بخشی از مقاله
بورس چیست ؟ مفاهیم اولیه بورس و سرمایه‌گذاری(قسمت اول) Bourse کلمه ای فرانسوی است که معنای آن در زبان فرانسه "کیف پول " می باشد.
بورس و مفهوم آن
Bourse کلمه ای فرانسوی است که معنای آن در زبان فرانسه "کیف پول " می باشد.
سهم
نشان دهنده مالکیت یک فرد (حقیقی یا حقوقی) در یک شرکت می باشد.
بازار اولیه
دارایی هایی که برای اولین بار توسط شرکت ها یا دولت عرضه می شونددر این بازار پذیره نویسی می شوند.در واقع پذیره نویسی سهام و افزایش سرمایه توسط شرکت ها فعالیت در بازار اولیه است.
بازار ثانویه
دارایی هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفته است در بازار ثانویه مورد معامله مجدد قرار می‌گیرد که این فعالیت عمدتاً در بورس اوراق بهادار صورت می‌گیرد.
نکته :توجه کنید که بازار بورس بازار ثانویه است ، یعنی در بورس اوراق بهادار شرکتی تاسیس نمی‌شود و فقط سهام شرکت های پذیرفته شده ( که قبلاً تاسیس شده اند ) مورد معامله قرار می‌گیرند. به همین دلیل بازار بورس، بازار ثانویه است.
شرکت سهامی خاص
شرکتی است که سهام آن در اختیار عده محدودی است
شرکت سهامی عام
شرکتی است که خرید سهام آن برای عموم آزاد است. شرکت های حاضر در بورس باید حتماً سهامی عام باشند.
قیمت اسمی
قیمت اولیه سهم در بازار اولیه است که در حال حاضر در بورس تهران قیمت اسمی سهام 100 تومان می باشد. این قیمت فقط قیمت اسمی سهم می باشد، یعنی شرکت در روز نخست قیمت هر سهم خود را 100 تومان تعیین کرده است و سهامداران این مبلغ را برای خرید هر سهم شرکت پرداخته اند.
سرمایه‌گذاری
سرمایه‌گذاری یعنی صرف نظر کردن از مصرف در زمان حال به امید مصرف بیشتر در آینده.سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار به معنای خرید سهام معمولاً با دو دیدگاه انجام می‌شود. بهره‌بردن از افزایش قیمت آن و یا سرمایه‌گذاری برای بهره بردن از سود سالیانه سهم.
دیدگاه‌های سرمایه‌گذاری
بر این اساس دیدگاه‌های سرمایه‌گذاری به 3 دسته تقسیم می شوند: کوتاه مدت، میان مدت، بلند‌مدت معمولاً به سرمایه‌گذاری با دید 3 تا 4 ماه کوتاه‌مدت گفته می‌شود و به سرمایه‌گذاری با دید 3 ماهه الی یکسال میان‌مدت و به سرمایه‌گذاری با دید بیش از یکسال معمولاً بلند‌مدت گفته می‌شود.
پرتفوی
عبارتست از سبد سهامی که برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری تهیه می‌شود.
کارگزار
بنگاه‌های معاملاتی هستند که خرید و فروش سهام توسط آنها صورت می‌گیرد. در این معاملات ، کارگزار وکیل تام‌الاختیار فروشنده و خریدار هستند.
سال مالی
عبارتست از یک سال که ابتدای آن شروع فعالیت مالی و انتهای آن پایان فعالیت مالی است .
در پایان هر دوره مالی هیات مدیره موظف به ارائه گزارش عملکرد خود در دوره گذشته و طرح‌های آتی خود می‌باشند.سهامداران برای محاسبه سود و زیان یک شرکت دوره خاص را انتخاب می‌کنند که در پایان آن دوره هیات مدیره موظف به گزارش دادن عملکرد خود در آن دوره و طرح‌های خود در دوره آتی می‌باشد. این دوره هر زمانی بر اساس موافقت اکثر سهامداران می‌تواند باشد،ولی آنچه در کشور ما و در بورس ما مرسوم است یک سال کامل است که به آن سال مالی گفته می‌شود. در برخی از شرکت ها در سایر بورس‌های جهان دیده شده است که از فصل مالی و یا شش ماه مالی نیز استفاده شده است. ایام مالی طولانی تر باعث تعدیلات بیشتر در سود های اعلامی در ابتدای دوره توسط شرکت ها می‌شود. و هیچ تاثیر خاصی ( در بازار کارا ) بر روند قیمت شرکت ندارد.
