بخشی از مقاله
با سيستم هاي كامپيوتري شده، سطح يكنواخت كنترل ـ گاهي اوقات ـ براي تمام آيتم‌هاي به كاربرده مي شود. با اين وجود ـ مديريت كردن موجودي ها هنوز به تنظيم دارايي ها نياز دارد و مفهوم ABC اغلب در انجام اين كار مفيد است.
9/15 نكات كليدي و مهم :
مديريت موجودي، مسئوليت عمليات هاي مهم است چون بيشتر بر شرايط لازم سرمايه هزينه ها و سرويس مشتري تأثير مي گذارد. اين فصل، مروري بر مديريت موجودي و متدهاي خاص مديريت موجودي هاي مستقل تقاضا را ارائه مي‌كند.
نكات مهم اين فصل شامل موارد زير مي باشند:
• موجودي همان ذخيره (انبار) مواد بكار رفته است كه توليد را آسان مي سازد يا تقاضا ي هاي مشتري را برآورده مي‌كند. موجودي ها شامل مواد خام ـ كار در جريان گردش و كالاهاي توليد شده مي باشند.
• قانون تصميم گيري مشخص مي‌كند كه چقدرـ و چه زمان بايد دستور بدهيم. در ارزيابي قوانين تصميم گيري، 4 نوع هزينه هاي موجودي وجود دارند كه بايد بررسي شوند: هزينه اجناس ـ هزينه سفارش (يا راه اندازي) ـ هزينة حمل (يا مخارج نگهداري) ـ و هزينه كمبود كالا (يا كسري كالا). هزينه هاي مربوطه شامل هزينه هايي مي باشند كه با تصميم گيري ايجاد شده، تغيير مي‌كنند.
• فرضيه هاي با صرفه ترين مقدار سفارش شامل مقدار تقاضاي ثابت ـ زمان ناب ثابت ـ زمان تنظيم ثابت ـ نداشتن هزينه هاي كمبود كالا ـ سفارش بسيار ـ نداشتن تخفيف ـ و تك محصولي مي باشند. در اين فرضيه ها، فرمول EOQ ، مجموع مخارج نگهداري و هزينه هاي سفارش را به حداقل مي رساند.
• هر مسئله موجودي كالا مي تواند با استفاده از مفهوم هزينة كل، براي (بهينه‌ترين) مقدار سفارش حل شود تا مجموع هزينه هاي مناسب را براي فرضيه هايي به حداقل برساند كه در وضعيت خاص به كاربرده مي شوند.
• يك سيستم نظارت مداوم، روشي را فراهم مي‌كند تا تقاضاي تصادفي را اداره كند. وقتي كه وضعيت سهام در نقطة سفارش R افت پيدا مي‌كند مقدار ثابت Q سفارش داده مي شود. زمان سفارش ها، بسته به تقاضاي واقعي تغيير مي‌كند. مقدار Q برابر با تنظيم مي شود. و مقدار R بر اساس سطح سرويس مطلوب مي باشد.
• يك سيستم نظارت دوره اي، روش ديگري را ارائه مي‌كند تا تقاضاي تصادفي را اداره كند. وضعيت سهام در فواصل ثابت P نظارت مي شود و مقداري كه سفارش داده مي شود برابر با موجودي نهايي T منهاي وضعيت سهام مي باشد. مقدار سفارش داده شده در هر دورة نظارت شده، بسته به تقاضاي واقعي تغيير مي‌كند. مقدار P با استفاده از تنظيم مي شود و مقدار T بر اساس سطح سرويس مطلوب مي باشد.
• انتخاب بين سيستم هاي Q,P بايد بر اساس زمان دوبارة پر سازي ـ نوع حفظ ركورد و هزينة جنس باشد. يك سيستم دوره اي بايد زماني بكار برده شود كه سفارش هاي موجودي بايد به طور منظم زمان بندي شوند.
• سطوح بالاي سرويس دهي نياز به سطوح بالاي سرمايه گذاري، با مقدار مشخص سفارش (Q) و انحراف معيار دارد. بنابراين مديريت بايد سطح سرويس و رابطة سرمايه گذاري را قبل از تنظيم سطوح مطلوب سرويس مطالعه كند. مقايسه هاي نسبت هاي گردش موجودي ـ از طريق خودشان ـ مبناي كافي را براي تصميم گيري ها در سطح موجودي فراهم نمي كنند. همچنين مديريت بايد دائماً در جستجوي كاهش باشد.
