دانلود مقاله پروژه کارآفرینی کارگاه تولید چرخ و محور واگن

بخشی از مقاله

پروژه کارآفرینی کارگاه تولید چرخ و محور واگن

مقدمه :
مطالعات امکان سنجی، مطالعات کارشناسی است که قبل از اجراي طرح هاي سرمایه گذاري اقتصادي انجام میگیرد. در این مطالعات از نگاه بازار، فنی و مالی و اقتصادي طرح مورد بررسی و آنالیز قرار گرفته و نتایج حاصل از آن به عنوان مبنایی براي تصمیم گیري سرمایه گذاران مورد استفاده قرار میگیرد.

گزارش حاضر مطالعات امکان سنجی مقدماتی تولید چرخ و محور واگن میباشد. که در قالب متدولوژي علمی مطالعات امکان سنجی تهیه گردیده است و مطابق متدولوژي فوق ، ابتدا محصول مورد مطالعه به طور دقیق معرفی شده و سپس بررسی هاي لازم روي بازار آن صورت خواهد گرفت و در ادامه مطالعات فنی در خصوص چگونگی تولید و امکانات سخت افزاري و نرم افزاري مورد نیاز نیز شناسایی شده و در نهایت ظرفیت هاي اقتصادي و حجم سرمایه گذاري مورد نیاز براي اجراي طرح برآورد و ارائه خواهد شد تا با استفاده از آن سرمایه گذران و علاقه مندان محترم بتوانند کلیه اطلاعات مورد نیاز را کسب و در جهت انجام سرمایه گذاري اقتصادي با دید باز و مسیر شفاف اقدام نمایند. امید است این مطالعات کمکی هرچند کوچک در راستاي توسعه صنعتی کشورمان بعمل بیاورد .

نام کامل طرح و محل اجرای آن :
تولید چرخ و محور واگن

محل اجرا :

مشخصات متقاضیان :
نام نام خانوادگی مدرک تحصیلی تلفن

دلایل انتخاب طرح :
اهمیت صنعت حمل و نقل ریلی براي همگان روشن است. این صنعت داراي مشخصه هاي ویژه است که سبب ایجاد جذابیت در امور حمل و نقل میگردد که برخی از این مزیت ها به شرح زیر است :
• ظرفیت بالاي حمل و نقل و امکان حمل یکجاي محموله هاي بزرگ
• قیمت مناسب حمل در مقایسه با دیگر وسایل حمل و نقل
• امنیت بالاي حمل و نقل
• کاهش آلودگیهاي زیست محیطی
از اینرو با توجه به مزیت هاي حمل و نقل ریلی، امروزه در کشورهاي پیشرفته این صنعت بسیار گسترش پیدا کرده است. در کشور ما نیز راه آهن همانند سایر کشورها، نقش اساسی در توسعه صنعتی و اقتصادي کشور برعهده دارد و روي همین امر راهآهن جمهوري اسلامی، طرح هاي زیادي براي توسعه این صنعت در دستور کار خود قرار داده است و لذا چشم انداز صنعت حمل و نقل ریلی کشور بسیار پررونق ارزیابی میگردد. لیکن مسئله دیگر قابل طرح در این صنعت، اهمیت نگهداري سرمایه عظیم ماشین آلات و تجهیزات میباشد. واگن ها به عنوان یکی از تجهیزات اساسی

سیستم حمل و نقل ریلی محسوب میگردند. بنابراین نگهداري این تجهیزات اثر بسیار قابل توجهی در حفظ توان عملیاتی سیستم حمل و نقل ریلی ایفا مینماید و چرخ و محور به عنوان یک قطعه اساسی از واگن ها، داراي اهمیت بسیار بالا در حفظ قابلیت عملکرد واگن ها میباشند. تولید این قطعات در سالهاي اخیر در کشور امکان پذیر نبوده و سالانه راه آهن جمهوري اسلامی با صرف مبالغ هنگفت ارز، اقدام به واردسازي آنها از خارج کشور مینمود ولی در سالهاي گذشته تولید آن

در کشور آغاز شده است که به نظر میرسد با توسعه تولید داخل، نیازمندي کشور به این قطعات کاملاً مرتفع گردد.

وضعیت و میزان اشتغالزایی :
تعداد اشتغالزایی این طرح 29 نفر میباشد .

تاریخچه و سابقه مختصر طرح :
نام و کد محصولات
محصول مورد مطالعه طرح حاضر تولید چرخ و محور واگن هاي قطار میباشد. چرخ همانطوري که از اسم آن نیز مشخص است قطعه فولادي است که زیر واگن نصب شده و سبب حرکت واگن روي ریل خطوط آهن میگردد.
در شکل زیر نمونه اي از یک چرخ و محور نشان داده شده است.

هر محور چرخ و محور شامل دو عدد چرخ فولادي و یک محور بین آنها است به طوري که چرخ ها از طریق پرس )جازدن( روي دو سر محور مونتاژ میشوند. نکته اي که در اینجا باید ذکر شود این است که چرخ ها از طریق جا زدن پرسی روي محور نصب و مجموعه دو چرخ و یک محور تشکیل یک مکانیزم حرکت صلب را میدهند. بنابراین مجموعه فوق در واقع یک قطعه محسوب میگردد و هر تولید کننده لازم است مجموعه فوق را که شامل دو چرخ و یک محور است پس از تولید، مونتاژ و تست نموده و تحویل خریدار نماید .

دسته بندي محصول
چرخ و محور براساس ظرفیت و تناژ واگن مورد استفاده ، داراي وزن و ضخامت چرخ متفاوت میباشند که بر همین اساس به چرخ هاي لبه کوتاه ، لبه بلند، سبک، متوسط و سنگین تقسیم بندي میگردند. ولی در طرح حاضر نظر بر اینکه به لحاظ روش تولید، مواد اولیه و مکانیزم مونتاژ و غیره در مورد کلیه انواع محصول یکسان است ، لذا تمامی آنها تحت عنوان چرخ و محور نامیده خواهد شد.

شماره تعرفه گمرکی

چرخ و محور واگن در طبقه بندي کالایی وزارت بازرگانی، داراي شماره تعرفه8607/ 19 است.

شرایط واردات محصول
چرخ و محور واگن صرفاً در مورد واگن قطار مورد استفاده دارد. از اینرو وزارت بازرگانی شرایط خاصی را براي آن تعیین نکرده است و تنها به ذکر حقوق ورودي که معادل چهار درصد است اکتفا شده است.

بررسی استانداردهاي موجود در مورد محصول
با مراجعه به مستندات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، شماره استاندار

د ملی 7199 براي چرخ و محور واگن تدوین شده است .

بررسی و ارائه اطلاعات لازم در زمینه قیمت تولید داخلی و جهانی محصول
بررسی قیمتهاي داخلی
مطابق اطلاعات کسب شده از سازندگان داخلی، قیمت چرخ و محور واگن تابع نوع و وزن آن میباشد ولی به طور متوسط قیمت مجموعه چرخ و واگن معادل 15،000،000 ریال است که در اینجا لازم به ذکر است همانطور که پیشتر نیز اشاره گردید یک مجموعه چرخ و محور شامل دو عدد چرخ و یک عدد محور است که روي همدیگر از طریق جازدن پرس مونتاژ میگردند.

قیمت هاي جهانی
کشورهاي مختلف براي چرخ و محور تولیدي خود قیمتهاي نسبتاً متفاوتی ارائه مینمایند. به عنوان مثال کشور آلمان و آمریکا بیشترین قیمت و کشورهاي اکراین و چین داراي قیمت هاي پایین تر از قیمت هاي مشابه کشور آمریکا و آلمان میباشند. لیکن در اینجا به منظور ارائه تصویري از قیمت جهانی، متوسط قیمتهاي آنها ارائه شده است که معادل 2200 دلار براي یک مجموعه چرخ و محور میباشد.

معرفی موارد مصرف وکاربرد محصولات
همانطوري پیشتر نیز ذکر شد چرخ و محور قطعه اي از یک واگن به شمار می آیند که در زیر آن جهت حرکت واگن روي ریل آهن نصب میگردد. بنابراین در مجموع میتوان گفت که تنها مورد مصرف چرخ و محور مورد مطالعه طرح حاضر، واگن قطار میباشد.

بررسی کالاهاي جایگزین و تجزیه و تحلیل اثرات آن بر مصرف محصول
چرخ و محور مورد استفاده در واگن قطار، کالایی منحصر به فرد هستند که داراي هیچگونه کالاي جایگزین یا مشابه نمیباشند. یک واگن بدون استثناء و اجتناب ناپذیر جهت حرکت خود روي ریل، نیازمند چرخ و محور است.

کشورهاي عمده تولید کننده و مصرف کننده محصول
کشورهاي عمده تولیدکننده :
• آمریکا

• رومانی
• روسیه
• اتریش
• اسپانیا
• چین
• سوئیس

کشورهاي عمده مصرف کننده :

چرخ و محور در دو حوزه از صنعت حمل و نقل ریلی داراي کاربرد است.
• کاربرد در ساخت واگن
• کاربرد در تعمیرات و بازسازي واگنها
بنابراین به منظور شناخت کشورهاي مطرح مصرف کننده، با استفاده از اطلاعات اداره امور بین الملل راه آهن جمهوري اسلامی ایران به صورت زیر عمل شده است.

معرفی شرایط صادرات
بامراجعه به کتاب مقررات صادرات و واردات منتشر شده از سوي وزارت بازرگانی نتیجه گیري شده است که در مورد صادرات چرخ و محور واگن هیچگونه شرایط خاصی به لحاظ قانونی و مقررات وزارت بازرگانی وجود ندارد، لیکن به لحاظ فنی و رعایت استانداردهاي بین المللی ذکر موارد زیر ضروري میباشد.

کیفیت محصولات تولیدي

چرخ و محور واگن یک قطعه بسیار حساس و تخصصی میباشد. از اینرو رعایت کلیه موارد فنی در تولید آن مانند انتخاب مواد اولیه، آلیاژسازي، ریختگري، ماشینکاري، عملیات حرارتی، پرس و جازدن محور، بالانس کردن چرخ با محور و همچنین بالانس مجموعه چرخ و محور با سطح افقی و عمودي، سختی و سفتی سطح و موارد دیگر از جمله موضوعاتی میباشند که کیفیت قطعه را تشکیل میدهند. بنابراین تولیدکننده لازم است از توان فنی و مهندسی لازم برخوردار بوده و محصولات خود را که از هر نظر مطابق با استانداردهاي جهانی لازم است تولید نماید.

سابقه قبلی تولیدکننده
علاوه بر اینکه تولیدکننده لازم است از توان فنی و مهندسی بالا در تولید برخو

ردار باشد، وجود سابقه تولید و فروش مناسب نیز یکی دیگر از عوامل مطرح در انتخاب قطعه توسط مشتریان است. چرخ و محور همانطوري که پیشتر نیز ذکر شد، یک قطعه حساس در واگن است و لذا خریداران عموماً هیچگونه ریسکی را در خرید انجام نمیدهند.

رعایت استانداردهاي کشور مقصد
خطوط راهآهن و فاصله بین دو ریل در جهان، از سه استاندارد عمومی آمریکایی ، روسی و اروپائی تبعیت میکند، به طوري که فاصله دو ریل در استانداردهاي فوق با همدیگر متفاوت است. بنابراین تولیدکننده چرخ و محور لازم است اندازه و ابعاد چرخ و محور را کاملاً متناسب با استنانداردهاي مورد استفاده کشور مقصد صادرات طراحی و تولید نمایند.

برخورداري تولیدکننده از مزیت رقابتی به لحاظ قیمت
ماده اولیه مورد استفاده در ساخت چرخ و محور، فولاد است و این ماده از قیمت جهانی مشخصی برخوردار میباشد. بنابراین یکی از عوامل اصلی و مهم در قیمت گذاري صادراتی، قیمت جهانی فولاد و قیمت آن در داخل کشور میباشد و لذا صادرکنندهاي میتواند در بازارهاي جهانی حضور داشته باشد که علاوه بر برخورداري از توان فنی و مهندسی بالا، قابلیت تأمین فولاد به قیمت مناسب را نیز داشته باشد.

وضعیت عرضه و تقاضا
بررسی ظرفیت بهره برداري و روند تولید از آغاز برنامه سوم تاکنون
بررسی ظرفیت هاي بهره برداري
با مراجعه به اطلاعات وزارت صنایع و معادن، نتیجه گیري شده است که تنها یک واحد تحت عنوان شرکت گسترش و توسعه صنعت آذربایجان در شهرستان تبریز و با ظرفیت 2000 دستگاه در سال تولید کننده فعال چرخ و محور واگن میباشد که سال شروع بهره برداري این واحد نیز 1382 است.

بررسی روند ظرفیت نصب شده تولید چرخ و محور واگن در کشور
در صفحه گذشته تنها واحد فعال تولیدکننده چرخ و محور که داراي سابقه در وزارت صنایع است آورده شد. همچنین ذکر گردید که واحدهاي دیگري نیز بدون سابقه در وزارت صنایع اقدام به تولید چرخ و محور می نمایند. از اینرو با توجه به ظرفیت واحدهاي با سابقه و بدون سابقه روند ظرفیت نصب شده در کشور به صورت جدول زیر برآورد شده است.

بررسی روند تولید واقعی چرخ و محور واگن در کشور

در جدول بالا، واحدهاي فعال و ظرفیت اسمی آنها در تولید چرخ و محور واگن آورده شد. لیکن براي بررسی روند تولید واقعی واحدهاي فوق باید گفت که این واحدها عموماً به صورت سفارشی تولید مینمایند که شیوه اخذ سفارش نیز معمولاً شرکت در مناقصه هاي راه آهن میباشد. بنابراین تولید به صورت روتین و مشخص قابل انجام نمیباشد و ما در اینجا باید به ماهیت کسب و کاري تولید سفارش، راندمان واقعی تولید را معادل هفتاد درصد ظرفیت اسمی فرض مینماییم که براساس آن روند تولید واقعی چرخ و محور واگن در سالهاي گذشته به صورت جدول شماره 4 جمع بندي گردیده است.

نمودار زیر روند تولید واقعی را نشان داده است.

بررسی سطح تکنولوژي تولید در واحدهاي فعال
پیشتر اشاره شد که تجهیزات مورد مطالعه از حساسیت بالایی در صنعت حمل و نقل ریلی برخوردار میباشند. از اینرو هر تولیدکننده فعال در این صنعت لازم است کلیه موارد و الزامات این صنعت را رعایت نماید. در بخش سوم فرایند تولید چرخ و محور ارائه خواهد شد و لذا در اینجا با استناد بر آن، میتوان گفت که اجراي تک تک فعالیتهاي فرایند فوق اجتناب ناپذیر میباشد و به نوعی در صورت وجود هرگونه عدم انطباق در آنها، تولیدکننده قابلیت فروش محصول خود را نخواهد داشت. بنابراین به عبارت سادهتر میتوان گفت که سطح تکنولوژي تولید در این محصول عاملی است که به صورت مهندسی معکوس تعیین میگردد و لذا تولیدکننده نقش خاصی در آن نمیتواند ایفاء نماید و در نهایت قابل نتیجه گیري است که سطح تکنولوژي در مورد کلیه واحدهاي فعال تولیدکننده یکسان بوده و تابع مستندات فنی محصول و همچنین نتایج مهندسی معکوس فرایند تولید است که این نتایج نیز کاملاً ثابت و تعریف شده است.

نام کشورها و شرکت هاي سازنده ماشین آلات مورد استفاده در تولید

بررسی وضعیت طرح هاي جدید و طرحهاي توسعه در دست اجرا با مراجعه به بانک اطلاعات صنعتی وزارت صنایع و معادن، طرحهاي در حال ایجاد تولید چرخ و محور واگن به صورت جدول زیرجمع بندي شده است.

پیشبینی عرضه در بازار آینده کشور
عرضه چرخ و محور واگن در آینده از طریق تولید واحدهاي فعال و طرحهاي در حال ایجاد صورت خواهد گرفت که در ادامه هر کدام از آنها مورد بررسی قرار گرفته است.
الف ( پیشبینی عرضه واحدهاي فعال
در جدول شماره 4 ظرفیت نصب شده کشور براي تولید چرخ و محور براي سالهاي گذشته آورده شد. از اینرو با در نظر گرفتن ظرفیتهاي فوق ، عرضه این واحدها در آینده سالانه 2310 عدد پیش بینی شده است

ب ) پیش بینی عرضه واحدهاي در حال ایجاد
در جدول شماره 6 فهرست طرحهاي در حال ایجاد کشور آورده شد. بنابراین مطابق سوابق موجود، بر حسب درصد پیشرفت فعلی طرح ها ، مقاطع بهره برداري از آنها به صورت زیر فرض شده است :

با توجه به جدول بالا ، ظرفیت طرح هاي در حال ایجاد که در آینده به ظرفیت نصب شده کشور اضافه خواهد شد، به صورت زیر قابل پیش بینی است:

راندمان تولید واقعی طرحهاي در حال ایجاد متناسب با عرف طرحهاي صنعتی به صورت 50درصد ظرفیت اسمی در سه سال اول بهرهبرداري لحاظ شده است.

بررسی روند واردات محصول از آغاز برنامه سوم تا سال 1385
با مراجعه به آمار منتشر شده وزارت بازرگانی ، میزان واردات چرخ و محور در سالهاي گذشته به صورت جدول زیر بوده است.

آمار سال 1384 و 1385 تقریبی است.
نمودار زیر روند واردات در مقایسه با تولید داخل را نشان داده است.

نمودار مقایسهاي تولید داخل و واردات چرخ و محور واگن

بررسی روند مصرف از آغاز برنامه سوم تاکنون
موارد استفاده چرخ و محور واگن، تنها در واگنهاي قطار راهآهن بین شهري و داخل شهري میباشد. لذا براي تعیین حجم مصرف از رابطه زیر استفاده خواهد شد:

در ادامه میزان مصرف با استفاده از رابطه بالا برآورد شده است.