بازار بورس چیست؟
بازار بورس مکانی است که درآن سهام شرکتهای گوناگون تولیدی خدماتی و سرمایه گذاری داد و ستد می شود. مردم به بازاربورس بازارسهام هم می گویند. اما نام رسمی و قانونی آن "بورس اوراق بهادار" می باشد." که منظوراز اوراق بهادارهمان برگه های سهام شرکتهاست. به مکانی که در آن عمل داد و ستد انجام می گیرد "تالار معاملات بورس "گفته می شود.
اصلی ترین تالارمعاملات بورس کشوردر تهران - خیابان حافظ - تقاطع جمهوری واقع است. ورودعموم مردم درآن آزاد است.
برای آشنایی با نحوه داد وستد سهام دربورس می توان با مراجعه به تالارهای معاملات بورس به طورعملی آشنا شد وسپس با مراجعه به کارگزاری های مختلف بورس که درمکانهای مختلف شهرها پراکنده هستند فرم درخواست خرید سهم شرکت مورد نظررا تکمیل و در پایان سال مالی و پس ازبرگزاری مجمع عمومی عادی متناسب با حجم سهامی که خریداری شده از سود مناسب و قطعی که معمولا دو برابر سود بانک هاست برخوردار شد.(حدود 40 درصد در سال )
درشهرستانهای دورافتاده کشورنیزعلاقمندان می توانند ازطریق شعب مرکزی بانک ملی جهت خرید سهام شرکت های پذیرفته شده دربورس اوراق بهاداراقدام نمایند.
البته برای خرید سهام از روش خرید و فروش الکترونیکی هم میتوان استفاده نمود. برای این منظورباید اول به یکی ازشعب بانک توسعه صادرات درسراسر کشورمراجعه نموده و حساب بانکی افتتاح کنید و فرم درخواست خدمات خرید و فروش الکترونیکی سهام را تکمیل نموده و کلمه عبور password دریافت کنید. بعد ازطریق اینترنت به سایت بانک توسعه صادرات ایران وارد شوید و به نشانی .WWW .edbi .IR
سپس فرم مخصوص خرید و فروش سهام و همچنین فرم وکالتنامه برداشت از حساب را تکمیل نمایید.
البته برای استفاده ازاین خدمات باید پست الکترونیکی (Email) داشته باشیم. فرم تکمیل شده در ساعات اداری فورا دردستورکار قرارمی گیرد و درساعات غیر اداری درابتدای صبح روزبعد در دستور کار قرار خواهد گرفت.
مشخصات بارز بازار بورس چیست ؟
1/ وجود مکانی مشخص برای داد و ستد سهام 2/ قیمت شفاف سهام
3/ قدرت نقد شوندگی سهام
بازاربورس چه منافعی برای جامعه دارد ؟
*کنترل نقدینگی درجامعه بازاربورس یک فرصت سرمایه گذاری مطلوب برای سرمایه گذاران با سرمایه های اندک ایجاد می کند و زمینه توزیع عادلانه ثروت را مهیا می کند.
مزیت های کلان آن برای جامعه عبارتند از
* رشد تولید نا خالص ملی و مهار تورم
*استفاده از پس اندازهای خرد وکوچک مردم
*هدایت سرمایه های سرگردان
*کمک به رشد صنعتی شدن کشور
وظیفه کارگزاریها چیست ؟
از دیگرسوالات و پرسشهایی که مردم معمولی جامعه از فعالان بازارمی پرسند این است که چرا باید به کارگزاریها مراجعه کنیم ؟
آیا میتوانیم خودمان مستقیما به تالاربورس برویم و سهام خریداری کنیم ؟
کارگزاریها وکیل و نماینده تام الاختیاربرای خرید و فروش سهام هستند و بدون واسطه آنها هیچ کس نمی تواند درتالار بورس خرید و فروش کند.
حضورمردم درتالاربورس الزامی نیست بلکه آنها جهت مشاهده تابلوی قیمت های تالار بورس و مشورت کردن با سایرسهامداران و دلگرمی دادن به یکدیگردرهنگام افت قیمت ها در تالارمعاملات بورس حضورمی یابند.
اما حضوردر دفتر کارگزاری الزامی است و باید شخصا با به همراه داشتن شناسنامه و یک برگه فتوکپی شناسنامه و کارت ملی جهت خرید سهام شرکت دلخواه خود به کارگزاری مورد نظرمراجعه نموده و فرم مخصوص دستورخرید سهام را تکمیل نمود تا کد عملیاتی صادر شود و درمراجعات بعدی با ارایه کد کارهایمان سریع ترانجام شود.
