بخشی از مقاله
ارتقاء سیستم مدیریت یکپارچه ( ( IMS بر اساس چرخه ی PDCA
چکیده
مشکلات عدیده ی بهداشتی، فقدان ایمنی لازم در محیط های کاری و آلودگی های زیست محیطی مشکلی جهانی است. متاسفانه این رخداد در سازمانها و صنایعی نیز که اقدام به استقرار سیستمهای مدیریت یکپارچه نموده اند دیده میشود. هدف، ارتقاء و به روز رسانی این استاندارد بر اساس چرخه ی پروفسور دمینگ، تجارب حرفه ای و دانش روز است. در این مقاله با به چالش کشیدن بهبود مستمر، نسبت به معرفی روند ضروری رو به رشد و توسعه ی پایدار سیستمهای مدیریت یکپارچه تحت عنوان IMS است، در جلب توجه مسئولین امر، با علم بر مدیریت تغییر کوشش گردد.
کلمات کلیدی: استاندارد، مدیریت، بهبود، تغییر،توسعه
مقدمه
درِدنیای امروز، مشکلا ت عدیده ی بهداشتی آشکار و نهان، فقدان ایمنی لازم در محیط های کاری و آلودگی هـای زیسـت محیطی ، مشکل تنها یک کشور و یا یک قلمروخاص نیست، بلکه مشکلی است جهانی که در بردارنـده ی مسـائل مختلفـی است. از جمله ی این موارد می توان به کاهش راندمان کار نیروهای مولد، عـدم کـاهش معنـی دار در نـرخ حـوادث شـغلی، آلودگی آب و هوا، گرم شدن کره ی زمین، بالا آمدن سطح آب دریاها، انهدام برخی گونه های گیاهی و جـانوری، فرسـایش لایه ازن، تخریب جنگلها، باران های اسیدی و آلودگیهای صوتی اشاره کـرد. متاسـفانه ایـن رخـداد در شـرکتها، سـازمانها و صنایعی نیز که اقدام به استقرار سیستمهای مدیریت یکپارچه نموده اند دیده میشـود. نیـاز مـا، ارتقـاء و بـه روز رسـانی ایـن استاندارد بر اساس تجارب حرفه ای و دانش روز است. چرخه ی PDCA آقای پروفسور دمینگ راهگشـای مـا در مسـیری بود که متاسفانه در حال حاضر، عنایت به حلقه ی نهایی آن ( اقدام مدیریتی به منظور بهبود مستمر) از نظر دور مانده و فقط در قالب یک مکتوب احراز هویت مینماید. راهکار اساسی ایجاد تغییرات لازم و تکمیلی جهت ارتقاء سیستم در راستای حفـظ نیروی انسانی و منابع زیست محیطی است. در این مقاله سعی گردیده با به چالش کشیدن بهبود مستمر، در ایفای نقش خود که همانا معرفی روند ضروری رو به رشد و توسعه ی پایدار سیستمهای مدیریت یکپارچه تحت عنوان IMS است، در جلـب توجه مسئولین امر، با علم بر مدیریت تغییر نیز کوشش گردد. باشد که منبعد ضمن بازنگری مستمر بر اساس چارچوب هـای پیش بینی شده، شاهد شکوفایی بیشتر تلاشهای انجام شده ی مسئولین، مدیران، کارشناسان و کارگران عزیز در قالب ایجـاد و رعایت تکنولوژی اطلاعات یا فناوری قوانین بهداشتی، ایمنی و زیست محیطی باشیم
1
تعاریفی از مدیریت یکپارچه ی HSE
مدیریت یکپارچه ی HSE ، به معنای تدوین استراتژی های توسعه، متناسب با محیط زیست، ایمنی و بهداشت اسـت . بـه عبارتی دیگر، روند تخصیص منابع طبیعی و مصنوعی است به نحوی که با استفاده بهینـه از محـیط زیسـت بتـوان ،حـداقل نیازهای اولیه بشری و درصورت امکان بیشتر را به صورت پایدار محقق نمود . مـدیریت یکپارچـه ی HSE ،تلاشـی اسـت برای یافتن بهترین انتخاب های ممکن به جهت ترویج و اشاعه ی مقوله ی "توسـعه پایـدار . " فرآینـد تصـمیم گیـری در راستای تنظیم آن دسته از فعالیتهای بشری است که بر محیط زیست تاثیر دارند به گونه ای که ظرفیت هـای قابـل تحمـل محیط زیست برای توسعه بشری مختل نگردد.
