بخشی از مقاله

اولين جائي كه قطعات براي مونتاژ بدنه خودرو ها آماده مي شوند سالن پرس مي‌ باشد. البته تعداد محدودي از قطعات در داخل توليد مي شود و بيشتر آن ها از خارج از كشور وارد مي شوند براي مثال قطعات ريو از كره و قطعات زانتيا از فرانسه وارد مي شوند. يك سري از فولادها نيز از فولاد مباركه اصفهان مي آيد.
جنس قطعات متفاوت است. مثلاً قطعات ريو و زانيتا گالوانيزه مي باشند.


در اين سالن براي ورقه هايي كه كشش خيلي زيادي دارند براي جلوگيري از زنگ زدن و محافظت سطح از خوردگي و يا تأثير رطوبت و تأثير گرما روغن محافظ مي زنند.
قبلاً از روغن كشش (كرم كشش) براي جلوگيري از بريده شدن ورقه هايي استفاده مي شد كه كشش خيلي زيادي را هنگام بريده شدن و سوراخ كردن آنها تحمل مي كردند مثل قطعة تويي در جانبي.
اما بعداً به 2 دليل استفاده از آن ممنوع شد:
1 – باعث آلودگي رنگ مي شد


2 – بعد از اين كه قطعات از كوره بيرون آمدند روي رنگ مي ماند و سبب تغيير آن مي شد امروزه از آب صابون استفاده مي شود.
بعضي از پرس ها چند مرحله اي هستند ابتدا قطعات اضافي آنها بريده مي شوند و در مرحله بعدي سوراخ هاي جانبي روي آن ها ايجاد مي گردند.
در كل قالب سازي بسيار دشوار و هزينه بر مي باشد.

سالن بدنه
در سالن بدنه جمعاً 4 قسمت كلي وجود دارد كه شامل كفي، شاتل، سايد، و كانواير (conveyer) مي شود.
در قسمت كفي، بخش كف ماشين توليد مي شود سپس به قسمت شاتل منتصل مي شود كه در آن محفظه موتور به كفي متصل مي گردد.
در قسمت سايد هم كناره هاي مربوط به بدنه تهيه مي شوند كه پس از آن به بخش شاتل منتقل مي شوند تا همراه با سقف و گلگيرها و ديگر اجزاء همگي روي كفي سوار شوند و عمليات جوش كاري انجام گيرد و دربهاي جانبي و درب موتور و درب صندوق هم نصب گردد تا سپس مرحله رگلاژ Regulat درب ها انجام شود و نهايتاً بدنه خودرو تكميل گردد.
پس از آن روي بدنه سوهان كاري انجام مي شود و پس از سنباده زدن و تأييد شدن از لحاظ كيفيت، بدنه به سالن رنگ منتقل مي شود.
1 – 4 سالن بدنه جديد


مواد شيميايي كه در سالن بدنه استفاده دارد شامل ماستيك ها Mastic سمباده ها Abrasives و گازهاي مخصوص جوش كاري مي شود .
1 – 1 – 4 ماستيك ها مشتمل بر سه نوع هستند :


1 – درزگير ساخت بدنه (Mastic sealer) : كه ضد لرزش و درزگير مي باشد و صرفاً جهت درزگيري قسمت هايي كه روي هم نصب مي شوند استفاده دارد.
2 – درزگير نقطه جوش : كه در نقش آب بند و رساناي جريان برق را دارد كه استفاده آن براي قسمت هايي است كه انتظار مي رود پس از جوش كاري دو قطعه ، هم جريان برق به خوبي هدايت شود و هم مانعي براي ورود آب يا هرگونه ذرات خارجي ديگر وجود داشته باشد.
3 – درزگير نواري : اين ماستيك به صورت يك چسب نواري دوطرفه عمل كرده و صرفاً جنبه چسبندگي دارد كه استفاده آن را زير درب پارك و اتصال قطعات مربوط به بخش سايد مي باشد.