سهم چیست ؟
هرشرکت سهامی به قسمت هایی مساوی تقسیم می شود که به هر یک ازاین قسمت ها یک سهم گفته می شود ومعمولا قیمت اسمی سهم در ایران 1000 ریال است. اگربخواهیم سهام را براساس حقوق دارنده سهم طبقه بندی کنیم دو نوع سهم داریم:
*سهام عادی
*سهام ممتاز
سهامداران عادی که درواقع مالکان اصلی شرکت هستند دارای حقوق و مزایایی می باشند که عبارتند از :
1-حق دریافت سود سهام(EPS)
2-حق رای دادن درمجامع عمومی عادی و فوق العاده
3-حق تقدم درخرید سهام جد ید
4-حق باقیمانده دارایی پس ازانحلال شرکت
5-حق اطلاع ازفعالیت های شرکت
دارندگان سهام ممتازعلاوه برمزایای فوق الذکردرهنگام انحلال شرکت نسبت به دارندگان سهام عادی در دریافت ارزش اسمی سهام خود اولویت دارند.
چه سهمی بخریم ؟
باید سهام مورد نظررا پس ازمشورت با افراد مورد اعتماد و با مطالعه و تحلیل انتخاب کرد. سرمایه گذاران در بازارسهام علاقمندند به یکی از سه شکل زیر سرمایه گذاری کنند:
1-سرمایه گذاری کوتاه مدت یعنی سهام خاصی را می خرند و پس از 3 الی 4 ماه می فروشند.
2-سرمایه گذاری میان مدت که سهام خود را به مدت یکسال نگه می دارند و بعد تصمیم می گیرند که کدام را بفروشند و کدام را نگه دارند.
3-سرمایه گذاران بلند مدت که بیش ازیکسال سهام خود را نگه می دارند.
البته گروهی هم هستند که هرهفته سهام قبلی را می فروشند وسهام جدیدی می خرند که اصطلاحا به نوسان گیرمشهورند.
تصورنکنید لزوما نوسان گیرها بیش ازدیگران سود می برند.کسانی هستند که بلند مدت سرمایه گذاری می کنند و ازسرمایه گذاری خود کاملا راضی هستند. برای سرمایه گذاری بهتراست هرچند ماه یک بار با اشخاص واجد الصلاحیت همچون کارگزاران بورس و یا شرکتهای مورد اعتماد مشورت کرد که آیا سهام شرکتی را که خریداری نموده اید نگهدارید یا بفروشید.
هم اکنون در بازاربورس تهران و شهرستانها سهام حدود 400 شرکت مختلف تولیدی - خدماتی - سرمایه گذاری داد و ستد می شود که درزمینه های مختلف فعالیت می کنند و این زمینه های اقتصادی عبارتند از:
کشاورزی / دامپروری وخدمات وابسته
استخراج ذغالسنگ
استخراج کانی های فلزی
فرآورده های غذایی
صنایع قند
صنایع چرم
صنایع چوب
شرکت های تولیدی
شرکتهایی هستند که کالای خاصی را تولید می کنند مثلا شرکت سیمان تهران/سیمان تولید می کند یا شرکت دارویی فارابی دارو تولید می کند.
شرکت های خدماتی
شرکتهایی هستند که در زمینه خدمات رسانی فعالیت می کنند مثل بانک اقتصاد نوین/بانک کارآفرین /شرکت حمل و نقل توکا
شرکت های سرمایه گذاری
شرکتهایی هستند که فعالیت عمده آنها درزمینه دارایی مالی است ودرصدی ازسهام شرکتهای دیگر را درسبد سهام خود دارند و صرفا دریک زمینه فعالیت نمی کنند.
7 نکته مهم جهت خرید سهام
نکته اول:
درهنگام خرید سهام سعی کنید شرکتی را انتخاب کنید که جزو فهرست پنجاه شرکت فعال تر و برتر بورس باشد (چون فورا نقد می شود ).
نکته دوم :
با توجه به این که شرکت های سرمایه گذاری دردهها شرکت دیگرسرمایه گذاری نموده اند بنابراین ریسک خرید کمتری داشته واحتمال سقوط و کاهش ارزش سهام آنها کمتراست و معمولا رشد افزایشی دارند.
نکته سوم:
تمام سرمایه خود را درون یک شرکت نگذارید و صرفا سهام یک شرکت را خریداری نکنید.
نکته چهارم:
برای انتخاب شرکت مورد نظر خود از شرکتهای فعال در این زمینه و کا رگزاران مشورت بخواهید.
نکته پنجم:
سهام شرکتهایی را خریداری نمایید که از پتانسیل بالایی برخوردارند و از نظر سرمایه هم بصورتی باشند که تحت تاثیر فعالیت سفته بازان قرار نگیرند.
نکته ششم:
سایتهای بورسی معتبر و صفحات بازار بورس روزنامه های اقتصادی را به خوبی مطالعه کنید و از راهنمایی های روزنامه ها و سایتهای اقتصادی استفاده کنید.
نکته هفتم:
سعی کنید سهام شرکتی را خریداری کنید که محصولات آن شرکت به کشورهای خارجی هم صادرمی شوند.
جايگاه بورس كجاست؟
گروه بورس- اينكه تا چه اندازه محيط بورس، زمينه پذيرش ايفاي نقش جديد براي تسريع روند خصوصي‌سازي را دارد؟ پرسشي است كه براي بسياري از تحليلگران بازار، بدون پاسخ مانده است.
برخي بر اين باورند كه ابلاغيه اخير درباره اصل 44 مسووليت‌هاي سنگيني را براي سازمان خصوصي‌سازي باز تعريف كرده است، چراكه اين سازمان ضمن وكالت ارزش‌يابي و قيمت‌گذاري شركت‌ها، شرايط را براي عرضه در بورس فراهم كند. اما به نظر مي‌رسد مسووليت‌ها و كاركردهايي كه سياستگذار براي مديريت بازار تعريف كرده است، هم سنگين‌تر و هم فراتر از كارايي كنوني هر سازمان ديگر از جمله بازار سرمايه است. چنانچه بازار سرمايه نتواند از ايفاي نقش‌هاي باز تعريف شده جديد، در حوزه اجراي سياست‌هاي كلان اقتصادي در كشور برآيد، بيم جدي آن وجود دارد كه موارد صدر اصل 44 به جاي خصوصي‌سازي به عمومي شدن غيركارآمد، ميل پيدا كند. هم اكنون به وضعيت و مطلوبيت بازار سرمايه مي‌توان با دو رويكرد متفاوت (اما در ماهيت يكسان) توجه كرد: نخست رويكرد «آنچه كه نيست» و دوم رويكرد يعني «آنچه كه بايد باشد». درباره «هست‌ها»ي بازار اينكه شايد براي نخستين مرتبه است كه در دوران برقراري حاكميت
جمهوري اسلامي، در بالاترين سطوح سياستگذاري كشور، تا اين اندازه به سرمايه‌گذاري و قيمت‌گذاري از طريق بورس توجه داده مي‌شود. اين براي «حوزه اجرايي كشور» با تمام دغدغه‌هايي كه وجود دارد، مهم‌ترين «داشته» است. نه دولت هشتم، نه دولت هفتم و ششم و نه مجلس ششم و پنجم از چنين فرصت تاريخي كه براي شكل‌گيري آن تلاش كردند، برخوردار نشدند. رسانه‌ها هم براي تشريح اين فرصت در برابر دولت نهم و اينكه دولت نهم چه بهره‌برداري از آن مي‌كند، تلاش گسترده‌‌اي داشتند، اما يك واقعيت وجود دارد،
و آن اينكه افكار عمومي هميشه تحت تاثير امواج رسانه‌اي و فضاسازي‌هاي متعارف در كشور قرار نمي‌گيرند و همه نظاره‌گر «حوزه اجرايي» و فعاليت‌هاي «ستاد» مربوطه هستند. همه نظاره‌گر هستند تا مشاهده كنند چه اولويت‌هايي در برابر «ستاد» قرار دارد و «آنچه بايد باشد» چيست؟ به عنوان نمونه بورس در اين ميان چه نقشي دارد؟ و براي اجراي «ابلاغيه» در بازار سرمايه چه تحولاتي شكل بگيرد؟ اگر چه در «فضاي رسانه‌اي شده» و هيجان‌هاي روز اعلام شده كه براي اجراي سياست‌هاي جديد «خصوصي‌سازي»، برنامه‌هاي بورس تشريح خواهد شد، اما به نظر نمي‌رسد با توجه به حجم گسترده امور جاري در «سازمان» و فضاي بازار بتوان برنامه خاصي را اعلام كرد.
