بخشی از مقاله
مزایا و معایب صوت و صدا در روند جامعه و زندگی انسان
دید کلی
• تصور شما از موج صوتی چیست؟
• چرا وقتی به یک شی ضربه میزنیم صدا تولید میشود؟
• فکر میکنید که صوت میتواند در خلا منتشر شود؟
• پدیدههایی مانند تداخل ، انعکاس و ... در مورد صوت چگونه بررسی میگردند؟
• امواج صوتی جزو کدام گروه از امواج عرضی یا طولی است؟
هوا دارای خاصیت ارتجاعی میباشد هنگامی که یک لایه از مولکولهای
هوا به جلو رانده میشود، این لایه به نوبه خود لایه دیگری را به جلو میراند و خود به حال اول بر میگردد. لایه جدیدی نیز لایه دیگری را به جلو میراند و به همین ترتیب این عمل بارها و بارها تکرار میگردد تا انرژی به پایان برسد. این جابجایی مولکولها اگر بیش از 16 مرتبه در ثانیه تکرار میگردد صدا بوجود میآید. هر رفت و برگشت لایه هوا یک سیکل نام دارد و تعداد سیکل در ثانیه تواتر یا بسامد یا فرکانس نامیده میشود.
تولید صوت
هر گاه به جسمی ضربه میزنیم لایههای هوا بین دست ما در جسم جابجا میشوند و اگر این جابجاییها بیش از 16 بار در ثانیه باشند، صدا ایجاد میشود. برای اینکه بهتر بتوانیم نقش اندامهای گفتار را در تولید آواهای زبان فارسی مورد مطالعه قرار دهیم، ابتدا به نظر میرسد لازم است مطالب مختصری درباره چگونگی تولید آوا یا صوت ارائه کنیم.
آوا یا صوت از ارتعاش مولکولهای هوا حاصل میشود. ارتعاش یعنی حرکت مولکولهای
هوا از جای خود در مسیر معین و بازگشت آنها به جای اولیه. این پدیده فیزیکی را اصطلاحا موج مینامیم. برای آنکه بتوانیم یک تصویر تقریبی از طرز بوجود آمدن موج صوتی را مجسم کنیم پاندولی را در نظر میگیریم. اگر وزنه پاندول را به یک طرف کشیده آن را رها سازیم، پاندول با سرعت ، به منتهی الیه طرف دیگر رفته دوباره در همان مسیر بجای اول میگردد. این حرکت به دفعات زیاد صورت میگیرد، ولی در هر دفعه خط سیر آن اندکی کوتاهتر میشود تا اینکه وز
نه پاندول دوباره به حالت اولیه یعنی سکون در آید.
وزنه پاندول در این حرکت ، لایهای از مولکولهای هوا را با خود به جلو میراند و این عمل موجب میشود که در یک سوی وزنه ، رقت مولکولی در سوی دیگر تراکم مولکولی ایجاد شود. رقت یعنی زیاد شدن فاصله بین مولکولها و تراکم یعنی کم شدن فاصله آنها. اگر با دو دست یک لاستیک را بکشیم طول لاستیک زیاد میشود یا به سخن دیگر ، لاستیک کش می آید.
علت این موضوع آن است که فاصله بین مولکولها در قسمتهای میانی لاستیک زیاد شده و مولکولها بین دو سر لاستیک زیاد شده و مولکولها به طرف دو سر لاستیک کشانده میشوند و در نتیجه فاصله میان مولکولها در دو سر لاستیک کم میشود. بدین ترتیب در قسمت میانی لاستیک رقت مولکولی و در دو سر آن تراکم مولکولی ایجاد میشود. اکنون اگر دو سر لاستیک را رها کنیم مولکولها دوباره به جای اولیه خود بر میگردند.
خاصیت ارتجاعی هوا
هوا نیز دارای همین خاصیت ارتجاعی است، منتهی به مراتب بیشتر از لاستیک. هر رقت و تراکم مولکولی در هوا موجب رقت و تراکمهای دیگر میگردد. بدین معنی که ، هنگامی که یک لایه از مولکولهای هوا به جلو رانده میشود این لایه به نوبه خود لایه دیگری را به جلو میراند و خود به حال اول بر میگردد. لایه جدیدی نیز لایه دیگری را ، و به همین ترتیب این عمل بارها و بارها تکرار میگردد تا انرژی به پایان برسد. این جابجایی مولکولها اگر بیش از 16مرتبه در ثانیه تکرار گردد صدا بوجود میآید.
اگر کتابی را از ارتفاع معینی به طرف زمین رها کنیم بر اثر سقوط کتاب ، فشار ه
وای بین کتاب و زمین زیاد میشود و این فشار ، مولکولهای هوا را به اطراف میراند. مولکولهای رانده شده به نوبت مولکولهای مجاور خود را به جلو رانده و خود به حالت اول بر
میگردند. این عمل آنقدر تکرار میشود تا انرژی حاصل از سقوط کتاب به پایان برسد. هنگام تماس کتاب با زمین صدایی به گوش میرسد، در صورتی که در اثنای سقوط آن صدایی شنیده نمیشود.
علت این است که هنگام تماس کتاب با زمین ، بر اثر زیاد بودن مقدار انرژی جابجا شدن مولکولها یا همان رقت و تراکم هوا خیلی بیشتر از 16 مرتبه در ثاینه است و به این علت صدای حاصله قابل شنیدن میباشد. هر رقت و تراکم یک سیکل نام دارد و تعداد سیکل در ثانیه تواتر یا بسامد نامیده میشود. بنابراین ، وقتی میگوییم فرکانس (تواتر) موج مثلا 500 سیکل است، یعنی 500 مرتبه رقت و تراکم در مولکولهای هوا ایجاد شده است. هر قدر بسامد بیشتر باشد صدا به اصطلاح زیرتر است و نیز قدر بسامد کمتر باشد صدا اصطلاحا بمتر است. چشمه فیزیک امواج فروصوتی و فراصوتی
فیزیک امواج فروصوتی که با آنها سروکار داریم معمولا توسط چشمههای بزرگ تولید میشوند. امواج زمین لرزهای از آن جملهاند. بسامدهای بالای مربوط به فیزیک امواج فراصوتی را میتوان به وسیله ارتعاشات کشسان یک بلور کوارتز که بر اثر تشدید با یک میدان الکتریکی متناوب در بلور القا شده است ، ایجاد کرد. به این طریق میتوان بسامدهای فراصوتی به بزرگی 6x108 هرتز تولید کرد. طول موج متناظر با این بسامد در هوا در حدود 5x10-5 سانتیمتر است که همان حدود طول موج نور مرئی است.
