بخشی از مقاله
سلاحهاي شيميايي
از اين سلاحها براي كشتن افراد و وارد كردن صدمات بسيار جدي و يا ايجاد انواع معلوليت ها در مردم استفاده مي شود. اين سلاحها بر اساس اثرات مختلفي كه بر بدن افراد مي گذارد ، به 3دسته تقسيم بندي مي شوند. دسته اول سلاحهاي هستند كه روي سيستم عصبي بدن تاثير مي گذارند. در اين دسته GA ، GB ، GD ، GF و VX «متيل فسفوبوتيوئيك اسيد ,گاز سارين ) قرار دارند. دسته دوم ، اثرات خود را روي پوست به جا مي گذارند
و شامل HD «گازخردل گوگرد) ، HN «خردل نيتروژن)، L و CX هستند. دسته سوم نيز باعث اختلال سيستم تنفسي بدن مي شوند. در اين گروه گازهاي بي رنگ CG و DP ، كلرين (Cl) و فسفوكلرين (Ps) وجود دارند. از سلاحهاي شيميايي كه روي اعصاب اثر مي گذارند، قبل و در طول جنگ دوم جهاني استفاده هاي بي شماري شده است.
دسته ي اول:
اين مواد از نظر شيميايي وابسته به حشره كش هايآلي فسفره هستند. اين دسته از سلاحهاي شيميايي مانع از عمل آنزيم استيل كولين استر از مي شوند. وقتي مواد شيميايي اين دسته وارد بدن شوند، غلظت استيل كولين را در بدن به بيش از حد لازم مي رسانند. ريه ها و چشمها بسرعت اين مواد را جذب كرده در كمتر از يك دقيقه بر سيستم عصبي بدن تاثيرات قابل توجهي مي گذارند. علايم آن به صورت آبريزش بيني ، ترشح زياد بزاق ، تنگي قفسه سينه ، كوتاهي تنفس ، تنگي مردمك چشم ، انقباض عضلاني و يا حالت تهوع و انقباض شكم ظهور مي كند.
دسته دوم :
سلاحهاي شيميايي كه بر روي پوست تاول و سوختگي ايجاد مي كنند ، ماندگاري فراواني در محيط دارند. اين مواد روي چشمها ، پوشش مخاطي ، ريه ها ، پوست و اجزاي خون اثر گذاشته و اگر از طريق تنفس وارد ريه ها شوند ، بر شدت تنفس اثرات منفي مي گذارند و اگر توسط غذا بلعيده شوند ، سبب اسهال و استفراغ مي شوند.
خردل ها كه جزو اين دسته هستند به خاطر خواص فيزيكي خود مقاومت و ماندگاري بسيار زيادي در سرما و دماهاي معتدل دارند.اگر دو دقيقه از تماس يك قطره خردل با پوست بگذرد، صدمات جبران ناپذيري به اين عضو وارد مي شود. CX نيز كه جزو اين گروه است ، پودري كريستالي شكل است
كه در دماهاي 39 تا 40 درجه سانتي گراد ذوب شده و در دماي 129 درجه سانتي گراد به جوش مي آيد. اين ماده را با افزودن موادي خاص در دماي اتاق به حالت مايع درمي آورند. CX داراي بوي بسيار نامطبوعي است. در غلظتهاي كم آن سوزش شديد چشم بروز مي كند، اما در غلظتهاي بالا به پوست حمله كرده و چند ميلي گرم آن سبب دردهاي زياد و سوزشهاي فراوان شده و زخمهاي بدي بر جاي مي گذارد. براي پيشگيري از اثر اين مواد سربازان بايد به لباسها و ماسكهاي حفاظتي مجهز باشند.
دسته سوم:
سلاحهاي شيميايي كه بر دستگاه تنفسي اثر مي گذارند. اين مواد بشدت به بافت ريه آسيب ميرسانند. فسفوژن كه خطرناك ترين عضو اين گروه است ، براي اولين بار در سال 1915 استفاده شد. اين ماده گازي بي رنگ است كه در دماي 2/8 درجه سانتي گراد به جوش مي آيد، بنابراين بسيار فرار و ناماندگار است ، ولي چون غلظت بخار آن 4/3 برابر هوا است ، به مدت طولاني در گودال ها و ديگر مناطق پست زمين باقي خواهد ماند.
