بخشی از مقاله
چکیده
در دهه هفتاد بـا آغـاز بحـران انـرژی در جهـان، عصـر پایـداری آغـاز شـد و در پـی آن سـه حیطـه مـؤثر ارزش هـای اجتمـاعی، منـابع محیطـی و مهـارت هــای طراحــی در بحــث توســعه وارد شــدند . در راســتای ارتقــا کیفیــت زنــدگی در توســعه پایــدار، معمــاری بایــد ضــمن کــاهش مصــرف انــرژی و کــاهش آلودگی محیط زیست ، عناصر خود را در جهت اهداف توسعه پایدار هماهنگ سازد و از جمله این عناصر آتریوم می باشد .
آتریــوم اصــطلاحی اســت کــه بــه حیــاط داخلــی یــا مرکــزی در معمــاری بــومی روم باســتان و نیــز گونــه ای از فضــا و حیــاط ورودی در کلیســاهای دوره صدر مسیحیت اطلاق می شد. امروزه، آتریـوم بـه معنـای یـک فضـای خـالی و محصـور مـی باشـد کـه بـه صـورت عمـودی بـه ارتفـاع چنـد طبقـه ایجـاد می شودو به علت ایجـاد ارتبـاط بـین فضـای بیـرون و درون اثـرات مثبـت روانـی و عـاطفی مـداوم ایجـاد مـی کنـد و بـا راه دادن نـور طبیعـی بـه فضـای داخــل ،فضــا هــای طبقــاتی بزرگتــری را نســبت بــه ســاختمان هــای معمــول ایجــاد و محــیط مطلــوبی را فــراهم مــی کنــد. آتریــوم مــی توانــد چنــان طراحی شود که نه تنها اتـلاف انـرژی نداشـته باشـد بلکـه نقـش جدیـدی هـم در جهـت کـاهش مصـرف انـرژی بـه شـکل سـرمایش و گرمـایش طبیعـی، عملکرد غیر فعـال خورشـیدی ایفـا کـرده و بـا توجـه بـه ویژگـی واسـطه حرارتـی بـودن آن امکـان افـزایش سـطوح بازشـو هـای داخلـی را بـرای دریافـت نــور طبیعــی بیشــتر میســر ســازد . در واقــع هــدف از ایــن پــژوهش شــناختی اجمــالی از آتریــوم و بازشناســی مفــاهیم معمــاری پایــدار در آن و چگــونگی استفاده و تاثیر آن در دستیابی به اهداف معماری پایدار می باشد.
کلمات کلیدی: آتریوم، معماری پایدار، انرژی، اتلاف حرارتی
1
مقدمه
امروزه بسیاری از اندیشمندان اعتقاد دارند که توسعه پایدار بدون توجه به مصرف انرژی و محیط پیرامون زندگی بشر امکان پذیر نیست معماری پایدار نیز در همین راستا در ارتباط با محیط ، انرژی و اکولوژی است در چنین معماری ، فضای داخلی بعنوان اجزائی بهم پیوسته و یکپارچه ، خود دارای هویتی مستقل هستند و در عین حال در فرایندی همه جانبه با فرم ساختمان هماهنگ شده ، شاخصه های یک معماری پایدار را پدید می آورند. از اهداف مهم این معماری پایدار :
عملکردهای چند منظوره و قابل انعطاف داشته باشد، حداکثر استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر در آن امکان پذیر باشد، در آن از تجربیات گذشته استفاده شود، فرمهای بومی را بعنوان فرمهای منطبق با شرایط ا قلیمی مطالعه نماید. باعث ارتقاء کیفی زندگی و حس مشارکت در میان افراد گردد.
آتریوم دارای ویژگی های بسیاری به عنوان یک شکل ساختمانی در ترکیب بندی بناهای مدرن می باشد آتریوم به علت ایجاد ارتباط بین فضای بیرون و درون یک حالت روانی و عاطفی را در مردم ایجاد می کند، با راه دادن نور طبیعی به فضای داخل، آتریوم فضاهای طبقاتی و کارآمدتری را به نسبت ساختمان های معمول ایجاد می کند آتریوم محیط کار بسیار مطلوبی را با فراهم آوردن فضای بیشتر و ارتباط با نور طبیعی و محیط بیرون پدید می آورد بسیاری بر این باورند که دسترسی به تمامی طیف های نور طبیعی باعث ایجاد یک محیط سالم و مفید می شود. دید و چشم انداز به فضای داخل آتریوم بسیار جذاب و سرگرم کننده بوده و بسیار جالب تر از فضای بیرون می باشد. آتریوم فضای بیرونی بسیار مطلوب را با ایجاد جنبه های بسیار عالی محیط خارجی، نور طبیعی، درجه هوای مناسب برای ما به وجود می آورد این در حالی است که همچنان ما را در مقابل نزولات جوی همانند باد ، برف و باران محافظت می کند . چون که آتریوم دارای حالت بسیار پیچیده ای هستند، آنها یک ارتباط منحصر به فرد را بین عناصر اساسی که باید درک شده و برای طراحی نهایی در نظر گرفته شوند را پدید می آورند. آتریوم ها شامل بخش های مختلفی می باشند که طراح باید فضای منفی را بهتر از فضای مثبت در هر یک از اجزا د رابطه با تکمیل محیط آتریوم درک کند . یک طرح آتریوم خوب باعث افزایش محیط طبیعی و نیز کاهش در مصرف انرژی می شود. آتریوم ها می توانند دارای شکل های بسیار مختلفی باشند اما ترکیب و شکل آتریوم باید همیشه پاسخگویی به اهداف آب و هوایی و اقلیمی و نیز امنیت زندگی انسانی باشد . شکل معمول آتریوم می تواند به صورت کلی به گونه ای باشد که توسط اعضای ساختمانی احاطه شده و یا به صورت بخش بخش محاط شده می باشد . شکل و صورت کلی آتریوم تعیین کننده بسیاری از اصول و پایه های شکل گیری اجزای آتریوم می باشد. شکل و صورت کلی آتریوم تعیین کننده بسیاری از اصول و پایه های شکل گیری اجزای آتریوم می باشد. 1)و2010و(Gritch
توسعه پایدار
مفاهیم و مضامین
توسعه پایدار توسعه ای است که نیازهای حال انسان را با توجه به توانایی نسل آینده در دریافت نیازهایش مد نظر دارد .توسعه پایدار که از دهه70 در جوامع علمی دنیا مطرح گردیده است را می توان نتیجه رشد منطقی آگاهی تازه ای نسبت به مسایل جهانی محیط زیست و توسعه دانست که به نوبه خود تحت تاثیر عواملی همچون نهضت های زیست محیطی دهه 60 انتشار کتابهایی نظیر محدودیتهای رشد و اولین کنفرانس سازمان ملل در مورد محیط زیست و توسعه که در سال 1972استکهلم برگزار شد قرار گرفته بود.( آذربایجانی ، مفیدی، 1382،(348
