بخشی از مقاله
پروژه احداث مترو تهران
پروژه در دست اجرا
عمليات اجراي شمع بتني و دك گذاري بر روي آن براي ايستگاه
محل اجراي عمليات
ايستگاه V2واقع در خط 2 مترو تهران و در تقاطع بزرگراه رسالت و خيابان دكتر آيت و در جهت بزرگراه رسالت است .
در حال حاضر خط شماره 2 مترو تهران از ايستگاه صادقيه تا ميدان امام خميني تكميل و در حال بهره برداري كه ادامه اين خط در حال ساخت است كه از ميدان امام خميني ايستگاه هاي آن به ترتيب ايستگاه ملت ، بهارستان ، دروازه شميران ، امام حسين ، شهيد مدني ، سبلان ، نظام آباد ، گلبرگ ، سرسبز و ايستگاه پاياني دردشت است كه محل كارآموزي ايستگاه سرسبز است .
روش اجراي عمليات
چون ايستگاه V2 مانند اكثر ايستگاه هاي ديگر مترو تهران در يكي از محل هاي پر تردد شهر اشت و ايستگاه دقيقا در زير تقاطع بزرگراه رسالت و دكتر آيت قرار دارد بنابراين نمي توان پروژه مورد نظر را در يك مرحله انجام داد . از اين رو عمليات شمع گذاري را در چهار مرحله شمال شرق ، جنوب شرق ، شمال غرب و جنوب غرب انجام مي شود و پس از آن دك گذاري آن ها شروع مي شود و در هر مرحله آن قسمت از خيابان رسالت كه عمليات در آن انجام مي شود مسدود مي شود تا تردد ماشين ها در چهار راه مورد نظر در طول عمليات شمع گذاري برقرار باشد .
مراحل انجام كار هر مرحله از عمليات
1 – آماده سازي محيط كارگاه
2 – حفر چاه براي اجراي شمع بتني
3 – ساخت و آماده سازي Cageبراي اجراي شمع
4 – قرار دادن Cage در چاه
5 – بتن ريزي شمع ها
6 – خاكبرداري ايستگاه تا عمق مورد نظر
7 – قرار دادن دك بر روي شمع هاي بتني
8 – تحويل پروژه
1 – آماده سازي محيط كارگاه
در ابتدا براي شروع پروژه ايستگاه V2 چند مغازه در نزديكي محل اجراي پروژه اجاره شد كه يكي از آنها به دفتر كارگاه ، يكي ديگر به محل اقامت ناظران اختصاص يافت و يك قسمت هم به انبار موقت كارگاه تبديل شد . پس از آن با هماهنگي شهرداري و اداره راهنمايي و رانندگي ، شمال شرقي تقاطع رسالت و دكتر آيت مسدود شد و بوسيله فنس حفاظت شد و براي حفاظت محيط اطراف از خاك و حفاظت ديد يك لايه هم به روي فنس ها كشيده شد و با يك درب موقت و نگهبان محيط كارگاه كاملا حفاظت شده و آماده شروع كار شد .
2 – حفر چاه براي اجراي شمع
در اجراي اين پروژه تعداد80 چاه در نيمه شرقي و 41 چاه در نيمه غربي وجود دارد كه در اين مرحله تعدادي از اين چاه ها را حفاري مي كنيم .
البته اين نكته قابل ذكر است كه تمامي مراحل كار در حين انجام يكديگر انجام مي شوند و طبق برنامه زمانبندي موجود پيش مي روند ، به اين ترتيب كه در زمان اتمام حفر چند چاه ، در زمان مناسب آن ها را Cage گذاري كرده و بتن ريزي مي كنيم .
مشخصات چاه ها :
قطر هر چاه 1 متر
فاصله آكس تا آكس از 125/2 تا 7125/2 متغير
عمق حدود 29 متر
عمليات حفاري چاه به اين صورت انجام مي شود كه به وسيله عمليات نقشه برداري دقيق آكس چاه ها مشخص مي شود و بعد از چك كردن آن و اطمينان از اينكه آكس هاي مشخص شده در حد دقت مجاز ، مشخص شده اند شعاع چاه ها را از روي آكس ها مشخص كرده و بوسيله چكش بادي آسفالت را تخريب كرده و آن را برميداريم .
سپس مقني شروع به كار مي كند و تا عمق حدود 2 متر ، كارگري كه در بالاي چاه است خاك را بوسيله طناب بالا مي كشد ولي در عمق بيشتر يك در بالاي چاه كار مي گذاريم و با آن كارگر خاك را بالا مي كشد و با فرقون به محل مناسب كه سرپرست كارگاه مشخص كرده است حمل مي كند .
در اين محل با اينكه فاصله چاه ها از هم كم است ولي نوع خاك چاه ها با هم متفاوت است و در عمق زياد بعضي از چاه ها مجبور مي شويم براي تنفس مقني به داخل چاه هوا پمپ كنيم .
در ضمن در بعضي از چاه ها به قسمت هاي بتني برخورد مي كنيم و يا سختي خاك به حدي ميرسد كه كندن آن با دست غيرممكن مي شود و مقني مجبور به استفاده ازچكش بادي مي شود كه انرژي اين چكش ها را كمپرسور ها تامين مي كنند .
و گاهي هم به علت سستي بيش از حد خاك ، خاك نمي تواند خود را نگه دارد و امكان ريزش وجود دارد كه براي جلوگيري از اين اتفاق ديواره چاه را همزمان با حفر آجرچيني مي كنند .
گاهي از اوقات در ضمن حفر چاه به لوله هاي آب ، برق و گاز برخورد مي كنيم كه در اين صورت اداره مربوط را در جريان گذاشته و از آنجا كسب تكليف مي كنيم .
نكته قابل توجه آن است كه از مراحل اوليه تا آخر كار بايد هميشه شاقول بودن چاه را امتحان كنيم و چاه را در امتداد شاقول حفر كنيم . در غير اين صورت در نهايت شمع نمي تواند وظيفه خود را درست انجام دهد و بارها درست تقسيم نمي شوند و سازه داراي نقص مي شود ( انحراف مجاز خارج از مركز بودن براي ستون ها 500/1 است ) و مورد تاييد ناظر قرار نمي گيرد كه در اين صورت پيمانكار مجبور به تصحيح چاه و صرف هزينه و زمان مي شود كه پيشگيري از اين اتفاق با شاقول كردن چاه در حين كار معقول تر است .
در ضمن اگر چاهي شاقول نبوده باشد حتما يك سمت آن اضافه و يك سمت آن كم برداشت شده است كه قسمت هاي كم برداشت شده است را كنده و سمتي را كه اضافه برداشت شده است به وسيله آجرچيني و يا كول چيني پر مي كنيم .
3 – ساخت و آماده سازي Cage براي شمع بتني
در زمان آغاز كار و همزمان با شروع عمليات حفر چاه ها آرماتوربند ها هم شروع به كار مي كنند تا Cage مورد نظر را آماده كنند و در عمل اتمام ساخت Cage ها زود تر از چاه ها اتفاق مي افتد و Cage هاي آماده در كارگاه و در محل مناسب نگه داري مي كنند تا در زمان مناسب در چاه ها قرار داده شوند .
مشخصات Cage :
طول 29 متر
شعاع در دو نوع 42.5 و 38 سانتي متر
تعداد ميلگردهاي اصلي 20 عدد با نمره 22
خاموت نمره 12 با گام 12.5 سانتي متر
در ضمن به علت طول زياد Cage ساخت يكسره آن ممكن نمي باشد بنابراين طبق نقشه Cage ها را در سه قسمت ساخته مي شود و در انتهاهايي كه نياز باشد اورلب به طول 1 متر ساخته مي شوند .
ساخت قسمت هاي مختلف Cage
شابلن : عبارت است از ميلگردي به شكل دايره و به شعاع يك برابر قطر خاموت و ميلگرد اصلي ، كمتر از شعاع خارجي كه وظيفه آن نگه داري ميلگردهاي اصلي است تا وقتي كه خاموت ها وصل شوند .
خاموت : چون مقطع ستون دايره است بنابراين از خاموت دورپيچ استفاده مي شود كه شعاع دور پيچ آن 5/42 سانتي متر است و براي ساخت آن از اين روش استفاده مي شود كه يك اسوانه به شعاع 20 سانتي متر و ارتفاع 1 متر از ميلگرد مي سازند و اتصال آن به زمين را آزاد براي چرخش قرار داده و در قسمت بالاي آن يك دسته بلند براي چرخاندن آن تعبيه مي كنند . و در فاصله 30 سانتيمتري آن هم يك لوله كوتاه به زمين متصل مي كنند و با قرار دادن ميلگرد در بين استوانه و لوله و چرخاندن استوانه به وسيله دسته آن ميلگرد به صورت مورد نياز شكل مي گيرد .
بيس پليت : يك پليت فلزي است كه تعداد 10 بولت به آن جوش مي شود كه در شمع براي اصال تيرهاي طبقات پايين به آن قرار مي گيرد .
قطعات اتصال : كه شمع بتني را به ديوارهايي كه در مراحل بعد ساخت ايستگاه مترو ساخته مي شوند متصل مي كند كه در فاصله 5/37 سانتيمتر از هم و در داخل قرار مي گيرند .
طريقه ساخت
براي ساخت Cage ها بايد دقت زيادي شود چون اندازه هر قسمت ، مكان قرار گيري پليت براي نصب تير و وجود اورلب در آن ها متفاوت است و قسمت پاييني ، مياني و بالايي نقشه متفاوتي دارند .
براي ساخت هر قسمت ابتدا 3 عدد از ميلگردهاي اصلي را روي ميلگردهايي براي داشتن فاصله با زمين قرار مي دهيم و شابلن هايي را كه قبلا تهيه كرده ايم در فاصله 5/1 متري از هم روي ميلگردها جوش مي دهيم و سپس بقيه ميلگردهاي اصلي را در فاصله مساوي روي شابلن جوش مي دهيم .
