بخشی از مقاله
چکیده :
سیستمهای حمل و نقل دریایی هوشمند و فناوری اطلاعات، سیستم هایی متشکل از فناوری های نوین الکترونیک رادار)ENCنقشه دریایی الکترونیکی)کامپیوترLRIT, AIS , ECDIS, RFID,GIS ,VTS و الکترو مکانیک هستند که در برنامه ریزی سیستم های حمل و نقل دریایی بکارگیری تجهیزات لازم جهت امر ارتباطات،جمع آوری دادهها ،تجزیه و تحلیل دادهها و ایجاد تصویر لازم از ترافیک دریایی در منطقه تحت نظارت دو رودخانه مهم کشور (اروند رود و بهمنشیر) نقش بسیار مهمی ایفا می نمایند. از مهم ترین مزایای این نوع سیستم در ارتباط با فناوری اطلاعات نوین می توان به افزایش کارایی حرکت و جابجایی برای کالا و مسافر، افزایش توان مدیریت ساختارهای حمل و نقل، افزایش ایمنی ،کاهش هزینه های عملیاتی و کاهش عوارض زیست محیطی و مصرف سوخت اشاره نمود. ارتقاء ضریب بهره وری و بهره گیری کامل از تمامی ظرفیتهای قابل دسترسی تجهیزات استراتژیک ،افزایش ضریب ایمنی مأموریتهای دریایی شناور در شرایط نامتعارف جوی ،در بهره برداری از شناور و به هم وصل کردن مناطق حساس رودخانه ها و شمال خلیج فارس از اهم دستاوردهای این طرح به شمار میآید. رشد حمل و نقل آبی کالا در آینده، سرمایه گذاری استراتژیک در نوسازی آب بندها،تسهیلات کانتینری و سامانه های هوشمند امری حیاتی است. بنابراین سیاست گذاری منطقی برای تسهیل این نوع سرمایه گذاری ها مورد نیاز است.
واژه های کلیدی :
VTS،LRIT ،AIS ،ECDIS وکشتیهای رودخانه ای بنادر رودخانه
مقدمه:
سیستم های هوشمند کنترل ترافیک دریایی ، یک سیستم مانیتورینگ شبیه سیستم کنتـرل هـوایی است که توسط مسئولین بندر یا ساحل ایجاد می گردد .یک سیستمVTSبا به کـارگیری دسـتگاههای رادار ، دوربین های مدار بسته تلویزیونی(CCTVدسـتگاههای مخـابراتیVHFو سیسـتم شناسـایی کشتی ها(AIS توسط سازمانهای دریایی و یا ادارات امور بندری در مناطق دریایی حرکت کشتی هـا را در یک منطقه محدودجغرافیایی مشاهده و امنیت بیشتر دریانوردان و شـناورها را تـامین نماینـد .بـه منظور ارتقاء و بهینه سازی ناوبری در دریا و رودخانه هاو حفاظت و تامین امنیـت بیشـتر و حفاظـت از
محیط زیست دریایی کرانه های ساحلی، سیستم های هوشمند کنترل ترافیک دریایی طراحی گردیـده است سیستم کنترل ترافیک دریاییVTSبا بهره گیری و بـه کـارگیری دسـتگاههای پیشـرفته ماننـد رادارها ، سیستم شناسایی اتوماتیک کشتی ها(AISتجهیزات جهت یاب رادیـویی(Direction Finder دوربینهای م دار بسته تلویزیونی(CCTVو دستگاههای مخابراتیVHF اطلاعات را دریافت، جمع آوری
æ ارزیابی نموده و در ایستگاههایVTS مادر در یک صفحه مانیتور جهت بهره برداری کاربرها به نمایش می گذارد یکی دیگر از وظائف سیستمVTS نظارت به حوزه های پر ترافیک دریایی تنگه ها ورودخانـه هاو مناطق جدا سازی ترافیک(Traffic Separation Zone است . تعداد زیـادی از شـناورهای حامـل سوخت ، ماهیگیری و تفریحی بدون رعایت قوانین راه(Rule the Roadدر جهت مخالف یـا عمـود بـر مسیر تردد حرکت و خطراتی را ایجاد می نمایند به کارگیری سیستم کنترل ترافیک دریـایی(VTS در مناطق با هر یک و یا مجموعه ای از شرایط ذیل قابل توجیه خواهد بود منـاطق پـر ترافیـک دریـایی ، مناطق دریایی که در آن محموله خطرناک زیادی توسط کشتی ها حمل و نقل میگـردد ، منـاطقی کـه دریانوردان با مسائل پیچیده ناوبری روبرو هستند ، مناطقی از حوزه های دریایی که تحت تاثیر عوامـل جغرافیایی و آب و هوای اقلیمی سخت قرار دارند،مناطق متاثر از شرایط محیطی ، حوزه های دریایی که در مسیر حرکت شناورها عملیات دیگر دریایی نیز در جریان است ، تصادمات متعدد در منطقـه ای کـه در زمان مشخصی حادث گردیده است ،در مناطقی از رودخانه که همکاری همه جانبه بـا دیگـر کشـور های همسایه (عراق )وجود داشته یا برنامه ریزی شده است در مناطقی که دارای کانال هـای باریـک و تاسیســـــات از قبیـــــل پـــــل ، آب بند،رودخانـــــه هـــــا و غیـــــره میباشـــــد.
EDCISمخفف Electronic Chart Display and Information System و به معنی سیستم اطلاعات
æ نمایشگر نقشه الکترونیک می باشد. این سیستم یک سیستم اطلاعات ناوبری میباشـد کـه اگـر بـه حسگرهائی نظیر سیستم موقعیت یاب جهانی (GPS) و جایرو متصل گـردد قابلیـت نمـایش موقعیـت لحظه ای کشتی و اعلام اخطار ضد تصادم با کف را دارد . همچنین اگر این سیستم بـه یـک رادار آرپـا متصل گردد قادر به اعلام اخطار ضد تصادم با دیگر شناورها نیـز میباشـد . سیسـتم EDCSI توسـط سازمان دریانوردی جهانی ( IMO) بعنوان جایگزین نقشه های کاغذی مـورد قبـول واقـع گردیـده و کشتیهای مجهز به این سیستم دیگر نیازی به نقشه های کاغـذی ندارنـد . لازم بـذکر میباشـد کلیـه کشتیهائی که از این سیستم بهره برداری نمیکنند بر اساس قوانین کنوانسیون سولاس ملزم به همـراه داشتن نقشه های کاغذی مربوط به سفر خود میباشند .
بخشهای تشکیل دهنده :ECDIS
1. داده های نقشه الکترونیکی رسمی که اصطلاحاً نقشه ناوبری الکترونیکی یا ( ENC-Electronic Navigation (Chart خوانده میشود.
2. سخت افزا ( رایانه ، نمایشگر و ....)
3. نرم افزار ( برای قرائت نقشه ها و نمایش آنها بر روی صفحه نمایشگر )
ENC چیست ؟ENC در حقیقت یک بانک اطلاعاتی است. بانکی که اطلاعات کلیه نقشه ها بر اساس مشخصات و استانداردها سازمان جهانی هیدروگرافی (IHO) در آن نگهداری میگردد .چگونه این سیستم به ایمنی دریانوردی کمک میکند ؟ECDIS با بهره گیری از یک سیستم موقعیت یاب لحظه ای نظیر GPS قادر به بهبود دقت موقعیت یابی کشتی بطور پیوسته و در شرائط جوی مختلف میباشد . این عمل شناورها
را قادر میسازد تا صورت احتمال بروز تصادم با کف مسیر خود را تغییر دهند . این سیستم یک ابزار ناوبری قوی برای دستیابی به اطلاعات لحظه ای در خصوص موقعیت دقیق شناور بوده و با توجه به اینکه بصورت 24 ساعته ، در شب و روز و در کلیه شرائط جوی قابل بهره برداری میباشد به دریانوردان قابلیت اطمینانی خوبی را خصوصاً هنگام دریانوردی در آبهای کم عمق میدهد . بهره گیری از سیستم اخطار ناوبری ENC همراه با ECDIS باعث جلوگیری از برخورد شناورها با کف دریا و یا با یکدیگر گردیده و ایمنی لازم برای
دریانوردان و محیط دریانوردی را فراهم می آورد .
سیستم شناسایسسی اتوماتیک اطلاعات Automatic Information System (AIS)