3 – ماستيك هاي ضد لرزش nti Flutter : 3215 در بخش هاي مختلفي استفاده دارند كه از جمله آنها اتصال تراورزها Travers به سقف مي باشد. نقش تراورزها استحكام بخشيدن به سقف جهت جلوگيري از خشدن آن مي باشد.
2 – 1 – 4 سمباده ها :
سمباده هايي كه در سالن بدنه استفاده مي شود شامل دو نوع است :
1 – سمباده فيبري ديسكي Abrasive Disc
2 – سمباده پشت كركي Abrasive paper Disc


هر كدام از اين سنباده ها با دو درجه P100 و P80 در سالن بدنه موجود است. استفاده اين سنباده ها پس از عمليات سوهان كاري است كه با توجه به اينكه در سوهان كاري خراش هاي زياد و عميقي روي بدنه ايجاد مي شود بايد اين خراش ها برطرف شوند تا بدنه آماده براي سالن رنگ باشد براي اين كار ابتدا از سنباده يا فيبري استفاده مي شود كه دستگاه آن به صورت گرد Rotary ( با يك محور چرخش ) كار مي كند بعد از آن سنباده پشت كركي استفاده مي شود كه نرم تر بوده و خراش هاي بسيار كم عمق تري را ايجاد مي كند دستگاه مربوط به اين سنباده ها به صورت مداري (orbitaly) كار مي كند يعني دو محور چرخش دارد و به صورت بيضوي مي چرخد كه اين باعث صيقلي تر و صاف تر شدن سطح نسبت به سنباده قبلي مي شود كه بعد از اين مرحله از سنباده زدن بدنه براي رنگ شدن مناسب است.


3 – 1 – 4 گازهاي جوش كه در سالن بدنه استفاده مي شوند شامل 3 نوع گاز هستند :
1 – گاز CO2
2 – گاز O2 3 – گاز استيلن
گازهاي O2 و استيلن براي جوش سيمهاي برنجي استفاده مي شوند كه سيم هايي با طول حدود 1 متر و قطر 3 ميليمتر هستند در اين نوع جوش كاري از مايعي به اسم گاز فلاكس جهت روان تر شدن جوش كاري استفاده مي شود. از گاز CO2 هم براي يك نوع جوشكاري ديگر استفاده مي شود كه براي اين جوشكاري از روغني به اسم روغن ضد جرقه استفاده مي شود.
2 – 4 تفاوت هاي خط توليد بدنه


از جمله تفاوت ماستيك هاست در توليد بدنه زانتيا تنها از دو نوع ماستيك استفاده مي شود كه يكي نقش درزگير و لرزه گير را دارد و ديگري صرفاً نقش چسبندگي دارد. در اين جا ماستيك هايي كه نقش آب بند و رسانا دارند و همچنين ماستيك هاي درزگير نواري استفاده نمي شود . تفاوت ديگر در استفاده از سنباده هاست . در اين خط علاوه بر دو سنباده پشت كركي و فيبري ديسكي دو نوع سنباده ديگر نيز استفاده مي شوند :


1 – سنباده هاي كوچكي كه براي لبه ها استفاده مي شوند.
2 – سنباده پشت پارچه اي كه با درجه P150 موجود مي باشد.
اين سنباده كه به صورت لرزشي كار مي كند براي آخرين مرحله سنباده كاري استفاده مي‌شود كه از ديگر سنباده ها نرم تر است و سطح بدنه را صاف تر و صيقلي تر مي كند.
3 – 4 سالن بدنه قديم


در اين سالن نيز كليه مراحل مانند سالن بدنه جديد مي باشد با اندكي تفاوت كه يكي شامل بخش همينگ Hemming مي شود كه در لب هاي جانبي جلو، درب هاي موتور و صندوق عقب در اين سالن توليد مي شوند. در اين بخش نيز از درزگيرها استفاده در اين قسمت ماستيك 3215 يا ضد لرزش است كه براي اتصال قسمت هاي تقويت كننده درب هاي موتوري و صندوق به قسمت اصلي در به كار مي رود كه اين كار به دو روش دستي و دستگاهي انجام مي گيرد كه براي در موتوري به روش دستگاهي است يعني 44 نازل Nozzel روي يك دستگاه سوار شده اند كه در 44 جاي مختلف در موتور و هر كدام به اندازه 5 گرم از اين ماستيك را مي ريزند و براي در صندوق هم به روش دستي اين كار انجام مي گيرد يعني ماستيك ها به وسيله يك نازل اما در جاهاي مختلف زده مي شوند.


