دانلود مقاله مقایسه دستورالعمل بانکها و صندوق قرض الحسنه

بخشی از مقاله

مقايسه دستورالعمل بانكها و
صندوق قرض الحسنه

«مقدمه»
فصل اول:
قرض الحسنه اعطايي كه در مؤسسات و بانكهاي ديگر پرداخت مي‎شود:
در قرآن كريم، در آيات متعددي راجع به قرض الحسنه اشاره شده است كه مشهورترين آن آيه شريفه 11 از سوره مباركه حديد مي‎باشد كه مي فرمايد:
من ذالذي يقرض الله قرضاً حسناً فيضا عنه لَهُ و لَهُ اُجْرُ كريم.

كيست كه به خدا قرض نيكو دهد تا خدا بر او چندين برابر گرداند و پاداشي با لطف و كرامت او را عطا فرمايد.
فرض برعكس ربا- روح عطوفت و ايثار، احسان، مردم داري و قسط و عدل را در جامعه زنده كرده و ربا را از صحنه اقتصادي خارج مي نمايد. در روايات آمده است كه ثواب «قرض» از صدقات نيز به مراتب فزون تر است.

موارد اعطاي قرض الحسنه
طبق ماده 16 آيين نامه فصل سوم قانون عمليات بانكي بدون ربا قرض الحسنه در موارد ذيل پرداخت مي گردد.
الف- تأمين وسائل و ابزار و ساير امكانات لازم براي ايجاد كار جهت كساني كه فاقد اين گونه امكانات مي باشند در شكل تعاوني.
ب- كمك به امر افزايش توليد با تأكيد بر توليدات كشاورزي، دامي، صنعتي.
ج- رفع احتياجات ضروري.
اعطاي قرض الحسنه در خصوص بند الف، طبق ماده 2 دستورالعمل اجرايي به شركت هاي تعاوني توليدي و خدماتي به منظور ايجاد كار (غير بازرگاني و معدني) اختصاص يافته است.

اعطاي قرض الحسنه مذكور در بند ب، به كارگاهها و واحدهاي توليدي متعلق به اشخاص حقيقي و حقوقي به منظور كمك به افزايش توليد در موارد ذيل، اختصاص يافته است:
1- جلوگيري از توقف كارگاهها و واحدهاي توليدي موجود.
2- راه اندازي كارگاهها و واحدهاي توليدي راكد.
3- توسعه كارگاهها و واحدهاي توليدي كوچك در شهرهاي كوچك و روستاها.
4- ايجاد كارگاهها و واحدهاي توليدي كوچك در شهرهاي كوچك و روستاها.
5- در مواردي كه تأمين نياز كارگاه يا واحد توليدي از طريق ساير تسهيلات امكان‌پذير نباشد اعطاي قرض الحسنه، در خصوص بند (ج) رفع احتياجات اشخاص حقيقي، موارد ذيل را متضمن است:

1- هزينه هاي ازدواج 2- تهيه جهيزيه 3- درمان بيماري 4- تعمير و تأمين مسكن
5- كمك هزينه تحصيلي 6- كمك براي ايجاد مسكن در روستاها 7- رفع نيازهاي متفرقه مشروط به اينكه كل تسهيلات اعطائي در قالب اين بند از 25% مجموع تسهيلات قرض الحسنه اعطائي براي رفع احتياجات ضروري (بند ج) تجاوز ننمايد.
ضوابط اعطاي قرض الحسنه:

1- حصول اطمينان از نياز متقاضي
2- حصول اطمينان از ايجاد كار در مورد بند الف
3- حصول اطمينان از افزايش توليد در مورد بند ب
4- حصول اطمينان از مصرف قرض الحسنه توسط متقاضي.

5- حصول اطمينان از سكونت متقاضي در محدوده‌ي فعاليت واحد بانكي پرداخت كننده‌ي قرض الحسنه.
6- حصول اطمينان از عدم بدهي قرض الحسنه به ساير بانكها.
بايد توجه داشت كه اعطاي قرض الحسنه به كاركنان شاغل بانكها طبق ضوابط اين دستورالعمل ممنوع است. اعطاي قرض الحسنه جهت رفع احتياجات ضروري كاركنان بانكها طبق ضوابط و مقررات مربوط به خود بلامانع است.

سقف تسهيلات اعطايي:
1- حداكثر جمع كل قرض الحسنه اعطايي توسط بانكها ده درصد جمع كل تسهيلات اعطايي در هر سال مي‎باشد. مشروط بر ايكه از جمع كل سپرده هاي پس انداز قرض الحسنه تجاوز ننمايد ضمناً حداكثر سقف تخصيصي جهت رفع حوائج ضروري اشخاص (موضوع بند ج) نبايد از 25% كل تسهيلات قرض الحسنه تجاوز نمايد.
2- حداكثر سقف تسهيلات اعطايي قرض الحسنه به شركت هاي تعاوني و واحدهاي توليدي پنج ميليون ريال و اشخاص حقيقي جهت رفع حوايج شخصي دو ميليون ريال تعيين گرديده است.

مدت بازپرداخت:
1- زمان بازپرداخت تسهيلات قرض الحسنه در خصوص واحدهاي توليدي و تعاوني حداكثر 5 سال.
2- زمان بازپرداخت تسهيلات قرض الحسنه رفع احتياجات ضروري در مورد اشخاص حقيقي 3 سال تعيين گرديده است.
اقساط تسهيلات اعطايي قرض الحسنه حسب نظر مرجع تصويب كننده بصورت ماهانه، سه ماهه، شش ماهه، سالانه و يا دفعةٌ واحدةٌ خواهد بود.

كارمزد
كارمزد تسهيلات اعطايي قرض الحسنه موضوع اين دستورالعمل در حال حاضر حداقل 5/2% و حداكثر 4% مي‎باشد مشروط بر اينكه از هزينه هاي تجهيز منابع قرض الحسنه و نيز هزينه هاي اعطاي آن تجاوز ننمايد. ضمناً نحوه محاسبه آن بدين گونه است كه كارمزد قرض الحسنه در ابتداي اعطاي قرض الحسنه براي مدت باقيمانده همان سال و براي سالهاي بعد در ابتداي هر سال به نسبت مانده و مدت، محاسبه و از گيرنده قرض الحسنه دريافت و در پايان هر سال به حساب بانك منظور مي گردد.

فصل دوم: مضاربه
تعريف مضاربه «عقدي است كه به موجب آن احد از متعاملين سرمايه مي‎دهد با قيد اين كه طرف ديگر با آن تجارت كرده و در سود آن شريك باشد. صاحب سرمايه مالك و عامل مضارب ناميده مي‎شود. سرمايه مضاربه بايد وجه نقد باشد.

ويژگي هاي مضاربه:
عقد حضار به داراي ويژگي هاي ذيل مي‎باشد:
1- سرمايه مضاربه «رأس المال» حتماً بايد نقد و عين باشد بنابراين با منفعت يا دين نمي توان مضاربه نمود.
2- مضاربه از جمله عقود جايز است و از اين رو هر يك از طرفين حق فسخ قرارداد را دارند. مگر اينكه شرط ديگري در قرارداد تعيين شده باشد. در قراردادهاي بانكي متن قرارداد مضاربه را طوري تنظيم نموده اند كه عامل با امضاء قرارداد، شرط «ترك فسخ» قرارداد را تا زمان تسويه كامل از جانب خود بپذيرد.
3- مضاربه از جمله تسهيلات كوتاه مدت است و نبايد از يك دوره خريد و فروش، حداكثر يك سال تجاوز نمايد.

انواع مضاربه:
مضاربه بر دو نوع است:
1- مضاربه خاص (مقيد)
2- مضاربه عام يا مطلق (آزاد)
1- مضاربه خاص = مضاربه خاص يا مقيد آن است كه نوع كار و محل آن، زمان و چگونگي كار و كساني كه همكاري دارند و همچنين كالاي خاصي كه مورد خريد و فروش واقع مي‎شود مشخص باشد، مثلا صاحب سرمايه قرار مي گذارد كه عامل فقط در شهر معين و زمان معين مثلا 6 ماه حق خريد و فروش كالاي معيني (مثل برنج) را دارد.
فسخ قرارداد مضاربه:
طبق ماده 55 قانون مدني «عقد مضاربه» به يكي از علل ذيل منفسخ مي‎شود:
1- در صورت موت يا جنون يا سفه احد طرفين.
2- در صورت تلف شدن تمام سرمايه.
3- در صورت مفلس شدن مالك.
4- در صورت عدم اسكان تجارتي كه منظور طرفين بوده است.

