دانلود مقاله گزارش مقایسه ای یافته های علمی دوره کارشناسی با کار علمی

بخشی از مقاله

تعميرات و نگهداري

پیش گفتار:
نگهداری و تعمیرات ((نت)) در مفهوم مهم و دو مقوله اساسی هستند که تحقق و عمل بدانها موجبات بقا و تداوم خطوط تولید و کاهش هزینه ها را فراهم می آورند. با پیچیده تر شدن وسایل و امکاناتی که انسان برای نیازهای روز افزون خود بکار می گیرد، امر استفاده بهینه و نیز اقتصادی بودن این وسایل و امکانات بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.

روشهای پیچیده تولید و امکانات و ماشین آلاتی که در این مورد از آنها صورت گرفته و کارایی آنها را تا جایی که ممکن است افزایش داده، عمر آنها را بالا برود و از این رهگذر
هزینه های کل مربوطه قیمت تمام شده محصولات را کاهش داد. در جهان صنعت امروز موضوع رقابت و تفسیر بازار بیش از پیش مطرح است و کیفیت بالا و قیمت مناسب محصولات است که توان مطرح شدن در میدان رقابت و مسابقه را می باشند. در غیر اینصورت طرح تولید محکوم به مناسب وسائط نقلیه و ارتباطات ودر راس آنها هواپیماها و ماهواره و موشکها،

پس از تحقق و در صد شخصی از قابلیت اطمینان قادر به انجام ماموریتهای حساس خود هستند. عملکرد صحیح چندین هزار قطعه مکانیکی، الکتریکی و... دارای قابلیت اعتمادی اعتمادي و اطميناني هستند؟ آيا با خراب شدن آني يك قطعه از هواپيما هاي در حال پرواز يا موشك در حين ماموريت و يا سفينه اي در فضاست ماموريت آنها به كلي مختل مي گردد؟ بديهي است كه جواب اين سوال منفي است چرا كه براي جلوگيري از انهدام چنين سيستمهاي قطعا روشهاي و اصولي تكنيكي قابل پياده كردن هستند.

در غير اين صورت تجربيات انفجار نيروگاه اتمي چرنوبيل در شوروي يا انفجار چالنچر آمريكا به دفعات بايد تكرار گردند و سرمايه هاي ملي و بين المللي هر آن در شرف نابودي و اضمحلال قرار گيرند. مطرح شدن تكنولوژيهاي جديد توليد در صنايع برنامه ريزي دقيق و زمانبندي را براي ايجاد بهره وري و كارائي مي طلبد. موفقيت صنايع در توليد و ارائه محصولات به علل گوناگوني بستگي دارد كه داشتن يك سيستم مناسب نگهداري و تعميرات از آن جمله است. بلا ترديد يكي از بنيانهاي اساسي در صنعت و توليد، ماشين آلات و تجهيزات است و از

طرفي توليد و دستيابي به استانداردهاي جهاني مانند iso, ApL بدون داشتن تجهيزاتي مدرن و بازسازي شده، ميسر نخواهد بود. مبحث نگهداري و تعميرات يكي از مباحث مهم هر صنعت است كه از طرق مختلف منجر به افزايش بهره وري و كارايي مي گردد. چرا كه با توجه به كميابي منابع اعم از انرژي، نيروي انساني و سرمايه و... مي تواند كمك بزرگي در جهت دستيابي به اهداف فوق الذكر بنمايد.

انگيزه اينجاب از انتخاب اين پروژه علاقه اي بود كه به درس تعميرات و نگهداري داشتم و هماهنگي اين درس با رشته تحصيلي ((مديريت صنعتي)) است كه امروزه به اين امر توجه بسياري شده است و با رشد تكنولوژي‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ الزامي است كه صنايع و ماشين آلات را از نظر كارايي و بهره وري بيشتر از وقت و زمان با كمترين هزينه بهبود بخشيم و شعار اول‏ نگهداري‏‏ بر تعميرات باشد مانند ((پيشگيري قبل از درمان از درمان)) چون صرفه جويي در وقت و هزينه كمك شاياني در پيشرفت كار و تكنولوژي خواهد كرد. اميد است كه مورد توجه اساتيد گرامي و مديران و دانشجويان محترم واقع شود.

مقدمه
رشد روز افزون تكنولوژي و لزوم بهبود بهره وري ماشين آلات و تجهيزات حركت به سوي اتوماسيون را سرعت بخشده است.
نگاهي به آمار نيروي انسان در صنايع مختلف نشان مي دهد كه اتوماسيون موجب كاهش نسبي تعداد پرسنل مستقيم توليد و افزايش نيروي انساني درگير در نگهداري و تعميرات شده است. از آنجا كه اتوماسيون مستلزم سرمايه گذاريهاي سنگين براي در اختيار گرفتن ماشين آلات و تجهيزات مذكور خواهد بود. به كارگيري مطلوب منابع اعم از بودجه‏، پرسنل، و غيره مستلزم وجود يك سيستم مناسب برنامه ريزي است كه شايد تا كنون كمتر به آن پرداخته شده باشد از طرف ديگر با توجه به شرايط حاكم به صنايع ايران كه به كارگيري و هر چه مفيد تر ماشين آلات توليد و نهايتا بهبود بهره وري را ايجاب مي كند. اقداماتي از طرف مسئولين مربوطه در زمينه هاي علمي و عملي براي تعميرات ماشين آلات در دست انجام است كه عمدتا كه در زمينه مسائل فني و نگهداري و تعميرات مي باشد

1-1: تاریخچه شرکت ایران خودرو.
شرکت ایران خودرو( سهامی عام ) در سال 1341 با هدف تاسیس و اداره کارخانجات به منظور تولید و تهیه انواع خودرو، قطعات مربوط به آنها فروش و صدور محصولات و...
توسط آقایان حاج علی اکبر خیامی، محمود خیامی، احمد خیامی، خانم مرضیه خیامی و خانم سیدی رشتی در خیابان اکباتان تهران تاسیس شد.
و اینک با گذشت بیش از 35 سال از زمان تاسیس آن همچنان در زمینه طراحی و تولید خودرو در کشور در راستای تامین نیازهای جامعه ورود به بازارهای جهانی تعمیق ساخت داخل کردن قطعات و در نهایت تحقیق اهداف عالیه نظام جمهوری اسلامی ایران به فعالیت خود ادامه

می دهد.
شرکت ایران خودرو بزرگترین شرکت خودرو سازی کشور می باشد که به طور متوسط 65 تا 70 درصد تولید خودرو داخل کشور را به طور دائم به خود دائم به خود اختصاص داده است.
سرمایه شرکت ایران خودرو و در پایان سال مالی 1381 2404687500000 ریال بوده است. شرکت ایران خودرو و با تولید 111111 دستگاه خودرو سواری و وانت در سال 1376 رکورد تولید 30 ساله خود را شکست و علاوه بر آن موفق شد به میزان قابل توجهی کمیت محصول خود را افزایش دهد.

همچنان در راستای نظام استاندارد ایزو 9000 موفق یه دریافت گواهینامه ایزو 9001 از موسسه RWTUV آلمان شد.

نیروی انسانی شاغل در شرکت:
در شرکت ریخته گری آلومینیوم ایران خودرو ابهر تعداد 800 نفر اعم از نیروی متخصصان، کارگر، کارمند و هم چنین تعداد 100 کارگر به صورت پیمانکاری در این شرکت مشغول به کار می باشند و دفتر مرکزی این شرکت واقع در تهران با تعداد 50 نفر کار در مرکز این شرکت را تشکیل میدهند و این شرکت جهت ارائه خدمات هر چه بیشتر نمایندگی های مجاز در مرکز استانهای ایران و شهرستانهای تابعه دارد.

تسهیلات رفاهی در این شرکت عبارتند از استفاده از بیمه های اجتماعی، استفاده از سیستم حمل و نقل، وجود رستوران، بهداری، مهمانسرا، شرکت تعاونی مصرف، وجود سیستم های تشویقی برای کارگران و مهندسین و کارمندان
مرکز تحقیقات ایران خودرو:

مرکز تحقیقات ایران خودرو در سال 1374 با هدف ایجاد امکانات و دانش فنی روز جهت طراحی و توسعه محصولات ایران خودرو تاسیس گردید. این مرکز دارای تجهیزات مدرن و متخصصان ماهر در زمینه طراحی خودرو است و از بدو تاسیس ضمن اجرای پروژه های بزرگ طراحی خودرو از جمله خودرو ملی، دانش فنی روز در سطح جهان را کسب کرده و به کار گرفته است. مرکز تحقیقات ایران خودرو از بخشهای مختلفی جهت اجرای کامل فرآیند طراحی تشکیل شده است که عبارتند از: طراحی محصول، ساخت نمونه و مهندسی محصول، این مرکز با گردآوری و به کارگیری جدید ترین فنون طراحی و توسعه محصول توانسته است در زمانی کوتاه خود را به سطح مراکز طراحی خودرو پیشرفته دنیا نزدیک کند.
مرکز تحقیقات ایران خودرو با در اختیار داشتن امکانات نرم افزاری و سخت افزاری پیشرفته روز دنیا از قبیل کامپیوترهای توانمند و نرم افزاری تخصصی و با به کارگیری آخرین فن آوریها در زمینه صنعت خودرو قادر است هر ایده ای را جامعه عمل بپوشاند.

تضمین کیفیت:
این مرکز ضمن داشتن گواهینامه 9001 iso و با كارگیری جدید ترین تکنیک های مدیریت به اجرای دقیق به هنگام و موثر سفارشات و تامین رضایت و اعتماد مشتریان عینیت می بخشد. همچنین مرکز تحقیقات ایران خودرو به عنوان متولی تحقیقات و نوآوری در این شرکت همواره خود را مستلزم به در نظر داشتن و به کارگیری جنبه های زیست محیطی در کلیه مراحل طراحی خودرو می داند و در جهت طراحی محصولات سبز تلاش می کند.

پروژه ها:
در مرکز تحقیقات ایران خودرو و همواره تعدادی پروژه در قالب طراحی محصولات جدید یا نوآوری های صنعت خودرو در جریان است این پروژه ها در یک ساختار عرضی با کمک کلیه واحد های و بر اساس اصول مدرن طراحی و تکوین محصول تحت نظر مدیران پروژه ها اجرا می شود.