مشخصات فیزیکی
جابجایی یا ارتعاش مولکولهای هوا در تمام جهات صورت میگیرد و بسته به مقدار انرژی موجود ، هر لایه از مولکولها مسافتی را طی میکنند. به سخن دیگر هر چه انری بیش
تر باشد مسافتی را که موج میپیماید بیشتر است. طول مسافتی را که هر طبقه از مولکولهای هوا طی نموده و دوباره به جای اولیه خود بر میگردد دامنه نوسان نامند. هر چه آن مسافت زیادتر باشد صدا بلندتر است. بلندی صدا را با زیر و بمی آن نباید اشتباه کرد، زیر
بنابراین صدای ممکن است بم ولی بلند باشد. بالعکس صدای دیگری ممکن است زیر ولی کوتاه باشد. اگر امواج صوتی در مسیر حرکت خود به جسمی از قبیل پرده گوش برخورد کنند و آن را به همان اندازه مرتعش سازند، ارتعاش پرده گوش بوسیله اندامهای گوش داخلی به مراکز اعصاب شنوایی منتقل گشته و در نتیجه صدا شنیده میشود و عکس العمل لازم صادر میشود.
امواج صوتی در جامدات و مایعات
همانطور که درون هوا ارتعاشات طولی توام با تراکم و انبساط منتشر میشود، به همان طریق نیز ارتعاشات طولی توأم با تراکم و انبساط در داخل مایعات و جامدات انتشار پیدا میکنند. اگر میله فلزی را برای لحظه کوتاهی در امتداد خودش کشیده و رها کنیم ، تراکم و انبساط در طول میله انتشار پیدا خواهد کرد و همین طور اگر نقطهای از جسم جامد را مرتعش سازیم (به عنوان مثال با چکش به گوشه یک قطعه سنگ یا فلز بزنیم) تراکم و انبساط به شکل سطوح کروی در تمام جسم مرتعش منتشر میشوند.
مخصوصا نباید چنان کرد که انتشار تراکم و انبساط درون اجسام مختص به ارتعاشات شنیدنی است، بلکه هر نوع ارتعاش با هر فرکانس ممکن است در آنها انتشار یابد. تنها فرقی که جامدات و مایعات در انتقال صوت با هوا و گاز دارند در زیاد بودن سرعت انتشار صوت در آنهاست.
تاثیر صوت و صدا در درمان
از دیر باز موسیقی در مناسک مذهبی، نیایش ها، آیین های درمانی، جشن ها و مراسم اجتماعی بکار می رفته، ولی در چند دهۀ اخیر، موسیقی به صورت یک فعالیت علمی مستقل درآمده است. در دورانی که انسان نسبت به گذشته نیاز به تامین نیروی حیاتی بیشتری برای مقابله با استرس های فزاینده محیط پیرامون خود دارد، از صوت و موسیقی می توان در جهت تامین سلامت و ارتقاء سطح کیفیت روحی – روانی زندگی بهره جست. موسیقی درمانی کاربرد ص
دا، سازهای موسیقی، آهنگها، قطعات موسیقی و هر چیز موسیقیایی است که در تمام زمینه های زندگی به بهتر زیستن افراد کمک می کند. در تحقیقات اخیر کاربرد صوت و موسیقی درمانی در توانبخشی جسمی، ایمنی شناسی، روان رنجوری و موارد دیگر تایید
شده است. موسیقی درمانی می تواند برای هر کسی، صرفنظر از استعداد او در موسیقی مفید باشد. سطح دانش موسیقی فرد بیمار تاثیر چندانی در درمان او ندارد. از دهۀ 1950 چندین موسسه به گرداوری، سازماندهی، و معرفی انبوه پژوهش های مربوط به موسیقی درمانی اقدام کرده اند.که معروفترین آنها، انجمن ملی موسیقی درمانی(NAMT) و انجمن آمریکایی موسیقی درمانی (AAMT) می باشند. انواع موسیقی، ریتمها و سازها تاثیر خاص خود را دارند. این وظیفۀ موسیقی درمانگر است که صوت یا موسیقی مناسب وضعیت فرد
متقاضی را تشخیص دهد، تا به کمک آن درجهت حفظ سلامتی یا درمان بیماری او عمل نماید. در روش سنتی تعیین گام موسیقی فردی، از نشان ماه تولد و نام شخص استفاده میکنند، زیرا این دو عامل را از عوامل پر قدرت ارتعاش انرژی در انسان میدانند . اشخاصی مثل فیثاغورث، بطلمیوس، یوهان کپلر و ... از طریق رتبه بندی سیارات و ریاضیات این کار را انجام می دادند .در روشهای مدرن تر، از برد صدا وشیوه تکلم فرد استفاده می شود. امروزه انواع روشهای موسیقی درمانی مثل گوش دادن به موسیقی، نواختن یک ساز شخصی، آواز خواندن، تالیف وساخت موسیقی، ذکر و مانترا و ... وجود دارد. وقتی شیوه صوتی دلخواه خود را انتخاب کرد
ید، حداقل ده دقیقه در روز به هنگام طلوع یا غروب خورشید یا هر زمانی که احساس نیاز میکنید آنرا اجرا کنید. همچنان که ما به یک رژیم غذایی مناسب و میزان ورزش روزانه کافی وتنفس هوای سالم نیاز مندیم، استفاده مرتب از موسیقی های شفابخش میتواند به حفظ تندرستی ما کمک کند. درک موسیقی توسط چه عضوی در بدن ما انجام میشود؟ واس وسیلۀ ارتباط آدمی با عالم خارج است. واکنش ما در برابر صوت فقط از طریق گوشهایمان نیست. تمام اندامها و اعضای بدن ما از جمله (مو و پوست و کل سیستم انرژی انسان) هاله – آورا (Aura ) در برابر امواج صوتی محیط واکنش نشان می دهد. یک آزمایش ساده این موضوع را ثابت میکند. در حالیکه با هر وسیلۀ ممکن مانع شنیدن خود میشوید، در مجاورت صدای طبل های بزرگ قرار بگیرید. گویی بدنهایتان با دیواری از ارتعاش برخورد میکند. دنده ها و جناغ سینه با ضربه های طبل ارتعاش پیدا می کند. گاهی با درک ارتعاش، مو بر بدنمان راست میشود. ما حتی قبل از تولد در صوت غوطه ور بوده ایم . جنینی که در رحم مادر قرار دارد در اثر ضربان آهنگین قلب مادر و صدای ملایم دستگاه گوارش و سایر فرایندهای جسمانی او آرامش می یابد. مادران در هنگام بغل کردن نوزادان خود، می بایست اورا در نیمۀ چب بدن خود قرار دهند تا با شنیدن صدای قلب مادر آرام بگیرد. لالایی خواندن مادر می تواند ضربان نامنظم قلب نوزاد را آرام و منظم کند. پیام عصبی از گیرنده های حسی، مانند چشم، گوش، پوست و ... به مرکز عصبی یعنی کورتکس مغز منتقل میشود و فرایند ادراک حسی شکل می گیرد. اصواتی که به مغزما می رسد ، حواس و عواطف را تحریک می کند و با ایجاد انرژی موجب انگیزه و فعالیت می شوند. بطور کلی موسیقی از طریق تحریک تخیل، تداعی و تهیج عواطف در روحیۀ شنونده اثر می گذارد. مرکز دریافت موسیقی در مغز انسان درست همان نقطه ای است که وظیفۀ یادگیری، کنترل و ابراز احساسات را بر عهده دارد. دانشمن
