بخشی از مقاله
آفات پسته
- سوسك سرشاخه خوار پسته Hylesinus vestitus:
اين حشره در تمام مناطق پسته كاري كشور شيوع داشته و در مناطق پسته كاري استان كرمان به نام سوسكو نيز ناميده مي شود. حشرات كامل استوانه اي شكل و به طول 3 تا5/3 ميلي متر، رنگ عمومي بدن زرد مايل به خرمائي،
ظهور حشرات كامل از اواسط فروردين است. حشرات كامل به جوانه هائي كه در محل اتصال دمبرگ قرار دارند حمله كرده و با حفر دالاني كوتاه به طول 2 تا 4 سانتيمتر وارد شاخه هاي جوان مي گردند. سوسك ها از اواسط مهر بتدريج از كانالهاي تغذيه اي خود در روي درختان پسته خارج شده و به سمت چوب هاي تازه هرس شده و يا چوب هائيكه كه در طي همان سال خشك شده اند هجوم آورده و با نفوذ در آنها و ايجاد كانال در داخل آنها تخم ريزي مي نمايند. هر حشره ماده در حدود 80 تخم مي گذارد. لاروها در زير پوست شاخه هاي تازه خشك شده زندگي نموده و ضمن تغذيه دالانهائي حفر مي نمايند. زمستان گذراني حشره به صورت لارو بوده و در اوايل بهار لاروها تبديل به شفيره شده و سپس حشرات كامل با سوراخ نمودن پوست خارج مي شوند. اين آفت داراي يك نسل در سال است.
شكل 10- حشره كامل سوسك سرشاخه خوار پسته
شكل 11- كانال تخم ريزي و تغذيه لارو ها
مبارزه و كنترل:
1- مبارزه شيميائي: حشره كش آندوسولفان به نسبت 5/2 تا 3 در هزار به اضافه نفت سفيد 10 تا 12 ليتر در هزار همراه با صابون مايع به مقدار5/2 در هزاردر مرحله تغذيه حشرات كامل از جوانه هاي پسته بر روي حشرات كامل مؤثر مي باشد.
2- مبارزه غيرشيميائي: 1- جمع آوري و سوزانيدن چوبهاي خشك و تازه هرس شده
2- تله گذاري چوبهاي خشك و تازه هرس شده بصورت ماهيانه از مهر تا اسفند وجمع آوري و سوزانيدن چوبهاي تله گذاري شده
2- سوسك طوقه و ريشه پسته (كاپنوديس) Capnodis sp.:
اين آفت در نواحي پسته كاري قزوين، كرمان، فارس، دامغان، استانهاي مركزي و خراسان انتشار دارد. حشرات كامل به طول 35 تا 38ميلي متر، رنگ عمومي بدن سياه مات و داراي لكه هاي سفيد و پراكنده مي باشد. حشرات بالغ از اواسط ارديبهشت ظاهر شده و ظهور حشرات ماده تدريجي بوده و حتي در اواخر تابستان نيز آنها را مشاهده نمود. تخمگذاري معمولا در اطراف طوقه و در شكافهاي پوست تنه درختان مسن و يا در شكاف خاك و به ندرت' روي برگها و شاخه ها صورت مي گيرد. حشرات كامل از برگ درختان ميزبان تغذيه نموده و تغذيه لاروها از قسمتهاي چوبي طوقه و ريشه درختان پسته صورت مي گيرد. اين حشره يكي از عوامل خشك شدن درختان پسته محسوب مي گردد. اين آفت داري يك نسل در طي 2 تا 3 سال مي باشد.
شكل 12- حشره كامل كاپنوديس پسته شكل 13- نحوه خسارت
مبارزه و كنترل:
1- مبارزه شيميائي: با توجه به دوره خروج طولاني مدت حشرات كامل در اين مرحله مبارزه شيميائي نتيجه مناسب و مطلوبي ندارد. استفاده از ليندين 10 در هزار (ريختن 10 تا 15 ليتر از محلول سمي داخل تشتك در پاي طوقه درختان) در از بين بردن تعدادي از لاروهاي آفت مؤثر است.
2- مبارزه غيرشيميائي: 1- تقويت درختان با تغذيه و آبياري مناسب و بموقع
2- خارج كردن لاورها از داخل كانال لاروي با مفتول سيمي
3- سوسك شاخك بلند پسته Calchaenesthes pistacivora:
سوسك شاخك بلند آفت جديد پسته و بنه در اوايل بهار 1378 در باغهاي پسته منطقه خيرآباد كفه از توابع شهرستان سيرجان مشاهده شده است. اين حشره به نام Calchaenesthes pistacivora نامگذاري وبعنوان يك گونه جديد براي فون حشرات دنيا معرفي گرديده است. پراكنش حشره در مناطق خيرآباد كفه، پوزه خون و حومه غربي شهرستان سيرجان مي باشد. حشرات كامل به طول 2/9 تا 6/12 ميلي متر، رنگ عمومي بدن سياه رنگ، بالپوش ها قرمز رنگ، داراي چهار لكه سياه كه دو لكه بالايي مربع مستطيل شكل و دو لكه پائيني لوبيائي شكل مي باشند (شكل ). شاخك ها در حشرات نر به انتهاي بالپوش ها نمي رسد و در حشرات ماده تا اواسط بالپوش ها نمي رسد و كوتاهتر از نرها مي باشد. ظهور حشرات كامل از اواسط فروردين است. حشرات كامل برگخوار مي باشند..