غلظت زياد آن پس از چند ساعت سبب مرگ مي شود، اما در غلظتهاي كم سبب سرفه ، اختناق ، احساس تنگي قفسه سينه ، حالت تهوع و سردرد و غيره مي شود. (انواع اول و سوم اين سلاح يعني گازهاي سارين و خردل همان هايي هستند كه حكومت عراق در جريان جنگ تحميلي از آنها در برابر رزمندگان ما و حتي مناطق كردنشين خود استفاده كرد.)
در اين ميان، محققان طرفدار صلح نيز بيكار ننشسته اند و همواره براي يافتن راه حل مبارزه با اين سلاحها، مطالعه و تحقيق مي كنند. مثلا آنها فهميده اند اگر موشها مقدار كمي از آنزيمي با نام NTE داشته باشند، نسبت به فسفرهاي آلي حساسترند.
اين موشها كم تحرك تر هستند و شانس مردنشان نسبت به جانوراني كه مقدار اين آنزيم در بدنشان در حد طبيعي است ، 2برابر بيشتر است ، پس وجود اين آنزيم در بدن موشها از اثر فسفرهاي آلي جلوگيري مي كند. به همين ترتيب ، انسانها نيز ژن اين آنزيم را دارند ، پس مي توان اميدوار بود كه از داورهايي كه سطح NTE را افزايش بدهند، براي مبارزه با اين مواد شيميايي استفاده كرد
البته اين داروها را بايد پيش از حمله گازهاي شيميايي به كار برد. به عبارت ديگر، «هيچ درماني براي ضايعات مواد شيميايي وجود ندارد، مگر پيشگيري از تماس انسان ها با اين مواد.» اما بايد پرسيد آينده اين سلاحها چيست و ماهيت سلاحهاي جديد چه خواهد بود؟ آيا ممكن است آينده اي رويايي در پيش رو داشته باشيم كه در آن كاربرد هرگونه سلاح شيميايي از نظر وجدان تمامي افراد كاري غيرقانوني باشد؟ آيا ممكن است آيندگان روزهاي سياه گذشته را به دست فراموشي بسپارند؟
مقابله با سلاح هاي شيميايي:
اقدامات حفاظتي و كمكهاي اوليه در رابطه با سلاحهاي شيميايي
مهمترين و اقدام حفاظتي و كمك اوليه براي مصدوميني كه در برابر اين نوع سلاحها قرار گرفته اند, ماسك و لباس ايمني ميباشد.
الف) ماسك ايمني: ماسك ايمني از بهترين وسايل ايمني به شمار مي رود و به هر رزمنده اموزش لازم جهت به كارگيري اين وسيله داده مي شود.
ب) لباس ايمني: لباس ايمني شامل سه قسمت است:
1) يك دست لباس رو ( بلوز و شلوار ) كه محافظ در برابر مواد شيميايي است.
2) كفش محافظ شيميايي
3) دستكش محافظ شيميايي
ج) پادزهرها: قرصهاي مخصوص محافظت در برابر عامل اعصاب (پريدوستيگماين), جعبه مخصوص الودگي زدايي از پوست(M258A1) و جعبه پادزهر گازهاي اعصاب از ديگر وسايل حفاظتي در برابر عوامل شيميايي مي باشند كه هر فردي كه در برابر اين گازها قرار ميگيرد بايد در اختيار داشته باشد.
دفاع غير نظامي: چنانچه وسايل ايمني ذكر شده فوق در دسترس شما قرار ندارد بايد از وسايلي استفاده كنيد كه خودتان انرا تهيه مي كنيد. وسايل مورد نياز:
1) كيسه نايلوني ضخيم به اندازه حجم بدن
2) كيسه نايلوني ضخيم و شفاف به اندازه حجم سر
3) دستكش نايلوني
4) باند زخم بندي
5) زغال
6) جوش شيرين
7) كش
8) پوتين.