سپس زمان نصب خاموت بر روي آن است كه خاموت هاي ساخته شده را به وسيله پيچاندن روي آرماتورهاي اصلي مي كشند و با رعايت گام 5/12 سانتيمتر خاموت ها را با سيم به آرماتور اصلي مي بنديم .
در ضمن اين نكته لازم به يادآوري است كه روي محلي كه يك قسمت Cage از روي قسمت ديگر اورلب مي شود يك سمت را خاموت بسته ولي سمت ديگر را نبايد خاموت بست .
سپس اتصال شمع به ديوار را در فاصله 5/37 سانتيمتر از هم ، روي Cage وصل مي كنيم . نكته مهم اين است كه بايد سر اين اتصالات را از بتن ريزي حفظ كرد و روي آن را بتن ريزي نكرد تا در مرحله بعد و بتن ريزي ديوار بتوان آن را به ديوار مورد نظر متصل كرد . براي اين منظور سر اين اتصالات را با يونوليت مي پوشانيم .
در مرحله بعد پليت ها را روي Cage وصل مي كنيم و آن را به خاموت ها مي چسبانيم و براي مطمئن شدن از اينكه پليت ها جا به جا نمي شوند آن را به كمك يك ميلگرد به Cage جوش مي دهيم . در ضمن چون سطح پليت ها زياد است و حفاظت آن در برابر بتن ريزي كار سختي مي باشد ، در هنگام بتن ريزي روي آن ها را هم بتن ريزي مي كنيم و چون مكان آن ها روي شمع بتني مشخص است در زمان نصب تيرها روي آن را تخريب كرده و به پليت مي رسيم .
ساختن تير ورق براي چاه هاي خاص
در بعضي از چاه ها به علت اينكه قسمتي از شمع در مراحل بعد ساخت ايستگاه بايد بريده شود ، براي مسلح كردن بتن به جاي Cage از تير ورق استفاده مي شود . كه ابعاد آن در دو نوع مختلف به شرح زير است :
1 – عرض جان 560 و ضخامت آن 15 ميلي متر
دو بال به عرض 400 و ضخامت 20 ميلي متر
2 - عرض جان 500 و ضخامت آن 15 ميلي متر
دو بال به عرض 400 و ضخامت 25 ميلي متر
4 – قرار دادن Cage در چاه
همانطور كه در صفحات زير گفته شد به علت بلندي هر Cage در سه قسمت ساخته شده و در زمان قرار دادن در چاه روي هم سوار شده و به هم بسته مي شوند .
در زمان قرار دادن Cage در چاه بايد دقت لازم در مورد به ترتيب بودن و در جهت قرار گيري قسمت هاي مختلف در چاه به عمل آيد .
قرار دادن Cage در چاه به اين ترتيب است كه بالاي قسمت زيرين را به زنجير جرثقيل بسته و آن را بلند مي كنيم و درون چاه قرار مي دهيم .براي اين كار به كمك چند كارگر در كنار چاه براي هدايت صحيح به چاه و چرخاندن آن براي قرار گرفتن در جهت صحيص لازم است .
Cage را در چاه فرو مي بريم تا وقتي كه آخرين شابلن روي Cage به لب چاه برسد و با رد كردن لوله اي قوي از ميان Cage و زير شابلن و گذاردن دو سر لوله در كناره هاي چاه ، Cage را در بالاي چاه ثابت مي كنيم . سپس زنجير را از Cage باز كرده و آن را به بالاي قسمت مياني Cage مي بنديم ، آنگاه آن را بلند كرده و روي چاه و روي قسمت پاييني Cage ، كه داخل چاه قرار گرفته مي آوريم و اورلب آن دو را داخل هم كرده و با خاموت ها در فاصله يكسان با بقيه قسمت هايCage مي بنديم .
پس از اين كه اين دو قسمت با سيم به هم خوب بسته شد لوله را برداشته و Cage را پايين تر تا سر آخرين شابلن به داخل چاه مي فرستيم و و همين كار را براي قسمت بالايي Cage انجام مي دهيم .
حال Cage آماده شده و داخل چاه قرار گرفته و آماده بتن ريزي است .
در ضمن براي اين شمع بتني حداقل كاور بتن 10 سانتيمتر است . كه براي ايجاد اين كاور از قطعات استوانه شكل سيماني كه ارتفاع آن ها 10 سانتيمتر است و در يك طرف آن ها دو قطعه سيم براي وصل شدن به Cage است قرار دارد استفاده مي شود . بدين ترتيب كه آن ها را در فاصله هاي مناسب به قسمت هاي مختلف Cage و تعدادي را هم در زير آن مي بندند تا فاصله حداقل 10 سانتيمتر Cage از ديواره حفظ شود .
5 – بتن ريزي شمع ها
در بتن ريزي در اين كارگاه به علت مشكلات موجود و وجود يك كارگاه ديگر در شهر به جاي ساختن بتن در كارگاه آن را از كارگاه ديگر به وسيله تراك ميكسر به محل بتن ريزي حمل مي كنند .