همينگ درب هاي عقب هم در سالن جديد صورت مي گيرد. از تفاوت هاي قابل ذكر سالن بدنه جديد و قديم استفاده از پودر تنه كار براي روان كردن جوش برنج به جاي گاز فلاكس در سالن قديم است .
5 – سالن رنگ


با توجه به اينكه بدنه خودرو از قطعات فولادي ساخته شده است بايد عملياتي روي آن انجام شود كه از خوردگي قطعات جلوگيري به عمل آيد
به اين منظور عمليات رنگ آميزي بدنه انجام مي پذيرد.


علاوه بر اين رنگ خودرو جنبه زيبايي و تنوع را نيز در بر دارد. با اين توضيحات مي توان به اهميت رنگ آميزي پي برد.
عمليات رنگ و همچنين سالن رنگ از مهمترين قسمت هاي موجود در يك كارخانه است كه براي هرچه بهتر انجام شدن آن بايد كليه مواد علمي و مهندسي را نيز در اين علميات دخيل كرد و با دقت و نظارت بالا آن را انجام داد.


دلايل اهميت بحث در مورد رنگ هاي خودرويي :
1 – تأثير رنگ خودرو بر روي قيمت خودرو
2 – تأثير رنگ خودرو بر روي فردش مسأله فرهنگي و زيبايي
3 – تأثير رنگ خودرو بر روي مصرف انرژي خودرو
4 – تأثير رنگ خودرو بر روي ايمني خودرو

1 – 5 خط PT (Pretrearment)
PTR اولين مرحله فرآيند رنگ آميزي است كه مي تواند اساس يك رنگ آميزي عالي باشد. چسبندگي رنگ بستگي به عمليات PT موفقيت آميز و سطح پاكيزه دارد.
PT اساساً شامل پنج مرحله زير مي شود؛


چربي گير Degre sing
اكتيواسيون Activation
فسفاتاسيون Phosphating
پسيواسيون passivation
شستشو با آب نرم Pising with DI water


در اين بخش مايعات متفاوتي به كار گرفته مي شود كه با دو سيستم اسپري يا حوضچه‌هاي غوطه وري (Dip) از همه طرف با بدنه در تماسند.
در پايان هر عمليات و در بين هر مرحله پوسته بدنه كاملاً شسته مي شود.
شستشو دادن براي حذف مواد باقي مانده در جلوگيري از انتقال آنها به مرحله بعدي لازم است. همه ناحيه ها به وسيله تونل هايي در برگرفته شده اند كه علاوه بر اينكه بدنه ها را از گرد و غبار و كثيفي مصون نگه مي دارند از خارج شدن بخارهاي موجود در آن ناحيه نيز جلوگيري مي كنند. تونل به دليل درجه حرارت هاي بالا و اتمايزه شدن در رينگ هاي اسپري دائماً با بخار در تماس است. اگر اين بخارها به درون كارگاه نفوذ نمايد مي تواند اثرات مضري روي محيط زيست داشته باشد.
1 – 1 – 5 مراحل مختلف PT


چربي گيري دستي : اين مرحله كه به نام stageo نيز مطرح مي شود قبل از ورود بدنه به تونل PT مي باشد. و براي حذف انواع روغن هاي سنگين طراحي شده است به اين ترتيب كه در قسمت هايي از بدنه كه قبلاً‌ مشخص شده است و در آنها لكه هاي چربي زيادي وجود دارد. يا به عبارتي تجمع چربي ديده مي شود با دستمال هاي آغشته به مواد چربي‌گير، اين چربي ها پاك مي شوند. اين روغن هاي سنگين شامل روغن هاي محافظ خوردگي و كرم كش مي باشند.
محلول مربوطه معمولاً شفاف، بي رنگ و عاري از هرگونه بوي نامناسب مي باشد.


مواد چربي گير پايه قليايي داشته و مانند همه شوينده ها شامل سورفكتانت ها هستند كه خاصيت دوگانگي آنها باعث شستشوي چربي ها مي شود به اين صورت كه اين مواد شامل دو سر چربي دوست و آب دوست هستند كه سر چربي دوست با واكنش بين روغن روي سطح بدنه، آنها را جدا كرده و با آب موجود در محيط روغن ها را از سطح بدنه مي‌شويد در اين مرحله زنگبري نيز ممكن است انجام گيرد زنگبر بر پايه؛ اسيد فسفريك بوده و عاري از هرگونه رسوب باشد همچنين بايد بدون كف باشد. اسيديته و وزن مخصوص محلول بايد اندازه گيري شود.
چربي گير اوليه ؛
در اين مرحله به صورت اسپري و از سرريز مربوط به بخش چربي گير ثانويه مواد چربي‌گير با فشار از چهار جهت بدنه را شستشو مي دهند.
چربي گير ثانويه ؛


اين مرحله نيز به صورت اسيدي و هم به صورت غوطه وري مي باشد كه همان طور كه گفته شد سرريز آن به مرحله قبلي مي رود. در اين جا قطعات تا نصف در مخزن داخل مي‌شود و بالاي قطعه به روش اسپري شستشو داده مي شود.
شستشو سوم: اين مرحله نيز به صورت اسپري و با مواد چربي گير صورت مي گيرد.


فعال سازي ؛ در اين مرحله از موادي استفاده مي شود كه پايه آنها نمك هاي تيتانيوم است و نقش آنها به عنوان هسته مركزي تشكيل كريستالهاي فسفاته است.
همانطور كه مي دانيم فرآيند تشكيل هميشه يك هسته مركزي وجود دارد كه بقيه كريستالها در اطراف آن هسته شكل مي گيرند.
فسفاتاسيون : اين مرحله مهمترين مرحله در فرآيند PT يا در واقع از مهمترين مراحل در كليه فرآيند رنگ كردن بدنه ها مي باشد. فسفاته كردن به دو منظور انجام مي گيرد يكي جلوگيري از خوردگي بدنه و ديگري هرچه بهتر چسبيدن رنگ رويه بدنه است.


در اين مرحله كه سيستم تري كاتيوني دا رد از فسفات فلزات زير استفاده مي شود (Zn) منگنز (Mn) و نيكل Ni كه براي مثال فلز منگنز براي چسبندگي رنگ استفاده مي شود البته در اين مرحله ميزان فلز روي از بقيه فلزات بيشتر است ماده اي كه در اين مرحله استفاده مي شود سبز رنگ بدون رسوب و بدون كف مي باشد.
در اين قسمت علاوه بر مواد بالا از شتاب دهنده، لجن گير و تنظيم كننده PH نيز استفاده مي شود. تنظيم كننده هاي PH پايه قليايي دارند و در صورتي استفاده مي شوند كه PH مخزن پايين آمده باشد.


مقدار Zn ، Ni ، Mn موجود در مخزن را هم با دستگاه جذب اتمي اندازه گيري مي كنند. فرآيند فسفاتاسيون به اين شكل است كه زمانيكه بدنه وارد مخزن مي شود يونهاي Fe2+ از سطح بدنه آزاد مي شوند و باعث تشكيل يك پيل موضعي مي شوند يونهاي Fe2+ آزاد شده بايد حتماً از مخزن خارج شوند. زيرا كه حضور اين يونها باعث پديده iron مي شود. پديده iron تشكيل فسفات آهن (II) است و باعث فيروزه اي رنگ شدن بدنه مي شود كه يكي از عمده ايرادات مربوط به بخش فسفاتاسيون است كه بايد برطرف شود و جهت برطرف شدن آن اقدام به خارج سازي يونهاي Fe2+ مي كنند، براي خروج اين يونها از مواد اكسيد كننده استفاده مي كنند Fe2+ را به Fe3+ اكسيد كند و Fe3+ با يونهاي فسفات تركيب شده و

تشكيل فسفات آهن Fepo4III مي دهند. Fepo4 ماده اي به شكل رسوب است و به صورت لجن فسفاته ته مخزن ته نشين مي شود كه به وسيله مواد لجن گير از مخزن خارج مي‌شود. مواد اكسيد كننده اي كه در اين قسمت استفاده مي شود نيتريت سديم NaNo2 است كه علاوه بر اكسيد كنندگي نقش شتاب دهنده نيز دارد يعني واكنش ها را به سمت تشكيل فسفاتهاي روي و منگنز و نيكل سوق مي دهد.


