بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی جمعیت علفهاي هرز ذرت دانه اي درپاسخ به مدیریت کود و علف کش، آزمایشی در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی بخش تحقیقات علفهاي هرز، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور در ورامین انجام شد. این آزمایش به صورت کرتهاي خرد شده فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوكهاي کامل تصادفی، در چهار تکرار اجرا شد. تیمارهاي آزمایشی شامل: دو روش مصرف کود ازت (پخش سراسري و نواري) در پلاتهاي اصلی و سه سطح کود ازت 300)، 400 و 500 کیلوگرم در هکتار) با چهار سطح علف کش نیکوسولفورون 0)، 1، 1/5 و 2 لیتر در هکتار) به صورت فاکتوریل در کرتهاي فرعی قرار گرفتند. یافتههاي این بررسی حاکی از کاهش تراکم و زیست توده علفهاي هرز تحت روش مصرف نواري کود ازت بود. در کلیه مراحل رشد و سطوح کود ازت، همواره مصرف نواري نسبت به پخش سراسري آن، کنترل بهتر تراکم و زیست توده علفهاي هرز را سبب گردید. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش میزان مصرف علف کش تراکم و زیست توده علفهاي هرز کاهشمی یابد.
واژههاي کلیدي: ذرت Zea mays L. ، مدیریت کود، پخش سراسري، نواري، نیکوسولفورون.
مقدمه
بر اساس تحقیقات زیمدال (1980)، علیرغم کنترل شدید علفهاي هرز در اکثر سیستمهاي کشاورزي، ده درصد از کاهش تولیدات کشاورزي جهان مربوط به رقابت علفهاي هرز با گیاهان زراعی است.8 از این رو مدیریت علفهاي هرز اغلب یکی از عناصر کلیدي در سیستمهاي زراعی است(7 )از طرفی، با توجه به پیامدهاي ناشی از مصرف بی رویه علف کش ها، محققان درصددند تا روشهاي جایگذین براي مقابله با این مشکلات بیابند و با به حداقل رساندن آثار سوء، علفهاي هرز را کنترل نمایند.1 این روشها دربرگیرنده رهیافتهاي مدیریت تلفیقی علفهاي هرز است که نیل به سود بلند مدت و هم سویی با طبیعت از اصول اساسی آنمی باشد. روشهاي افزایش توانایی رقابت در گیاهان زراعی، یکی از مهم ترین اجزاي مدیریت تلفیقی علفهاي هرز است. لذا در راستاي این روش ها، مدیریت حاصلخیزي خاكمی تواند رویکرد جدیدي در جهت تغییر شرایط رقابت به نفع گیاه زراعی باشد((6در این میان علاوه بر میزان حاصلخیزي خاك، روش مصرف کود نیتروژن نیز چشم انداز ي به مدیریت دسترسی کود توسط گیاه زراعی و علفهرز بوده و در تغییر تعاملات رقابتی آنها موثر است و به عنوان یکی از اجزاي مهم مدیریت تلفیقی علفهاي هرز قابل تاملمی باشد. روش مصرف کود ازت بسیار مهممی باشد تا آنجا که مصرف کود به صورت نواري یا جایگذاري عمقی داراي کارایی بیشتريمی باشد(.(2
823 اکوفیزیولوژي علفهايهرز
مواد و روش ها
به منظور ارزیابی تاثیر علف کش و کود بر پویایی جمعیت علفهاي هرز ذرت رقم سینگل کراس 704، آزمایشی در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی بخش تحقیقات علفهاي هرز، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور در ورامین اجرا گردید. آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوكهاي کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. 2 تیمار روش مصرف کود شامل روش پخش سراسري کود و نواري در پلاتهاي اصلی و تیمار کود ازت در 3 سطح 300، 400 و 500 کیلوگرم در هکتار با تیمار علف کش نیکوسولفورون در 4 سطح 0، 1، 1/5 و 2 لیتر در هکتار به صورت فاکتوریل در پلاتهاي فرعی قرار گرفتند. تیمار شاهد عدم مصرف هکتار علف کش و 400 کیلوگرم در هکتار ازت به صورت مصرف پخشی در نظر گرفته شد. به منظور بررسی جمعیت علفهاي هرز مزرعه، از خرداد 1387 تا آخر فصل رشد، هر 15 روز یکبار نمونه برداري انجام گرفت. در هر نمونه برداري، بدون در نظر گرفتن اثر حاشیه اي، از سطحی به ابعاد cm 50×75 کلیه علفهاي هرز برداشت شده و پس از انتقال نمونهها به آزمایشگاه ، همه علفهاي هرز به تفکیک گونه شمارش و پس از قرارگیري در آون با درجه حرارت 75 سانتی گراد به مدت 72 ساعت، توزین و ثبت گردید. در نهایت پس از جمع آوري دادهها و انتقال به نرم افزار MS.Excel 2007، اطلاعات مربوط به تراکم و بیوماس علفهاي هرز به صورت نمودار ستونی، ترسیم و بررسی شد.
نتایج و بحث تراکم علفهاي هرز-با افزایش سطوح کود از 300 به 400 و 500 کیلوگرم در هکتار، تراکم علفهاي هرز افزایش یافت. در واقع با
افزایش میزان منبع ازت موجود در خاك، احتمال جوانهزنی بذور علفهاي هرز موجود در خاك افزایش یافته و حضور جمعیتهاي بالاي آنها، شرایط رشد را براي ذرت مشکلمی نماید. در بررسی تیمارهاي مختلف علف کش همواره در کلیه مراحل رشد، مصرف علف کش در مقایسه با عدم مصرف علف کش سبب کاهش تراکم علفهاي هرزمی شود(شکل .(1
٠۵٢ ٠۵٢
٢٠٠ ٢٠٠
٠۵١ ٠۵١
١٠٠ ١٠٠
٠۵ ٠۵
٠ ٠
٨۶٢٢ ٧۴١٨ ٣۴۴١ ١٠٢٧ ٧.۵٣٩ ٨۶٢٢ ٧۴١٨٣۴۴١ ١٠٢٧ ٧.۵٣٩
4 3
٠۵٢ ٠۵٢
٢٠٠ ٢٠٠
٠۵١ ٠۵١
١٠٠ ١٠٠
٠۵ ٠۵
٠ ٠
٨۶٢٢ ٧۴١٨ ٣۴۴١ ١٠٢٧ ٧.۵٣٩ ٨۶٢٢ ٧۴١٨ ٣۴۴١ ١٠٢٧ ٧.۵٣٩
4 3
٠۵٢
٢٠٠ ٠۵١ ١٠٠
٠۵
٠
٢٢۶٨ ٧۴١٨ ٣۴۴١ ١٠٢٧ ٧.۵٣٩
2
٠۵٢
٢٠٠
٠۵١
١٠٠
٠۵
٠
٢٢۶٨ ٧۴١٨ ٣۴۴١ ١٠٢٧ ٧.۵٣٩
2
٠۵٢ مکترا
٢٠٠
٠۵١ عل
ف
١٠٠
اھ
٠۵ ي
رزھ
٠
٨۶٢٢ ٧۴١٨ ٣۴۴١ ١٠٢٧ ٧.۵٣٩
GDD
1.
٠۵٢
٢٠٠
٠۵١
١٠٠
٠۵
٠
٢٢۶٨ ٧۴١٨ ٣۴۴١ ١٠٢٧ ٧.۵٣٩
1.
شکل .1 روند تغییرات میزان تراکم علفهاي هرز ذرت در طی فصل رشد. الف: نواري و ب: پخش سراسري.
:1 مقدار علف کش 0 لیتر در هکتار، :2 مقدار علف کش 1 لیتر در هکتار، :3 مقدار علف کش 1/5 لیتر در هکتار و :3 مقدار علف کش 2 لیتر در هکتار.
: 400 کیلوگرم در هکتار کود ازت، : 500 کیلوگرم در هکتار کود ازت و : 300 کیلوگرم در هکتار کود ازت.
Weed Ecophysiology Page 328