فصل سوم: فروش اقساطي
با توجه به قانون عمليات بانكي بدون ربا فروش اقساطي را مي‎توان به سه دسته تقسيم نمود:
الف- فروش اقساطي مواد اوليه، لوازم يدكي و ابزار كار.
ب- فروش اقساطي وسايل توليد، ماشين آلات و تاسيسات.
ج- فروش اقساطي مسكن.
ويژگي هاي فروش اقساطي عبارتند از:

1- فروش اقساطي جزو عقود لازم و تابع احكام و مقررات مربوط به عقود لازم مي‎باشد.
2- در معاملات فروش اقساطي، تمديد سررسيد قرارداد مجاز نبوده و اقساط مقرر مي بايد طبق قرارداد وصول شود.
3- از نظر ماهيت حقوقي، براساس ماده 344 قانون مدني «اكر در عقد بيع» شرطي ذكر نشده يا براي تسليم مبيع و تاديه ثمن موعدي معين نشده باشد، بيع قطعي و ثمن حال محسوب است مگر اينكه حسب عرف و عادت محل يا عرف و عادت تجارت در معاملاتي تجاري، وجود شرطي يا موعدي معهود باشد، اگرچه قرارداد بيع ذكر نشده باشد.

نحوه‌ي تعيين سود معاملات فروش اقساطي
سود بانك براساس نرخ هاي مصوب و با توجه به شرايط معامله از نظر مدت و ميزان پيش دريافت به شرح ذيل تعيين مي گردد.

نحوه‌ي محاسبه سود اقساط يك دوره مالي:

سود مربوط به دوره موردنظر = r
سود كل معامله فروش اقساطي = R
تعداد اقساط در ابتداي دوره = L
تعداد كل اقساط = N

فصل چهارم: اجاره به شرط تمليك
اجاره به شرط تمليك، عقد اجاره اي است كه در آن شرط شود مستاجر در پايان مدت اجاره، در صورت عمل به شرايط قرارداد، عين مستاجره را مالك گردد.
به طوري كه ملاحظه مي شود، اجاره به شرط تمليك از سه عقد به شرح ذيل تشكيل مي گردد.
1- خريد 2- اجاره 3- واگذاري يا فروش.

نكات قابل توجه در عمليات اجاره به شرط تمليك:
1- انجام اجاره به شرط تمليك صرفا به تقاضاي كتبي متقاضي در خصوص اموال منقول و غيرمنقول و منحصراً جهت امور توليدي و خدماتي صورت مي‎گيرد.
2- نام فروشنده اموال و همچنين شرايط و مشخصات كامل مورد اجاره قبلا به طور دقيق تعيين و اعلام گردد.
3- چنانچه موضوع اجاره، ماشين آلات و تاسيسات باشد متقاضي مسئوليت كليه امور اجرائي مربوط به انتخاب، تحويل و نصب و راه اندازي را رأساً بپذيرد.
4- از اموال موضوع اجاره منحصراً متقاضي قصد استفاده داشته و جهت واگذاري يا اجاره به غير درخواست ننموده باشد.

فصل پنجم: معادلات سلف
در فقه، «سلف» مترادف است با «سلم» و هر دو يك مفهوم را بيان مي نمايند:
بدينگونه، معامله سلف يا سلم، بيعي است كه در آن ثمن نقد و حاضر و مبيع در ذمه و موجل باشد.
تعريف سلف:
طبق ماده 40 آئين نامه فصل سوم قانون عمليات بانكي بدون ربا، معامله سلف عبارت است از پيش خريد نقدي محصولات توليدي به قيمت معين با توجه به ضوابط و رعايت مسائل شرعي.
موضوع معامله سلف:

موضوع معامله سلف عبارت است از پيش خريد نقدي محصولات واحدهاي توليدي در بخش هاي صنعتي، معدني، كشاورزي.
شرايط متقاضي معاملات سلف:
1- رأساً توليد كننده كالاي مورد معامله باشد.
2- وسايل و امكانات توليد كالاي موضوع معامله را داشته باشد.
3- مقدار كالاي مورد معامله در توان ظرفيت توليدي متقاضي در مدت قرارداد بوده و امكان تحويل كالاي پيش فروش شده را در مهلت تعيين شده دارا باشد.
4- تسهيلات دريافتي را به مصرف توليد همان كالاي مورد معامله سلف برساند.
فصل ششم : جعاله