دان دانشگاه دورتموند در نیوهمپشایر میگویند: علت تکرار شدن ناخود اگاه برخی قطعات موسیقی در ذهن انسان، به ناحیه ای در قشر جلویی مغز بازمی گردد. این قسمت از مغز مسئولیت پردازش صداهای اولیه و ساده، استدلال و یاداوری خاطرات را بر عهده دارد. شیوه های مختلف استفاده از اصوات و موسیقی در درمان چیست ؟ 1- ذکر درمانی یا مانترا که
خود به چند روش انجام می شود .از قبیل ،تکرارو کشیدن حروف صدا دار مثل ( ای ی ی ی ..، آ ااا...،اوووو ...) یا تکرار حرف صدادار باحروف بی صدا و بی معنی مثل ( اوووم ، آوووم ، هاااام ، سوووو ... ) و یا تکرارکلمات و جملات معنا دارو نیروزا مثل: ذکرنام
های خداوند در ادیان مختلف ، وخواندن دعاهایی که در مذاهب
مختلف اثر شفا ودرمان دارد. ویا ذکر (هو ) در سنت دراویش شرقی که با حرکت بدن نیز همراه است . 2- شنیدن موسیقی ملایم (در خواب یا در بیداری) 3- اجرای موسیقی و نواختن ساز 4- تالیف ترانه و موسیقی 5- اجرا یا شنیدن موسیقی همراه با حرکا
ت بدنی 6- استفاده ا ز امواج فرا صوت در دستگاه های مدرن تشخیص بیماری مثل ( سونوگرافی – اولتراسوند) شکل تغییر یافته دستگاه (سونار) است که در جنگ جهانی اول برای رد یابی زیر دریاییهای آلمانی توسط کشور انگلستان بکار گرفته می شد. امروزه در صنعت نیز برای آشکار سازی شکافها در فلزات و سایر مواد نیز بکار میرود. 7- دندانپزشکان تنها با استفاده از دستگاه ایجاد کننده امواج صوتی، دندانها را جرمگیری می کنند. 8- سایمتیک درمانی تاثیر انواع موجها وارتعاشات صوتی را بر ماده نشان میدهد این اصطلاح حدود سیصد سال قبل توسط (ارنست چالدنی) وضع شد. ودر ادامه کار او دکتر (هانس جنی) توانست اثرنتهای موسیقی را که از بلندگو پخش می شد و بر روی شن اشکالی را ایجاد میکرد به صورتی قابل رویت بر پرده منعکس کند. این روش حدود سی سال قبل توسط یک دکتر انگلیسی بنام (پیتر گای منرز ) گسترش یافت. او وسیله ای اختراع کرد که بسامدهایی را که از بافت های مختلف بدن ساطع میشد محاسبه کرد و برای درمان، دستگاه وی موسیقی مناسب با بسامد اندام آسیب دیده تولیدو پخش می کند. تاریخچه موسیقی درمانی - افلاطون، فیلسوف یونانی معتقد بود که صوت به شکل موسیقی یا زمینه آهنگ میتواند تاثیری شفابخش داشته باشد . نخستین بار او در کتاب ( جمهور ) به طبقه بندی تم ها پرداخت. وی مقام ( میکسولیدین ) را حزین، مقام (دورین
و فریژین ) را محرک و مقام ( لیدین) را نشاط آور توصیف کرد. - در یونان باستان نوازندگان میتوانستند از طریق نت واحد یا آهنگ صدای شخص، از او شناخت ب
دست آورند و شفاگران با آهنگ درونی بیمار هماهنگ شده و با نواختن یک نت بر چنگ یا بربط ، بیمار را شفا می دادند. - ارسطو معتقد بود که نوای فلوت احساسات را برمی انگیزد و فشارهای عصبی سرکوب شده را رها می کند. - مصریان باستان صوت را به شکل ماده می شناختند. - فیثاغورث، ثابت کرده است که ارتباطی قوی میان حواس و موسیقی وجود دارد. و اگر اصوات به شیوه ای مناسب بکار گرفته شود، کمکی بزرگ به سلامتی خواهد بود. او آهنگهایی می نواخت که با ارتعاشات مثبت آن، احساسات منفی، بخصوص اندوه، غضب، رقّت ، غرور و عصبانیت را از بین می برد. او قوانین هماهنگ بین صوت و ماده را کشف کرد و آنرا در جدولی به نام ( لامبدوما ماتریکس ) منظم کرد. - فارابی دانشمند ایرانی درنیمۀ دوم قرن سوم هجری قمری در رسالۀ (مقالة فی معانی العقل) به بحث در باره تاثیر درمانی موسیقی بر روح پرداخته است . اطلاعات وی درریاضیات خوب، در طب متوسط و در موسیقی بسیار خوب بوده است. - در ژاپن نوع به خصوصی طبل می زنند تا جریان انرژی ( کی ) را در سر تاسر بدن تحریک و متعادل کند. - بومیان استرالیا از نواختن وسیله ای به نام ( دای جریدو ) به همراه قصه گویی استفاده می کردند. وقتی کسی بیمار می شد میگفتند که اشکالی در آواز او پدید آمده وبومیان با این وسیله اشکال او را برطرف می کردند. - طب ( آیورودیک) که سابقۀ چند هزار ساله در هند دارد، اصوات بدوی را بکار می گیرد که بر ذهن ، جسم و روح تاثیری عمیق دارد. در دل خواندن کلمات (مانترا) تنفس را آرام می کند. تحقیقات نشان میدهد که چنین اصواتی قدرت جلوگیری از رشد سلولهی سرطانی را داراست. - در افسانه های چینی از نوعی ( ندا سنگ ) یاد شده است. این سن