همان طور كه پيش تر مطرح شد براي خارج كردن لجن فسفاته از مخزن از مواد لجن گير استفاده مي شود نوع اين مواد نيترات آهن مي باشد كه با آبدار كردن Fepo4 باعث مي‌شود. تا به سطح بدنه نجسبد و راحت تر جدا شود، لجن فسفاته بعد از آبدار شدن به قسمتي به نام Fillter prees فرستاده مي شود كه اين فرآيند به صورت زير است؛
لجن آبدار شده به مخازن Clarifier ( سه مخزن مخروطي شكل هستند كه دو مخزن در بالا و ديگري در پايين است ) منتقل مي شود. در اين جا به لجن اجازه مي دهند تا ته نشين شود سپس سرريز آن را به مخزن فسفاتاسيون بر مي گردانند و لجن را از دو مخزن بالايي به مخزن پاييني منتقل مي كنند.
در اين مخزن نيز همان فرآيند رخ مي دهد. سرريز به بخش فسفاتاسيون منتقل مي شود لجن نيز به Filter press مي رود و هر از گاهي با پمپ پيستوني هوادهي مي شود تا لجن‌ها خشك شود و از Filter press جدا شود. بايد توجه داشت كه مخزن فسفاتاسيون نبايد هيچ گاه خالي از لجن باشد زيرا به سمت مواد اوليه بر مي گردد و پيشرفت آن متوقف مي شود بر همين اساس زمانيكه تانك فسفاتاسيون تازه شروع به كار مي كند و عمل فسفاته كردن خوب صورت نمي گيرد مقداري لجن فسفاته وارد تانك مي كنند تا فسفاته كردن بهتر انجام شود.


شستشو با آب
با توجه به اينكه پس از هر مرحله اساسي مرحله شستشو وجود دارد. بعد از فسفاتاسيون نيز بدنه بايد شستشو شود.


پسيواسيون
اين مرحله از فرآيند براي جلوگيري از خوردگي بدنه است. زيرا با توجه به اينكه لايه فسفات روي Zn3(po4) كه روي بدنه نشسته است بسيار فعال است و آمادگي بالايي براي اكسيد شن با اكسيژن هوا دارد. لازم است تا لايه محافظ روي ان قرار داده شود تا از هر گونه اكسيد شدن و خوردگي بدنه جلوگيري كند به اين ترتيب كه ماده اي كه پايه آن از نمك هاي زيركونيوم است را روي كليه قسمت هاي بدنه و به روش غوطه وري مي نشانند.
پيش از اين به جاي نمك هاي زيركونيوم از نمك هاي كروم استفاده مي شد زيرا طبيعت فلز كروم به اين صورت است كه اكسيد آن به صورت لايه محافظ روي فلز را مي پوشاند و مانع از خوردگي آن مي شود اما به دليل مشكلاتي كه كروم از لحاظ شرايط زيست محيطي ايجاد مي كند از خط PT خارج شده و به جاي آن نمك Zn وارد خط PT شده است.
شستشو با آب نرم «DI»


اين آب كه عاري از هر گونه يون مثبت يا منفي است براي شستن يونهاي باقي مانده روي بدنه استفاده مي شود كه دردو مرحله صورت مي گيرد به اين صورت است كه آب DI تازه ابتدا به مخزن شستشوي دوم وارد شده و سرريز آن نيز به مرحله قبل مي رود.
خشك كردن بدنه ؛


در اين مرحله چون بدنه خيس است و ممكن است آلودگي هاي موجود در محيط جذب بدنه شود. اقدام به خشك كردن بدنه مي كنند به اين ترتيب كه از پايين باد گرم وارد مخزن مي‌شود و فن هايي كه قسمت هاي جانبي قرار دارند باعث گردش هواي بدنه از بين مي‌رود.
قابل ذكر است كه در كليه قسمت هايي كه علميات شستشو صورت مي گيرد پمپ سيركوله وجود دارد علت وجود اين پمپ ها براي جلوگيري از هرگونه ته نشين شدن مواد در مخزن شستشو مي باشد. به اين ترتيب در اين مخازن محلولهاي شستشو دائماً در حال گردش وسير كوله شدن هستند.
2 – 1 – 5 آزمايش هاي PT


