بخشی از مقاله
حمل و نقل ترکیبی کانتینر با استفاده از واگن رویکردي نو در ایران
چکیده مقاله
با توجه به سهم اندك جابجایی کانتینر توسط حمل و نقل ریلی در این مقاله سعی شده ابتدا حمل و نقل چند وجهـی معرفی شود و از آنجائیکه حمل و نقل چند وجهی در کالاهاي عمده ،فقط با کانتینر میسر و مقرون به صرفه می باشـد لذا مزایاي حمل کالا با کانتینر , روند تجارت کانتینر تا سال 2006 در دنیا توضیح داده شـده اسـت پـس بـراي اثبـات اینکه جهان نیز به سمت حمل و نقل کانتینري روي آورده است ،ظرفیت و عملکـرد چنـد بنـدر کـانتینري در منـاطق مختلف دنیا و ظرفیت کشتیهاي کانتینر بر و روند گسترش آن ذکر شده است و در انتها به داخل کشور و بنـدر شـهید رجائی بعنوان بزرگترین بندر عملیاتی ایران توجه داده شده و به مشکلات حمل و نقل ریلی وسهم انـدك آن بـا توجـه مزیتهاي بالقوه این شیوه حمل و در نهایت پیشنهاداتی جهت افزایش سهم حمل و نقل ریلـی در زمینـه کـانتینر ارائـه شده است.
مقدمه:
حمل و نقل ترکیبی ( چندوجهی ) پس از انقلاب صنعتی ، عرصه جدیدي بود بـراي صـاحبان کـالا کـه بـا بکـارگیري کانتینر این نوع حمل ونقل سرعت و شتاب بیشتري گرفت مدتها است مشکلات حمل و نقل چنـدوجهی را کـشورهاي مختلف از سد راه برداشته اند و با حمایت از کنوانسیون حمل و نقل چند وجهی سـازمان ملـل مقـررات جدیـد اسـناد حمل و نقل چندوجهی را از ژانویه سال 1992 مورد اجرا گذاشته شد . اما کشور ما با مـشکلات زیـادي در ایـن زمینـه مواجه است که بخشی از آن به عدم سرمایه گذاري لازم و بخشی نیز به بی توجهی مسئولین و دست اندرکاران مربـوط می شود . با توجه به قدرتمندي جمهوري اسلامی ایران در حمل و نقل دریایی و با دارا بودن بزرگترین ناوگان دریـایی در خاورمیانه ، عمده مشکلات بیشتر به حمل و نقل جاده اي و ریلی بر مـی گـردد . بطوریکـه در سـال 1384 از یـک میلیون و 400 هزار عملیات حمل و نقل کانتینري در بندر شهید رجایی فقط 27 هزار TEU کـانتینر توسـط ناوگـان ریلی حمل گردیده است علیرغم اینکه ناوگان ملی دریایی ( کشتیرانی جمهوري اسلامی ایران ) حدود %50 سهم حمل و نقل کانتینري را بعهده داشته ، متاسفانه ناوگان ریلی فقط %2 درحمل و نقل کانتینر سهم داشته است که با توجه به مزیتهاي حمل و نقل ریلی ضرورت دارد این شق از حمل و نقل توسعه یابد.
-1 تعریف حمل ونقل چند وجهی :
براساس کنوانسیون سازمان ملل ، تعریف حمل و نقل چند وجهی عبارت است از » حمل کالا بوسیله حـداقل دوشیوه متفاوت حمل ، براساس یک قرارداد حمل چند وجهی از محلی در یک کشور ( که محموله در اختیار متصدي حمل قرار می گیرد ) به محلی در کشور دیگر (که محموله تحویل می شود ) « یـا براسـاس تعریـف دیگر عبارت است » جابجایی و حمل کالا با استفاده از تمام امکانات حمل و نقل در یک مسیر که می توانـد ریلی ، جاده اي ، هوایی و یا دریایی باشد .
-2 مزایاي حمل و نقل چندوجهی :
الف ) ـ صاحب کالا فقط با یک عامل با عنوان گراننده حمـل و نقـل چنـد وجهـی یـا MTO
( (MULTIMODAL TRANSPORT OPERATOR هماهنگی هاي لازم را انجام می دهـد و خسارتهاي احتمالی را نیز از او طلب می نماید .
ب ) ـ از خسارتهاي زمانی و خطـرات دزدي کـالا در زمـان انتقـال از یـک شـیوه بـه شـیوه دیگرحمـل (یـا ترانسشیپمنت ( TRANSSHIPMENT جلوگیري می کند و در نهایت ایمنی کالا بیشتر میشود .
ج ) ـ نیاز به صدور اسناد حمل بیشتري ندارد .
د ) ـ گرداننده حملرأساً نسبت به ترانزیت داخلی یا خارجی کالا بدون حضور صـاحب کـالا یـا نماینـده وي اقدام می نماید .
هـ ) ـ با توجه به شناخت MTO از بازار ، زمان و هزینه کاهش پیدا می کند .
-3 مزایاي کانتینر براي حمل و نقل چند وجهی :
الف ) ـ سهولت در تخلیه و بارگیري ب ) ـ سهولت در چیدمان و استفاده از حداکثر فضا در محل تخلیه و بارگیري
ج ) ـ کاهش هزینه هاي تخلیه و بارگیري
د ) ـ افزایش ضریب ایمنی کالا از نظر سرقت و صدمه وارده به کالا
هـ ) ـ افزایش سرعت در تخلیه و بارگیري و در نتیجه صرفه جویی در زمان و ) ـ چیدمان قابل توجهی کالا در یک کانتینر
روند تجارت کانتینر تا سال 2006 و پیش بینی آن تا سال 2011
روند گسترش ناوگان کشتیهاي کانتینري بر حسب TEU 2006 -2001