طرز تهيه وسايل ايمني:
الف) كيسه نايلوني را مانند لباس دوخته و آن را بر تن كنيد. چنانچه بادگير و يا لباس چرمي و يا ريز بافت داريد مي توانيد از انها استفاده كنيد.در هنگام دوخت دقت كنيد كه حتي المقدور گاز شيميايي نتواند از ان عبور كند.
ب) كيسه نايلوني ضخيم و شفافي را كه به اندازه سر شماست روي سر خود قرار داده و دقيقا در مقابل دهان بيني يك يا دو سوراخ در ان ايجاد كنيد.( توجه شود اين كيسه بايد يك تكه بوده و نبايد دوخته شود و يا اينكه سوراخ ديگري داشته باشد)
ج) چند لايه باند زخم بندي را روي هم قرار داده و به اندازه حجم دهان و بيني خود قيچي كنيد.(توجه داشته باشيد چند سانتيمتر بيشتر از سطح دهان و بيني شما باشد) زغالي را كه قبلا اماده كرده ايد كاملا خرد كرده و به صورت دانه هاي ريز در اوريد: زغال خرد شده را درون يك باند زخم بندي طوري قرار دهيد كه يك لايه محافظ در برابر ورود هواي الوده تشكيل دهد.مي توانيد به جاي اين ماسك از ماسك طبي به علاوه يك لايه زغال خرد شده كه در باند زخم بندي قرار گرفته استفاده كنيد.
د) يك بطري را به اندازه سه چهارم اب بريزيد . سپس پودر جوش شيرين را در ان ريخته و بهم بزنيد و سپس مجددا اين عمل را تكرار كنيد تا موقعي كه ديگر جوش شيرين در اب حل نشود و رسوب توليد نمايد در اينجا محلول جوش شيرين اماده است طرز استفاده از وسايل ايمني ذكر شده:
1) در هنگام حمله شيميايي نفس خود را حبس كرده و فورا كيسه نايلوني مخصوص را بر سر خود گذاشته و ماسك را بر روي بيني و دهان خود قرار دهيد و دقت كنيد هوا از اطراف ان وارد دهان و بيني شما نشود .
2) دستكش هاي نايلوني را به دست كرده و كش دور دست را بيندازيد.
3) مقداري محلول جوش شيرين روي ماسك ريخته و ان را خيس كنيد.
4) لباس هاي نايلوني را بر تن كرده و پاچه ها و استين ها را كش بيندازيد.
5) پوتين را بپوشيد و كش پاچه شلوار را روي ان بيندازيد.
كمك هاي اوليه :
صدمات چشم:
سوختگي چشم ها: چشم ها ممكن است دچار سوختگي شيميايي, حرارتي يا نوري شوند.
1) سوختگي شيميايي: سوختگي چشم با مواد اسيدي و قليايي ايجاد شده و در هر دو صورت شستن چشم ها با حجم زياد و جريان ارام اب بر روي چشم هاست. مي توانيد چشم مصدوم را زير جريان ارام شير آب بگيريد
و يا اينكه سر مصدوم را در يك ظرف آب فرو برده و از او بخواهيد كه چشم هايش را باز بسته كند. اين كار در مورد سوختگي با مواد قليايي(آهك, بيكربنات سديم و پتاسيم) به مدت حداقل20 دقيقه و در سوختگي با مواد اسيدي(جوهر نمك, اسيد سولفوريك) به مدت 5 الي 10 دقيقه لازم و ضروري است. اگر چشم ها در اثر درد شديد بسته شده بود با ملايمت ولي قاطعانه چشم ها را باز كرده و ان را شستشو دهيد: سپس انها را با يك بانداژ به صورت شل بسته و مصدوم را به مركز درماني انتقال دهيد.
2) سوختگي حرارتي: هنگامي كه فردي دچار سوختگي صورت ناشي از اتش شد پلك ها به علت حرارت بيش از اندازه به سرعت بسته مي شود. چنانچه مصدوم دچار سوختگي پلك يا صورت شد, پانسمان انجام ندهيد و سوختگي را لمس نكنيد و فورا به مركز درماني مجهز انتقال دهيد.