«تعريف جعاله: عبارت است از التزام شخصي به اداء اجرت معلوم در مقابل عملي اعم از اينكه طرف معين باشد يا غيرمعين»
ويژگي هاي جعاله:
خصوصيات عقد جعاله عبارتند از:
1- طبق قانون مدني، جعاله عقدي است جايز و مادام كه عمل به اتمام نرسيده است هر يك از طرفين مي‎توانند رجوع كنند.
2- جعاله از جمله تسهيلات كوتاه مدت جهت گسترش امور توليدي، بازرگاني و خدماتي است.
3- بانك مي‎تواند به عنوان عامل يا عندالاقتضاء به عنوان جاعل اقدام به جعاله نمايد.
4- در مواردي كه بانك جاعل جعاله مي‎باشد عالم مي‎تواند با موافقت بانك انجام قسمتي از كار را به ديگري واگذار نمايد.
5- هزينه هايي كه براي انجام عمل جعاله لازم است، علي الاصول بر عهده عامل مي‎باشد مگر آنكه عرف، خلاف آن را اقتضا نمايد يا طرفين خلاف آن را شرط كنند زيرا عامل تعهد انجام عمل مورد جعاله را نموده و تعهد بر هر امري تعهد بر لوازم آن نيز است.

فصل هفتم : مزارعه
تعريف: مزارعه قراردادي است بين صاحب زمين و كشاورز كه به موجب آن كشاورز زمين را كشت مي نمايد و محصول به سهم معيني كه مورد توافق طرفين قرار گرفته بين آنان تقسيم مي‎شود.
مجوز اعطاي تسهيلات مزارعه توسط بانكها ماده 17 قانون عمليات بانكي بدون ربا و دستورالعملهاي مربوط به آن مي‎باشد.
ماده 17 : بانكها مي‎توانند، اراضي روعي و يا باغات را كه در اختيار و تصرف خود دارند به مزارعه و يا ماقات بدهند.
اجزا تشكيل دهنده مزارعه عبارتند از:
1- زمين
2- كار
3- محصول
4- مدت
ويژگي هاي مزارعه:
1- مزارعه عقدي است لازم و از اين رو براي هر دو طرف لازم الاجرا بوده و با فسخ يك طرفه باطل نمي گردد.
2- مزارعه يكي از روشهاي تأمين نيازهاي مالي كوتاه مدت در بخش كشاورزي محسوب مي شود، زيرا حداكثر مدت مزارعه يك سال است كه در اين صورت مدت مزارعه معادل يك دوره زراعي تعيين خواهد شد تا امكان برداشت حاصل فراهم گردد.

فصل هشتم:
مساقات
مساقات مشتق از سقي به معني آب دادن است و مستفاذ از متون فقهي است كه «شخص درختان خويش را به ديگري دهد تا وي آنها را آبياري و اصلاح و حفاظت و حراست نمايد و محصول بين آنان مشترك باشد.
عناصر تشكيل دهنده مساقات را مي‎توان به ترتيب ذيل از يكديگر تفكيك نمود:
1- درخت
2- كار
3- ثمره
4- مدت

فصل نهم:
خريد دين (خريد اسناد تجاري)
خريد دين به مفهوم وسيع و مصطلح در متون فقه اسلامي (بيع دين) از جمله ابزارهاي است كه در نظام بانكداري جهت تأمين منابع مالي موردنياز واحدهاي توليدي، بازرگاني و خدماتي از طريق تنزيل اسناد و اوراق تجاري متعلق به اين قبيل واحدها طبق ضوابط مربوط مورد استفاده قرار مي‎گيرد.
ويژگي هاي خريد دين:
1- خريد دين از جمله تسهيلات اعطايي كوتاه مدت جهت تأمين نيازهاي مالي واحدهاي توليدي بازرگاني و خدماتي مي‎باشد و سررسيد اين نوع تسهيلات نمي تواند بيش از يك سال باشد.
2- فقط آن دسته از اسناد و اوراق بهادار كه مفاد آن حاكي از بدهي حقيقي و ناشي از معاملات تجاري باشد مي‎تواند موضوع معاملات خريد دين قرار گيرد.
3- معتبر بودن متعهدين اسناد تجارتي از جمله شرايط اساسي اين قبيل معاملات مي‎باشد.

