بخشی از مقاله


چکیده

جامعه پایدار پس از سانحه به جامعهای گفته میشود که در کمترین زمان بتواند روند زندگی خود را به روند زندگی پیش از سانحه برگرداند. در این مقاله سعی شده تا با بررسی مشکلات سرویسهای بهداشتی پس از سانحه و معرفی استانداردهای طراحی آنها برای جوامع آسیب دیده، آنها را به سمت بازتوانی مناسب تر و سریع تر سوق داده و بنای جامعه پایدار را پس ازسانحه بگذاریم.از آنجا که تأمین اسکان دائم پس از سانحه ممکن است چند سال به طول انجامد، فراهم نمودن خدمات بهداشتی حائز اهمیت است. عدم رعایت موارد بهداشتی و ارائه نامناسب خدمات بهداشتی میتواند پس از سانحه علاوه بر بحران به وجود آمده، بحران دیگری پدید آورد. توجه به نیازهای اساسی بهداشت بعد از وقوع بلایا و طراحی مناسب آن میتواند با حفظ سلامت جامعه به تسریع بازتوانی جامعه کمک شایانی کند.این پژوهش از نوع تحقیقات کیفی- توصیفی میباشدکه ابتدا به مطالعه کتابخانهای، اسناد، متون و نمونه موردیهای موجود در حوزه بهداشت محیط حین بازسازی پس از سوانح در ایران و جهان وسپس با استفاده از روشهای جمعآوری دادهها در تحقیق کیفی ، شامل مشاهده مستقیم، مصاحبه عمیق با متخصصین و افراد سانحه دیده ،به بررسی اسناد و مدارک ، پرداخته شده است. سپس در بخش نمونه موردی به مشکلات آن در زمان اسکان اضطراری و موقت پس از زمین لرزه 21 مرداد 1391 آذربایجان شرقی پرداخته و تأمین خدمات بهداشت محیط به خصوص سرویسهای بهداشتی و فاضلاب مورد بررسی قرار گرفته است.


کلمات کلیدی: بازتوانی ،توسعه پایدار پس از زلزله، زلزله آذربایجان شرقی، سرویسهای بهداشتی، استاندارد طراحی

-1 مقدمه

جامعهای که بتواند در سریعترین زمان خود را به حالت تعادل برساند چه از لحاظ کالبدی چـه غیرکالبـدی آن جامعـه پایـدارتر مـی باشـد. یکی از چالشهای مهم پس از سانحه، که میتواند به بازتوانی جامعه کمک کند، تأمین خدمات بهداشتی می باشد.پس از سـانحه از عمـده-ترین مسائلی که گریبانگیر آسیب دیدگان میشود، مشکلات مربوط به بهداشت است. توجه به نیازهای اساسی بهداشت بعد از وقـوع بلایـا میتواند نقش تعیین کنندهای در سلامت جامعه تحت پوشش ایفا کند و به دنبال آن به تسریع بازتوانی جامعه کمک شایانی کند.

بدیهی است که بیخانمانی ناگهانی جمعیتی عظیم در یک مکان و استقرار این افراد در کنار یکدیگر مشکلات مربوط به سرویسهای بهداشتی و خطر شیوع بیماریهای واگیردار را افزایش میدهد. یکی از مسائل اساسی در ارتباط با سرویسهای بهداشتی که به وضوح مـی-توان در مطالعات و تجارب ایران و جهان مشاهده کرد، کمبود تعداد سرویسها در پس از وقوع سانحه میباشد.

از دیگر مشکلات محل قرارگیری سرویسها در مکانهای نامناسب میباشد که هم از نظر امنیتی و هم از نظر فرهنگی مخصوصاً برای زنان و دختران میتواند، مسئلهساز باشد. [1]

پس از وقوع سانحه یکی دیگر از چالش هایی که در ارتباط با سرویس های بهداشتی میباشد وجود فاضلابها میباشد. دفع نادرست فاضلاب ممکن است سبب آلودگی منبع آب آشامیدنی شده و از این طریق باعـث شـیوع بیمـاری گـردد. [2] همچنـین بـا مطالعـه تجـارب کشورهای دیگر میتوان اذعان داشت دفع نامناسب فاضلابهای ناشی از شستشو و سرویسهای بهداشتی، خـود یکـی از عوامـل اصـلی در ایجاد منظر شهری و روستایی نامناسب میباشد. با توجه به مشاهدات صورت گرفته در زلزله آذربایجان شرقی، مـوارد مشـابهی از مشـکلات ذکر شده در اسکان اضطراری و موقت مناطق زلزلهزده قابل مشاهده بود، که پس از بیان آنها، در نهایت با توجه به استانداردهای جهـانی بـه ارائه راهکاری مناسب برای طراحی سرویسهای بهداشتی پس از سانحه میپردازیم.

-2 توسعه پایدار و سوانح
برای پایدار بودن یک جامعه باید یکپارچگی و همپوشانی سه مقوله اجتماع ، محـیط زیسـت و اقتصـاد را حفـظ کـرد. هـر مقولـه دارای زیرشاخه های مختلفی بوده و در هر جامعه ، کیفیت ، کمیت ،اهمیت و تعادل بین آنها متفاوت می باشد. اما اکثر مردم بر وجود شـش قـانون اصلی اتفاق نظر دارند که با رعایت آنها می توان پایداری را بوجود آورد. این شش اصل از این قبیل هستند:

-1کیفیت زندگی

-2 توانمندی اقتصادی
-3اجتماع و تساوی بین نژادی
-4کیفیت محیط زیست

-5تابآوری سوانح
-6روند مشارکت همانطور که مشخص است کیفیت زندگی و محیط زیست از بنیان های اصلی یک جامعه پایدار است.[3]

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید