بخشی از مقاله
چکیده
امروزه عدم تعادل میان معماری با محی و طبیعت باعث بـروز آثار و نتایج ناخوشایندی از جملـه آلـودگی محـی زیسـت، کاهش منابع طبیعی، تغییرات اقلیمی و کاهش روز افزون منابع انرژی شده است. از این روی طراحان و معماران می کوشند تـا راه حل های مناسبی را در جهت طراحـی بناهـایی سـازگار بـا محی زیست؛ بیابند. یکـی از کارآمـدترین ایـن راه حـل هـا مباحث مربوط به پایداری در معماری اسـت کـه مسـائلی چـون: تأثیرات محیطی ساختمان، سـاختمان هـای سـبز، طراحـی بـرای بازیافت و ... را مورد توجه قرار می دهد. از این روی هـدف از ارائه ی این مقاله که با روش تحلیلی- توصیفی و گردآوری اسنادی اطلاعات انجام گرفته است، بررسی نقش معماری در کاهش اثرات مخرب زیست محیطی در راستای اهداف پایداری می باشـد. در ادامه نتایج به دست آمده به این شرح اسـت: معمـاری مـی تواند با تکیه بر اصول پایداری و توجـه بـه منـابع طبیعـی موجود، ضمن آنکه باعث صـرفه جـویی در منـابع تجدیدناپـذیر گردد؛ کمترین اثرات مخرب را بـر محـی اطـراف خـود داشـته باشد. از سوی دیگر ترکیب فن و معماری و شکل گیـری معمـاری بر اساس مقتضیات انرژی، می توانـد موجبـات حرکـت بـه سـوی طراحی پایدار را میسر سازد.
کلمات کلیدی:
محی زیست پاک، طراحی اکولوژیک، معمـاری پایـدار، انـرژی هـای تجدیدپذیر.
.1 مقدمه
گزارش سومین اجلاس جهانی در کپنهاک: "گرمایش بیش از حـد کـره ی زمین بر اثر تولید گازهای گلخانه ای".
چرا؟
پیشرفت علم و تکنولوژی با وجود دستاوردهای فراوانی که برای آسایش بشر به همراه داشته است، همواره او را با مشکلات تازه ای از جمله آلودگی محی زیست و تحلیل منابع انرژی رو به رو ساخته است و این امر باعث ایجاد بحرانی حاد در کل جهان شده است. بنابر این آیا صحیح نیست، بیاموزیم به جای انرژی های فسیلی از انرژی هایی استفاده کنیم که به صورت طبیعی وجود دارند؟ و به فکر تأمین انرژی به روش های پایدار و همچنین در صدد پیشگیری از اتلاف و هدر رفتن آن باشیم؟
از این روی دانشمندان معتقدند که با استفاده از انرژی های پاک مانند انرژی خورشیدی، بادی، زمین گرمایی، آبی، بیومس و ...، به جای انرژی حاصل از سوخت های فسیلی و با اجرای اصول پایداری محیطی،
می توان از آلودگی های زیست محیطی کاست. در این میان از آنجا که فضاهای معماری یکی از عرصه های فعالیت گسترده ی انسانی هستند، می توانند نقش مهمی در فرآیند حفظ محی زیست و کاهش آلودگی های محیطی داشته باشند. در واقع معماری می تواند با استفاده ی هوشمندانه از انرژی های پاک، کیفیت زندگی را ارتقاء دهد و در تقلیل مصرف منابع تجدیدناپذیر و بهینه سازی مصرف انرژی های تجدیدپذیر مؤثر باشد. در این راسـتا هدف از نگارش این مقاله بررسی نقش معماری در کاهش اثرات مخرب زیست محیطی در راستای اهداف پایداری می باشد. برای نیل به این هدف، مقاله ی حاضر در پنج مبحث
ذیل ارائه می گردد: -1 محی زیست، -2 پایداری، -3 طراحی و معماری پایدار، -4 اصول و اهداف مطرح شده در ارتباط با مفاهیم پایداری، -5 راهکارهای کاهش و حذف آلودگی های زیست محیطی؛ توس معماری.
.2 محی زیست
امروزه یکی از مسائل مهم بشر، حفظ محی زیست و کاهش آلودگی آن می باشد. از این روی اکثر کشورهای جهان، جهـت کـاهش آلـودگی همـت گماشته اند. در این میان فضاهای معماری می تواننـد نقـش مهمـی در کاهش این آلودگی ها داشته باشند زیرا یکی از مهم ترین آلوده کننده های محی زیست به شمار می روند.بنابراین با رشد روزافزون سـاخت و
ساز، این مسئله باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد .(6)
در این راستا نقی زاده در مقاله ای تحت عنوان "مصـرف سـوخت در ساختمان و آسیب های زیست محیطی" بیان می کند: درصد بـالایی از جمعیت جهان در شهرهای بزرگ زندگی می کنند که میزان آلـودگی هـوای آنها از حد مجاز تعریف شده توس سازمان جهانی بهداشت (WHO) بیشتر است. این آلودگی ها شامل سرب، ذرات معلق، دود، دی اکسـید گـوگرد، اکسیدهای ازت، منواکسید کربن و دی اکسید کربن می باشد که عمدتاً از سوخت های فسیلی تولید می شوند. سوخت های فسیلی نه تنها به هنگـام مصرف که حتی در موقع تولید و حمل و نقل نیز یکی از آلاینده های مهم محی زیست هستند. به این ترتیب خیلی قاطعانه می توان گفت که مصرف آنها باید تقلیل یابد. برای این کاهش راه ها و شیوه هـای مختلفـی قابل ذکر است که یکی از مهم ترین آنها تمرکز بر برنامه ریزی انرژی
مصرفی در ساختمان ها در جهت بهینه سازی است .(9)
از سوی دیگر امروزه با توجه به آلودگی هایی که انواع سوخت های فسیلی به همراه دارند تمرکز اصلی بر مصرف گاز طبیعی قـرار گرفتـه است. اما باید توجه داشت که این نوع سوخت نیز آلودگی هایی را برای
محی زیست در پی دارد. از این روی اصـلح آن اسـت کـه
علاوه بر تقلیل و حذف استفاده از انرژی های فسیلی در ساختمان هـا،
از انرژی های جایگزین فاقد آلودگی نیز در فضاهای معماری اسـتفاده
ِ
گردد.