تخم گذاري به صورت انفرادي و بر روي سرشاخه ها و يا محل هرس شاخه ها صورت مي گيرد. تخم بيضي شكل و زردرنگ و به طول 2 ميلي متر و قطر 1 ميلي متركه حشره آن را با پوشش خاكستري رنگ نسبتاً سختي به ضخامت حدود 1/0 ميلي متر مي پوشاند. ميانگين تعداد 40 تا 45 عدد است. لاروها به رنگ زرد مايل به نارنجي و داراي آرواره هاي قهوه اي رنگ و قوي مي باشند. طول دوره لاروي 16 تا 18 ماه طول مي كشد. لاروها از داخل سرشاخه ها و شاخه هاي پسته تغذيه نموده و سبب ضعف و در نهايت خشكيدگي شاخه ها مي گردند. طول كانال لاروي حدود 15 سانتي متر و به صورت رفت و برگشتي مي باشد. اين حشره داراي يك نسل در طي 2 سال مي باشد. مشاهده علائم تغذيه اي حشره بر روي شاخه هاي چند ساله و قطور درختان بنه و كسور، نشان دهنده آن است كه اين حشره از ساليان دور بر روي اين ميزبانها زندگي مي كرده است. و به دلايل افزايش بي رويه سطح زيركشت باغهاي پسته در چند سال اخير؛ قطع بي رويه درختان بنه و كسور جهت مصارف سوختي؛ برداشت بي رويه و بيش از حد آب از سفره هاي زيرزميني و بروز پديده خشكسالي در چند سال اخير سبب مهاجرت و استقرار آن بر روي درختان پسته شده است.
شكل 14- حشره كامل سوسك شاخك بلند پسته
15- نحوه خسارت و كانال لاروي
مبارزه:
1- مبارزه غير شيميائي:
1- تقويت درختان با كوددهي مناسب و آبياري منظم.
2- هرس شاخه هاي آلوده و حذف پاجوش ها و تنه جوشها و سوزانيدن آنها.
3- اجتناب از قطع بي رويه درختان جنگلي بنه و كسور در مناطق كوهستاني، كه سبب كاهش ميزان مهاجرت اين حشره به سمت باغهاي پسته خواهد گرديد.
4- اجتناب از افزايش سطح زير كشت پسته بويژه پيشروي به سمت مناطق كوهستاني در مناطق آلوده به آفت.
2- مبارزه شيميائي:
حشره كشهاي ديازينون به نسبت 5/1 در هزار و آندوسولفان به نسبت 5/2 در هزار بر روي حشرات كامل مؤثر بوده و افزودن روغن ولك به نسبت 5 در هزار تأثير اين حشره كشها را افزايش مي دهد. حشره كش آدميرال به نسبت 75/0 در هزار بعلاوه روغن ولك 5 در هزار بر روي مراحل تخم ولارو سن اول تأثير قابل قبولي دارد.
4- سوسك هاي چوبخوار پسته:
1-4- سوسك هاي چوبخوار سبز پسته Agrilus viridicaerulans:
. چند گونه ازسوسكهاي چوبخوار، متعلق به جنس هاي Agrillus sp. و Anthaxia sp.(از خانواده Buprestidae) كه به چوبخوارهاي سبز و قرمز پسته معروف هستند، در باغهاي پسته فعاليت مي نمايند(شكل ). اين حشرات عمدتاً به درختاني كه دچار ضعف تغذيه اي و كم آبي شديد باشند حمله مي نمايند. جمعيت و ميزان خسارت سوسكهاي چوبخوار سبز و قرمز پسته در چند سال اخير در مناطق پسته كاري استان كرمان بدليل كاهش شديد آب سفره هاي زير زميني افزايش يافته است.. اين حشرات داراي يك نسل در سال بوده و لاروهاي آنها با تغذيه از بافت هاي داخلي تنه و شاخه هاي اصلي و قطور و حتي شاخه هاي فرعي درختان پسته موجب ضعف و خشكيدگي آنها گرديده و خسارت شديدي به درختان پسته وارد مي نمايند.
مبارزه و كنترل:
1- مبارزه شيميائي: با توجه به دوره خروج طولاني مدت حشرات كامل مبارزه شيميائي نتيجه مناسب و مطلوبي ندارد.
2- مبارزه غيرشيميائي: تقويت درختان با تغذيه و آبياري مناسب و بموقع
5- سرخرطومي پسته ) Polydrosus davatchiiخانواده (Curculionidae:
حشره كامل سوسك قهوه اي مايل به خاكستري رنگ به طول 5/5 تا 7 ميلي متر و عرض 2 تا 3 ميلي متر مي باشد (شكل ). ظهور حشرات كامل در روي درختان پسته همزمان با باز شدن جوانه هاي گل و تقريبا مصادف با دهه اؤل فروردين است. حشرات كامل از جوانه هاي گل و برگ درختان پسته اهلي به مدت حدودا' 50 روز تغذيه مي نمايد. هر حشره ماده بطور متوسط روزانه 6/13 عدد تخم مي گذارد. طول دوره تفريخ تخم ها در حدود 2 هفته بطول مي انجامد. تخم ها بيضي شكل و كشيده و به طول 8/0 ميلي متر، كه ابتدا شيري رنگ بوده و به تدريج سياه رنگ مي گردند. لاروها سفيد رنگ، بدون پا و بطول 1 ميل متر مي باشند، كه پس از خروج از تخم بداخل خاك نفوذ مي نمايند. اين حشره داراي يك نسل در سال مي باشد.
