بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی اثر تراکم و الگوي کشت بر عملکرد ذرت دانه اي تحت شرایط رقابت با علفهرز تاجخروس، آزمایشی در سال زراعی 1387 در مزرعه پژوهشی دانشگاه تهران درکرج اجرا شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهاي کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش تراکم ذرت با دو سطح 75000) و 90000 بوته در هکتار)، الگوي کشت ذرت با دو سطح (تک ردیفه و دوردیفه زیگزاگ روي هر پشته) و تراکم تاجخروس با چهار سطح 0 ، 4 ، 8 و 12 بوته در متر طولی ردیف در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که عملکرد دانه ذرت در حضور علفهرز تاجخروس کاهش یافته، در حالیکه افزایش تراکم ذرت ضمن افزایش صفت مذکور، اثرات رقابتی این علفهرز را کاهش داد. در بین الگوهاي کشت نیز ، الگوي کشت دوردیفه زیگزاگ ضمن افزایش صفت عملکرد دانه ذرت، باعث کاهش اثر رقابتی تاجخروس بر صفت مذکور گردید.
واژههاي کلیدي: ذرت (Zea mays L.) ، تاجخروس(.(Amaranthus retroflexus L، تراکم ، الگوي کشت.
مقدمه
رقابت از موضوعات کلیدي در مباحث اکولوژیک جوامع گیاهی است. در این نوع تداخل ، علفهاي هرز از طریق همجواري با گیاه زراعی، براي جذب نور ، آب و مواد غذایی به رقابت پرداخته و رشد ، نمو و عملکرد گیاه زراعی را متاثرمی سازند. بدیهی است فشار تداخل علفهاي هرز بسته به تراکم و توان رقابتی گونه علفهرز و در مراحل مختلف نمو گیاه زراعی متفاوت است ( Kropff et al. . (1992
امروزه با توجه به گسترش مقاومت علفهاي هرز به علف کشها و اثرات مخرب زیست محیطی ناشی از مصرف آنها ، توسعه راهکارهاي اکولوژیک به عنوان یک گزینه ایمن و کم هزینه براي مدیریت علفهاي هرز در جهت کاهش مصرف سموم از اولویتهاي کشاورزي
سومین همایش علوم علفهايهرز ایران، بهمنماه 263 1388
پایدار محسوبمی شود(دونان و همکاران، .(1995 در این میان ، افزایش توان رقابتی گیاه زراعی به عنوان یکی از ابزارهاي کلیدي مدیریت علفهاي هرز شناخته شده که در کشاورزي پایدار مورد توجهمی باشد.
الگوهاي کشت مختلفی رایج هستند کهمی توانند بر عملکرد گیاهان زراعی اثر بگذارند . از نظر تئوري هر قدر نسبت فاصله بین ردیفها به فواصل بوته ها بر روي ردیف به عدد یک نزدیکتر باشد (الگوي کشت مربع) رقابت کمتري براي منابع موجود با یکدیگر خواهند داشت(.(2 امروزه ، تولید ذرت با ردیفاي باریکتر کاشت در حال گسترشمی باشد. علت متداول شدن فاصله ردیفهاي باریکتر در ذرت ، افزایش عملکرد ، کنترل بهتر علفهاي هرز و یکپارچه کردن امکانات و وسایل مورد نیاز در مزرعه با ردیفهاي باریکترمی باشد(.(4
مواد و روش ها
به منظور بررسی اثر تراکم و الگوي کشت بر عملکرد ذرت دانه اي( رقم سینگل کراس ( 704 تحت شرایط رقابت با علفهرز تاجخروس ، آزمایشی در سال زراعی 1387 در مزرعه پژوهشی دانشگاه تهران واقع در محمدشهرکرج اجرا شد . این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهاي کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش تراکم ذرت با دو سطح D1 = 75000) و D2 = 90000 بوته در هکتار) ، الگوي کشت ذرت با دو سطح (تک ردیفهP1 = و دوردیفه زیگزاگP2 = روي هر پشته) و تراکم تاجخروس با چهار سطح 0 W1=، W2= 4، W3=8 و W4=12 بوته در متر طولی ردیف در نظر گرفته شد. بذور تاجخروس نیز در فاصله 10-15 سانتی متري بوته هاي ذرت در حالت مخلوط کشت گردید. به منظور تعیین عملکرد دانه ذرت از نیمه دوم هر واحد آزمایشی و با رعایت اثر حاشیه در انتهاي فصل در زمان رسیدگی ذرت انجام گرفت. پس از انتقال نمونهها به آزمایشگاه اکوفیزیولوژي موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور ، و قرارگیري نمونهها در آون 75 سانتی گراد به مدت 72 ساعت ، توزین و ثبت گردید. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزار SPSS وSAS انجام شد و براي مقایسه میانگین تیمارها از آزمون چند دامنه اي دانکن استفاده شد.