• مفهوم موجودي ABC ، بر اساس مفهوم نسبتاً قابل توجه و بسياري مفاهيم بي اهميت مي باشد. اين مفهوم بايد به كار برده شود تا به دقت آيتم هاي A قابل توجه را كنترل كند و تلاش و هزينه كمي را صرف آيتم هاي C.B كند.
• تمرين هاي اينترنتي دانشجويان
1ـ همخواني براي مديريت عمليات به آدرس : WWW.apics .org دستيابي به اين سايت، جهت درك اطلاعات جذاب پيرامون كنترل موجودي مي‌باشد.
2ـ شركت به ثبت رسيدة مديرت موجودي مؤثر:
www. effective inventory . com / articles . html
مي توانيد يكي از مقالات يا چندين مقاله را در اين سايت بخوانيد و خلاصه كوتاهي از آنرا بنويسيد.
3ـ شركت به ثبت رسيدة Ciss، به آدرس :
www. Cissltd . com
نمونه آن لاين برنامة Inventory را اجرا كنيد، سپس انواع گزارش هاي موجودي براي كاربر را تاييد كنيد.
4ـ برنامه Retail ، به آدرس :
www. Retail pro . com
اين سيستم نرم افزاري را براي كنترل موجودي هاي خرده فروشي بررسي كنيد. گزارش كوتاهي دربارة ويژگي هاي اصلي ـ كه پيدا مي كنيد ـ بنويسيد.
• حل مسائل
مسئله: 1 = در يك فروشگاه عمده فروشي سخت افزاري، تقاضاي مستقل براي bolt اين كه معمولاً به كار برده ميشود 500 واحد در هر ماه است. هزينة سفارش 30 دلار براي هر سفارش مي باشد. هزينه محل 25 درصد در سال ـ و هر هزينه واحد 50 دلار است.
(a بر اساس فرمول ، چه سايزي بايد اين محصول داشته باشد؟
(b اين محصول چند بار بايد خريداري شود؟
(c تيم كيفيت روشي را براي كاهش هزينه هاي سفارش ـ تا 5 دلار ـ كشف كرده است. اين سايز (يا تعداد) چطور تغيير مي‌كند و تكرار خريد براي اين محصول چيست؟
اولاً تقاضا را به واحدهاي زماني يكسان ـ مثل هزينه حمل تبديل مي‌كنيم. در اين حالت، هزينه محل برحسب سال است و تقاضا بر حسب ماه پس تقاضا ساليانه 6000=12*500 واحد است.
واحد 697/1 06/1697 =
(b تكرار ساليانه خريد برابر با D/Q يا 54/3=1697/6000 بار در سال است. براي تبديل آن به ماه، تقسيم بر 11 ماه در سال، با تكرار ساليانه خريد مي‌كنيم:
ماه 39/3 هر
هفته 69/14 هر
روز 11/103 هر
واحد 693 8/692 =
تكرار خريد برابر با D/Q با 66/8=693/6000 بار در سال است.
مسئله 2 سيستم Q ، عدد بخش 2001- XB، تقاضاي مستقل ساليانه را به صورت بخش هاي مجزا از 4000 واحد ـ هزينه تنظيم 100 دلار ـ هزينه محل 30 درصد در سال ـ و هزينه جنس 67/266 دلار دارد. پس سهولت توليد كه 5 روز در هفته و 50 هفته در سال را نشان مي‌دهد موجب مقدار كل 250 روز بهره وري در سال ميشود. زمان ناب اين توليد 9 روز است انحراف معيار تقاضا 2 واحد در روز است. شركت مي خواهد 95 درصد سطح سرويس را بر اين بخش مجزا داشته باشد. پس :
Q (a) را با استفاده از فرمول محاسبه كنيد.
R (b) را مقايسه كنيد.
(C) اگر شركت يك سيستم Q از كنترل موجودي را استفاده مي كرد ( با مرور متوالي) پس نتايج با محاسبات خودتان شرح دهد.
راه حل : (a)
Q =
(b) راه حل اين بخش از مسئله، به طور صحيح، نياز به 2 مرحله دارد: اول، بايد تقاضاي روزانه برآورد شود. و اين از طريق مقدار ساليانة تقاضاي بر تعداد روزهاي كاري در سال انجام مي شود. واحد 16= 250/4000 (در هر روز) ميانگين تقاضا بر زمان ناب، 16 واحد در هر روز بر 9 روز يا 144=16*9 واحد است. دوم: انحراف معيار تقاضا در طي زمان ناب بايد برآورد شود. و اين از طريق مشخص كردن انحراف تقاضاي روزانه (2 واحد) ـ و ضرب ريشة توان دوم تعداد روزهاي زمان ناب (ريشة توان دوم 9) تعيين ميشود.
(انحراف معيار تقاضا در طي زمان ناب) R=m+z
9/9+144=
واحد 154 9/153=
(c 100 واحد را سفارش مي دهيم وقتي كه موجودي (كنوني بعلاوه سفارش) براي 154 واحد كاهش مي يابد. به طور ميانگين، 9/9 واحد موجودي ايمني در حال حاضر وجود دارد وقتي كه به سفارش مي رسد در 5 درصد اين موارد، كمبود كالا وجود دارد قبل از اينكه به سفارش برسد.
مسئله 3: سيستم P، محصولي را بررسي كنيد كه در مسئله حل شدة 2 شرح داده شده وقتي كه به سؤالات زير پاسخ مي دهيد:
(a)سفارشات چند بار بايد براي اين محصول داده شوند اگر در فواصل منظم ـ با استفاده از سيستم نظارت دوره اي ـ قرار داده مي شوند؟
(b) سطح موجودي نهايي را محاسبه كنيد.
(c)قانون تصميم گيري خاص را براي اين محصول ـ با استفاده از اطلاعاتي كه تاكنون ارزيابي كرده ايد ـ بيان كنيد.
(d) فرض كنيد در زمان نظارت دوره اي هستيد. چك كردن سطح موجودي براي اين محصول نشان مي دهيد كه 60 واحد كنوني وجود دارد و 110 واحد سفارشي مي باشد حال چه بايد كرد؟
راه حل : (Q,D را از مسئله قبل بكار مي بريم) (a)
سال 25/0=
(هفته كاري در هر سال 50* سال 025/0) هفته كاري 25/1=
(روز كاري در هر سال 250 * سال 25/0) روز 25/6=
(چرخشي) روز 6=
(b)
(انحراف معيار تقاضا طي P+L) = m+z
(انحراف معيار تقاضا طي P+L) +z (ميانگين تقاضا براي P+L)=
8/12+ 240 =
253 8/252 =
(e)هنگام (كنوني و سفارشي) را براي هر 6 روز نظارت مي‌كنيم و سطح نهايي 253 واحد به بالا را سفارش مي دهيم.
(f) سطح نهايي را بالا سفارش مي دهيم. سطح نهايي 253 واحد است. مقدار موجودي كنوني و سفارشي، 110+60 واحد يا 170 واحد كلي مي باشد. تفاوت بين سطح نهايي و موجودي كنوني و سفارشي ـ در مقداري است كه بايد در زمان تحويل طي 9 روز سفارش داده شود. 83= (110+60) ـ 253 بنابراين 83 واحد را براي تحويل ـ در طي 9 روز سفارش مي دهيم.
• سوالات اين مبحث :
1) انواع مختلف موجودي ها را (مواد خام ـ كار در جريان گردش ـ و كالاهاي توليد شده) كه در سازمانهاي زير مي باشند مشخص كنيد: ايستگاه گاز‌ـ ايستگاه همبرگر ـ فروشگاه لباس فروشي و فروشگاه خودرو. اين موجودي ها چه عملكردهايي (يا اهدافي) انجام مي دهند؟
2) انواع اجناس زير را كه در يك فروشگاه خرده فروشي مي باشند بررسي كنيد: حباب هاي لامپ ـ ديسكت هاي فشرده ـ و داروهاي منجمد. هزينه احتمالي ساخت هر كدام از اين اجناس را ـ كه شامل هزينه جنس ـ جنس محل ـ هزينه سفارش ـ و هزينه كمبود كالا مي باشند ـ بحث كنيد.