ریخته گری ایران خودرو:
استراتژی افزایش تولید که توسط شرکت ایران خودرو اتخاذ شده است بر اساس سیاستهای کلان جمهوری اسلامی ایران در جهت ایجاد اشتغال و افزایش سهم صنعت در تولید ناخالص داخلی و وضعیت کنونی بازار جهانی خودرو می باشد. اما بدیهی است که دستیابی به این امر در صورتی میسر است که طراحهای پشتیبانی این استراتژی نیز به اجرا در آید در این راستا طرح ایجاد کارخانه 000/20 تنی ریخته گری قطعات چدنی خودرو در دستور کار شرکت گسترش صنایع ایران خودرو قرار گرفت و بدین ترتیب شرکت صنایع ریخته گری ایران خودرو سهامی خاص در تاریخ 20/5/1379 در ادراه ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسید.

این شرکت اهداف زیر را محور فعالیتهای خود قرار خواهد داد:
صادرات قطعات ریخته گری خودرو و اختصاص حداکثر ظرفیت تولید به این نوع قطعات لازم به توضیح است با توجه به اینکه دانش فنی تولید قطعات ریخته گری در داخل کشور قابل رقابت با تولید کنندگان اروپای می باشد و از طرفی نیاز به تامین ارز از منابع داخلی لازمه ادامه حیات شرکتهای خودرو سازی است دستیابی به این هدف از وظایف اصلی شرکت می باشد به همین منظور استفاده از تجهیرات ریخته گری مناسب و قابل قبول که جوابگوی دانش فنی روز باشد مد نظر خواهد بود تولید محصولات جایگزین قطعات وارداتی و همچنین قطعاتی که به لحاظ کمی و کیفی مورد نیاز صنایع خودرو سازی است و تامین آن در حال حاضر با مشکلات مواجه می باشد.
ایجاد ظرفیتی مناسب جهت پاسخ گویی به کمبود های طرحهای توسعه صنایع خودرو سازی

دستیابی به استاندارد های جهانی کیفیت محصولات
دستیابی به استاندارد های قابل قبول بهره وری و هزینه تولید جهت ایجاد بستر مناسب برای رقابت محصولات به لحاظ قیمت علاوه بر کیفیت محصولات تولیدی.
ریخته گری به روش مدلهای تبخیر شونده ( lost foam)

فرآیند ریخته گری به روش مدلهای تبخیری در سال 1958 اختراع شده است و با توجه به مزایای فراوانی که دارد از قبیل حذف ماهیچه و خطوط مربوطه امکان تولید قطعات پیچیده افزایش راندمان ریخته گری، کاهش پرت ماسه و انعطاف پذیری خط تولید و... و در
کشور های صنعتی رو به توسعه گذاشت.
شرکت گسترش صنایع ایران خودرو جهت همگانی با توسعه صنعتی و با هدف دستیابی به شاخص های زیر بررسی و سرمایه گذاری در آن را در دستور کار خود قرار داد.

جذب دانش فنی و تکنولوژی جدید
بر طرف نمودن تنگناهای موجود در صنعت ریخته گری و ارتقاء آن به لحاظ کمی و کیفی
- بهینه سازی فرآیند ریخته گری در تولید قطعات پیچیده و ماهیچه خوار
- کاهش قیمت تمام شده با توجه به کاهش ماشینکاری، افزایش بهره دهی ریخته گری سهولت تولید قطعات پیچیده
- ایجاد خطوط تولید با قابلیت انعطاف بالا در تیراژهای پایین و متوسط
مراحل فرآیند lost foam

آماده سازی فوم
تزریق در قالبهای فلزی
مونتاژ اجرای مدل سیستم راهگاهگاهی
پوشش دادن مدلهای فومی
قالبگری
ریخته گری
تخلیه و تمیز کاری
مزایای و مشخصات فرآیند lost foam
امکان تولید قطعات پیچیده

حذف ماهیچه و خطوط مربوط
کاهش میزان ماشینکاری
استفاده از ماسه بدون چسب
استفاده از حجم درجه
افزایش بهره دهی ریخته گری
حذف شیبهای ریخته گری

امکان تولید قطعات نزدیک به شکل نهایی
کاهش پرت ماسه
سهولت در تمیز کاری قطعات
انعطاف پذیری بالای خط تولید
تولیدات:
قطعات تولیدی این کارخانه در سال اول با تیراژ25000 عدد از هر قطعه برای خودرو های XU و پژو و ایران خودرو به شرح زیر می باشد

- سیلندر
- پوسته کلاج
- پوسته گیر بکس
- سر سیلندر

2-1 : تعريف برنامه ريزي نگهداري و تعميرات
اغلب سيستم هايي كه امروزه به نحوي در امور توليدي، خدماتي، تاسيساتي و يا ساير موارد بكار گرفته مي شود در زمان هايي از سيكل عمر عمليات خود دچار شكست و از كار افتادگي مي گردند و لذا به فعاليت نگهداري و تعمير نيازمند مي شوند.
اگر چه واژه هاي نگهداري و تعميرات در بسياري از كاربردها در يك رديف بكار برده
مي شوند ولي در حقيقت در معنا اندكي متفاوت بوده و در برنامه ريزي نگهداري و تعميرات، هر يك از آنها با مفهوم خاص خود بكار مي آيند كه در زير به طور مختصر به آنها اشاره
مي شود.
الف) نگهداري : MAINTENECE
مجموعه فعاليت هايي كه به طور مشخص و معمولا به صورت برنامه ريزي شده و با هدف جلوگيري از خرابي ناگهاني ماشين آلات و تجهيزات و تاسيسات انجام گرفته و با اين كار قابليت اطمينان و در دسترس بودن آن ها را افزايش مي دهيم. فعاليتهاي نگهداري لقب مي دهيم.
ب) تعميرات :REPAIRS

شامل مجموعه فعاليت هايي است كه بر روي يك سيستم يا وسيله اي كه دچار خرابي و يا از كار افتادگي گرديده، انجام مي دهيم تا آن را به حالت آماده و قابل بهره برداري بازگردانده و در جهت انجام وظيفه اي كه به آن محول گرديده است، آماده اش سازيم.
بنابراين PM را مي توان چنين تعريف كرد كه " عبارتست از مجموعه فعاليتها و اعمالي كه باعث مي شود نه فقط از كار افتادگي تجهيزات كم مي شود، بلكه باعث پيشرفت در بهبود محصول و كيفيت آن مي گردد."
2-2 هدف از P.M چيست؟

دياگرام زير به صورت كلي هدف از تشكيل PM را در سازمان نشان مي دهد.

2-2-1 : مراحل ايجاد برنامه
فرض كنيد از جايي شروع كرده ايد كه هيچ سيستم نگهداري و تعمير پيشگيري نداريم و بيشتر زمان تعميرات اضطراري مصرف مي شود. فرايندي را در نظر بگيريد كه مانند بالا رفتن از
پله هاي نردبان است. شما ابتدا تصميم گرفته ايد يك برنامه PM برقرار كنيد (بالا رفتن و پشت سر گذاشتن پله ها)، همانطور كه در شكل نشان داده شده است.

اصلاح
اجرا
برنامه ريزي
استراتژي
هدف و مقاصد
شروع
مراحل پياده كردن يك برنامه جديد P.M
2-2-2- اهداف و مقاصد در P.M
قدم بعدي بيان جزئيات اهداف و مقاصد است. آنها بايد :
1- ابهام نداشته باشد.
2- قابل فهم باشد.
3- قابل سنجش و اندازه گيري باشد.
4- قابل دعوي و مستدل باشد.

بيان هدف ممكن است عبارات از اين باشد كه "هدف برنامه نگهداري و تعمير پيشگيري " ارتقاء منافع سازمان و براي سازمانهاي غير انتفاعي ممكن است كارا باشد از طريق افزايش زمان بالقوه كار تجهيزات، عمل اجرايي بهتر تجهيزات و كاهش كل هزينه هاي نگهداري و تعمير است. نمونه اهداف مي تواند به صورت زير باشد:
1- افزايش متوسط بهره وري تجهيزات از 29% به 95% در ظرف مدت شش ماه و به 97% در ظرف مدت دوازده ماه.
2- ارتقاء كارايي عملي و موثر بودن سيستم

3- كمك نگهداري و تعمير پيشگيري بهبود يافته بايستي به كاهش تعميرات اضطراري و توقف كمتر توليد، كاهش كل هزينه نگهداري و تعمير و منافع از دست رفته توليد منتهي گردد. به عنوان مثال اندازه 450000 دلار در دوره فعلي به 39000 دلار در ظرف مدت شش ماه و به 375000 دلار در ظرف مدت يك سال، مقادير اندازه گيري شده و بر حسب ارزش دلاري است كه در آن تورم تاثيري ندارد.

2-2-3- برنامه ها (طرحها) جهت رسيدن به اهداف P.M
به عنوان قدم بعدي معمولا استراتژي بيانگر اين مطلب است كه چطور و چگونه امكان دارد به اهداف و مقاصد نائل گرديد. همين كه استراتژي معين شود، بايستي طرح ها به صورت جزئي بيان شده تا اينكه جواب عباراتي نظير چه كسي، چه ، چه موقع ، كجا و چطور، مشخص گردد. در حين اينكه برنامه ها اجرا مي شوند، بايستي نتايج كار ارزيابي گشته و در حد مورد لزوم در جهت بهبود برنامه P.M تجديد نظر انجام گردد. طرح و اجراي يك برنامه P.M مطلوب بعد از آنكه تمامي تجهيزات وارد و نصب گردد و روشها و فواصل كاملا تنظيم گردند، حداقل چند ماه و حتي يك سال يا بيشتر وقت مي برد.

2-3- نقش برنامه ريزي نگهداري و تعميرات در كارخانجات
نگهداري و تعميرات به مجموعه فعاليتهايي اطلاق مي گردد كه سبب افزايش عمر مفيد ماشين آلات مي شود و كاهش مصرف قطعات يدكي و انرژي و هزينه را نيز به دنبال دارد و كارايي و راندمان عملي ماشين آلات را افزايش مي دهد با نگهداري و تعميرات بايد بيشتر برخوردي مهندسي و عملي شود تا برخوردي تئوريك و غير عملي.

اگر چه از مباني علمي در تدوين سيستم استفاده مي شود، ولي در شرايط هر كارخانه و نيازها و مشكلات را نيز نمي توان ناديده گرفت و لذا سعي بر اين است كه سيستم نگهداري و تعميرات را با همكاري مهندسان و كارشناسان هر كارخانه تدوين نمود. تا چنين سيستمي در زمان اجرا با كارخانه بيگانه و دور از ذهن پرسنل اجرايي نباشد. در تدوين سيستم و اجراي آن نقش نيروي انساني و طرز تفكر و نگرش پرسنل فني به سيستمي كه تدوين يا اجرا خواهد شد را بايد در نظر داشت و بايد متوجه بود كه هر سيستم يا روش جديد پرسنل و

نيروي انساني، دوگانگي ايجاد كرده و اين دوگانگي مقاومت هايي را از طرف پرسنل به دنبال دارد. لذا ظرفيت كار را نبايد از دست داد و اگر كه اصل مهم اساسي در اجراي هر سيستم قاطعيت در مديريت است، اما ايجاد انگيزه در پرسنل براي اجراي سيستم يكي از ضروريات مهم مي باشد و تفهيم اين نكته كه (افراد هستند كه برنامه را اجرا مي كنند نه آدمهاي آهني) سنگيني مسئوليت ما را به عنون تدوين كننده سيستم، بيشتر مي كند و لذا مشاركت دادن افراد متخصص در تدوين سيستم هم از مقاومت هاي احتمالي آنها جلوگيري مي كند و هم اطلاعات و دستورالعمل هاي جمع آوري شده را غني تر و قابل اجراتر مي سازد.

با توجه به اينكه تداوم بكارگيري هر سيستم از تدوين آن مشكل تر است لذا پويايي و ديناميك بودن سيستم نگهداري و تعميرات از اهميت ويژه اي برخوردار است كه سبب تكامل اين سيستم مي گردد. به عنوان مثال ممكن است برخي از مواردي كه در زمان تدوين سيستم در نظر گرفته شده در جريان مرحله اجراي سيستم نياز به اصلاح داشته باشد. از اين رو سيستم بايد قابليت انعطاف داشته باشد. تا در شرايط مختلف برنامه را به گونه اي تغيير دهد كه رسيدن به اهداف را امكان پذير و نگهداري و تعميرات را همواره و در هر حال بهينه نمايد. اصلي ترين هدف سيستم نگهداري و تعميرات همان بهينه كردن توانايي هاي ماشين آلات به منظور رسيدن به حداكثر توليد و كاهش فرسايش و خرابي آنهاست. دستيابي به اهداف ديگري نيز در كنار رسيدن به هدف اصلي مد نظر مي باشد كه عبارتند از :

- ايجاد آرشيومدارك فني به عنوان بانك اطلاعاتي كارخانه
- بررسي و آناليز فني اقتصادي نگهداري و تعميرات انجام شده
- كاهش هزينه هاي انرژي مانند (برق- سوخت و غيره)
-ايجاد زمان توقف كمتر در مقابل توليد بيشتر كه نتيجتا قيمت تمام شده محصول را كاهش

مي دهد.
-كاهش هزينه هاي تعميرات تكراري و متوالي و در نتيجه استفاده بهتر از قطعات يدكي و نيروي انساني
-افزايش كيفيت توليد و جلوگيري از ضايعاتي كه بر اثر خرابي ماشين آلات به وجود مي آيد.
- جلوگيري از سرمايه گذاري سنگين، جايگزيني به قيمت افزايش عمر مفيد ماشين آلات
-پايين آوردن هزينه توليد به دليل بالا بودن زمان كار ماشين آلات، كاهش تعميرات و توقف آنها
-ايجاد نظم و ترتيب در تعميرات و استاندارد كردن كارهاي تعميراتي و زمان سنجي
فعاليت هاي نگهداري و تعميرات.

-تهيه دستورالعمل هاي ايمني و حفاظت فردي در اجراي سيستم نگهداري و تعميرات به منظور جلوگيري از خطرات احتمالي.
2-4- لزوم استفاده از سيستم برنامه ريزي نگهداري و تعميرات در توليد

پيشرفت سريع تكنولوژي و همه گير شدن صنعت و گسترش آن در تمامي نقاط جهان و افزايش سرمايه گذاري ها در صنايع و محدوديتي كه در منابع و مواد اوليه مورد نياز وجود دارد، مسئله كارايي و بهره وري را به صورت مهمترين مسئله نزد صاحبان صنايع و مديران مسئول در صنعت مطرح نموده است. كارايي در مورد هر مكانيزمي به اين مفهوم است كه با صرف كوتاه ترين فاصله زماني و حداقل كار و كمترين وسائل، بالاترين راندمان از آن مكانيزم دريافت گردد.

اين هدف زماني مهمتر و در خور توجه بيشتر جلوه مي كند كه تجزيه و تحليلي از رقابت هاي صنعتي شديدي كه در بازارهاي جهاني و داخلي وجود دارد را تجزيه و تحليل نماييم. اساس اين رقابتها ناشي از تغييرات هنگفت در سرمايه گذاري ها، افزايش ظرفيت هاي توليدي و بكارگيري روز افزون سيستم هاي اتوماتيك است و وجود اين شرايط توليدي، موسسات را بر آن داشته است كه به اين امر توجه بيشتري داشته باشند.

2-5 : نياز مبرم صنايع به P.M در كارخانه :
هر برنامه ريزي P.M مسلماً نتيجه سودآوري در كل براي كارخانه دراد. اگر چه داشتن چنين سيستمي به هزينه هاي در حال حاضر كارخانه مي افزايد. بسياري از صاحبان صنايع در ابتدا منكر اين امر بودند ولي بعداً خود مشوق لزوم چنين سيستمي در كارخانه شدند. در عمل مسلماً P.M نمي تواند يك درمان كلي براي تمام نواقص و مشكلات ناشي از عدم كاركرد مرتب ماشين و يا كم كردن هزينه هاي تعميرات باشد، ولي اعمال و فعاليتهايي كه P.M دارد مي تواند در امتزاج يا ساير فعاليتها، تركيبي را به وجود آورد كه باعث كاهش هزينه ها و پايين آمدن خرابيهاي ماشينها گردد. آموزش و كنترل كارها، اندازه گيري، گزارش نويسي از وضعيت ها و انبارداري موثر و مفيد از عوامل مهم P.M به شمار مي روند.
2-6- نتايج حاصل از P.M در كارخانه

1- كاهش زمان خرابي ماشين
2- كاهش اضافه پرداخت در وقت اضافي براي گروه نگهداري و تعميرات جهت تنظيم ماشين آلات و تعميرات آنها.
3- كاهش نسبت تعميرات اساسي و تعميرات تكراري (دوباره كاري)

4- كاهش هزينه هاي تعميرات كه با پيشگيري و چك كردن ماشين ها قبل از خرابي، انجام گرفته است.
اين در حالتي است كه با انجام كار صحيح و كنترل مستمر ولي ساده، از اتفاق تعميرات اساسي و گران قيمت جلوگيري به عمل آمده و در اين صورت نياز ما به متخصصين ورزيده كمتر
مي گردد. اگر از كار افتادگي ماشين بر اثر برنامه ريزي قبلي بوده كه بر طبق آن ماشين

مي بايستي در اين زمان از كار بيفتد تا كنترل هاي لازم انجام گيرد. حال اگر زمان اين از كار افتادگي را كه زمانش بسيار كمتر از خرابي ناگهاني است، مقايسه كنيم درمي يابيم كه در اين حالت هزينه هاي سرسام آوري را نيز به خاطر اين از كار افتادگي ناگهاني، بايستي تحمل كرد تا خط توليدي دوباره شروع بكار نمايد.
5- كم شدن تعداد قطعات ناقص به واسطه كنترل كيفيت.

6- كم شدن تعداد ماشين هايي كه بايستي به طور رزور در نظر گرفته شوند.
7- بهبود هزينه انبارداري و قطعات يدكي
8- شناسايي لوازم و تجهيزاتي كه داراي شرايط سنگين و گران قيمت نگهداري و تعمير مي باشند.
9- افزايش ايمني در كارخانه كه در نتيجه اثرات سيستم ايمني اجرا شده در كارخانه به وسيله گروه مهندسي نگهداري و تعميرات مي باشد.
10-پايين آمدن هزينه تمام شده قطعه.

2-7- از كار افتادگي در برنامه ريزي نگهداري و تعميرات
عملا تمام اجزاي يك سيستم توليدي در حين انجام وظيفه دچار خرابي و از كار افتادگي ها و زمان وقوع آنها يك واقعه احتمالي مي باشد كه با داشتن تابع توزيع آن مي توان زمان وقوع واقعه را با يك درصدي مشخص كرده و با داشتن يك رويه نگهداري و تعميرات موثر همواره سيستم را در حالت توليد بهينه نگاه داشت و كالا را با حداقل هزينه توليد كرد.

براي داشتن يك رويه نگهداري و تعميرات موثر بايستي برنامه ريزي نمود. كلاً برنامه ريزي به دو صورت معين1 و احتمالي2 مي باشد. برنامه بايستي داراي محدوده مشخص بوده و اجزاي برنامه بايستي معين باشند. هر چه اجزاي يك برنامه كوچكتر و ساده تر باشند، برنامه از دقت بيشتري برخوردار است. اما هنگامي كه ورودي يك سيستم معين و خروجي آن به صورت احتمالي باشد. سيستم احتمالي است و داراي تابع توزيع مشخص بوده و براي برنامه ريزي چنين سيستمي بايد آن را به سيستم معين و قطعي تبديل ساخت و براي اين مورد از روابط ارزش انتظاري مي توان استفاده نمود.

اگر تابع توزيع يك تابع منفصل باشد، ارزش انتظاري آن برابر است. اگر تابع توزيع يك تابع پيوسته باشد ارزش انتظاري آن برابر است. و بدين ترتيب سيستم غير معين به يك سيستم معين تبديل مي شود.

ارزش انتظاري خروجي ارزش انتظاري ورودي
شماتيك يك سيستم ساده

براي حفظ استعداد توليدي و مقاومت در برابر عوارض ناشي از نوسانهاي اقتصادي و در دست داشتن حاشيه هاي امنيت كافي، همواره درصدد تقويت كادر مديريت خود بوده و با بكار گيري تكنيك هاي صحيح و كارا، بالاترين ميزان بازدهي و سود را براي موسسه و صنعت خود ايجاد نمايد. دستيابي به اين امر مهم زماني براي صاحبان صنايع حاصل مي شود كه با

مسائل توليدي با ديدي منطقي و دقيق و همراه با برنامه ريزي صحيح برخورد نمايند. يكي از مسائل عمده موسسات توليدي، حفظ آمادگي و عملياتي نگهداشتن تجهيزات، ماشين آلات و تاسيسات توليدي است و اصولي ترين راه حل اين مسئله، استفاده از سيستم برنامه ريزي نگهداري و تعميرات، مخصوصا سيستم تعميرات پيشگيري مي باشد. اساس اين سيستم در اين نكته است كه پس از گذشت مدت معيني از كاركردن، تجهيزات و دستگاههاي توليدي و يا خدماتي مورد بازديد و تعميرات برنامه اي قرار گيرند. بديهي است تعداد و زمان بين بازديد و انجام تعميرات، بستگي به ساختمان و شرايط بهره برداري از تجهيزات كه در شرايط غير عادي از فرسودگي قطعات جلوگيري كرده و هر زمان در مورد خريد و يا ساخت قطعات يدكي مورد لزوم، پيش بيني هاي لازم را انجام مي دهد.
2-8 : معايب ناشي از نداشتن سيستم نگهداري و تعميرات :

آثار سوء ناشي از نبودن سيستم نگهداري و تعميرات را از جهات مختلف مي توان بررسي نمود كه عمده ترين آنها عبارتند از :
1- عدم اطمينان
2- هزينه ها و خسارات ناشي از خرابي ماشين آلات
3- كاهش عمر
4- كاهش ارزش زمان فروش ماشين دست دوم
2-9 – علائم فقدان سيستم نگهداري و تعميرات :

امروزه كارخانجات و صنايعي كه از فقدان برنامه ريزي نگهداري و تعميرات رنج مي برند اغلب داراي كارايي كم و سود دهي پاييني هستند. بعضي از علائم كه بيانگر فقدان سيستم برنامه ريزي نگهداري و تعميرات در كارخانجات مي باشد، در زير آورده شده است:
الف) مطلوبيت پايين تجهيزات و ماشين آلات به دليل توقف هاي متوالي و غير برنامه ريزي شده.
ب) افزايش توليد از دست رفته به دليل از كار افتادگي زياد دستگاهها، بيكاري اپراتور و غيره.

ج) افزايش بي رويه ضايعات به دليل غير قابل اطمينان بودن تجهيزات و وسايل سرمايه گذاري.
د) افزايش هزينه اي تعميرات به دليل مسامحه در روغن كاري منظم، بازرسي ها، تعويض به موقع قطعات معيوب.
هـ) كاهش زمان سود دهي كارخانه به دليل نبود تعميرات مناسب و كافي.
2-10- انواع فعاليتهاي نگهداري و تعميرات :

به طور كلي تعميرات و فعاليتهاي نگهداري و تعميرات به دو گونه صورت مي پذيرد.
2-11- انواع روش هاي نگهداري و تعميرات :

در تعريف برنامه ريزي نگهداري و تعميرات به دو گونه فعاليت جداگانه اشاره كرديم كه عبارت بودند از :
الف) نگهداري به منظور جلوگيري از خرابي غيربرنامه اي تجهيزات كه همان تعميرات پيشگيري است.
ب) تعميرات وسائل و دستگاههايي كه دچار خرابي شده و از كار افتاده اند.
به منظور سهولت در انتخاب يك يا چند رويه تعميراتي، در اينجا انواع مهم سيستم هاي نگهداري و تعميرات را مورد بررسي قرار دهيم.

نگهداري تعميرات به سه روش مهم زير انجام مي شود :
الف) نگهداري و تعميرات به منظور بهبود1
ب) نگهداري و تعميرات اصلاحي2
ج) نگهداري و تعميرات پيشگيري3

2-11-1- نگهداري و تعميرات به منظور بهبود :
ماشين آلات و تجهيزاتي را كه براي امور توليدي و يا خدماتي به خدمت مي گيريم، خود توليد شده دست ديگرانند و چه بسا كه در طراحي و توليد آنها نواقص و نقاط ضعفي وجود داشته باشد كه به طور عمد يا غير عمد توسط توليد كننده در اين ماشين آلات وارد شده اند. زماني را كه براي تعمير خرابيها ناشي از اين گونه نواقص صرف مي كنيم نه تنها هزينه نگهداري و تعمير را بر ما تحميل مي نمايند. بلكه ممكن است روند توليد را دچار توقف سازد. تكرار اين حوادث مي تواند ما را به تفكر واداشته و به سمت تغيير1 يا تعديل2 در جهت حذف دليل

شكست هدايت كند كه در اين صورت عملا از نگهداري و تعمير اين قسمت بخصوص بي نيازمان خواهد گردانيد. نمونه اين تغييرات، تغيير و تعويض بلبرينگهايي است كه به واسطه قرار گرفتن در محلهاي مناسب، امكان دسترسي و روغن كاري آنها وجود نداشته و دائما دچار فرسايش و از كار افتادگي مي شوند. اين نمونه بلبرينگها را ممكن است با انواع ديگري كه نياز به روغن كاري نداشته و عمر عملياتي بالايي دارند، تعويض نمود. اگر تغيير بلبرينگ ممكن نباشد، استفاده از وسايل روغن كاري و تعبيه آن در محل بلبرينگ راه ديگري است كه تعمير كار به آن متوسل خواهد شد.

يك نمونه از اينگونه تغييرات، تغيير در اندازه پروانه هايي است كه در خنك كردن رادياتور بكار برده مي شوند و يا حتي اضافه كردن خانه اي رادياتور، روش موسومي است كه نياز به تعميرات ناشي از گرماي زياد را در موتورها كاهش داده و يا كاملاً از بين مي برد. تعميراتي از اين قبيل، به طور نسبي در صنايع مختلف وجود داشته و به نام " نگهداري و تعميرات به منظور بهبود" نامگذاري شده و معمولا در قالب يكي از روشهاي زير انجام مي شوند :
- تعديل
- تغيير در قوانين
-طراحي مجدد1
-مجهز كردن به وسيله اضافي2
- ترتيب3
2-11-2- نگهداري و تعميرات اصلاحي :
يكي از مسائل علاج ناپذير تجهيزات و ماشين آلات توليدي، از كارافتادگي ناگهاني و برنامه ريزي نشده آنهاست. عملاً تمام اجزا يك سيستم توليدي در حين انجام وظيفه دچار خرابي و از كار افتادگي مي شوند و چنانچه واحد نگهداري و تعميرات آمادگي كافي براي مقابله با اين شكستها را نداشته باشد. سيستم توليدي دچار توقف شده و مشكلات ناشي از آن دامنگير مديريت سيستم خواهد شد. بنابراين بالاترين تلاش مديران و مسئولان نگهداري و تعميرات در شرايط امروز، استفاده از روشهاي " نگهداري و تعميرات به منظور بهبود" و " نگهداري و

تعميرات پيشگيري" مي باشد. كاربرد هر يك از روش هاي بالا " نگهداري و تعميرات اصلاحي" را كاهش داده و در اين راستا با شناخت مسائل و عللي كه منجر به شكستها مي شوند عيوب سيستم را قبل از، كارافتادگي اصلاح نموده و از اين راه حداقل هزينه را به سيستم توليدي، تحميل مي نماييم. در برخورد با اين قبيل شكستها، آنچه بيش از همه مهم است كشف مراحل خرابي و انفكاك و جدا سازي آن از ساير قسمت هاست و چنانچه واحد تعميراتي به شكل مناسبي سازماندهي شده باشد، موفق خواهد شد تا بلافاصله پس از شناخت علت و محل شكست، نسبت به ترميم و اصلاح و بازسازي قسمت خراب شده اقدام نمايد.

پاره اي از نكات اصلي كه در سازماندهي اين واحد بايستي ملحوظ و مورد توجه قرار گيرند، عبارتند از :
1- ايجاد محلي جهت انجام تعميرات جاري و تعميرات اساسي با نيروي تخصصي مورد لزوم.
2- اختصاص دادن پرسنل تعميراتي متخصص و ثابت براي انجام تعميرات.

3- بالا بردن راندمان كاري، تعميركاران از طريق مكانيزه كردن وسايل كمكي و ابزار آلات مورد استفاده آنها.
4- حداكثر استفاده از جديدترين روشهاي تكنولوژي در مورد انجام تعميرات.
5- ايجاد مركزي جهت تهيه يا توليد قطعات يدكي مورد نياز تعميرات بخشهاي مختلف موسسه توليدي.
6- تجزيه و تحليل مرتب و دقيقي از شكستها و توقفات غير برنامه اي و بررسي علل ايجاد حوادث و توقفات و پيشنهادات لزوم در مورد جلوگيري از حوادث مشابه.

2-11-3 : نگهداري و تعميرات پيشگيري :
مهمترين نوع نگهداري و تعميرات كه اغلب با صرفه ترين آنها نيز مي باشد، سيستم نگهداري و تعميرات پيشگيري است كه اهداف زير را دنبال مي كند :
1- انجام اقدامات و فعاليتهاي تصحيحي بر روي ماشين آلات و تاسيسات، قبل از آنكه اشكالات جزيي باعث از كارافتادگي آنها گردد.
2- حفظ اندازه ها و استاندارهاي عملكرد ماشين آلات و تاسيسات
3- حداقل نمودن هزينه هاي نگهداري و تعميرات

4- جلوگيري از فرسايش و فرسودگي بيش از اندازه تجهيزات و تاسيسات
با توجه به اهداف ياد شده بالا مي توان نگهداري و تعميرات پيشگيري را به شرح زيرين تعريف نمود:
"نگهداري و تعميرات پيشگيري عبارت است از يك روش سيستماتيك برنامه ريزي و زمان بندي شده جهت انجام كارهاي نگهداري مورد نياز بر طبق برنامه تنظيمي كه در جهت حفظ شرايط بهينه تجهيزات و تاسيسات با توجه به موارد زير طراحي گرديده است."