بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تطبیقی شیوه های بودجه بندی در بانکهای معتبر دنیا است که در سال 3131 به انجام رسیده است. با توجه به نقش بودجه در سازمانها و ادارات، امروزه و در هزاره سوم دولتها در صدد اصلاح نظام بودجه ریزی برآمدند و در نهایت از شیوه های گوناگون بودجه ریزی استفاده نموده ولی در عمل برای پیاده سازی این بودجه بندی ها با موانع و مشکلاتی رو به رو گردیدهاند. این تحقیق سعی مینماید در مرحله اول موانع و مشکلات موجود و تأثیر گذار برروش های بودجه بندی و خصوصاً روش بودجه بندی عملیاتی در بانکهای معتبر دنیا را شناسایی نموده و در مرحله بعد این موانع و مشکلات را اولویت بندی و در نهایت پیشنهاداتی را در جهت کاهش موانع پیاده سازی بودجه بندی ارائه نماید. دادههای این پژوهش با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، اسناد و مدارک معتبر جمعآوری گردیده است. پس از آن با مطالعه تطبیقی شیوه های بودجه بندی در بانکهای معتبر دنیا نتایج این پژوهش نشان میدهد که عوامل مدیریتی بر مشکلات پیاده سازی بودجه بندی عملیاتی تأثیر معنادار دارد. به عبارت دیگر برای اجرای موفق بودجه بندی عملیاتی باید به عوامل مدیریتی که شامل عامل انسانی، عامل فنی و فرایندی و عامل محیطی است توجه نمود.
واژگان کلیدی : بودجه بندی عملیاتی، نظام بودجه ریزی.بانک
مقدمه
امروزه بودجه یکی از پدیده های بسیار مهم در مدیریت امروزی است که شامل ابعاد گوناگون سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فنی و مدیریتی است. مسئله اصلی در نظام بودجه ریزی کارآیی نظام مربوط می باشد. بدین معنی که براساس اطلاعات موجود برگرفته از عملکرد سیستم جاری به چگونگی کارآیی و اثربخشی سیستم پی برده شود، منابع مورد نیاز اجرای برنامه ها شناسایی شود و در نهایت معیارهای سنجش و نظارت و کنترل بدست آید.
بودجه از کلمه قدیمی فرانسوی (( بوژت ))ٌ که به معنی کیف و یا کیف چرمی کوچک است گرفته شده است که امروزه کاربرد این کلمه بدین معنی متداول نیست (محمدی،.(3133 از بودجه تعاریف گوناگونی به عمل آمده است که به تعدادی از آنها در ذیل اشاره شده است. بودجه عبارت از برنامه های یک سازمان به صورت ارقام پولی است. در تعریفی دیگر بودجه عبارتست از بیان مالی یا مقدار سیاستی است برای آینده به منظور تحقق هدفهای تعیین شده که از قبل مشخص و تایید شده است و می تواند شامل درآمدها، هزینه ها و سرمایه گذاریها باشد(بریچٍ ،.(3391
بودجه صرفاَ برنامه ای است که در قالب اطلاعات مالی و مقداری ارائه می شود(منزبوری،.(3131 در تعریفی دیگر بودجه عبارتست از تعبیر مالی و یا مقداری سیاست از پیش طرح ریزی شده موسسه برای یک دوره معین که استاندارد یا میزان و مآخذی برای سنجش و اندازه گیری نتایج واقعی حاصله از انجام فعالیتهای موسسه نشان می دهد(سجادینژاد،.(3133
بودجه بندی بیان نتایج مورد انتظار یک برنامه، پروژه یا استراتژی است، این تعریف بین بودجه ریزی سنتی و بودجه ریزی جدید تفاوت قائل می شود زیرا در بودجه ریزی،آینده مطرح است با وجودی که معمولاً بودجه ها می توانند درباره یک موضوع یا پروژه ی خاصی باشد ولی برحسب ارقام مالی ارائه می شود. این تعریف بودجه بر حسب واژه های مالی نمی باشد. زیرا سیستمهای بودجه بندی کامل می توانند شامل نیروی انسانی، زمان و سایر اطلاعات نیز باشد به طور کلی بودجه بیان کننده وظایفی همچون هماهنگی بین فعالیتها، ارتباط دهنده ی وظایف، ایجاد کننده انگیزه، کنترل کننده فعالیتها و در نهایت روشی برای ارزیابی عملکرد یک سازمان می باشد (هاگ واسچ ورزَ ،. ( 3339
اداره یک واحد تجاری در شرایط اقتصادی پویای امروز و وظیفه ای پیچیده و دشوار است. مدیران حرفه ای، هر مرحله از عملیات واحد خود را از قبل به دقت طرح ریزی نموده و با اعمال روشهای کنترل از اجرای دقیق و بموقع آن اطمینان حاصل می کنند. بودجه بندی رکن اساسی فرآیند برنامه ریزی و کنترل مدیریت به شمار میرود. نظام بودجه ریزی مناسب موجب افزایش بهبود همآهنگی و ارتباط می گردد و چارچوبی مناسب برای کنترل، اندازه گیری و ارزیابی عملکرد پرسنل فراهم آورده و فعالیت های واحد را در جهت اهداف سازمان هدایت می کند(سعادت، .(3131
بطور کلی بودجه برای مقاصد و دلایل مختلف تهیه می شود برخی از مقاصد مشترک و عمومی این است که بودجه بندی:
- طرح ریزی دوره ای را ایجاب می کند.
- هماهنگی، همکاری و ارتباط را ترویج می نماید.
- به مقدار در آوردن پیشنهاد ها را الزامی می کند.
- چارچوبی برای ارزیابی فعالیتهای انجام شده فراهم می سازد.
1-Bougette
2-Breach
1-Hogh Vosch Worz
- آگاهی روشنی از اقلام بهای تمام شده امور تجاری را نشان می دهد.
- الزمات قانونی یا قراردادی را تامین می کند.
- فعالیتهای واحد تجاری را به سمت هدفهای سازمانی هدایت می نماید(شیروانی،.(3199
در نهایت با توجه به مطالب ذکر شده دو وظیفه اصلی زیر را می توان برای بودجه بندی بیان کرد .
- طرح ریزی