3) چرا تعيين هزينه كمبود كالا سخت است؟ روشي را پيشنهاد كنيد كه ممكن است براي ارزيابي آن به كار برده شود؟
4) چرا هزينه جنس مي تواند از يك فرمول ساده كاهش يابد؟ آيا هزينه هاي جنس ـ وقتي كه تخفيف هاي شمارشي (يا تخفيف در خريد كل) داده مي شوند ـ مهم مي باشند؟ چرا؟
5) تفاوت بين اصل كلي شرايط لازم و اصل كلي دوباره پر سازي مديريت موجودي چيست؟ چرا اين تفاوت مهم است؟
6) مديريت موجودي كالاهاي توليد شده در يك شركت توليدي را با مديريت يك شركت خرده فروشي يا عمده فروشي مقايسه كنيد و بسنجيد؟
7) براي سطح مشخص سرويس چرا سيستم؟ به سرمايه گذاري موجودي بيشتر از سيستم Q نياز دارد؟ چه فاكتورهايي بر بزرگي تفاوت تأثير مي گذارند؟
8) فرض كنيد كه شما يك فروشگاه سخت افزاري Speedy را مديريت مي كنيد. نمونه‌هايي از اجناس را نام ببريد كه ممكن است از طريق سيستم P اداره ( يا مديريت) شوند و بقيه اجناس ممكن است سيستم Q به كار برند؟ اين اجناس چطور متفاوت از هم مي باشند؟
9) يك مدير چطور بايد در سطح سرويس مناسب، براي اجناس توليد شده تصميم بگيرد؟ آيا برخي از اجناس 100 درصد سطح سرويس را دارند؟
10) يك مدير شكايتي را مي شنود مبني بر اينكه: من برخي اجناس دارم كه 2 هفته فاصله بازرسي دارند و چهار هفته براي عرضه مجدد آنها طول كشيده است. هر 2 هفته من سفارش را بر اساس مقدار سهام موجود مي دادم. حال به نظر مي رسد موجودي بسيار بيشتري دارم. در اين شكايت چه چيزي اشتباه است؟
11) دانشجويي دربارة هزينه هاي سربار مي گويد: فرضيه هاي مدل بسيار محدود مي باشند طوري كه استفادة عملي مدل بسيار سخت مي شود. آيا لازم است مدل متفاوتي را براي هر تغيير در فرضيه ها داشته باشيم؟ چرا و چگونه؟
12) نقش مناسب معيار گردش كار ـ در مديرت موجودي ـ چيست؟ تحت چه شرايطي گردش كار بالا، براي شركت، مشخص ميشود؟
13) فرض كنيد كه شما يك زنجيره از فروشگاه خرده فروشي اسباب و اثاثية منزل را مديريت مي كنيد. موجودي در هر فروشگاه، كامپيوتري شده است ولي تعداد زيادي از اجناس مختلف وجود دارند. بعنوان مدير ارشد چطور عملكرد كلي مديريت موجودي را براي هر فروشگاه ارزيابي مي كنيد؟ چطور اين اطلاعات را در رابطه با مديران فروشگاه هاي خصوصي به كار مي بريد؟
• مسائل:
1ـ فرشگاه Speedy Grocery داراي قهوه اي با علامت بخاري خاص است كه ويژگي هاي زير را دارد :
فروش = 10 مورد در هر هفته
هزينه سفارش = 10 دلار در هر سفارش
هزينه حمل = 30 درصد در سال
هزينه جنس = 80 درصد در هر مورد
(a چه تعداد از موارد بايد در يك زمان سفارش داده شوند؟
(b چند بار، قهوه سفارش داده شود؟
(c هزينه ساليانة سفارش و حمل قهوه چيست؟
(d چه فاكتورهايي موجب مي شوند كه شركت مقدار كمتر يا بيشتر از را سفارش دهد؟
2) فروشگاه ماشين آلات Grineu خط (توليدي) از جدول هاي فلزي را براي مشتريانش ايجاد كرده است. برخي از اين جدول ها، در موجودي كالاي توليد شده مي باشند يك جدول خاص، ويژگي هاي زير را داراست:
فروش = 200 در هر سال
هزينه تنظيم = 200/1 دلار در هر تنظيم (اين شامل تنظيم ماشين هايي براي تمام بخش هاي مختلف در جدول مي باشد)
هزينة حمل = 20 درصد در هر سال
هزينة جنس = 25 دلار
(a چه تعداد از اين جدول بايد در گروه توليد ايجاد شوند؟
(b توليد چند بار زمان بندي ميشود؟
(c چه فاكتورهايي موجب ميشوند كه شركت، سايز گروه متفاوت را نسبت به آنچه كه شما محاسبه كرده ايد، برآورد كند؟
3) فروشنده محلي Toyota بايد تصميم بگيرد كه چه تعداد جذب كننده هاي موجودي لوازم يدكي از يك نوع خاص را براي اتومبيل هاي تعمير Toyota سفارش دهد؟ اين جذب كنندة موجودي، تقاضاي 4 واحد در هر ماه ـ و هر كدام به قيمت 25 دلار را دارد. هزينة حمل 20 درصد در هر سال و هزينة سفارش 15 درصدر هر سفارش مي باشد.
