بخشی از مقاله
چکیده :
در چند دهه اخیر دیدگاه فلسفی و اجتماعی نوینی در آثار متفکران مطرح شده است که از آن به پست مدرنیسم یاد کرده اند، و ظهور آن اغلب پیش فرض هایی که افکار و اندیشه های علمی مدرن را شکل داده بود، زیر سؤال برده؛ بنابراین، در عصر حاضر باید در پی جایگزین ساختن اصول تازه ای برای تحلیل مسائل بود .با ورود پست مدرن به عرصه تغییر و یادگیری سازمانی نحوه تفکر دستخوش تحول و تغییرشده است؛ زیرا روش های سنتی در سازمان ها مؤثر نیستند، بنابراین، لزوم طرح مباحث و نظریه های جدید مطرح می شود. دراین مقاله سعی نمودیم دگرگونی های مزبور را مورد توجه و تحلیل قرار بدهیم.
مقدمه :
در دهه های اخیر، سازمان ها به منظور حفظ وضعیت رقابتی خود از مفهوم کیفیت جامع به سمت مفاهیم یادگیری، نوآوری ، تغییر و بهبود مستمر در سطح جهاتی حرکت کرده اند. Neefe , 2001 - - ؛ زیرا سازمان ها به عنوان مجموعه ای از افراد و گروه های انسانی در معرض تغییرات وسیع و پرشتاب محیطی قرار دارند و به مرور زمان در زمینه اقدامات و فعالیت های خود، آموخته هایی را کسب می کنند. به عبارت دیگر سازمانها نیز مانند افراد دارای توان یادگیری و تغییر هستند. از این رو، موضوع یادگیری و تغییر سازمانی در کانون توجه تئوری های جدید سازمان و مدیریت قرار گرفته است و می توان نتیجه گرفت که یکی از چالش های مهم در سطوح مختلف مدیریتی، افزایش توان یادگیری و بکارگیری تغییرات سازمانی است. - Mohammadi. 1380 -
حال این سؤال مطرح است که آیا یادگیری و تغییرات به خودی خود در هر ساختار و چارچوب سازمانی به وقوع می پیوندند و یا باید بستر و زمینه ای مناسب برای آن ها مهیا شود ؟ عوامل متعددی بر شکل گیری یادگیری و ایجاد تغییرات سازمانی و تسهیل روند آن در سازمان مؤثرند، که یکی از عوامل تأثیر گذار و شاید مهمترین آنها مدیریت سازمان است . نیاز به مدیریت در هدایت سازمان و اهمیت رهبری مناسب و خوب در موفقیت سازمان ها جهت دستیابی به اهداف ، امری انکار ناپذیر است. - - Wiles, 2003 در این مقاله قصد داریم با توجه به اهمیت موضوع تغییر و یادگیری ، در آغاز با تعریف دیدگاه های مدرن و پست مدرن ، سپس به ارایه نظریه های آنها درباره تغییر و یادگیری سازمانی بپردازیم.
مدرنیسم و پست مدرن
مدرنیسم چیست؟
کلمه مدرن برای بار اول در قرن ششم میلادی از ریشه - Modernus نو - گرفته شده و در زبان فارسی به معنای نو می باشد. در "دایرت المعارف فارسی" می خوانیم :
" مدرنیسم : - modernism - تجدد خواهی، در اروپا و در حوزه دین مسیحی تمایلات آزادی خواهانه در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، برای تجدید نظر در بسیاری از عقاید رسمی و سنتی دین مسیح جهت سازگار کردن آن با نتایج پیشرفتهای علمی کهمخصوصاً از قرن نوزدهم به بعد برای بشر حاصل شده است ." در اصطلاح عبارت است از نو شدن ابزار و جایگزین شده علم در مقام دین. به باور مدرنیست هادر جهانی که ما در آن زندگی می کنیم باید از روش های نو تر استفاده کرد چرا که روش های قدیم جوابگوی انسان معاصر نمی باشد از این رو باید به تاریخ، فرهنگ و زبان یک نگاه جدید داشت. پیروان مدرنیسم وحی و الهام را یک دریافت شخصی از حقیقت الهی می دانند ، نه دریافت حقیقت کلیو عینی از خدا و بیان آن به مردم . همچنان مدرنیست ها عقیده دارند که عقل وعلم در مقام کاشف می تواند بسیاری از مشکلات را خود حل کند. در حل امراض اعتقاد وباور دینی کار ساز نیست. انسان موجودی است که از عقل وعلم برخوردار شده می تواند. بنا براین همین انسان از توانایی لازم برای ایجاد یک قانون مدون اجتماعی نیز بهره مند است. او می تواند زندگی جمعی را در پرتو قانون دست ساخته خود هدایت نماید. - بابک احمدی- - 73
ویژگی های مدرنیسم
-1 دفاع از حقوق طبیعی انسان به وسیله قانون
-2 تأکید برروش شناسی تجربی وحسی به جای روش شناسی فلسفی وقیاسی
-3 تأکید برمفاهیمی از قبیل طبیعت، پیشرفت وتجربه های مستقیم
-4 پوزیتویسم به عنوان متدلوژی مدرنیسم
-5 گذار از سنت به تجدد - درجامعه شناسی -
-6 گسترش و تأثیر علم و فن آوری
-7 تأکید بر فرد و بسط مفهوم آزادی - بابک احمدی- - 73
مدرنیسم و رویکرد های مختلف :
-1 برخی آن را نوعی فرار از الهیات ومیتافزیک می دانند.
-2 برخی آن را تلاشی از سوی روشنفکران چپی برای نابود ساختن تمدن غربی می داند.
-3 به نظر عده ای، نوعی برچسپی است بر تعدادی از مبهم نویسان کودن
-4 "نیچه"، "میشل فوکو" و "لیوتار" پست مدرنیسم، را به معنای گسست از مدرنیته دانسته اند.
-5 "هابرماس" و "جیمسن" پست مدرنیسم را به معنای مدرنیته متأخر و یا ادامه منطقی مدرنیسم و تکمیل پروژه ناتمام آن شمرده است.
-6 "زیگمونت بوست" به یک دیدگاه معتدل تری اشاره دارد. به نظر وی پست مدرنیسم" نه جنبه ویرانگری و طرد کنندگی دارد و نه جنبه تکاملی و تثبیت کنندگی" بلکه نوعی احیای مدرنیسم است.
تعریف پست مدرنیسم
کلمه post به معنای تداوم یک جریان می باشد و مدرنیسم چنانچه گفته شد یعنی نو. پس پست مدرنیسم یعنی تداوم جریان مدرنیسم. در زبان فارسی این اصطلاح به فرانوگرایی، پسامدرنیسم و فرامدرنیسم و فرا تجددگرایی ترجمه شده است. فرهنگ علوم اجتماعی این معنا را برای پست مدرنیسم تأیید می کند. اما در اصطلاح معانی متفاوتی دارد. از آن جایی که این اصطلاح در بسیاری از علوم کاربرد یافته ، لذا در هر علمی معنای خاصی پیدا نموده است. "اسکات لش" در کتاب "جامعه شناسی پست مدرنیسم" آن را یک مفهوم علمی- اجتماعی تعبیر می کند و محل نزاع در گفتمان های زیبا شناختی، اخلاقی و سیاسی می داند.