دانلود مقاله مدیریت نگه داری

بخشی از مقاله

مدیریت نگه داری

مقدمه
مراكز نگهداري از سرمايه ها و پشتوانه اصلي هر سازمان نظامي به شمار مي آيند كه علاوه بر ارزش اقتصادي، از نظر استراتژيك نظامي هم از اهميت زيادي برخوردار مي باشند. لذا از اين مراكز بايد به خوبي حفاظت گردد تا از هر گونه خطري علي الخصوص خطرات آتش سوزي در امنيت كامل قرار گيرند.
در اين خصوص علاوه بر برنامه هاي پيشگيري و استفاده از وسايل اطفاء حريق قابل حمل، مي توان با بكارگيري سيستم هاي اعلام و اطفاء حريق اتوماتيك هر گونه آتش سوزي را در انبارهاي اين مراكز سريع كشف و با آن مقابله نمود كه در صورت استفاده از تركيب اعلام و اطفاء حريق كوچكترين آتش سوزي در اسرع

وقت كشف و توسط سيستم اطفاء حريق مناسب در همان لحظات اوليه اطفاء و از گسترش آن جلوگيري خواهد شد. لذا در اين مجموعه مطالبي در قالب آيين نامه ارائه شده است كه به كارشناسان مربوطه راهنمايي هاي لازم را جهت انتخاب،‌ نصب، نگهداري و بازرسي ارائه داده است كه اميد است با بكارگيري دستورات اين آيين نامه بتوان به نحو احسن مراكز مربوطه را به اين سيستم ها مجهز نموده و بازرسان با انجام بازرسي هاي منظم از تجهيز صحيح اين سيستم ها، در صورت مشاهده هر گونه نقص و كمبود نسبت به رفع آن گوشزد نمايند.

به اميد روزي كه با بكارگيري سيستم هاي پيشرفته حفاظت و ايمني بصورت اصولي در كلية مراكز، در تأمين ايمني قدم مؤثري برداشته شود.
معاونت نگهداري
مديريت مهندسي
فصل اول:
كليات

1- هدف:
استاندارد كردن انتخاب، مكانيابي، نصب و فاصله گذاري اجزاء سيستم هاي اعلام و اطفاء حريق جهت حفاظت از حريق در مراكز نگهداري لجستيك سپاه مي باشد.
2- منظور:

منظور از تهيه جزوه ارائه روشهاي اصولي جهت رسيدن به هدف مذكور مي باشد كه اين روشها عبارتند از:
الف – ارائه روش صحيح انتخاب سيستم اعلام و اطفاء حريق به منظور انتخاب صحيح سيستم توسط كارشناس.
ب- ارائه روش صحيح نصب و فاصله گذاري كاشفها و نازلها جهت كنترل نصب صحيح توسط كارشناس.
ج- ارائه روش صحيح نگهداري و آزمايش سيستم هاي اعلام و اطفاء حريق توسط كارشناس.
د- ارائه فرمهاي بازرسي از سيستم هاي اعلام و اطفاء حريق جهت بازرسي از سيستم هاي مراكز نگهداري.
3- تعاريف اصطلاحات

الف- سيستم هاي اعلام حريق
1- اعلام حريق
به كليه خبرهايي كه در صورت بروز خطر آتش سوزي به صور مختلف منتشر گردد اعلام حريق گويند.
2- سيستم هاي اعلام حريق اتوماتيك

به مجموعه اي از تجهيزات كه بصورت اتوماتيك هر گونه حريقي را كشف و علائم خطر توليد مي كنند سيستم هاي اعلام حريق اتوماتيك مي گويند.
3- سيستمهاي اعلام حريق از لحاظ نوع علائم هشدار دهنده

علائم هشدار دهنده سيستمهاي اعلام حريق به دو گونه كلي سمعي و بصري تقسيم بندي مي گردند كه عبارتند از:
سمعي: علائمي كه با ايجاد صوتي مانند آژير و زنگ و يا پيام اعلام خطر مي كنند.
بصري: به علائمي كه بصورت تصويري و نوري جهت اعلام خطر به كار مي روند مي گويند.
4- علائم صادره از سيستم هاي اعلام حريق