آزمايش هايي كه در خط PT صورت مي گيرند شامل 4 قسمت عمده هستند:
1) آزمايش هاي مربوط به چربي گيري
2) آزمايش هاي مربوط به فسفاتاسيون
3) آزمايش هاي مربوط به قسمت هاي شستشو
4) آزمايش هاي مربوط به خشك كردن بدنه
4 آزمايش عمده را كه بالا ذكر شد، اكنون با توجه به مورد بررسي و معيار پذيرش و تجهيزات مورد نياز براي بازرسي در يك جدول مطرح مي كنيم و سپس نحوه انجام بعضي ازاين آزمايش ها را در انتها مي آوريم .
چربي گيري اول(بصورت اسپري):

رديف مواد بازرسي معيارپذيرش تجهيزات بازرسي
1.1 دماي محلول 60-45 درجه دما سنج
1.2 فشار محلول 2.5-0.5 بار فشار سنج
1.3 PH محلول 13-10 PH متر
1.4 سطح مخزن تا سر ريز تانك چشمي
چربي گيري دوم(به صورت اسپري و غوطه وري):

رديف مواد بازرسي معيارپذيرش تجهيزات بازرسي
2.1 دماي محلول 60-45 درجه دما سنج
2.2 فشار محلول 2.5-0.5 بار فشار سنج
2.3 PH محلول 13-10 PH متر
2.4 سطح مخزن تا سر ريز تانك چشمي
2.5 قلياييت آزاد 5-2.5 تيتراسيون

شستشو قبل از فسفاته (به صورت اسپري):

رديف مواد بازرسي معيارپذيرش تجهيزات بازرسي
3.1 دماي محلول حداكثر 45 رجه دما سنج
3.2 فشار محلول 1.5-0.4 بار فشار سنج
3.3 PH محلول حداكثر 9 PH متر
3.4 سطح مخزن سرريز دائم چشمي

فسفاتاسيون (بصورت اسپري و غوطه وري):

رديف مواد بازرسي معيارپذيرش تجهيزات بازرسي
4.1 سطح مخزن تا سر ريز تانك چشمي
4.2 دماي مخزن 50 درجه دما سنج ديجيتالي
4.3 فشار مواد 1.2-0.5 بار فشار سنج
4.4 اسيد آزاد 1.8-1 تيتراسيون
4.5 اسيد كل 25-17 تيتراسيون
4.6 شتاب دهنده 5-2.5 تيتراسيون
4.7 فشار پمپ پيستوني كمتر از 5 بار فشار سنج
4.8 فشار مبدل حرارتي 3 بار فشار سنج

شستشو پس از فسفاته:( به صورت اسپري و غوطه وري )

رديف مواد بازرسي معيارپذيرش تجهيزات بازرسي
5.1 دماي مخزن حداكثر 45 رجه دما سنج
5.2 فشار آب 1.5-1 بار فشار سنج
5.3 PH محلول 8-5 بار PH متر
5.4 سطح مخزن سرريز دائم چشمي

شستشو با آب نرم:
رديف مواد بازرسي معيارپذيرش تجهيزات بازرسي
1.6 فشار محلول 1.6-0.8 فشار سنج
2.6 PH محلول 7-5 PH متر
3.6 هدايت قبل از پاشش cm s 80 هدايت سنج
4.6 هدايت پس ازچكيدن scm50 هدايت سنج

خشك كردن اتاق :
رديف مواد بازرسي معيارپذيرش تجهيزات بازرسي
1.7 دما 75 درجه ترموكوپل
2.7 پوشش روي بدنه عدم وجود زنگ زدگي- يكنواخت بودن پوشش فسفاته عدم وجود لكه هاي چربي چشمي

1 – 2 – 1 – 5 تيتراسيون
در پايان بخش PT لازم است نحوه انجام آزمايش هايي كه به صورت تيتراسيون هستند را مطرح كنيم.

قليائيت آزاد؛
1 mol از نمونه را برداشته به آن چند قطره معرف فنول فتالين اضافه و با اسيد 0.1N تا بي رنگ شدن محلول تيتر مي كنيم. لحظه بي رنگ شدن محلول نقطه پاياني آزمايش را نشان مي دهد. مقدار اسيد مصرفي بايد مطابق با استاندارد مطرح شده از طرف شركت تأمين كننده مواد چربي گير باشد.
شتاب دهنده
100 mol از نمونه را با 2 ml اسيد سولفوريك 40% مخلوط كرده و با پرمنگنات پتاسيم تيتر مي كنيم. نقطه پاياني آزمايش كه رنگ بنفش پرمنگنات به مدت s 20 – 15 پايدار باقي بماند.
اسيد آزاد:

ميلي ليتر10نمونه را با چند قطره معرف بر موفنل مخلوط مي كنيم و با سود (NaOH) 0.1N تيتر مي كنيم ديده شده رنگ آبي مايل به سبز و يا رسيدن به PH حدود 3.6 – 3.6 نشانگر پايان آزمايش است.
اسيد كل

10 nl از نمونه را به اضافه چند قطره معرف فنول فتائين مي كنيم با 0.1 N NaOH تيتر مي كنيم تا پايداري رنگ بنفش يا ارغواني ديده شود.
قابل ذكر است كه اسيد آزاد منظور تعداد يونهاي H+ موجود در محيط است اما اسيد كل منظور كليه گونه هايي است كه خاصيت اسيدي دارند از جمله اسيد نيتريك، اسيد فسفريك و غيره.
خط ED:

دو نوع رنگ آميزي به روش ED وجود دارد كه يكي به صورت آندي و ديگري به صورت كاتدي مي باشد در روش آندي كه در حال برچيده شدن است. بدنه نقش آند را پيدا مي‌ كند و تغييراتي در رزين اپوكسي رنگ ايجاد مي كند. رزين اپوكسي كه رنگ حاوي آمين ها است كه H+ را جذب مي كنند و روي بدنه كه منفي است مي نشيند.
1 – 2 – 5 ته نشست آندي:
تعدادي از اين ها شامل رزين هاي آكليد، اپوكسي استرها، روغن هاي مالئينه شده و در صورتي مي توانند به رزين هاي محلول در آب تبديل شوند كه گروه هاي كربوكسيل به داخل آنها وارد شوند و سپس توسط آمونياك يا بازهاي ديگر خنثي گردند در محلول آبي رقيق رزين هاي محلول در آب يونيزه گرديده و توليد تعداد زيادي آنيون كمپكس هاي رزين (كه بوسيله R مشخص مي گردد) و كاتيون آمونيوم مي نمايد)
هنگامي كه الكترودها در داخل محلول فرو برده مي شوند. تحت تأثير يك اختلاف پتانسيل قرار مي گيرند، الكتروفوروز صورت مي گيرد آنيون ها به طرف آند كوچ مي كنند به طوري كه مي توان پنداشت كه واكنش هاي زير اتفاق مي افتند؛
واكنش هايي كه در AED صورت مي گيرد به شرح زير است؛
واكنش هاي آندي:
RcooH+BOHRCOO+B+H2o
R:epoxyester
Base:KOHRcoo+K
Base:AminRcoo+RNH3
الكتروليز:
RcooBRcooB
4H2o3H+3OH+H2O

كاهش در كاتد:
H2o+3H+4e2H2O+OH

اكسايش در آند:
H2o+4eH2o+O2+H
Rcoo+HRcooH

پسته نشست اسفنجي شكل رزين به وسيله پديده الكترواسفري (حركت آب به طرف خارج از توده اسفنجي شكل) محكم و سخت مي گردد و به صورت پوششي بر روي شيء قابل رنگ نمايان مي گردد.
تعدادي از آندهاي فلزي در هنگام عمل حل مي گردند توليد كاتيون هايي مي كنند كه با آنيون هايي رزيني واكنش انجام مي دهند براي مثال، يك آند فولادي سخت توليد يون هاي فرو Fe2+ مي نمايد كه اين يونها با آنيونهاي رزيني وارد واكنش شده و ماده رنگيني توليد مي كنند. پيدايش اين محصول باعث بد رنگ شدن پوشش هاي سفيد مي گردد.
فولاد فسفاته شده و فولاد پوشش دار شده توسط روي سبب بد رنگ شدن پوشش نمي‌گردند. فولاد فسفاته شده توليد يون نمي نمايد و حال آنكه يون هاي روي Zn2+ بدون رنگ هستند.


رنگدانه دار كردن؛
رزين هاي محلول در آب بوسيله روش هاي معمولي رنگدانه دار مي گردند در روش ديپوزيشن اين مطلب مهم است كه آنيون رزين و پيگمنت بايد با يك سرعت كوچ كنند تا اينكه فيلم رنگ بر روي شيء رنگ شونده بوجود آيد. به نظر مي رسد كه جذب آنيون ها بر روي ذرات رنگدانه تا حد قابل ملاحظه اي صورت مي گيرد و معمولاً ذرات داراي بارهاي منفي كوچ مي كنند هر چند بعضي رنگدانه ها نياز دارند كه با يك فعال كنده سطح اصلاح شوند اما مسئله ساز مي باشند.


در ED نمونه رنگ deep را در هم زن هم مي زنمي تا كاملاً يكنواخت شود.
PH رنگ، هدايت اهميت دارند، آلودگي كه از فسفاته وارد مي شود چقدر است. اگر هدايت deep بالا برود يعني يك جايي به مشكل برخورده ايم.
با PH متر وقتي 10 تا 15 ثانيه ثابت ماند 5.97 در دماي C 110 بعد بوته چيني ها را وزن مي كنيم.
2 تا نمونه برداريم براي اينكه آنها را با هم مقايسه كنيم و خطاي ما به حداقل برسد.
بوته II بوته I


21.573 16.41
وزن نمونه 1.192 وزن نمونه 1.2044


يك ساعت بايد در 110 بماند
21.7698 16.6041
پگنيت + رزين 21.5997 16.4327 تعداد خنك شدن
1.88 (pig ment) 1.88 مقدار خاكستر


پپگمنت
رنگ رزين حلالها و آب در اين يك ساعت حلالها و آب تبخير شود
حلالهاي آب


Heq ؛‌ ميلي آلي والان + H داخل وان + cc 80 Thf (حلال رنگ)
ابتدا gr 15 نمونه برمي داريم cc 20 تترا هيدروفوران
آب نرم يا ps
مخلوط مي كنيم
به داخل مواد بشر اضافه مي كنيم در تيتراتوراتوماتيك، قرار مي دهيم.
رنگ ما بيس اسيدي است و بايد از باز استفاده كنيم KoH 1/0
نرمال در آن توسط لوله موئين خودكار به آن اضافه مي شود.

Meq=1+P/B*VKOH/%Solid*100
شيب خط: 5.89

بعد از يك ساعت نمونه و بوته را داخل دسي كاتور قرار مي دهيم تا خنك شود به مدت 10min بعد در كوره در 800C قرار مي دهيم تا مواد آلي بسوزند و از بين بروند و فقط پيگمنت مي ماند ( 15 الي 20 ) نيم ساعت در دسي كاتور قرا مي دهيم تا سرد شود.
21.599وزن بوته و ماده
وزن بوته16.4327


1.88/16.11 1.88/16.16
*100=4.423179 Meq=1+0.116*6.393*0.1/16.13
PPG:Meq:VKOH*0.1/solhd*15gr

سيلر و درزگير؛
درزگير گلوله اي، براي جاهايي كه دو لايه روي هم افتاده اند استفاده مي شود.
سيلر از پايه PVC است. DOP (دي الكتيل فت لات) سازنده هاي مختلف كه ضريب معرف مشخصي است 1.000 سيلر و 3.000 عايق به ازاي هر بدنه مصرف مي شود.
لوله حاوي سيلر از بالا با پمپ و فشار بسيار بالا حدود 250 – 300 بار Bar فشار وارد لوله ها مي شود رگلاتور با شلنگ سرنازل ها وصل مي شود.
با فرچه بعد با كارتك سيلرها را كاملاً صاف مي كنند كه مشخص نباشد. گاهي اوقات با فرچه مي زنند مثل سپر عقب
قبل از كار اسپري چسب زني مي شود.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید