بخشی از مقاله
چکیده
جنگلداری شهری، به عنوان علم نوپا، در عرصه علوم طبیعی دارای اهداف و عملکردهای وسیعی بوده و به عنوان رویکردی نو در اکوسیستمهای شهری می تواند مدیریت فضای سبز واحد درختان را در داخل و حو مه شهر به عهده گیرد . یکی از مهمترین اطلاعات موردنیاز در جنگلداری شهری، آگاهی از مساحت فضاهای سبز شهری است . امروزه درکشورهای مختلف دنیا از روش های مختلفی به منظور نیل به این هدف استفاده می گردد. بههمین×منظور×در×این×تحقیق،×از روشهای نمونهبرداری×تصادفی منظم ×و تصاویر ماهوارهای ×Google Earthبرای برآورد× سطح ×تاج×پوشش× درختان×خیابانی×شهر ساری استفاده گردید، ×تا×دقت×تصاویر ماهوارهای×برای×برآورد×تاج× پوشش درختان×خیابانی مورد سنجش قرار گیرند. در×آماربرداری×تصادفی× که×به×عنوان×مبنای×مقایسه×در× نظر×گرفته×شد،×سطح×تاج پوشش درختان×موجود در×حاشیه خیابان محاسبه×شد، سپس سطح تاج پوشش همین درختان نیز در
تصاویر ماهوارهای محاسبه گردید . نتایج×حاصل×ازاجرای آزمون ×tجفتی×نشان×داد =1/46) ،ٌٌَ (× df = که×نتایج×حاصل از دو
روش اندازهگیری تفاوت×معنیداری×در سطح اطمینان %95 اب×هم×ندارند.×نتایج×حاصل از تجزیه و تحلیل رگرسیونی نشان×داد×که× استفاده×از تصاویر ماهوارهای(R2=0/97) Google Earth× جهت×برآورد×تاج×پوشش×درختان×خیابانی×مناسب×میباشد.× ×
واژههای کلیدی: آماربرداری، Google Earth، تاج پوشش، جنگل شهری، درختان خیابانی، شهر ساری
مقدمه
امروزه شهرها بهویژه شهرهای بزرگ با مشکلات فراوانی از جمله آلودگی هوا،× آلودگی صوتی و×غیره مواجه هستند،×از اینرو انسان شهرنشین عصر حاضر بهگونهای آگاهانه به پارکها و تفرجگاههای شهری روی میآورد×تا لحظاتی دور از هیاهو و غوغای شهرها به سربرد.× بر این اساس توجه به پارکها و فضای سبز شهری و شناخت نارسایی فضایی آنها بهمنظور استفاده مطلوب شهروندان حائز اهمیت است)×زنگیآباد و درخشانینسب ًٌٌَََِْ).
از آنجایی که ارتباط انسان و طبیعت ناگسستنی است×و×نیاز انسان به طبیعت،×هر روز بیشتر از قبل احساس می شود،×لذا این نیاز،× بشر را بر آن میدارد تا به طبیعت پناه برد.×یکی از مناسبترین محیطها ×برای برآوردن این نیاز، ×محیطهای بکر و دیدنی و× همچنین فضای سبز میباشد ×که انسان میتواند ×از آن استفاده کند (کیانفر، .(1385 با گسترش شهرها و تخریب زیستگاههای طبیعی، ×نیاز به فضای سبز برای ایجاد تعادل اکولوژیک،×روزبهروز افزایش مییابد.×فضای سبز شهری به دلیل ارزشهای زیست-محیطی از مشخصههای مهم هر شهر است.×برای برنامهریزی و اداره فضای سبز شهری داشتن اطلاعاتی در مورد فضای سبز موجود لازم و ضروری است. به علت نقشهای این درختان از جمله ترسیبکربن،×تثبیت میکروکلیما،×حفاظت از خاک در مقابل فرسایش و حفظ تنوعزیستی شایسته اندازهگیریهای دقیق است. ×برای برنامهریزی این منابع همانند سایر منابع در وهله اول احتیاج به آماربرداری است.×در سراسر دنیا این بحث از دهه 70میلادی شروع گردید×و×امروزه با شدت بیشتری ادامه دارد.×در درختان خارج از جنگل و×جنگلهای شهری فاکتور بسیار×مهم برای اندازه گیری تاج پوشش است،×بدین لحاظ که در این منابع برداشت چوب×مطرح نمیباشد×در نتیجه اندازهگیری حجم لزومی ندارد،×در عوض تاج پوشش نشاندهنده ارزش درخت برای تولید سایه،×کاهش آلودگی-های هوا،×صوتی،×تلطیف هوا و جلوگیری از باد و... است (اندرزٌََُُِْ).
یکی از علوم نوپا در جنگلداری کشورهای در حال توسعه، جنگلداری شهری است که به کاشت و مدیریت درختان در داخل و حومهی اکوسیستم شهری می پردازد. در دهههای اخیر روند شهرسازی و افزایش جمعیت شهری در کشورهای در حال توسعه افزایش یافته و این خود باعث مسائل بغرنج زیستمحیطی و اجتماعی- فرهنگی شده است. همچنین افزایش بیرویه جمعیت و رشد فزاینده شهرنشینی در سالهای اخیر با تکثیر جوامع شهری دنیا به خصوص در کشورهای در حال توسعه، سببساز انواع آلودگیهای زیست محیطی شده است. مشکل اساسی این است که روند رشد جمعیت شهری باعث رشد بیرویهی شهرها از یک سو و موجب انهدام اراضی کشاورزی از سوی دیگر شده است در حالی که رشد سرانه فضای سبز شهری همواره در حال تنزل بوده و این امر
شرایط زیست محیطی را به شدت برهم زده است (زنگیآبادٌَََُُْ).
امروزه زندگی در شهرها امکان بهرهگیری از طبیعت را به حداقل رسانده است اما با توجه به زندگی ماشینی و آپارتمان نشینی،× همچنان این نیاز (پناه بردن به طبیعت)×در آدمی احساس میشود.×شهرسازی تغییرات قابل توجهی در کاربری و پوشش زمین ایجاد میکند ×و این تغییرات ایجاد شده، ×نیز اثرات قابل توجهی بر روی ساختار و عملکرد اکوسیستمهای زمینی میگذارد (وانکیسوًٌٌُُُِْ).×یکی از مهمترین تغییرات ایجاد شده،کاهش فضای سبز میباشد،×لازمه برنامهریزی اصولی و مدیریت پایدار منابع طبیعی،×در اختیارداشتن اطلاعات دقیق و به هنگام میباشد (کاپاس و×همکاران،×.(2005یکی از ضروریترین دادهها که در بسیاری از برنامهریزیها،×مورد نیاز دستاندرکاران میباشد، ×آگاهی از میزان،×نوع و×پراکنش منابع طبیعی است (علویپناهٌََََّْ). امروزه استفاده از اطلاعات ماهوارهای شیوهی مناسبی برای ارزیابی پوشش گیاهی و×مقایسه آن در زمانهای مختلف است.× با توجه به قابلیت بالای تصاویر ماهوارهای نظیر بههنگام بودن، ×چندطیفی،×تکراری بودن،×پوشش وسیع و افزایش روزافزون توان تفکیک طیفی و×مکانی،×میتوان جهت مطالعه و×بررسی زمین از آنها استفاده کرد (چیتسازٌََُّْْ).×روشهای سنجش از دور در مقایسه با روشهای دیگر تولید اطلاعات،×از مزایای زیادی همچون افزایش سرعت در کسب اطلاعات و کاهش هزینه ی جمع آوری دادهها برخوردار است و با توجه به قابلیتهای فراوان آن از جمله،×تنوع سنجندهها و دادههای حاصل از آنها،×تنوع طیفی دادهها، ×افزایش روزافزون تفکیک طیفی و×مکانی، ×سهلالوصول بودن و تصویربرداری وسیع و× مکررکه دستیابی به تصاویر بهنگام را میسر می کند ×و نیز مشکل دسترسی و×حضور در منطقهی مورد مطالعه،×در روشهای زمینی را برطرف کرده و با ایجاد پوشش خوبی از منطقه، × امکان دید کلی از آن را فراهم میسازد،×با این کار هزینه انجام کار پایین میآید×و از لحاظ اقتصادی مقرون بهصرفه است زیرا این
فن به عملیات زمینی محدود و نیروی انسانی کم نیاز دارد. برهمین اساس هدف از انجام این تحقیق مقایسه صحت برآورد تاج پوشش جنگل شهری از روی تصاویر ماهوارهای ×Google×Earthبا نمونهبرداری تصادفی منظم در عرصه و دستیابی به روش مناسب آماربرداری جهت برآورد سطح تاج پوشش جنگل شهری است . تا با صرف هزینه و زمان مطلوب، نتایج مورد قبولی جهت برنامهریزی به دست آید