انواع علائم:
علائمي كه از سيستم هاي اعلام خطر ممكن است صادر شود به 3 نوع كلي تقسيم مي شود كه عبارتند از:
الف- علائم بروز اشكال: كه در صورت بروز اشكال در سيستم بوجود مي آيد.
ب- علائم خطر: كه در صورت بروز حريق بوجود مي آيد.
ج- علائم تخليه: علائم خاص بصورت آلارم و يا پيچ كه در صورت نياز به تخليه افراد ساكن در محل خطر توليد مي گردند.
نوع علائم صادره:
علائم صادره به سه گونه زير دسته بندي مي شوند:
الف- علائم كد بندي نشده: علائمي كه بصورت دائم و يكنواخت سمعي و بصري پخش گردند مانند بصدا درآمدن آژير و زنگ و يا روشن و خاموش شدن چراغ خطر.

ب- علائم كد بندي شده: علائمي بصورت منقطع كه پيامهاي خاص را اعلام مي نمايند.
ج- علائم بصورت پيام: علائمي كه از سيستم هاي صوتي (پچ) بصورت هاي زنده و يا ضبط شده در صورت بروز خطر پخش مي گردند.
5- انواع سيستم هاي اعلام حريق
سيستم هاي اعلام حريق به دو نوع كلي دستي و اتوماتيك تقسيم مي شوند كه عبارتند از:
سيستم هاي اعلام حريق دستي:

سيستم هايي كه جهت اعلام حريق در ساختمانهاي مختلف از آنها استفاده مي شود و داراي انواع بلندگو، آيفون و آژير مي باشند، از مهمترين و پُر استفاده ترين اين سيستم ها سيستم هاي شيشه شكن مي باشد.
سيستمي كه در آن اعلام حريق توسط دست با شكستن شيشه كابين مخصوص اعلام خطر انجام مي شود و بلافاصله بعد از شكستن شيشه آژير خطر به صدا در مي آيد و در برخي موارد بعد از شكستن شيشه دكمه بايد كشيده و يا فشار داده شود، آژير اين سيستم ها تا زماني كه قطع نگردد به ايجاد صدا ادامه خواهد داد.

سيستم هاي اعلام حريق اتوماتيك
به سيستم هايي كه بصورت اتوماتيك آتش را كشف و اعلام مي كنند مي گويند.
از اين سيستم ها در مكانهاي كم رفت و آمد مانند انبارها و يا محوطه هايي كه هنگام شب خالي مي مانند استفاده مي كنند اين سيستم ها مجهز به كاشفهاي حريق مي باشند و اين كاشفها از مهمترين قسمتهاي اين سيستم ها به حساب مي آيند.
6- كاشفهاي سيستم هاي اعلام حريق

كاشف:
وسيله اي است كه به يكي از فرآورده هاي حاصل از حريق (حرارت، دود و شعله و گاز) حساس بوده و بلافاصله بعد از دريافت يكي از آنها علائمي را به سيستم هشدار دهنده ارسال مي نمايند.
انواع كاشفها:
كاشفها با توجه به محصولات حريق (حرارت، دود، شعله و گاز) طراحي مي شوند و بطبع داراي انواع حرارتي، دودي، شعله ياب و گازي مي باشند.
الف- كاشفهاي حرارتي:

اين كاشفها به حرارت حاصل از حريق حساس بوده و در انواع حرارت ثابت، توازن حرارتي، حرارت افزايشي مركب و ترموالكتريك وجود دارند. كه بسته به نوع به مقدار ثابتي حرارت يا مقداري افزايش از پيش تعيين شده حساس مي باشند.
ب- كاشفهاي دودي:
كاشفهايي كه به دود حاصل از آتش حساس مي باشد و در انواع يونيزاسيون و فتوالكتريكي وجود دارند، اين كاشفها در زمان سريعتري آتش را كشف مي كنند و عبارتند از:

كاشفهاي دودي يونيزاسيون:
اين كاشفها داراي مقدار كمي ماده راديو اكتيو هستند كه هواي داخل محفظة بين دو الكترود خود را يونيزه مي نمايند و جريان بسيار محدودي در بين دو الكترود بوجود مي آورند در نتيجه يك حساسيت الكتريكي در اين كاشفها بوجود مي آيد و با وارد شدن دود به داخل محفظه اين جريان كم و يا قطع مي گردد و منجر به آلارم و كشف آتش و اعلام حريق مي شود. اين كاشفها در دو نوع اتاقك مجزا و اتاقك باز (نرمال) وجود دارند.
كاشفهاي دودي فتوالكتريك:‌

اين كاشفها براساس كاهش يا قطع و يا بازتابش نور كار مي كنند و داراي دو نوع مي باشند كه عبارتند از:
نوع 1- كاشهاي دودي نوري:
اين كاشفها كه در آنها از نورهاي مرئي استفاده مي شود تضعيف نور و بازتابش مي باشند كه نوع تضعيف نور به كاهش نور رسيده به گيرندة كاشف حساس مي باشد و نوع بازتابش به نور بازتابش شده در اثر برخورد با ذرات معلق در هوا (دود) حساس مي باشد.
نوع 2- كاشفهاي دودي ليزري:

اين كاشفها شباهت زيادي به كاشفهاي نوري داشته با اين تفاوت كه به جاي دستة نور مرئي از يك پرتو ليزري استفاده مي شود، اين كاشفها علاوه بر كشف دود، به حرارت هاي ناشي از حريق نيز آلارم ايجاد مي نمايند، زيرا اين حرارت موجب حركت هوا شده و باعث شكست پرتو مي گردد.
ج- كاشفهاي شعله اي:
كاشفهاي شعله اي بر مبناي حساسيت نسبت به شعله و تشعشعات قابل روئيت شعله يا غير قابل روئيت توسط چشم انسان كار مي كنند اين كاشفها به پرتوهاي مادون قرمز، ماوراء بنفش حاصل از اشعه حساس بوده و داراي چهار نوع مادون قرمز، ماوراء بنفش، فتوسلي و كوپل نوري مي باشند.

د- كاشفهاي گازي:
در اين كاشفها ماده اي است كه سرعت اكسيداسيون گازهاي حاصله از آتش سوزي را افزايش مي دهند، افزايش درجه حرارت در اثر اكسيداسيون سريع گاز، توأم با افزايش حرارت و تحريك عنصر حساس به حرارت بوده و باعث كشف حريق و ايجاد آلارم مي گردد.
انتخاب كاشفها:
فرآيندي كه بايد در آن كاشف مورد نياز سيستم اعلام حريق با توجه به انواع حريقهاي احتمالي محل، تغييرات شرايط محيط، حجم فضا، شرايط رفت و آمد در آن، سيستم تهوية هوا، وجود جريان هوا در محيط، وجود دودهاي تجهيزات نظير خودروها، آشپزخانه و غيره انتخاب شود.
ب- سيستم هاي اطفاء حريق
1- اطفاء حريق:
به كليه اقداماتي كه جهت كنترل و مبارزه با آتش سوزي انجام مي شود اطفاء حريق گويند.
2- سيستم هاي اطفاء حريق اتوماتيك:

به مجموعه تجهيزاتي كه بطور ثابت در محل جهت كشف، كنترل، اطفاء سريع آتش سوزي و حفاظت از مناطق خطر مورد استفاده قرار مي گيرند سيستم اطفاء حريق اتوماتيك مي گويند.
3- انواع سيستم هاي اطفاء حريق از نظر مواد اطفائي:
سيستم هاي اطفاء حريق از نظر نوع مواد اطفائي در 4 گونه زير وجود دارند كه عبارتند از:
سيستم هاي اطفاء حريق آبي:

سيستم هايي كه در آنها جهت اطفاء حريق از آب استفاده مي شود، اين سيستم ها جهت اطفاء حريق مواد خشك و جامد به كار مي رود.
سيستم هاي اطفاء حريق مواد شيميايي خشك (پودر خشك):

سيستم هايي كه در آنها جهت اطفاء‌ حريق از پودر خشك استفاده مي شود اين سيستم ها جهت اشتعال وسايل الكتريكي و در نوع پودر مخصوص جهت حريق فلزات قابل اشتعال و از پودر چند منظوره جهت اطفاء اكثر حريق ها استفاده مي شود.
سيستم هاي اطفاء حريق مواد شيميايي تر (كف):‌

سيستمي كه در آن جهت اطفاء حريق از كف استفاده مي شود اين سيستم جهت اطفاء حريق نوع دوم يعني آتش سوزي مايعات قابل اشتعال كاربرد دارد.
سيستم هاي اطفاء حريق گازي (دي اكسيد كربن):
سيستمي كه در آن جهت اطفاء حريق از گازهاي خفه كننده مانند (Co2) دي اكسيد كربن استفاده مي شود اين سيستم جهت حفاظت خطر آتش سوزي هاي جامدات قابل اشتعال و مايعات و وسايل الكتريكي كاربرد دارد.
4- انواع سيستم هاي اطفاء حريق از نظر عملكرد:
سيستم هاي اطفاء حريق از لحاظ عملكرد به دو نوع غرق كامل و كاربرد موضعي تقسيم مي شوند كه عبارتند از:
سيستم اطفاء حريق غرق كامل:
سيستمي كه از آن در مكانهاي مسدود و بسته جهت كنترل خطر و حفاظت مكان استفاده مي شود در اين سيستم كل فضاي حفاظتي در صورت بروز خطر انباشته از مواد اطفاء مي گردد.
سيستم اطفاء حريق موضعي:
سيستمي كه از آن در مكانهاي باز جهت كنترل خطر و حفاظت خطر در قسمتي از فضا استفاده مي شود در اين سيستم در صورت بروز خطر مواد اطفائي فضاي اطراف منطقة خطر را پوشش مي دهند.
5- اجزاء سيستم هاي اطفاء حريق
هر سيستم اطفاء حريق داراي يك سري اجزاء مي باشد كه اين اجزاء شامل مخزن مواد اطفائي، لوله كشي و اتصالات، نازلها، وسايل راه اندازي و غيره مي باشند.
مخزن مواد اطفائي:
مخازني كه در آنها مواد اطفاء جهت مواقع مورد نياز ذخيره مي شود، اين مخازن به شكل كروي و استوانه اي ايستاده و يا افقي مي باشند.
لوله كشي و اتصالات:‌
لوله ها وسايلي هستند كه جهت انتقال مواد از مخزن به محل تحت حفاظت به كار مي روند با توجه به نوع مواد اطفائي داراي ويژگيهاي خاصي باشند.
اتصالات شامل وسايلي هستند كه لوله ها را به مخزن و يا به هم متصل مي كنند و يا موجب تقسيم مواد اطفائي در شبكه لوله كشي مي شوند.
نازلها:
وسايلي كه موجب پرتاب و يا پخش مواد اطفاء بر روي حريق و يا لوازم در خطر حريق در محل حفاظت شده مي شوند و در انواع آب پاش، پودر پاش، پخش كننده گاز و كف ساز وجود دارند.
وسايل راه اندازي:
كليه وسايلي كه موجب راه اندازي سيستم به محض كشف وقوع خطر حريق مي شوند و در انواع كاشفهاي حريق اتوماتيك، راه اندازي دستي، راه اندازي ذوبي و محفظه شيشه اي، حرارتي و غيره مي باشند.
6- عوامل دفع مواد در سيستم هاي اطفاء حريق
در سيستم هاي اطفاء حريق عامل پرتاپ مواد شامل پمپ، مخازن مرتفع و گاز دفع كننده مي باشد. از پمپ در سيستم هاي آب و كف و از گاز دفع كننده و سيستم هاي گازي و پودري و از مخازن مرتفع در سيستم هاي آب و كف استفاده مي شود.
7- بازرسي
تعريف بازرسي:
بازرسي عبارت است از نظارت دقيق و مستمر بر اجراي امور و حصول اطمينان از نتايج كار تشكيلات كه داراي دستورالعمل و شرح وظايف مشخص باشد كه از وظايف فرماندهان و مسئولان امر غير قابل تفكيك بوده و يكي از وظايف اصلي آنان را تشكيل مي دهد و بدينوسيله است كه مي توانند به اجراي طرحها و از نيل به اهداف، اطمينان حاصل نمايند، با انجام بازرسي است كه بر اجراي دقيق طرحها نظارت و در صورت لزوم نسبت به تجديد نظر در آنها و تصحيح خطا و اشتباه مجريان اقدام مي گردد بازرسي يك عمل مداوم و مستمر بوده و هر گونه وقفه در آن به هدف و مأموريت سازمان لطمه وارد خواهد ساخت.
منظور از بازرسي:
حصول اطمينان از چگونگي اعمال مديريت و اجراي صحيح وظايف و تشخيص كارايي واحدها در قبال وظايف و مأموريت محوله مي باشد.
مفهوم بازرسي:
كشف و تشخيص محاسن، معايب، انحراف، نحوه اداره امور (انجام وظيفه) از طريق تجزيه و تحليل گزارشات و نتايج بازرسي بوده و نهايتاً پيشنهاد تشويق و تنبيه پرسنل براساس كارهاي انجام شده ذيل:
الف- كوشش براي حداكثر بهره گيري از امكانات موجود.
ب- استعدادجويي و كاوش جهت شناخت توانائيهاي بالقوه و بالفعل افراد.
ج- دادن مسئوليتي برابر شرايط و عوامل و معيارهاي اسلامي به اهل خود.
د- دادن و واگذاري مسئوليت ها برابر توان و استعداد افراد.
هـ- برآورد و تأمين استعدادهاي لازم جهت واگذاري مسئوليتها.
و- تقويت سيستم تشويق و تنبيه و در نتيجه افزايش راندمان كار.
اهداف بازرسي
اهداف بازرسي در لجستيك را مي توان به شرح ذيل بيان كرد:
الف- نظارت بر اجراي مأموريت صحيح.
ب- نظارت بر اجراي صحيح آيين نامه ها، ضوابط، برنامه ها و دستورالعمل هاي مصوب و مورد عمل در سطح لج.
ج- بررسي عيني مقررات، روشها، سيستم ها و شيوه هاي اجرايي و در صورت نياز ارشاد، هدايت و همچنين شناخت تنگناها و نارسائيها و نهايتاً تجديد نظر، تحول و اصلاح.
د- افزايش توان لجستيكي يا افزايش قدرت كارائي سيستم اعلام و اطفاء حريق.
هـ- توجيه رعايت اصول مديريت به منظور حصول اطمينان از حداكثر بهره گيري از نيروي انساني با توجه به تجهيزات و تداركات.
و- ارزيابي و تشخيص ميزان كارائي مسئوولان و پرسنل در جهت انجام وظايف محوله به آنان.
ز- ايجاد تحرك لازم در تشكيلات به منظور احساس مسئوليت بيشتر مسئوولان در انجام امور محوله به آنان.
ح- وادار كردن پرسنل به تفكر بيشتر در جهت افزايش كيفيت و كميت كار از طريق كاربرد علوم و تكنولوژي و هماهنگ كردن سيستم هاي اعلام و اطفاء حريق با پيشرفتهاي روز.
ط- ارزيابي و برآورد كمبودها، موانع و تلاش در جهت رفع آنها.