سیستم مدیریت یکپارچه ی رو به رشد چیست؟
سیستم مدیریت یکپارچه مجموعه ای از اقدامات مدیریتی است که به سازمان این امکان را می دهد تا تأثیرفعالیت هایش بر محیط های کاری و محیط زیست را به طور مستمرشناسایی و ارزیابی کرده و تحت کنترل درآورد تا در نهایت عملکرد بهداشتی، ایمنی و زیست محیطی خود را بهبود بخشد توسعه پایدار عبارتست از توسعه ای که درآن نیازهای فعلی نسل امروز پاسخ داده می شود بدون اینکه برقابلیت و توانائی
نسلهای بعدی در برخورداری از منابع به منظور برآورده کردن نیازهایشان اثری داشته باشد.
استاندارد چیست؟
استاندارد، مکتوبی است که از طرف یک مرجع موثق مطرح شده یا به واسطه ی توافق و رضایت عمومی به عنوان مبنای مقایسه در اندازه گیری، قضاوت، کفایت و کیفیت چیزی مورد استفاده قرار می گیرد. زمان ویرایش مجدد یا تدوین استاندارد جدید بسته به نیاز مشتری و رشد تکنولوژی تعیین میگردد. دو نوع کلی آن به قرار زیر میباشد
استاندارد اولیه
استانداردهایی ضروری و لازم الاجرا میباشند. تخطی از این استانداردها جرم بوده مشمول مجازات و جریمه میگردد.
استاندارد ثانویه
استانداردهایی هستند که در حال حاضرضروری نبوده و رفاهی محسوب میگردند. به منظور بهبود مستمر در آینده ای نزدیک، این استانداردها جایگزین استانداردهای اولیه خواهند شد
انواع دیگری از طبقه بندی استانداردها:
شرکتی ، ملی ، منطقه ای یا بین المللی،اختصاصی یا عمومی،قابل اخذ گواهینامه یا غیر قابل ممیزی استاندارد سازی، از یکطرف برای خلاقیت حوزه و مجرا تعیین میکند و از طرف دیگر خلاقیت را محدود میکنـد کـه موضـوع مقاله ی حاضر است
2
مفاهیم پایه استاندارد رو به رشد IMS
در تداوم تدوین استاندارد های سری ایزو 9000 و ایزو 18000 یا همان OHSAS استقبال چشمگیر موسسات تولیدی و خدماتی و چاره جویی اساسی پیامدهای زیست محیطی، ایمنی و بهداشتی در عرصه صنعت و خدمات ، کارشناسان تدوین سازمان بین المللی استاندارد ISO را در بر داشت
در آینده دو نوع شرکت وجود خواهد داشت: آنهائی که مدیریت کیفیت را اجراء کرده اند و آنهائی که از دور خـارج شـده انـد. زیرا بقاء اجباری نیست. " ادوراد دمینگ"
مزایای استاندارد IMS رو به رشد چیست؟
توجه روز افزون به حفظ محیط زیست، ایمنی و بهداشت و افزایش آگاهی، انتظارات و الزامات طرف های ذینفع نسبت به توسعه پایدار، مستلزم نگرش سیستمی در اتصال با قوانین، ضوابط ملی، منطقه ای و لزوما جهانی می باشد.
استاندارد خانواده IMS شامل استاندارد های بین المللی در رابطه با سیستم های زیست محیطی، ایمنی و بهداشتی است. یک سیستم مدیریت زیست محیطی می تواند به عنوان بخشی از سیستم جامع مدیریت به حساب آید. این سیستم شامل ساختار سازمانی، فعالیتهای طرح ریزی، تعریف مسئولیتها، تعیین روش ها و فرآیندها و همچنین در اختیارگیری منابع لازم برای تهیه، اجرا، بازنگری و حفظ خط مشی زیست محیطی سازمان است.
سیستم مدیریت استاندارد IMS رو به رشد به عنوان یک الگوی اجرایی توسط مرجع صدور گواهینامه Certification Body مورد ارزیابی قرار می گیرد.
استاندارد IMS با پرداختن به موضوعات مختلف در زمینه ی بهداشت، ایمنی و محیط زیست، زمینه مناسبی را در سازمان ها برای درک مفاهیم و به کارگیری روش های متفاوت در طرح ریزی، اجرا و کنترل فرآیندهای سازمان با توجه به رویکرد بهبود مستمر فراهم می آورد.
مزایای بکارگیری استاندارد رو به رشد IMS
اهمیت دادن به جنبه های بهداشتی، ایمنی و زیست محیطی در تولید و یا ارائه ی خدمات یکپارچه کردن سیستم های مدیریتی و بهبود روش های مدیریت کاهش هزینه های ناشی از اتلاف وقت، مواد و انرژی استفاده ی بهینه از منابع طبیعی رعایت قوانین ملی و مرتبط بهداشتی، ایمنی و زیست محیطی
