دانلود پاورپوینت زیارتگاهی به قدمت 12 قرن

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

سابقه تاريخي شهر مشهد:

خراسان قديم داراي چهار شهر بزرگ و مهم بوده است به نام هاي : بلخ، مرو، هرات و نيشابور

نيشابور نيز خود داراي توابعي بوده است از جمله توس كه نقش بسزايي در شكل گيري مشهد داشته است. شهر توس داراي 4 ناحيه اصلي بوده كه عبارتند از :

1-تابران:همان توس

2-نوقان:در شرق تابران و به فاصله 1 مايل از جنوب نوقان دهكده سناباد وجود داشت(كاخ حميدبن قحطبه در وسط باغي در كنار سناباد بود) اين باغ در 203ه  ق مدفن امام رضاشد.اين دهكده رو به آبادي گذاشت وبه شهري بزرگ تبديل شد و مشهد نام گرفت.

(مشهد از گسترش نوقان شكل گرفت)

3-اردكان:از توابع مشهد امروزي

4-طرقبه:منطقه اي ييلاقي در نزديكي مشهد

(مامون امام رضا را به عنوان ميهمان در باغ ياد شده بالاي سر پدر خود دفن ميكند كه هسته اوليه شهر جديد مشهد را تشكيل ميدهد.مهمترين عامل سكونت در اين منطقه حضور رود اترك بود.)

اسلاید 2 :

وجه تسميه مشهد:

اسم مكان عربي از ريشه شهادتبه معناي شهدد-به حضور-محل شهادت و مدفن شهيد نيز ميدهد.آنجا از همان ابتدا به اين نام نبوده بلكه اختصاص كلمه مشهد از حمله مغولان791ه ق صورت گرفته است. وبدين ترتيب سناباد از يادها فراموش ميشود.   

اقليم مشهد:

در ناحيه كوهستاني-در دامنه كوه قره داغو هزار مسجدو بينالود واقع شده است.با اينكه در اين منطقه قرار دارد ولي آب و هواي آن بيشتر شبيه كوير است.

محلات قذيم:

نوقان عيدگاه-پايين خيابان-بالا خيابان-ارگ-پاچنار سيادون-محله كشميري ها-چهنود و چهار باغ(به تقليد از چهار باغ هرات)

اسلاید 3 :

محلات اعيان نشين:

سراب و بعد از آن سرشور

دروازه شهر:

دروازه اي قديمي است كنگره هاي زيادي دارد كه جاي لانه كبوترهاست كه همان كبوتر هاي حرم هستند.

جمعيت درگذشته:

1-هزار-بهلولي-باخرزي-بلوچ-سالارخاني و يمتوري(براي حراست از مرزاز نواحي غربي به اين قسمت مهاجرت كردند-زبان آنان تركي و فارسي)

2-مجاورين-مردمي كه براي زيارت ميآمدند و همانجا ميماندند3-مردم بومي

اسلاید 4 :

نگاهي بر معماري:

مقبره آن حضرت از نوع مقابر  مجمو عه اي مي باشد(مقابر دسته3) زيرا اين بنا در ميان مجموعه اي از ابنيه ديگر قرار گرفته مقبره محور يا به عبارتي شكل دهنده ساير بناها بوده (در ذيل به آنها اشاره خواهيم كرد) مقبرا ايشان ابتدا بنايي ساده بوده سپس به مرور زمان در دهه ها ي بعدي به صورت يك مجموعه عظيم شهري در آمده.

پلان آن به صورت مربعي در حدود 10*10 بود.و گنبد آن نيز از نوع ناري با خيز زياد است.

تزئينات:

ديوار هاي حرم از سطح به بالا داراي چند قسمت است: 1-حاشيه كوتاه از سنگ مر مر به ارتفاع22 cm 2- ازاره در بالاي اين حاشيه به ارتفاع 92cm  از كاشي هاي نفيس و ممتاز مشهور به كاشي هاي سنجري با اشكال هندسي منظم 4-6-8 ضلعي  با رنگهاي بسيار بديع و دلپذير كه در نوع خود بي نظير است (بر روي اغلب كاشي ها با خطوط رقاع- ثلث و نقوش اسليمي به طور برجسته آيات-احاديث- كلمات قصار – امثال و اشعاري مكتوب و منقوش شده است.- در سقف ها نيز از آينه و ... استفاده شده است.و در قوسها از مقرنس

اسلاید 5 :

ابنيه موجود در آستان قدس:

1-حرم مطهر كه در مركز واقع شده است                                        11- دارالحفاظ

2-صحن عتيق                                                                       12- دارلسياده

3-صحن جديد                                                                       13- توحيد خانه

4-مسجد گوهر شاد                                                                 14- گنبد الله ورديخان

5-مدرسه پريزاد                                                                    15- گنبد حاتم خاني

6-مدرسه بالاسر                                                                    16- دارالضيافه                   

7-مدرسه دو در                                                                    17- دارالسلام

8-مسجد بالا سر                                                                   18- مدرسه ميرزا جعفر

9-موزه و كتابخانه                                                                 19- مدرسه مستشار

10-آرامگاه شيخ بهايي                                                            20- سقاخانه زرين

اسلاید 6 :

مسجد گوهر شاد:

دوره تيموريان- شيوه آذري - داراي ميانسراي 4 ايواني – بخش اعظم به گنبد خانه و ايوان اختصاص داده شده – نماي آن با گونه هاي گره سازي درهم و ساده آمود شده .

اسلاید 7 :

رواقهاي امروزي:                                                           

     دارالسعاده- دارالشكر- دارالسياده- دارالسرو- دارلذكر- دارلضيافه- دارلعزه – دارلحفاظ- توحيد خانه دارلهدايه – دارالولايه – دارلاجابه – دارالسلام – دارالفيض – دارالزهد- دارالعباده – دارالشرف – دارالا خلاص – دارالرحمه – شيخ بهايي

اسلاید 8 :

پيشينه و تاريخچه حرم:

1-دوره ساماني(قرن2و3):بقعه حرم كه قديمي ترين قسمت مي باشد.با ابعاد10/4*10.9

برخي بر اين باورند كه بقعه امروزي همان بناي ديرينه است الف)توصيف بنا از زبان جهانگردان در ادوار مختلف ب)آثار و سبكهاي گوناگون معماري وكاشي هاي قرون مختلف (غزنوي-تيموري)ونيز عبادات مكتوب بر كاشي هاي نفيس و نام باني در512-612-761

2-آل بويه:در ابتدا آجري بوده در اين زمان گچ كاري و نقاشي شده

3-عصر ديالمه:براي نخستين بار سلاطين شيعه به تعمير اساسي بقعه پرداختند.

4-عصر غزنوي(قرن4):طبق گفته بيهقي حرم به دستور سبكتين پادشاه غزنوي ويران سپس به دستور پسرش سلطان محمود ساخته ميشود.اما آثار به جا مانده از ساساني احتمال  صحت اين گفته را كاهش مي دهد.از جمله ساخت و سازها در اين دوره مسجد بالا سر است آنرا دبير سلطان مسعود ساخته ومدفن او آنجاست. مناره كنار گنبد را نيز به سلطان مسعود نسبت ميدهند.

اسلاید 9 :

5-سلجوقيان(قرن6):با حمله غزها به حرم لطماتي وارد شد(548 ه ق) كه در زمان سلطان سنجر مرمت شد.با نو زمرد خواهر زاده پادشاه (557ه ق) تزئيناتي با كاشي هاي 6ضلعي-8ضلعي و ستاره اي به انجام رسانيد.و از ديگر خدمات بانو وقف قرات با خط خوش به حرم بود كه اكنون در موزه نگهداري ميشود.

6-خوارزمشاهيان:در اين دوره نيز مرمت و باسازي داريم.(مثال:كاشي كاري دور حرم با كاشي نفيس و زرين نام با كتيبه (612 ه ق) در جنب رواق دارلحفاظ و روي آن نام حضرت علي تا امام رضا نوشته شده.

7-مغولان (618ه ق):به شهر طوس حمله كردند برخي منابع تاريخي از خرابي بارگاه  خبر ميدهند اما با دلايلي اين موضوع رد شده.

8*-ايلخانان:بناهايي در اين دوره اضافه ميشود(سلطان محمد خدابنده)-بناي كامل گنبد موجود را مربوط به اين دوره ميدانند از اين رو مانند ساير گنبدهاي مغول داراي 2پوشش است.رويه اش از الواح طلا و مس –برخي نيز ميگويند غازان خان گنبد را ساخته.

آثار به جاي مانده درقرن 8 تا ربع قرن9: الف)حرم(بقعه مركزي) ب)چند بناي كوچك متصل به ضلع شمالي  ت)مدرسه دودر ث)مسجد بالا سر

اسلاید 10 :

9-تيموريان(قرن9):به كوشش شاهرخ و گوهر شاد اقدامات زير انجام گرفت:

(708تا797 ه ق)نخستين مسجد جامع شهر(گوهرشاد) در سمت قبله حرم كه صحن جنوبي آستان مباركه را تشكيل ميدهد.(معمار بنا قوام الدين شيرازي)-از جمله ساخت و سازهاي داخل صحن گوهرشاد و پيرامون حرم:مدارس پريزاد-بالاسر-دودر ميباشد.

10-صفويه:الف) شاه طهماسب اول(984-930):1-مرمت و طلا كاري گنبد 2-طلا كاري و ترميم گنبد سلطان محمد خدابنده(تبديل خشت كاشي به خشت طلا)

ب)شاه عباس اول (996-1031):1-توسعه صحن عتيق كه ايوان طلاي امروزي در وسط صحن قرار گيرد. 2-مرمت و طلا كاري گنبد(1010-1016 )با توجه به كتيبه اي با خط  ثلث عليرضا عباسي 3-ايجاد مسير شرقي و غربي(پايين خيابان-بالا خيابان)و احتمالا بست هاي عليا و سفلي 4-انتقال آب از چشمه گيلاس به حرم 5-ساخت رواق توحيد خانه 6-ايجاد گنبد اللهورديخان

ج)شاه عباس دوم(1052-1077): 1-تعمير و مرمت و كاشي كاري صحن عتيق

د)شاه سليمان(1105-1077): 1- ترميم و مرمت گنبد (در اثر زلزله 1084 كه شكاف برداشته بود-باتوجه به كتيبه 1086) 2-تعمير و باز سازي چند مدرسه(پريزاد-دودر-بالاسر و پايين پا) 3- تعمير گوهر شاد در سالهاي 1084-1087-1089 ه ق

11-پس از انقلاب:بدليل افزايش تصاعدي زائران و نبود فضاي كافي  بهترين و آرامترين فضاهاي لازم بوجود آمد.

زير بناي حرم پيش از اين 12 هكتار بود كه پس از انقلاب به60 هكتار رسيد.