فصل دهم :
ضمان
عقد ضمان عبارت است از اينكه شخصي مالي را كه بر ذمه ديگري است، به عهده بگيرد متعهد را ضامن، طرف ديگر مضمون له و شخص ثالث را مضمون عنه يا مديون اصلي مي گويند.
مالي را كه موضوع ضمانت نامه واقعي مي‎شود ممكن است عين يا منفعت و يا انجام عملي معين باشد چون ضمانت عقد است ضامن بايد طبق ماده 210 قانون مدني براي معامله اهليت داشته باشد در مورد ضمانت نامه هاي بانكي چون ضامن بانك است و شخصيت حقوقي دارد، قهراً داراي اهليت لازم مي‎باشد.
و ثايق و تضمينات قابل قبول جهت صدور ضمانت نامه:
ضمانت نامه در مقابل يك يا تركيبي از انواع و ثايق به شرح ذيل و با رعايت مقررات اين دستورالعمل صادر مي‎شود:
1- وجه نقد
2- سپرده سرمايه گذاري مدت دار
3- سفته دو امضايي معتبر
4- غيرمنقول
5- ضمانت نامه بانكهاي معتبر داخلي
6- ضمانت نامه بانكهاي معتبر خارجي يا اجازه بانك مركزي.
انواع ضمانت نامه هاي بانكي:
1- ضمانت نامه شركت در مناقصه يا مزايده.
2- ضمانت حسن انجام كار
3- ضمانت نامه استرداد پيش پرداخت
4- ضمانت نامه استرداد كسور وجه الضمان
5- ضمانت نامه گمركي
6- ضمانت نامه تعهد پرداخت
7- ضمانت نامه متفرقه.
نحوه اعطا وام و تسهيلات در صندوق انصار:

با توجه به رسالت بوجود آمدن صندوق انصار كه خدمات دهي به پرسنل محترم سپاه بوده بيشترين خدمات به اين قشر مي‎باشد و هم چنين اعطا قرض الحسنه از بيشترين خدماتي است كه صندوق انصار اعطا مي نمايد و در همين راستا نيز به مردم (افراد حقيقي و حقوقي) غير داخل در نيروي مسلح خدماتي ارائه مي نمايد لذا جهت چگونگي ارائه اين خدمات موارد بشرح ذيل توضيح داده مي‎شود:

بخش اول: وام قرض الحسنه به نيروهاي مسلح:
1- از ابتداي سال 84 هرگونه تسهيلات قرض الحسنه در قالب طرح نظام جامع خدمات بوده كه كاركنان هر رده توسط مركز خدمات رفاهي مربوطه براساس نوع نياز (آموزش كاركنان- فرزندان، زيارت عتبات و عاليات، حج تمتع، عمره، درمان، هزينه كف و دفن وابستگان درجه يك و موارد خاص به صندوق معرفي و براساس سنوات خدمتي شخص و محاسبه مربوطه اعطا مي گردد.

2- دارا بودن سپرده نزد صندوق
3- اعتبار در حساب جاري كلان
4- براساس پس انداز حق عضويت
5- پرداخت وام هاي مسدودي
6- قرض الحسنه خاص
7- خدمات اعتباري (كسر اقساط)
كه توضيحات به شرح ذيل ارائه مي گردد:
دارا بودن سپرده نزد صندوق: كساني كه نزد صندوق حساب پس انداز افتتاح نموده و براساس كاركرد اين حساب وام هاي قرض الحسنه حداكثر تا شش ميليون ريال اعطا مي گردد.
اعتبار در حساب جاري كلان = افرادي كه در صندوق حساب جاري افتتاح نموده و مانده حساب آنها زياد مي‎باشد بر اين اساس مي‎توانند 5/2 تا 3 درصد قرض الحسنه و تا 5 درصد تسهيلات عقود اسلامي پرداخت نمود (معرفي توسط صاحب حساب)
اعطا وام قرض الحسنه براساس پس انداز حق عضويت = كاركنان نيروهاي مسلح مي‎توانند طي وكالتي كه به صندوق انصار مي دهند ماهانه مبلغي از حقوق آنها كسر و به اين حساب واريز و حتي مي‎توانند در اول قرارداد مبلغ يك ميليون ريال نقدي نيز واريز نموده و پس از 9 ماه به سه برابر اين مانده حساب وام قرض الحسنه در قالب حق عضويت پرداخت مي گردد.

