بخشی از مقاله

طراحی داخلی


مقدمه
هنگامی که سخن از طراحی محیط و محوطه سازی به میان می آید اولین اصلی که باید در نظر گرفته شود این است که محوطه برای چه کسانی طراحی می شود. و این افراد برای چه منظوری از ان استفاده می کنند.


امروزه نقش علوم رفتاری بر طراحی محیط ، اصلی غیر قابل انکار است. در گذشته طراحان بر اساس تمایلات و اطلاعات خود یک محوطه یا فضای شهری را طراحی و احداث می کردند و مردم بدون اعمال نظردرروند طراحی و احداث ، از این فضا ها استفاده می نمودند . اما امروزه محوطه ها و فضا ها ی شهری بر اساس تمایلات و نیازهای کاربران و با در نظر گرفتن آنچه آنان زیبا و راحت می دانند طراحی می شود و طراح به نوعی موظف به هماهنگی با خواست کاربران است . در کتاب افرینش نظریه معماری می خوانیم :
" ... نظریه های معماری ، معماری منظر و طراحی شهری اخیر نشان می دهد که باور های طراحان و مردم راجع به محیط مطلوب متفاوت است . بسیاری از محیط هایی که طراحان ، مطلوب می پندارند توسط مردم ، سرد ،غیر انسلانی و کسالت اور توصیف شده اند."


"مسئله طراحی محیط ،زمانی بوجود می آید که بین ترکیب محیط فعلی و ترکیبی که نیازهای افراد و گروههای مردم را برآورده می سازد تفاوت وجود داشته باشد. این بدین معنا نیست که تنها وظیفه طراحان برداشتن موانع منفی از مسیر توسعه انسانی است. ایجاد محیط هایی که ادراک انسان را ارتقا بخشند از اصلی ترین اهداف طراحی اند.
طراحی داخلی چیست؟


طراحی داخلی (Interior Design) که به عنوان یک حرفه، یک هنر و یک صنعت در دنیا شناخته شده، بهینه¬سازی فضاهای داخلی ساختمان¬ها به منظور انجام فعالیت¬های روزمره یعنی زندگی و کار است.
بخش اعظم عمر ما در فضاهای داخلی بناها سپری می¬شود. این فضاها محیطی را ایجاد می¬کنند که پاسخ¬گوی نیازهای اساسی ما نظیر نیاز به سرپناه بوده و بسیاری از فعالیت¬های ما در آن صورت می¬گیرد. همچنین آنچه به یک بنا روح می-بخشد، فضای داخلی آن است. بنابراین می¬توان گفت کیفیت فضای داخلی از یک طرف تأثیر مستقیمی بر

نحوه انجام فعالیت¬های ما در آن دارد و از طرف دیگر نگرش، احوال و شخصیت ما را تحت تأثیر قرار می¬دهد. بر این اساس، هدف طراحی داخلی، بهبود عملکرد فیزیکی و روانی فضا برای راحت¬سازی زندگی در آن است. فضای معماری بدون طراحی داخلی یا اصلاً قابل استفاده نیست و یا در صورت قابل استفاده بودن، کارآیی لازم و بهینه را نخواهد داشت.


طراحی داخلی زندگی همه آحاد جامعه را تحت تأثیر قرار می¬دهد و تأثیرات آن در زندگی به وضوح قابل مشاهده است. از این¬رو موضوع طراحی داخلی به هیچ وجه محدود به اقشار مرفه و خانه-های اعیانی نیست. طراحی داخلی می¬تواند برای کل جامعه و طبقات کم¬درآمد هم مفید باشد. اگر قناعت را اصل اساسی امروز جامعه بدانیم و قصد داشته باشیم امکان زندگی راحت را در فضای 40 یا 60 متری آپارتمان¬ها فراهم کنیم، طراحی داخلی یک ضرورت گریزناپذیر خواهد بود. طراحی داخلی می¬تواند به ما نشان دهد که در این فضای کوچک چطور و با چه وسایلی باید زندگی کنیم.


از آنجا که طراحی داخلی در ارتباط مستقیم با ویژگی¬های روحی ـ روانی انسان قرار دارد، بایستی برای نیل به یک طرح مطلوب، ویژگی¬های رفتارهای انسانی در فضاهای داخلی زیستی اعم از عمومی و خصوصی، در طراحی به دقت مورد توجه قرار ¬گیرد. از این¬رو طراح به هنگام طراحی فضای داخلی با دو مقوله سروکار دارد: کاربرد آن فضا، و احساس و تأثیری که می¬خواهد آن فضا بر استفاده¬کننده داشته باشد.


طراحی داخلی طیف گوناگونی از عناصر و مؤلفه¬ها از قبیل فرم، نور، رنگ، بافت، کف، سقف، دیوار، عناصر کارکردی و تزیینی و مبلمان را در برمی¬گیرد. این عناصر ابزارهای کار طراح هستند که همگی باید بطور هماهنگ و متناسب در یک طرح مرتبط و خوشایند قرار گیرند.


طراحی داخلی که در حد واسط میان معماری و طراحی قرار می¬گیرد، به همان میزان که شامل جنبه¬های کاربردی، ساختاری و فنی می¬شود، طراحی تجسمی و جنبه¬های بصری و زیبایی¬شناسانه را نیز در بر دارد. از این¬رو طراحی داخلی اغلب در ردیف هنرهای تجسمی به حساب آمده است و برای موفقیت در آن، بایستی تا حد نسبتاً زیادی با عناصر و اصول طراحی تجسمی و مبادی سواد بصری آشنا بود.


اگرچه طراحی داخلی امروزه به عنوان یک تخصص شناخته می¬شود و محدوده بسیار وسیعی را در بر می¬گیرد، اما از آنجایی که این رشته در ارتباط مستقیم با فضای داخلی خانه و زندگی روزمره می¬باشد، شناخت الفبای طراحی داخلی و تبیین مبانی آن به زبان ساده برای عموم مردم و بویژه زنان خانه¬ دار، به قابل فهم کردن آن و برخوردی علمی با این پدیده خواهد انجامید و در نهایت تأثیری عمیق بر کیفیت فضاهای زیستی جامعه ما خواهد داشت. از این¬رو بنا داریم طی یادداشت¬هایی به مباحث مختلف طراحی داخلی بپردازیم و با بهره¬گیری از اصول طراحی تجسمی و سواد بصری و نیز با استناد به نمونه¬های موفق طراحی داخلی خانه در سطح جهان، دانش و آگاهی افراد خانواده را در این خصوص افزایش دهیم. در این یادداشت¬ها سعی خواهیم نمود با ذکر نکات کلیدی و کاربردی در مورد کیفیت فضاهای داخلی خانه، شما را نسبت به محیط و فضای اطرافتان و عناصر موجود در آن حساس¬تر کنیم و توانايي¬هاي علمی و كاربردي شما را در زيباسازي محيط خانه و بهبود کیفیت فضاهای آن افزایش دهیم.


هفت اصل طراحي داخلي
تاقچه ها، رف ها، ارسی ها، هشتی ها، حوض ها و باغچه ها تنها شماری از عناصر كالبدی طراحی داخلی در ایران هستند. روش معماران گذشته ایرانی در به كارگیری این عناصر، در راستای آن بوده تا از جذابیت فُرم كاسته شود و به غنای فضا افزوده گردد. این همان هندسه همراه با تزئینات است.
به نظر می رسد طراحی داخلی در ایران، از یك سو در چنبره نوستالژیای تاقچه ها، رف ها و اُرسی های قدیم گرفتار مانده و از سوی دیگر به دكوراسیون و ابعاد دراماتیك و تزئینی فضاها تقلیل یافته است. با تمام اینها، طراحی داخلی فرآیندی است كه همزمان می بایست سویه های زیباشناختی و عملكردی را سامان دهد. طراحی داخلی یك ساختمان، داستانی است كه شخصیت اصلی آن خود انسان است؛ در این بین حضور او در این فضا، چگونگی آن و ویژگی های فضایی كه انسان در آن قرار می گیرد، می تواند تداعی كننده اصولی باشد كه در ادامه ۷ اصل از آنها را می خوانید:

۱ - نور را دریاب: نور عنصری است كه با آن دیدن اشیا ممكن می شود. نور می تواند ریتم خلاقانه ای به یك فضای داخلی ببخشد. بدون نور، نه فرم را احساس می توان كرد، نه رنگ را و نه بافت را. نورپردازی در یك فضای داخلی پیامدهای مهمی در بردارد. چه بسا نورپردازی مناسب یك فضا آن فضا را خوشامد و چشم نواز كند. نورپردازی در كنار ابعاد زیباشناختی، بعد عملكردی هم دارد. نور مناسب در طول شب در یك فضای داخلی می تواند حس محدود بودن یا ابهام و هراس را بر طرف كند. نور مناسب یك اتاق حتی می تواند چهره آدمی را گرم و صمیمی كند. به كمك نورپردازی می توان یك فضای داخلی را به جزایر نورانی متنوعی تبدیل كرد. پس، از باب مثال، غذاخوری باید نور ملایم و گرمی داشته باشد یا بهترین نورها برای حمام، منابع نوری كم ولتاژ هستند.

۲ - فرم را بشناس: فرم، توده فیزیكی یك شیء است كه سه بعدی بوده و وزن دارد. فرم معمولاً به پوسته بیرونی بنا نسبت داده می شود، در حالی كه فضای داخلی هم فرم خاص خود را تشكیل می دهد. معمولاً فرم فضای داخلی تابعی از عوامل مختلف است. دسترسی ها و سیركولاسیون مهمترین این عوامل هستند. هر چند نمود فرم بیشتر در پوسته بیرونی یك بنا است با این حال نمود بیرون و درون می تواند یك شكل نباشد.

۳ - فضا را احساس كن: فضا را محدوده در دسترس كاربران دانسته اند. در طراحی داخلی معمولاً استفاده مؤثر از فضا و ارتباط آن با محیط، مهم است. مسأله ای كه در رابطه با فضا مطرح می شود، رعایت ابعاد انسانی در طراحی داخلی است. از قرن ها پیش رویكرد عمده فیلسوفان و معماران به عنصر فضا، برجسته بوده است. در طی سال های اخیر هم ارتباط بین ابعاد انسانی با فضاهای داخلی به یكی از فاكتورهای مهم طراحی بدل شده كه از آن تحت عنوان ارگونومی یا كار پژوهی در دید كلی و اندام سنجی (Anthropometry) در دید جزئی، یاد می شود. در طراحی داخلی می بایست رابطه درسـت انسان با فضا تعریـف شود و ابعاد بدن انسان ها برای سهولت دسترسی های فضایی مد نظر قرار گیرد

۴ - بافت را لمس كن: بافـت مشخصـه ای از یك شیء اسـت كه با لمس كـردن یا دیدن به چشـم می آید. بافت می تواند نرم یا خشن، كشیده یا برجسته، زبر یا مخملین و یا ابریشمی باشد. در طراحی داخلی پوسته ها و سطوح فضایی معمولاً بسته به عملكرد هر فضا تغییر می كند. چه بسا طراحی داخلی یك خانه نیازمند سطوحی نرم و منعطف باشد، اما فضای داخلی یك سینما چنین سطوحی را برنتابد.

۵ - شكل را بیازمای: شكل، خط بیرونی یك شیء را تشكیل می دهد. در معماری معمولاً شكل و فرم را با هم اشتباه می گیرند. شكل یا صورت معادله كلمه Shape فرنگی است؛ در حالی كه فرم املای فارسی همان Form است. معمولاً شكل ها یا طبیعی هستند یا غیـرقابل مشاهـده یا هندسی. در تركیب بندی یك فضا شكل اشیـا عامل تعیین كننده ای است.

۶ - رنگ را در هم بیامیز: در تعریف رنگ آن را خاصیت بصری فرم دانسته اند. در حقیقت عنصر فرم از طریق رنگ معنا می یابد. رنگ در طراحی داخلی احساس آدمی را تحت تأثیر قرار داده و روی فرم تأكید می كند، ضمن آنكه رنگ، حس مقیاس را هم موجب می شود. كاربرد رنگ هم، از یك فضای داخلی به فضای دیگر فرق می كند و در كاربرد رنگ، توجه به خصلت های روانی آدمیان ضرورت تام دارد.

۷ - حجم را بشناس: حجم عنصر مهم طراحی داخلی است. در معماری سنتی ایران، شاهد فضاهای پر و خالی احجام معماری هستیم. مقرنس ها و گوشواره ها خود بخشی از احجام خالی هستند. در این معماری مسایل حجمی اهمیت زیادی دارد. ما فضای داخلی را به واسطه لایه بیرونی بنا درك می كنیم. این لایه بیرونی در حقیقت همان حجم كلی بناست. در معماری مدرن، معمار به انتزاع و جدایی پوسته یا حجم بنا از درون آن می اندیشد و این جاست كه دیوارها و سقف ها، فضایی تاكیدی ایجاد می كنند و خود را از قید و بندهای فضای داخل رها می كنند. این جا طراحی داخلی به مثابه یك سامان یا روش معمارانه مطرح می شود.

ورودی های زیبا با نورپردازی مناسب
افراد درست همانطوری که در مورد یک شخص با نگاه اول به قضاوت می نشستند به همین ترتیب در مورد یک خانه و آنچه در محل ورودی آن می بینند و احساس می کنند ، قضاوت می نمایند . زمانی که میهمانان هنگام شب به یک خانه نزدیک میشوند نورپراکنی منزل باید به آنان خوش آمد بگوید طوری که شماره پلاک منزل کاملا روشن بوده و علائمی مسیر حرکت آنان را به سوی منزل مشخص نماید . در محوطه داخلی منزل نیز با لایه لایه کردن چراغ ها می توان فضایی جذاب فراهم نمود. ابتدا مدخل خانه را کاملا با نور بپوشانید که در این

راه استفاده از چراغ های Fill lights بسیار مناسب است ، زیرا معمولا در یک محیط جدید انسان با وجود نور ملایم احساس آرامش و راحتی می کند . علاوه بر این رنگ دیوارها و سقف نباید بیش از اندازه تیره باشد تا بتوانند نور موجود در محل را به شکلی مناسب در همه جا منعکس نمایند. به هنگام نور پردازی در ورودی منزل از این اشتباه رایج پرهیز کنید که این ورودی را فقط بایک منبع روشنایی در سقف نور پراکنی کنید . مثلا وجود یک چلچراغ در سقف ورودی منزل ، تمام توجه را با آن جلب نموده و شما هنگام خوش آمد گویی به میهمانان خود در تاریکی قرار می گیرید .

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید