بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر به دنبال بررسی رابطه بین تیپ های شخصیتی و اخلاق حرفه ای در کارکنان میباشد. تیپهای شخصیتی مورد پژوهش شامل دو تیپ A و B است . این پژوهش کاربردی و نوع جمع آوری اطلاعات توصیفی بوده است. جامعه آماری پژوهش تمامی کارکنان مدیریت کیفیت و ایمنی مهندسی شرکت بهرهبرداری مترو تهران و حومه در سال 94 با مدرک تحصیلی دیپلم و بالاتر وسابقه کار زیر پنج سال و بیش از پنج سال به تعداد58 نفر که تعداد50 نفر با استناد به فرمول کوکران و با استفاده از روش تصادفی انتخاب شده اند.
برای سنجش متغیرهای این پژوهش از پرسشنامه های استاندارد اخلاق حرفه ای مادسیج و تیپ شخصیتی A و B استفاده شده است .از نظر یافته های تحقیق میتوان گفت ، بین شخصیت A و اخلاق حرفه ای و B و اخلاق حرفه ای همبستگی مثبت و معنا داری وجود دارد و بین تاهل و تیپ شخصیتی A و B و سن و اخلاق حرفه ای رابطه ای وجود ندارد.همچنین بین تحصیلات و اخلاق حرفه ای رابطه معنا داری وجود دارد.
مقدمه
از میان ویژگیهای مختلف چیزی که میتواند به انسان ها کمک کند تا خود و دیگران را بهتر بشناسد شخصیت است یعنی جنبهای از حیات انسان که اجازه میدهد پیشبینی کنیم انسان در اوضاع و احوال معین چه رفتاری از خود نشان میدهد - شیک،. - 1999 در واقع شخصیت بیانگر آن دسته از ویژگیهای افراد است که الگوی ثابت رفتاری آنها را شکل میدهد. الگویرفتاری تیپ AوB در دهه 50 توسط دو پزشک متخصص - فریدمن1و روزنمن - 2 شناسایی شد. شخصیتA، آنگونه شخصیتی است که با سخت گرفتن، و رقابتجویانه عمل کردن و در موقعیتها مشخص میشود.
افراد متعلق به اینگونه شخصیت مستعد بیماریهای قلبی هستند. اما افراد دارای گونه شخصیت B با آرامش داشتن و صبورانه عملکردن در وقایع مشخص میشوند - علوی،. - 2003روانشناسان در مورد ابعاد شخصیتی افراد نظرات مختلفی دارند.آریِف و شولِر طی تحقیقاتی که در خصوص افراد تیپ A انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که این افراد، فشار زیادی را تحمل میکنند و همیشه خود را مقایسه میکنند و استانداردهای بالایی برای خود منظور میدارند و معمولا کار را شبها و در اوقات تعطیل به خانه میآورند و قادر به استراحت نیستند - ساعتچی،. - 1999 ویالانت، روانپزشک دانشگاه هاروارد در سال 1975 طی پژوهشی دریافت کارمندان مرد در آمریکا که در حد تخصصی کار میکنند و در دورانهای مختلف زندگیشان موفق بودهاند شخصیت B داشتهاند.
صاحبان هریک از جنبههای شخصیت به شیوهای خاص رفتار میکنند و دارای انتظاراتی خاص هستند - نصیری پور،. - 2008 توانایی و مهارتهای منحصر بفرد و نیازهای متفاوتی دارند و براساس الگوهای شخصیتی خود دارای نیازها، انتظارات، انگیزهها و توقعات و اهداف خاصی هستند - شکارشکن،. - 2005 سازمان نیز براساس اهداف، وظایف و فعالیتهای خود نیازها، انتظارات و توقعات خاصی را ارضا میکند. بنابراین برای هریک از شخصیتهای متفاوت، محیط شغلی و شغل متفاوت مناسب است.
از طرف دیگر یکی از عوامل مهمی که به فرآیند نیل سازمان به نتایج مطلوب کمک می کند؛ رعایت اصول و استانداردهای اخلاقی در سازمان می باشد. اخلاق حرفهای به دو بعد درونی و بیرونی وابسته است و در سطح فردی و سازمانی مورد توجه می باشد. - آیین اخلاق حرفهای فصلنامه مهندس مشاور/ زمستان . - 1387 اخلاق حرفهای عبارت است مقررات و اصول که دستورات لازم را برای رفتار درست اخلاقی و وجدانی و همچنین درستکاری در شرایط خاص فراهم میسازد و برای همه افراد اهمیت دارد و بستگی به عوامل از جمله ویژگی فردی و فرهنگی سازمان، ساختار سازمان و فرهنگ ملی عمومی و اجتماعی که فرد در آن فعالیت میکند دارد.
از سوی دیگر، هیچ نهاد یا حرفهای نیست که قادر باشد فارغ از اخلاق که مرزهای سلوک و رفتار بهنجار را معین میکند، به حیات مشروع خود ادامه دهد.اخلاق هر جامعه، معیار بایدها و نبایدهای آن را تعیین میکند و انسان اجتماعی را در مسیر زندگی آیندهی خود به سمت کمال، فضیلت و سعادت هدایت میکند.اخلاق، هم خاستگاه دینی دارد و متاثر از عرف، فرهنگ، تاریخ و سایر پدیدههای اجتماعی است.
در واقع، بین این مفاهیم و پدیدههای اجتماعی و اخلاق، تعامل دایمی وجود دارد که باعث میشود در طول زمان، اصول،ارزشها و هنجارهای جامعه صیقل بخورد و الگوهای موجه و مقبول رفتار فردی و جمعی را تشکیل بدهد - احمدی، - 2008 براساس تعریف رملی و هرلیهای - 2005 - اخلاق، بیان کنندهی باورهاییک گروه حرفهای در مورد این است که چیزی درست و مرتبط با استانداردهای همان حرفه است. هریک از حرفههای مرتبط با انسان، حوزهها و ابعاد مختلفی دارد که برخی مشترک و برخی دیگر مختص آن حرفه هستند. در مزیت اخلاق حرفهای باید گفت اخلاق حرفهای نقش راهبردی در موفقیت معطوف به آینده سازمان دارد و دوری از آنها، سازمانها را سخت آسیب پذیر و متضرر کرده است. دستیابی سازمان به اخلاق حرفهای موجب مزیت استراتژیک میشود.
بخشی از هزینههای تبلیغاتی را صرف اخلاقی سازی سازمان کنید تا تاثیر ژرف آن را در موفقیت سازمان تجربه کنید. سازمانها از طرفی خواهان اخلاقاند و از طرف دیگر اخلاقورزی و پایبندی به اخلاقیت را دردسرساز میبینند و این مهمترین مانع سازمانها در روی آوردن به اخلاق حرفهایست. - قراملکی، - 1382 به طور کلی انسانها در بعد فردی و شخصیتی دارای ویژگیهای خاص اخلاقی هستند که پندارگفتار، رفتارانها را شکل میدهد و ممکن است در شرایط مختلف رفتارهای خاص را بروز دهند این ویژگی برروی میزان کارایی و اثربخشی سازمان تاثیر میگذارد. هدف اصلی وضروری تحقیق پیدا نمودن رابطه بین تیپ های شخصیتی A و B با اخلاق حرفه ای می باشد.
سوال اصلی تحقیق اینستکه کدامیک از تیپ های شخصیتی فوق الذکر میتواند رابطهای معنادار با اخلاق حرفهایداشته باشد یا خیر.در بخشهای بعدی پژوهش به مروری بر ادبیات تحقیق بر اساس متغیرهای کلیدی که عبارتند از شخصیت و تیپهای شخصیتی A و B مورد پژوهش و اخلاق حرفهای و ارتباط آنها میپردازد و آنگاه متدولوژی و یافتههای پژوهش روش تحقیق و سوال تحقیق ، فرضیهها و یافتههای مهم تحقیق و پیشنهادات اجرائی و در نهایت به نتیجهگیری اشاره نموده است و در آخر نکتهای که به آن اشاره میکنیم این است که فرد میبایست باتوجه به تیپ شخصیتیاش شغل خویش را انتخاب کند بدین معنی که شغلش با شخصیتش متناسب باشد و همچنین این افراد باید دارای اخلاق حرفهای بالایی باشند. به طوریکه کار ،احتیاجات نیازهای اساسی و آسایش جسمی و روحی او را تأمین کند. بدیهی است که او فردی متعهد، وظیفه شناس، متکی به اصول اخلاقی وکاری خواهد بود و در نهایت صحت وکمال مطلوب وظیفهاش را انجام خواهد داد. در بخش مربوط به متدولوژی پژوهش بطور کامل اهداف تحقیق را ذکر خواهیم کرد.
-2 مبانی نظری پژوهش
-1 -2 شخصیت و شناخت تیپ های شخصیتی A و B 1-1-2 تیپ و شخصیت
به طبقه بندی مردم در چند گروه تیپ گفته میشود که هریک از این طبقات ویژگیهای خاص خود را دارد و به منظور مشخص نمودن نوع شخصیت افراد، طبقهبندیهای مختلف وجود دارد.شخصیت را به عنوان الگوی منحصر بفرد و نسبتا" پایدار، افکار، احساسها و اعمال نیز تعریف میکنند. - هافمن و همکاران - تیپ شخصیتیA جریان لیبید را به سوی درون سوق میدهد.درونگرا بیشتر مالاندیش و درونگراست و در برابر نفوذهای بیرون مقاوم است.در ارتباط با اشخاص دیگر و جهان خارج اعتماد به نفس کمتر دارد و کمتر از برونگرا مردمآمیز است. - یونگ، -1927به نقل از شوتلز - . تیپ شخصیتیB، انرژی حیات - لیبیدو - را به خارج از خود و به سوی رویدادهای خارجی، اشخاص و موقعیتها معطوف میکند.