وام هاي مسدودي: توسط رده هاي سپاه يا افراد حقيقي سپرده اي نزد صندوق افتتاح مي نمايند كه انواع مختلف و بر اساس شرايط آن وام اعطا مي گردد:
- مسدودي معادل: كه براساس مبلغ واريزي به پرسنل وام اعطا مي گردد كه از محل برگشت اين اقساط نيز مي‎توان وام داد.
- مسدودي اعتباري: كه خود به دو بخش اعتباري 200 درصد و دو برابر تقسيم مي‎شود كه صندوق نيز معادل سپرده، سپرده گذار اعتبار تخصيص مي‎دهد و براساس شرايط قرارداد به پرداخت وام مبادرت مي نمايد.
- مسدودي انتقالي و مسدودي خاص
- باقيات و الصالحات
قرض الحسنه = با توجه به مشاركت صندوق در تمامي حل مشكلات معيشتي كاركنان نيروهاي مسلح و با همكاري سپاه مبادرت به وام هايي كه در قالب قرض الحسنه خاص مي نمايد كه تعدادي از آنها را مي‎توان بشرح ذيل نام برد:
- وام هاي مختلف مسكن: جهت خريد و ساخت و تكميل مسكن پرسنل نيروي مسلح.
- وام هاي شجره طوبي: ازدواج فرزندان كاركنان سپاه
- وام هاي خاص بانكي: اعتبار دريافتي بانك سپه و پرداخت به پرسنل.
- وام هاي خاص معيشتي
- وام هاي خاص جانبازان و روحانيون
- وام هاي خاص سابوب و غيره.

قرض الحسنه خدمات اعتباري: با توجه به اينكه ممكن است پرسنل و كاركنان از رده ها خدماتي دريافت كرده باشند وبدهكار به آن رده مربوطه باشند با انعقاد قرارداد با صندوق در قالب خدمات اعتباري، صندوق مبادرت به كسر حقوق افراد و پرداخت به رده مربوطه بدون اينكه هر ساله بخواهد خودش پرداخت نمايد.
لازم به ذكر است كارمزد وامها طي فرمول و با نرخ 3% مي‎باشد كه البته بعضي از اين وامها (مسدودي معادل، باقيات الصالحات، كسر اقساط) كارمزد ندارد و نرخ كارمزد وام هاي ساخت مسكن كمتر از 3% مي‎باشد.

بخش دوم: اعطا وام قرض الحسنه به عموم
اعطا قرض الحسنه به افراد غير پاسدار حداكثر 6000000 ريال با نرخ 5% و 24 ماهه بوده كه اعطا قرض الحسنه به صاحبان سپرده هاي قرض الحسنه به ميزان 30% از كل سهم قرض الحسنه قابل پرداخت هر شعبه مي‎باشد. و همچنين افراد غيره پاسدار نيز مي‎توانند با افتتاح پس انداز حق عضويت در اين قالب نيز وام دريافت نمايند كه منوط به واريزي هر ماهه مبلغ حق عضويت مي‎باشد يا سازمانها و نهادهاي دولتي نيز مي‎توانند براي كاركنان خود نيز در همين قالب خدمات دريافت نمايند.
صندوق انصار طبق بخش نامه هاي مربوط مي‎تواند 55% از اعتبارات را به قرض الحسنه اختصاص نمايد كه طبق بررسي هاي انجام شده تا اين لحظه بيشتر از اين بوده است.

بخش سوم : تسهيلات در قالب عقود شرعي:
تسهيلات كه صندوق در قالب عقود شرعي پرداخت مي نمايد به شرح ذيل مي‎باشد:
1- فروش اقساطي 2- جعاله 3- سلف 4- مشاركت مردمي 5- اجاره بشرط تمليك و غيره
كه بيشترين سهم را در اين خصوص تسهيلات فروش اقساطي و جعاله دارا مي‎باشد.
لذا به نحوه اعطا اين تسهيلات مي‎پردازيم:

فروش اقساطي: فروش اقساطي به دو بخش مسكن و كالا تقسيم شده كه در بخش مسكن جهت خريد، ساخت و تكميل ساختمان مي پردازد كه در سال 84 براي هر شخص مبلغ 40000000 ريال با نرخ 18% و حداكثر 60 ماهه بوده و در صورتيكه براي بار دوم توسط كاركنان درخواست شود در صورت تسويه 50% تسهيلات قبلي به شرح 24% مي‎باشد و فروش اقساطي كالا (لوازم خانگي) براي هر شخص مبلغ 20000000 ريال با نرخ 24% و حداكثر 36 ماهه مي‎باشد كه پرداخت تسهيلات مجدد از اين محل در صورتي ميسر است كه مجموع مانده بدهي گذشته و تسهيلات جديد از مبلغ بيست ميليون ريال بيشتر نشود.