بررسی روند صادرات از آغاز برنامه توسعه سوم تا آخر سال 1385
مطابق آمار منتشره وزارت بازرگانی روند صادرات چرخ و محور واگن در سال هاي گذشته به صورت زیر بوده است.

در نمودار زیر مقایسه صادرات و واردات محصول نشان داده شده است.
نمودار مقایسهاي واردات و صادرات در چرخ و محور واگن

بررسی نیاز به محصول با اولویت صادرات تا پایان برنامه توسعه چهارم
حوزههاي مصرف چرخ و محور واگن را میتوان به دو گروه عمده راه آهن جمهوري ا

سلامی ایران و همچنین شرکت هاي قطار شهري )مترو( تقسیم بندي کرد. از اینرو تقاضاي بازار براي محصولات مورد مطالعه در این دو حوزه وجود خواهد داشت که در ادامه مطالعات آن پیگیري شده است.

برآورد تقاضا در راه آهن جمهوري اسلامی ایران
چرخ و محور واگن داراي دو حوزه مصرف در راه آهن جمهوري اسلامی میباشد :
• استفاده از چرخ و محور براي تولید واگن
• استفاده از چرخ و محور براي تعمیرات و تعویضو جایگزینی چرخ و محور فرسوده واگنهاي موجود راه آهن
در مورد استفاده از چرخ و محور در تولید واگن باید گفت که تنها تولیدکننده واگن در کشور ما، شرکت واگن سازي پارس است که این واحد خود اقدام به تولید چرخ و محور مورد نیاز نموده و لذا معمولاً تقاضایی از جانب شرکت فوق وجود ندارد. لذا تقاضاي اصلی در راهآهن جمهوري اسلامی میباشد که این مرکز به منظور بازسازي واگنها و تعویضو جایگزینی چرخ و محور فرسوده با موارد نو، متقاضی چرخ و محور واگن میباشد.

برآورد تقاضا در قطارهاي شهري )مترو( کشور
ماهیت فنی واگنهاي قطار شهري از لحاظ چرخ و محور تفاوت چشمگیري با موارد مشابه آن در قطارهاي بین شهري ندارد. از اینرو یک واحد تولیدکننده چرخ و محور واگن قطارهاي بین شهري توانایی تولید همان قطعات را براي واگن قطارهاي داخل شهري را نیز دارا میباشد. از اینرو در این قسمت برآوردي نیز در خصوصنیاز سالانه این واگنها صورت گرفته است.
لازم به ذکر است که قطار شهري در شهرهاي تهران، تبریز، مشهد، شیراز، اهواز و کرمانشاه در حال فعالیت هستند که در حال حاضر تنها در شهر تهران این قطارها به بهرهبرداري رسیده و سایر شهرها در سال هاي آینده مورد بهره برداري قرار خواهد گرفت لذا در برآورد تقاضاي این حوزه، تنها به شرکت قطار شهري تهران اکتفا شده است.

برآورد تقاضا براي صادرات
در جدول شماره 8 میزان صادرات در سالهاي گذشته آورده شده است و همانطوري که جدول فوق نشان می دهد توان صادراتی کشورمان در مورد محصولات مورد مطالعه پایین است. بنابراین با توجه به نیاز داخل و همچنین سابقه جزئی کشور در صادرات، به نظر نمیرسد که در سالهاي آینده تحول چشمگیري در این امر به وجود آید و لذا حجم صادرات همانند گذشته ادامه پیدا

خواهد کرد و ما در اینجا با انجام رگرسیون ارقام جدول شماره 8 میزان صادرات در گذشته اقدام به براورد حجم صادرات در آینده کردهایم.

جمع بندي تقاضا در آینده
با جمع بندي تقاضاي داخلی و صادرات، پیش بینی کل تقاضا در آینده به صورت جدول زیر تهیه شده است:

جمع بندي و نتیجه گیري مطالعات بازار و پیشنهاد نهایی در مورد احداث واحدهاي جدید از نگاه توجیه پذیري بازار
از موازنه جداول شماره 9و 17 نشان داده می شود که در سال هاي آینده بازار کشور از کمبود عرضه برخوردار خواهد بود و بنابراین به راحتی قابل نتیجه گیري است که ایجاد واحدهاي جدید براي تولید این قطعات به لحاظ بازار توجیه پذیر میباشد. با نگاهی با وضعیت عرضه و تقاضا در گذشته مشاهده می گردد که در سالیان گذشته نیز کمبود در بازار وجود داشته است و بخش عمده نیاز کشور از طریق واردات تأمین می شده است .