گ از جنس یشم بوده و به هنگام برخورد دو قطعه از آنها، آوایی خوش شبیه به آهنگ موسیقی به گوش می رسید. چینی ها این طنین را صدای آسمانی و ندای بزرگ طبیعت می نامیدند و برای درمان بیماری و حفظ تعادل از آن استفاده می کردند. - در قبایل بومی افریقا، سرخ پوستان امریکا، انسانهای بدوی استرالیا، شمن های سیبری، بومیان اندونزی وا انجام می گرفته است. وضعیت موسيقی درمانی از قرن بیستم به بعد در انگلستان، موسيقی درمانی از سال 1982 از سوی سازمان بهداشت و درمان ملی انگلستان به عنوان تخصصی وابسته به رشته پزشكی تعيين شد و درسال 1999 به عنوان حرفه ای تثبيت شده در انگلستان به رسميت شناخته شد. موسيقي درمانی در بيش از50 كشور ديگر به عنوان يك حرفه و تخصص برشد، تكامل و گسترش موسيقی درمانی و در خدمت كانون جهانی سلامت روان بنيان نهاده شده است. تاكنون نام بيش از 200 موسيقی درمانگر حرفه ای به ثبت رسيده است. بسياری از آنها درخدمت خدمات درمانی دولتی، آموزش و پرورش و خدمات اجتماعي مشغول به كار هستند و بقيه نيز به طور مستقل كار مي كنند. حضور مراكز موسيقی درمانی در كانون پرورشی كودكان، مرا
كز تحصيلات متوسطه و آموزش عالي كاملا جا افتاده است. انجمن موسيقي درمانگر های حرفه ای ( (APMT) از جمله ديگر سازمان های مفيدی است كه ارتباط بيمار را با يك موسيقی درمانگر كه در منطقه جغرافيايي او زندگی می كند بر قرار می كند تا بيمار از توجه و مراقبت موسيقی درمانگر برخوردار شود. در امریکا، تکنیک موسیقی درمانی به صورت رسمی در قرن بیستم، از زمان جنگ جهانی اول برای درمان مصدومین بکار گرفته شد . و بتدریج تکامل یافت . درسال 1944 اولین برنامۀ آموزش موسیقی درمانی در جهان در دانشگاه ایالت
میشیگان ودر ایالت کانزاس اجرا شد. در سال 1950 ،انج
من ملی موسیقی درمانی (NAMT) تاسیس شد. در سال 1971، انجمن آمریکایی موسیقی درمانی (AAMT) تاسیس شد. امروزه چند مرکز مهم دیگر از جمله مرکز موسیقی درمانی در سازمان خیریه ( نوردورف – رابینز) وجود دارند که در سطوح
بین المللی فعالیت می کنند. در هند، موسیقی هندی که به رگاس (Ragas ) مشهور است، تاثیری عمیق بر روح، روان، ذهن و جسم دارد . هندیها معتقدن
د تعدادی از رکاها از قدرت شفابخشی معنوی برخوردارند. در استرالیا، در سال 1949 توسط سازمان صلیب سرخ این کشور کنسرتی با هدف شفا ترتیب داده شد. و در همان سال انجمن موسیقی درمانی استرالیا ( AMTA) تاسیس شد. در افریقا، در تانزانیا، موسیقی های کوبه ای (ضربه های طبل ) که در مراسم مخصص در جشنها ، عزادا
ریها و در درمانگری استفاده می شود، سابقه ای دیرینه دارد. در هنگ کنگ، اولین سمینار موسیقی درمانی در سال 2003 برگزار شد. در ایران، از سال 1377 گروهي متشكل از اساتيد و دانشجويان گروه پژوهشي موسيقي درماني تحت نظارت مركز پژوهشهاي علمي دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي تهران فعاليتهاي نظام مندي را در اين زمينه آغاز نمودند كه ماحصل آن، برگزاري اولين و دومين سمينار موسيقي درماني در سطح ملي و تشكيل جلسات كنفرانس هفتگي، بانك اطلاعاتي، دوره هاي آموزش نظري و عملي (Work shop ) و انجام تحقيقات باليني بوده است. در جريان برگزاري دومين سمينار سراسري موسيقي درماني در خرداد ماه سال 1379، قطعنامه اي قرائت شد كه در آن، لزوم تشكيل انجمني رسمي كه ماهيت حقوقي داشته باشد، اعلام گرديد. اين ماده از قطعنامه بر اساس برنامه اي از پيش تعيين شده و بنا به درخواستهاي متعدد از جانب مراكز دانشگاهي و دانشجويان گروههاي مختلف، و احساس نياز اعضاي گروه شكل گرفت و پيگيري آن پس از يك سال با برقراري جلسات متعدد مقدم
اتي منجر به ثبت انجمن حاضر گرديد . انجمن موسیقی درمانی، ه بنياد اين درمان بر مبنای آگاهی از اين نكته است كه، همۀ افراد در نهاد خود نسبت به موسيقی عكس العمل نشان مي دهند و اين فطرت علی رغم نقص فيزيكي، ادراكی و احساسی، در درون افراد باقی می ماند. موسيقی درمانگر با اشاره به ريتمی كه نبض انسان مي زند ، ملودی كلام و نيز نوبت گيری در هنگام صحبت كردن و نيز تعامل صوتي بين مادر و جنين ، آواهای موسيقايي را ک
ه بنياد شخصيت انسان می داند، می یابد. روبارتز در سال 1998
در صفحه 176 كتاب خود " موسيقی درمانی برای كودكان... " اين پديده را به عنوان میراثی موسیقایی و اركسترراسیونی شرح می دهد كه خود تنظیم و خود سازمان یافته است. از آنجائيكه موسيقی با وجود ما دارای آميختگی زيادی است، هنگام تلاش برای آزاد سازی محدوديتها ، مقاومتها و تدافعات موسيقايی اشخاص، بايد به ساختن اجزايی از موسيقی پرداخت كه متناسب با ساختار و توانايی جوهر موسيقايی فرد باشد. همزمان بايد تلاش كرد كه از جنبه های ديگر ادراكی، فيزيكی، احساسی و عصبی فرد برای درمان كمك گرفت. طول مدت درمان معمولا با پيشرفت در برآوردن نيازهاي ويژه و شرايط محيطي بيمار تطابق دارد. موسيقي درمانگر از سازهاي پركاشن يا سازهاي مدور [مثل انواع طبل ها، دايره ها، و ... ] و يا از صداي خودش استفاده مي كند، تا پاسخي خلاقانه به اصوات توليد شده توسط بيمارش بدهد و بيمار را براي خلق كردن زبان موسيقي خودش، تشويق كند. سازها بر اساس اينكه كدام يك براي بيمار ترس آور نخواهند بود، انتخاب مي شوند. آوازهاي ساده ، قطعات يا سبك هاي موسيقي مي توانند به عنوان عنصري درمانگر در جلسات درماني استفاده شوند اما اين ها مي بايست با انعطاف در هر لحظه و با توجه به اينكه كدام يك از آنها با حالات و نيازهاي باليني و تكاملي بيمار تطابق دارد، انتخاب گردد. در حقيقت موسيقي به عنوان يك درمان نيازي به درگير شدن با روش هاي سنتي يا حتي استفاده از كلمات ندارد. موسيقي درمانگر مي تواند به گريه ها ، جيغ ها و حركات بدن بيمار پاسخ دهد. چرا كه تمام اين ها داراي ريتم و نوسان هستند و مستعد سازماندهي در روابط و مناسبات موسيقايي می باشند. ارکان موسیقی چیست؟ درموسیقی سه رکن و
جود دارد: 1- ریتم که ضرباهنگ و نظم است. 2 – ملودی که خود آهنگ ومحتوای آنست . 3 - تم که تاثیر احساسی و شناختی خاص از موسیقی است . تم ها ب
ه چند گروه تقسیم میشوند، تم های آرامساز (از بین برنده استرس) - تم های خلسه ساز – تم های خلق ساز ( غم ، سرخوشی) – تم های جسمانی ساز ( دینامیک وعمل در سطح بدن)و تم های نیرو ساز ( با حرکات ورزشی یا رزمی ) مناسب است. موسيقي درماني متفاوت از تدريس موسيقي اين مطلب حائز اهميت است كه تاكيد كنيم روي تفاوت بين موسيقي درماني و تدريس موسيقي. در مضمون و مفاد درماني، نواختن يك ساز به بيمار آموزش داده نمي شود و ماداميكه او امكان اكتساب مهارتهاي موسيقايي در جلسات درماني را پيدا كند، يادگيري موسيقي يك اثر ثانويه درمان مي باشد و نبايد آن را هدف اصلي قلمداد كرد. روش هاي مختلفي براي استفاده از موسيقي درماني وجود دارند ولي اكثرا" براساس بداهه نوازي مي باشند. امواج مغزی انسان - در انسان نیز گوش دادن به آهنگی یا به یک صوت با بسامد معین ، ممکن است میزان ارتعاش امواج مغزی را تندتر یا کندتر کند. با استفاده از دستگاه الکترو انسفالو گرام، امواج مغزی انسان در 4 گروه طبقه بندی شده است: 1- امواج بتا، که بالاترین بسامد است افکار فعال را ترسیم میکند . (14 تا 21 ) دور در ثانیه 2- امواج آلفا، کندتر از بتا است (14 – 7)که با قرار گرفتن درحالت مراقبه و تن آرامی( Relaxation ) ایجاد میشود. 3- امواج تتا، (7 – 4 )مربوط به روش
ن بینی خلق است و ممکن است وقتی درخواب میرویم به سراغمان بیاید. 4- امواج دلتا، (تا 4 ) که کندترین امواج است. اعتقاد بر این است که پر کردن مغز با بسامدهایی از نوع امواج آلفا و تتا ممکن است منجر به روشن بینی خلاق شود. بعضی از بسامدهای بالا همچون مسکن های طبیعی عمل میکنند. بسامد هایی در محدوده 2000 هرتز قادرند در مغز آندروفین
تولیدکنندکه موجب احساس شعف میشود واحساس درد را کاهش میدهد. - بسامد های بالایی که از دلفین ها ساطع می شود، ممکن است تاثیر عمیقی را که تماس با این موجودات بر شفا و آرامش انسان می گذارد، توضیح دهد. مبحث شنا کردن با دلفین ه
ا یا بودن در کنار آنها امروزه از از شاخه های طب مکمل، بنام دلفین درمانی اس . نتایج تاثیرات صوت و موسیقی درمانی: درفاصلۀ زمانی حدود هفت دهه اخیر تعد
اد تحقیقاتی که در رابطه با اثر صوت و موسیقی درمانی بر انواع بیمارهاصورت گرفته بسیار زیاد است ، و با درصدهای بالایی میزان تاثیر گذاری روشهای مختلف صو
ت درمانی و موسیقی درمانی بردرمان یا کاهش علایم ویا کاهش درد ،در انواع بیماریهای زیر قابل قبول بوده است ، بیماریهایی همچون: تصلب شرایین - پارکینسون - آلزایمر – در کودکان مبتلا به اختلالات سیستم عصبی – اختلال حسی مرتبط با استرس – بارداری وتولد وکاهش خطر سقط جنین – درمان سردرد ومیگرن- درمان بعضی امراض پوستی – اختلالات خواب – مرض قند – سرگیجه – ناتوانی های سیستم مغزی و اعصاب – تقویت ماهیچه ها درفلج ها و اختلالات سیستم های حسی حرکتی – سیستم ایمنی بدن و ترشح هورمونها – جبران کاهش انرژی حیاتی – طب اطفال – تمرکز و حافظه – از بین بردن غدد بد خیم – افزایش شهامت و میل به زندگی – افزایش قدرت خلاقه – تواناییهای حسی معنوی- بهبودعلایم بیماری اسکیزوفرنی مثل انزوای احساسی - در درمان نارسایی های گفتاری و نقص برقراری ارتباط کلامی – در درمان کودکان استثنایی با ایجاد ثبات عاطفی ، کنترل شخصی و انگیزش و..
معایب صوت و صدا در زندگی انسان
از دیر باز موسیقی در مناسک مذهبی، نیایش ها، آیین های درمانی، جشن ها و مراسم اجتماعی بکار می رفته، ولی در چند دهۀ اخیر، موسیقی به صورت یک فعالیت علمی مستقل درآمده است. در دورانی که انسان نسبت به گذشته نیاز به تامین نیروی حیاتی بیشتری برای مقابله با استرس های فزاینده محیط پیرامون خود دارد، از صوت و موسیقی می توان در جهت تامین سلامت و ارتقاء سطح کیفیت روحی – روانی زندگی بهره جست. موسیقی درمانی کاربرد صدا، سازهای موسیقی، آهنگها، قطعات موسیقی و هر چیز موسیقیایی است که در تما
م زمینه های زندگی به بهتر زیستن افراد کمک می کند. در تحقیقات اخیر کاربرد صوت و موسیقی درمانی در توانبخشی جسمی، ایمنی شناسی، روان رنجوری و موارد دیگر تایید شده است. موسیقی درمانی می تواند برای هر کسی، صرفنظر از استعداد او در موسیقی مفید باشد. سطح دانش موسیقی فرد بیمار تاثیر چندانی در درمان او ندارد. از دهۀ 1ی درمانی اقدام کرده اند.که معروفترین آنها، انجمن ملی موسیقی درمانی(NAMT) و انجمن آمریکایی موسیقی درمانی (AAMT) می باشند. انواع موسیقی، ریتمها و سازها تاثیر خاص خود را دارند. این وظیفۀ موسیقی درمانگر است که صوت یا موسیقی مناسب وضعیت فرد متقاضی را
ت
شخیص دهد، تا به کمک آن درجهت حفظ سلامتی یا درمان بیماری او عمل نماید. در روش سنتی تعیین گام موسیقی فردی، از نشان ماه تولد و نام شخص استفاده میکنند، زیرا این دو عامل را از عوامل پر قدرت ارتعاش انرژی در انسان میدانند . اشخاصی مثل فیثاغورث، بطلمیوس، یوهان کپلر و ... از طریق رتبه بندی سیارات و ریاضیات این کار را انجام می دادند .در روشهای مدرن تر، از برد صدا وشیوه تکلم فرد استفاده می شود. امروزه انواع روشهای موسیقی درمانی مثل گوش دادن به موسیقی، نواختن یک ساز شخصی، آواز خواندن، تالیف وساخت موسیقی، ذکر و مانترا و ... وجود دارد. وقتی شیوه صوتی دلخواه خود را انتخاب کردید، حداقل ده دقیقه در روز به هنگام طلوع یا غروب خورشید یا هر زمانی که احساس نیاز میکنید آنرا اجرا کنید. همچ
نان که ما به یک رژیم غذایی مناسب و میزان ورزش روزانه کافی وتنفس هوای سالم نیاز مندیم، استفاده مرتب از موسیقی های شفابخش میتواند به حفظ تندرستی ما کمک کند. درک موسیقی توسط چه عضوی در بدن ما انجام میشود؟ حواس وسیلۀ ارتباط آدمی ب
ا عالم خارج است. واکنش ما در برابر صوت فقط از طریق گوشهایمان نیست. تمام اندامها و اعضای بدن ما از جمله (مو و پوست و کل سیستم انرژی انسان) هاله – آورا (
Aura ) در برابر امواج صوتی محیط واکنش نشان می دهد. یک آزمایش ساده این موضوع را ثابت میکند. در حالیکه با هر وسیلۀ ممکن مانع شنیدن خود میشوید، در مجاورت صدای طبل های بزرگ قرار بگیرید. گویی بدنهایتان با دیواری از ارتعاش برخورد میکند. دنده ها
و جناغ سینه با ضربه های طبل ارتعاش پیدا می کند. گاهی با درک ار
تعاش، مو بر بدنمان راست میشود. ما حتی قبل از تولد در صوت غوطه ور بوده ایم . جنینی که در رحم مادر قرار دارد در اثر ضربان آهنگین قلب مادر و صدای ملایم دستگاه گوارش و سایر فرایندهای جسمانی او آرامش می یابد. مادران در هنگام بغل کردن نوزادان خود، می بایست اورا در نیمۀ چب بدن خود قرار دهند تا با شنیدن صدای قلب مادر آرام بگیرد. لالایی خواندن مادر می تواند ضربان نامنظم قلب نوزاد را آرام و منظم کند. پیام عصبی از گیرنده های حسی، مانند چشم، گوش، پوست و ... به مرکز عصبی یعنی کورتکس مغز منتقل میشود و فرایند ادراک حسی شکل می گیرد. اصواتی که به مغزما می رسد ، حواس و عواطف را تحریک می کند و با ایجاد انرژی موجب انگیزه و فعالیت می شوند. بطور کلی موسیقی از طریق تحریک تخیل، تداعی و تهیج عواطف در روحیۀ شنونده اثر می گذارد. مرکز دریافت موسیقی در مغز انسان درست همان نقطه ای است که وظیفۀ یادگیری، کنترل و ابراز احساسات را بر عهده دارد. دانشمندان
دانشگاه دورتموند در نیوهمپشایر میگویند: علت تکرار شدن ناخود اگاه برخی قطعات موسیقی در ذهن انسان، به ناحیه ای در قشر جلویی مغز بازمی گردد. این
قسمت از مغز مسئولیت پردازش صداهای اولیه و ساده، استدلال و یاداوری خاطرات را بر عهده دارد. شیوه های مختلف استفاده از اصوات و موسیقی در درمان چیست ؟ 1- ذکر درمانی یا مانترا که خود به چند روش انجام می شود .از قبیل ،تکرارو کشیدن حروف صدا دار مثل ( ای ی ی ی ..، آ ااا...،اوووو ...) یا تکرار حرف صدادار باحروف بی صدا و بی معنیمهای خداوند در ادیان مختلف ، وخواندن دعاهایی که در مذاهب مختلف اثر شفا ودرمان دارد. ویا ذکر (هو ) در سنت دراویش شرقی که با حرکت بدن نیز همراه است . 2- شنیدن موسیقی
ملایم (در خواب یا در بیداری) 3- اجرای موسیقی و نواختن ساز 4- تالیف ترانه و موسیقی 5- اجرا یا شنیدن موسیقی همراه با حرکات بدنی 6- استفاده ا ز امواج
فرا صوت در دستگاه های مدرن تشخیص بیماری مثل ( سونوگ
رافی – اولتراسوند) شکل تغییر یافته دستگاه (سونار) است که در جنگ جهانی اول برای رد یابی زیر دریاییهای آلمانی توسط کشور انگلستان بکار گرفته می شد. امروزه در صنعت نیز برای آشکار سازی شکافها در فلزات و سایر مواد نیز بکار میرود. 7- دندانپزشکان تنها با استفاده از دستگاه ایجاد کننده امواج صوتی، دندانها را جرمگیری می کنند. 8- سایمتیک درمانی تاثیر انواع موجها وارتعاشات صوتی را بر ماده نشان میدهد این اصطلاح حدود سیصد سال قبل توسط (ارنست چالدنی) وضع شد. ودر ادامه کار او دکتر (هانس جنی) توانست اثرنتهای موسیقی را که از بلندگو پخش می شد و بر روی شن اشکالی را ایجاد میکرد به صورتی قابل رویت بر پرده منعکس کند. این روش حدود سی سال قبل توسط یک دکتر انگلیسی بنام (پیتر گای منرز ) گسترش یافت. او وسیله ای اختراع کرد که بسامدهایی را که از بافت های مختلف بدن ساطع میشد محاسبه کرد و برای درمان، دستگاه وی موسیقی مناسب با بسامد اندام آسیب دی
ده تولیدو پخش می کند. تاریخچه موسیقی درمانی - افلاطون، فیلسوف یونانی معتقد بود که صوت به شکل موسیقی یا زمینه آهنگ میتواند تاثیری شفابخش داشته باشد . نخستین بار او در کتاب ( جمهور ) به طبقه بندی تم ها پرداخت. وی مقام ( میکسولیدین ) ران نوازندگان میتوانستند از طریق نت واحد یا آهنگ صدای شخص، از او شناخت بدست آورند و شفاگران با آهنگ درونی بیمار هماهنگ شده و با نواختن یک نت بر چنگ یا بربط ، بیمار را شفا می دادند. - ارسطو معتقد بود که نوای فلوت احساسات را برمی انگیزد و فشارهای عصبی سرکوب شده را رها می کند. - مصریان باستان صوت را به شکل ماده می شناختند. - فیثاغورث، ثابت کرد
ه است که ارتباطی قوی میان حواس و موسیقی وجود دارد. و اگر