لازم به ذكر است كه در تمامي اين موارد مسائل شرعي و رعايت آن از ضروريات اين عقود بوده لذا در بخش تسهيلات فروش اقساطي كالا افراد بايد از واحدهاي صنفي مجاز و يا فروشگاههاي مركز خدمات كاركنان رده سازمان اتكا و يا موسسه مصرف بسيجيان خريد نمايد.
جعاله: اين تسهيلات جهت تعمير يا تكميل ساختمان و حداكثر مبلغ 14000000 ريال با نرخ 21 درصد و حداكثر 26 ماهه مي باشند كه بصورت جعاله داخلي يا اعتبار دريافتي از بانك سپه با عنوان جعاله خاص بانكي پرداخت مي‎شود.

تسهيلات در قالب عقود شرعي به افراد غيرپاسدار:
به افراد غيرپاسدار جهت پرداخت تسهيلات در قالب عقود اسلامي با افتتاح حسابي به نام پس انداز اعتباري ميسر است كه بدين صورت مي‎باشد كه افراد حسابي نزد صندوق افتتاح مي نمايند و براساس توقف سپرده تسهيلات با عنوان (جعاله، فروش اقساطي، سلف) پرداخت مي‎شود كه طبق آئين نامه اگر سپرده طي 4 ماه توقف داشته باشد معادل سپرده و در صورتي كه 8 ماه توقف داشته باشد دو برابر سپرده حداكثر مبلغ پنجاه ميليون ريال با نرخ 24% تسهيلات ذكر شده پرداخت مي‎شود.
اما صندوق انصار در بخش اعطا وام و تسهيلات ساير مواردي نيز در قالبهاي گوناگون پرداخت مي نمايد كه به شرح تعداد محدودي از اين خدمات مي‎پردازيم:
- اعطا وام و تسهيلات به پزشكان پاسدار: اعطا وام و تسهيلات به پزشكان پاسدار حداكثر مبلغ 150000000 ريال و 36 ماهه با نرخ 30% در سال بوده در صورت داشتن حساب جاري فعال نرخ تسهيلات 24% محاسبه مي‎شود.

- اعطا تسهيلات به سپرده هاي سرمايه گذاري بلند مدت:
پرداخت تسهيلات (فروش اقساطي) به دارندگان حسابهاي سرمايه گذاري بلندمدت كه طبق قرارداد بين 6 ماه تا 5 سال مي‎باشد حداكثر 50% حساب سپرده سرمايه گذاري فرد بطوريكه از 50000000 ريال تجاوز نكند و اصل و سود مورد انتظار طي مدت بازپرداخت از 100% مبلغ سپرده بيشتر نباشد كه نرخ اين نوع تسهيلات 26% و وثيقه آن سپرده سرمايه گذاري مي‎باشد.

- وام قرض الحسنه خودرو به كاركنان پاسدار: براساس جدول تنظيمي و سال ورود پرسنل پس انداز خودرو افتتاح گرديده و مبلغ دو ميليون ريال واريزي و ماهانه 550000 ريال از شخص كسر و به حساب فوق واريز و در زمان اعطا وام شخص مي‎تواند اين حساب را نيز برداشت نمود كه نرخ آن 32/1 درصد مي‎باشد.

نتيجه گيري:
با بررسي انجام شده در نحوه اعطا تسهيلات وام در بانكي و مقايسه آن با صندوق انصار به نظر اين گروه در ارائه اين خدمات در صندوق كار كارشناسي زياد لازم مي‎باشد كه دلايل به شرح ذيل اعلام مي گردد:
1- نحوه مصارف و جذب منابع صحيح عمل نشده و حتي به بخش نامه هاي صندوق نيز عمل نشده است.
2- بررسي و نحوه اعطا تسهيلات در قالب عقود اسلامي ضعيف عمل شده كه بيشتر شعب فقط در قالب 2 عقد فروش اقساطي و جعاله عمل مي نمايند.
3- با توجه به عدم اطلاع رساني نياز به تقويت اين بخش بوده كه بتوان جذب منابع مردمي نموده تا پرداخت مصارف با عملكرد صحيح انجام شود.
4- نياز به تقويت مديريت مصارف مي‎باشد.

موضوع:
مقايسه دستورالعمل بانكها و
صندوق قرض الحسنه

تهيه كنندگان: