وجود دارد.

نگاره 8-4نتیجه تجزیه وتحلیل فرضیه اصلی دوم
متغیر ضریب آماره t سطح
عرض از مبدا 0.591 6.442 0.000
اندازه شرکت 0.036- 1.877- 0.061
ضریب تغییرات سود 0.003- 0.976- 0.330
نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام 0.136- 11.119- 0.000
کیفیت سود 0.000 2.756 0.006
ضریب تعیین 0.25 آماره f 36
ضریب همبستگی 0.50 سطح 0.00
دوربین واتسن98/1

همانطور که در جدول 8-4مشاهده می شود ،آماره tوسطح برای متغیر توضیحی کیفیت سود به ترتیب 756/2و006/0است که نشان می دهد درسطح خطای 5%بین کیفیت سود وبازده داراییها ارتباط بسیار کمی وجود دارد .بنابراین فرضیه H1تحقیق تأیید وفرضیه HOتحقیق رد می شود .آماره Fوسطح برای مدل به ترتیب برابر با 36و00/0است که نشان می دهد مدل رگرسیون در سطح اطمینان 95%دارای کلی می باشد.آماره دوربین واتسن بدست آمده برابر98/1است که نشاندهنده عدم وجود خود همبستگی بین خطاهای مدل می باشد .
متغیر کنترلی نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام با داشتن آماره tوسطح به ترتیب 11/11-و00/0نشاندهنده ارتباط ومعکوس با بازده داراییها می باشد وسایر متغیرهای کنترلی به دلیل داشتن سطح بیشتر از سطح خطای قابل قبول، رابطه با بازده داراییها ندارند.
الف :تجزیه وتحلیل فرضیه فرعی اول از اصلی دوم :
فرضیه HO:بین پایداری سود وبازده داراییها رابطه مثبت وجود ندارد.
فرضیه H1 : بین پایداری سود وبازده داراییها رابطه مثبت وجود دارد.

نگاره9-4 فرضیه فرعی اول از اصلی دوم

متغیر ضریب آماره t سطح
عرض از مبدا 0.469 7.459- 0.000
اندازه شرکت 0.006- 0.499- 0.618
ضریب تغییرات سود
0.005- 1.698- 0.090
نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام 0.150- 13.402- 0.000

پایداری سود 0.016 2.259 0.024
ضریب تعیین 0.28 آماره f 51
ضریب همبستگی 0.53 سطح 0.00
آماره دوربین واتسن11/2

همانطور که در جدول 9-4مشاهده می شود ،آماره tوسطح برای متغیر توضیحی پایداری سود به ترتیب 259/2و024/0است که نشان می دهد درسطح خطای 5%بین پایداری سود وبازده داراییها ارتباط مثبت وجود دارد .بنابراین فرضیه H1تحقیق تایید ووفرضیه HOتحقیق رد می شود .آماره Fوسطح برای مدل به ترتیب برابر با 51و00/0است که نشان می دهد مدل رگرسیون در سطح اطمینان 95%دارای کلی می باشد.آماره دوربین واتسن بدست آمده برابر11/2است که نشاندهنده عدم وجود خود همبستگی بین خطاهای مدل می باشد .
متغیر کنترلی نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام با داشتن آماره tوسطح به ترتیب 402/13-و00/0نشاندهنده ارتباط ومعکوس با بازده داراییها می باشد وسایر متغیرهای کنترلی به دلیل داشتن سطح بیشتر از سطح خطای قابل قبول، رابطه با بازده داراییها ندارند.
ب :تجزیه وتحلیل فرضیه فرعی دوم از اصلی دوم :
فرضیه HO:بین قابلیت پیش بینی سود وبازده داراییها رابطه مثبت وجود ندارد.

فرضیه H1 : بین قابلیت پیش بینی سود وبازده داراییها رابطه مثبت وجود دارد.

نگاره 10-4 نتیجه فرضیه فرعی دوم از اصلی دوم

متغیر ضریب آماره t سطح
عرض از مبدا 0.766 8.861 0.000
اندازه شرکت 0.071- 3.885- 0.000
ضریب تغییرات سود
0.007- 2.251- 0.025
نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام 0.149- 13.723- 0.000
قابلیت پیش بینی سود 0.000 4.476- 0.000
ضریب تعیین 0.30 آماره f 56
ضریب همبستگی 0.55 سطح 0.000
آماره دوربین واتسن10/2

همانطور که در جدول 10-4مشاهده می شود ،آماره tوسطح برای متغیر توضیحی قابلیت پیش بینی سود به ترتیب 47/4و00/0است که نشان می دهد درسطح خطای 5%بین قابلیت پیش بینی سود وبازده داراییها ارتباط بسیار کم وجود دارد .بنابراین فرضیه H1تحقیق تأیید ووفرضیه HOتحقیق رد می شود .آماره Fوسطح برای مدل به ترتیب برابر با 56و00/0است که نشان می دهد مدل رگرسیون در سطح اطمینان 95%دارای کلی می باشد.آماره دوربین واتسن بدست آمده برابر10/2است که نشاندهنده عدم وجود خود همبستگی بین خطاهای مدل می باشد .متغیر کنترلی نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام با داشتن آماره tوسطح به ترتیب 72/13-و00/0نشاندهنده ارتباط ومعکوس ومتغیر کنترلی اندازه با داشتن آماره tوسطح به ترتیب88/3-و00/0 رابطه ومعکوس با بازده داراییها و متغییر ضریب تغییرات سود با داشتن آماره t و سطح به ترتیب 25/2- و 02/0 رابطه و معکوس با بازده دارایی ها می باشد .

ج :تجزیه وتحلیل فرضیه فرعی سوم از اصلی دوم :
فرضیه HO:بین مربوط سوددر تغییرات ارزش سهام وبازده داراییها رابطه مثبت وجود ندارد.
فرضیهH1 : بین مربوط سوددر تغییرات ارزش سهام سود وبازده داراییها رابطه مثبت وجود دارد.