اصوات به شیوه ای مناسب بکار گرفته شود، کمکی بزرگ به سلامتی خواهد بود. او آهنگهایی می نواخت که با ارتعاشات مثبت آن، احساسات منفی، بخصوص اندوه، غضب، رقّت ، غرور و عصبانیت را از بین می برد. او قوانین هماهنگ بین صوت و ماده را کشف کرد و آنرا در جدولی به نام ( لامبدوما ماتریکس ) منظم کرد. - فارابی دانشمند ایرانی درنیمۀ دوم قرن سوم هجری قمری در رسالۀ (مقالة فی معانی العقل) به بحث در باره تاثیر درمانی موسیقی بر روح پرداخته است . اطلاعات وی درریاضیات خوب، در طب متوسط و در موسیقی بسیار خوب بوده است. - در ژاپن نوع به خصوصی طبل می زنند تا جریان انرژی ( کی ) را در سر تاسر بدن تحریک و
متعادل کند. - بومیان استرالیا از نواختن وسیله ای به نام ( دای جریدو ) به همراه قصه گویی استفاده می کردند. وقتی کسی بیمار می شد میگفتند که اشکالی در آواز او پدید آمده وبومیان با این وسیله اشکال او را برطرف می کردند. - طب ( آیورودیک) که سابقۀ چند هزار ساله در هند دارد، اصوات بدوی را بکار می گیرد که بر ذهن ، جسم و روح تاثی
ری عمیق دارد. در دل خواندن کلمات (مانترا) تنفس را آرام می کند. تحقیقات نشان میدهد که چنین اصواتی قدرت جلوگیری از رشد سلولهی سرطانی را داراست. - در افسانه های چینی از نوعی ( ندا سنگ ) یاد شده است. این سنگ از جنس یشم بود
ه و به هنگام برخورد دو قطعه از آنها، آوایی خوش شبیه به آهنگ موسیقی به گوش می رسید. چینی ها این طنین را صدای آسمانی و ندای بزرگ طبیعت می نام
یدند و برای درمان بیماری و حفظ تعادل از آن استفاده می کردند. - در قبایل بومی افریقا، سرخ پوستان امریکا، انسانهای بدوی استرالیا، شمن های سیبری، بومیان اندونزی و... از ( طبّالی) به تنهایی یا به همراه سازهای دیگر و همراهی گروه سرود خوان، مراسم شفا انجام می گرفته است. وضعیت موسيقی درمانی از قرن بیستم به بعد در انگلستان، موسيقی درمانی از سال 1982 از سوی سازمان بهداشت و درمان ملی انگلستان به عنوان تخصصی وابسته به رشته پزشكی تعيين شد و درسال 1999 به عنوان حرفه ای تثبيت شده در انگلستان به رسميت شناخته شد. موسيقي درمانی در بيش از50 كشور ديگر به عنوان يك حرفه و تخصص به ثبت رسيده است و فدراسيون جهانی موسيقی درمانی نيز با اهداف معرفي مفهوم كاربرد و رشد، تكامل و گسترش موسيقی درمانی و در خدمت كانون جهانی سلامت روان بنيان نهاده شده است. تاكنون نام بيش از 200 موسيقی درمانگر حرفه ای به ثبت رسيده است. بسياری از آنها درخدمت خدمات درمانی دولتی، آموزش و پرورش و خدمات اجتماعي مشغول به كار هستند و بقيه نيز به طور مستقل كار مي كنند. حضور مراكز موسيقی درمانی در كانون پرورشی كودكان، مراكز تحصيلات متوسطه و آموزش عالي كاملا جا افتاده است. انجمن موسيقي درمانگر ها
ی حرفه ای ( (APMT) از جمله ديگر سازمان های مفيدی است كه ارتباط بيمار را با يك موسيقی درمانگر كه در منطقه جغرافيايي او زندگی می كند بر قرار می كند تا بيمار از توجه و مراقبت موسيقی درمانگر برخوردار شود. در امریکا، تکنیک موسیقی در
مانی به صورت رسمی در قرن بیستم، از زمان جنگ جهانی اول برای درمان مصدومین بکار گرفته شد . و بتدریج تکامل یافت . درسال 1944 اولین برنامۀ آموزش موسیقی درمانی در جهان در دانشگاه ایالت میشیگان ودر ایالت کانزاس اجرا شد. در سال
1950 ،انجمن ملی موسیقی درمانی (NAMT) تاسیس شد. در سال 1971، انجمن آمریکایی موسیقی درمانی (AAMT) تاسیس شد. امروزه چند مرکز م
هم دیگر از جمله مرکز موسیقی درمانی در سازمان خیریه ( نوردورف – رابینز) وجود دارند که در سطوح بین المللی فعالیت می کنند. در هند، موسیقی هندی
که به رگاس (Ragas ) مشهور است، تاثیری عمیق بر روح، روان، ذهن و جسم دارد . هندیها معتقدند تعدادی از رکاها از قدرت شفابخشی معنوی برخوردارند. در استرالیا، در سال 1949 توسط سازمان صلیب سرخ این کشور کنسرتی با هدف شفا ترتیب داده شد. و در همان سال انجمن موسیقی درمانی استرالیا ( AMTA) تاسیس شد. در افریقا، در تانزانیا، موسیقی های کوبه ای (ضربه های طبل ) که در مراسم مخصص در جشنها ، عزاداریها و در درمانگری استفاده می شود، سابقه ای دیرینه دارد. در هنگ کنگ، اولین سمینار موسیقی درمانی در سال 2003 برگزار شد. در ایران، از سال 1377 گروهي متشكل از اساتيد و دانشجويان گروه پژوهشي موسيقي درماني تحت نظارت مركز پژوهشهاي علمي دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي تهران فعاليتهاي نظام مندي را در اين زمينه آغاز نمودند كه ماحصل آن، برگزاري اولين و دومين س
مينار موسيقي درماني در سطح ملي و تشكيل جلسات كنفرانس هفتگي، بانك اطلاعاتي، دوره هاي آموزش نظري و عملي (Work shop ) و انجام تحقيقات باليني بوده است. در جريان برگزاري دومين سمينار سراسري موسيقي درماني در خرداد ماه سال باشد، اعلام گرديد. اين ماده از قطعنامه بر اساس برنامه اي از پيش تعيين شده و بنا به درخواستهاي متعدد از جانب مراكز دانشگاهي و دانشجويان گروههاي مختلف، و احساس نياز اعضاي گروه شكل گرفت و پيگيري آن پس از يك سال با برقراري جلسات متعدد مقدماتي منجر به ثبت
انجمن حاضر گرديد . انجمن موسیقی درمانی، چهارمین سمینار موسیقی درمانی را بر گزار کرده است. وظیفۀ موسيقي درمانگر چيست؟ از آنجا که بنياد اين درما
ن بر مبنای آگاهی از اين نكته است كه، همۀ افراد در نهاد خود نسبت به موسيقی عكس العمل نشان مي دهند و اين فطرت علی رغم نقص فيزيكي، ادراكی و اح
ساسی، در درون افراد باقی می ماند. موسيقی درمانگر با اشاره به ريتمی كه نبض انسان مي زند ، ملودی كلام و نيز نوبت گيری در هنگام صحبت كردن و نيز تعامل
صوتي بين مادر و جنين ، آواهای موسيقايي را که بنياد شخصيت انس خود سازمان یافته است. از آنجائيكه موسيقی با وجود ما دارای آميختگی زيادی است، هنگام تلاش برای آزاد سازی محدوديتها ، مقاومتها و تدافعات موسيقايی اشخاص، بايد به ساختن اجزايی از موسيقی پرداخت كه متناسب با ساختار و توانايی جوهر موسيقايی فرد باشد. همزمان بايد تلاش كرد كه از جنبه های ديگر ادراكی، فيزيكی، احساسی و عصبی فرد برای درمان كمك گرفت. طول مدت درمان معمولا با پيشرفت در برآوردن نيازهاي ويژه و شرايط محيطي بيمار تطابق دارد. موسيقي درمانگر از سازهاي پركاشن يا سازهاي مدور [مثل انواع طبل ها، دايره ها، و ... ] و يا از صداي خودش استفاده مي كند، تا پاسخي خلاقانه به اصوات توليد شده توسط بيمارش بدهد و بيمار را براي خلق كردن زبان موسيقي خودش، تشويق كند. سازها بر اساس اينكه كدام يك براي بيمار ترس آور نخواهند بود، انتخاب مي شوند. آوازهاي ساده ، قطعات يا سبك هاي موسيقي مي توانند به عنوان عنصري درمانگر در جلسات درماني استفاده شوند اما اين ها مي بايست با انعطاف در هر لحظه و با توجه به اينكه كدام يك از آنها با حالات و نيازهاي باليني و تكاملي بيمار تطابق دارد، انتخاب گردد. در حقيقت موسيقي به عنوان يك درمان نيازي به درگير شدن با روش هاي سنتي يا حتي استفاده از كلمات ندارد. موسيقي درمانگر مي تواند به گريه ها ، جيغ ها و حركات بدن ب
يمار پاسخ دهد. چرا كه تمام اين ها داراي ريتم و نوسان هستند و مستعد سازماندهي در روابط و مناسبات موسيقايي می باشند. ارکان موسیقی چیست؟ درموسیقی سه
رکن وجود دارد: 1- ریتم که ضرباهنگ و نظم است. 2 – ملودی که خود آهنگ ومحتوای آنست . 3 - تم که تاثیر احساسی و شناختی خاص از موسیقی است . تم ها به چند گروه تقسیم میشوند، تم های آرامساز (از بین برنده استرس) - تم های خلسه ساز – تم های خلق
ساز ( غم ، سرخوشی) – تم های جسمانی ساز ( دینامیک وعمل در سطح
بدن)و تم های نیرو ساز ( با حرکات ورزشی یا رزمی ) مناسب است. موسيقي درماني متفاوت از تدريس موسيقي اين مطلب حائز اهميت است كه تاكيد كنيم روي تفاوت بين موسيقي درماني و تدريس موسيقي. در مضمون و مفاد درماني، نواختن يك ساز به بيمار آموزش د
اده نمي شود و ماداميكه او امكان اكتساب مهارتهاي موسيقايي در جلسات
درماني را پيدا كند، يادگيري موسيقي يك اثر ثانويه درمان مي باشد و نبايد آن را هدف اصلي قلمداد كرد. روش هاي مختلفي براي استفاده از موسيقي درماني وجود دارند ولي اكثرا" براساس بداهه نوازي مي باشند. امواج مغزی انسان - در انسان نیز گوش دادن به آهنگی یا به یک صوت با بسامد معین ، ممکن است میزان ارتعاش امواج مغزی را تندتر یا کندتر کند. با استفاده از دستگاه الکترو انسفالو گرام، امواج مغزی انسان در 4 گروه طبقه بندی شده است: 1- امواج بتا، که بالاترین بسامد است افکار فعال را ترسیم میکند . (14 تا 21 ) دور در ثانیه 2- امواج آلفا، کندتر از بتا است (14 – 7)که با قرار گرفتن درحالت مراقبه و تن آرامی( Relaxation ) ایجاد میشود. 3- امواج تتا، (7 – 4 )مربوط به روشن بینی خلق است و ممکن است وقتی درخواب میرویم به سراغمان بیاید. 4- امواج دلتا، (تا 4 ) که کندترین امواج است. اعتقاد بر این است که پر کردن مغز با بسامدهایی از نوع امواج آلفا و تتا ممکن است منجر به روشن بینی خلاق شود. بعضی از بسامدهای بالا همچون مسکن های طبیعی عمل میکنند. بسامد هایی در محدوده 2000 هرتز قادرند در مغز آندروفین تولیدکنندکه موجب احساس شعف میشود واحساس درد را کاهش میدهد. - بسامد های بالایی که از دلفین ها ساطع می شود، ممکن است تاثیر عمیقی را که تماس با این موجودات بر شفا و آرامش انسان می گذارد، توضیح دهد. مبحث شنا کردن با دلفین ها یا بودن در کنار آنها امروزه از از شاخه های طب مکمل، بنام دلفین درمانی اس . نتایج تاثیرات صوت و موسیقی درمانی: درفاصلۀ زمانی حدود هفت دهه اخیر تعداد تحقیقاتی که در رابطه با اثر صوت و
موسیقی درمانی بر انواع بیمارهاصورت گرفته بسیار زیاد است ، و با درصدهای بالایی میزان تاثیر گذاری روشهای مختلف صوت درمانی و موسیقی درمانی بردرمان یا
کاهش علایم ویا کاهش درد ،در انواع بیماریهای زیر قابل قبول بوده است ، بیماریهایی همچون: تصلب شرایین - پارکینسون - آلزایمر – در کودکان مبتلا به اختلالات س
یستم عصبی – اختلال حسی مرتبط با استرس – بارداری وتولد وکاهش خطر سقط جنین – درمان سردرد ومیگرن- درمان بعضی امراض پوستی – اختلالات خواب – مرض
قند – سرگیجه – ناتوانی های سیستم مغزی و اعصاب – تقویت ماهیچ
ه ها درفلج ها و اختلالات سیستم های حسی حرکتی – سیستم ایمنی بدن و ترشح هورمونها – جبران کاهش انرژی حیاتی – طب اطفال – تمرکز و حافظه – از بین بردن غدد بد خیم – افزایش شهامت و میل به زندگی – افزایش قدرت خلاقه – تواناییهای حسی معنوی- بهبودعلایم بیماری اسکیزوفرنی مثل انزوای احساسی - در درمان نارسایی های گفتاری و نقص برقراری ارتباط کلامی – در درمان کودکان استثنایی با ایجاد ثبات عاطفی ، کنترل شخصی و انگیزش و