بخشی از مقاله
چکیده
توسعه و تعالی سیستم های سازمانی برگرفته ازچرخه حیات طبیعی سیستم هاست، بر طبق نظریه عمومی سیستم ها کلیه سیستم های موجود در دنیا از یک چرخه طبیعی در زندگی خود پیروی نموده و در مقطعی از زمان متولد گردیده و پس از طی عمر مفید سازمانی خود به نقطه پایان زندگی نزدیک می گردند. آنچه در این پژوهش به عنوان هدف اصلی تحقیق انتخاب گردیده بررسی و تجزیه و تحلیل چرخه ی عمر سیستم های اطالعاتی استراتژیک با رویکرد تعالی و توسعه می باشد. با توجه به بررسی های صورت گرفته عمر سیستم های اطالعاتی در هفت مرحله تصمیم، استقرار، کارایی، بلوغ، افول، رهایی و انحالل مورد بررسی قرار گرفته است.
جامعهی پژوهش متخصصین سیستم های اطالعاتی سازمانی می باشند که 80 نفر از آنها به عنوان نمونه با استفاده از روش گلوله برفی انتخاب گردیده و داده های پژوهش در قالب پرسش نامه از آنها دریافت گردیده اند. نتایج تحلیل های صورت گرفته توسط نرم افزار اسمارت پی ال اس 6 نشان می دهد که بهترین نقطه در حیات سیستم های اطالعاتی به منظور توسعه نقطه کارایی بود. که با ضریب مسیر 0.981 و آماده ی آزمون 12.277 در ربطه اول قرار گرفته است. اولویت بعدی مرحله بلوغ می باشد که با ضریب مسیر 0.978و آماره آزمون12.199 در رتبه دوم قرار گرفته و مرحله سوم مرحله افول می باشد که ضریب مسیر آن 0.508 و آماره آزمون آن 0.5442 می باشد.
مقدمه
چرخهی حیات سازمان ها و اجزاء و سیستم های آن با توجه به نظریه عمومی سیستم های بولدینگ - 1971 - در یک طبقه بندی اصلی نه گانه قرار گرفته و طبقه هشتم را به خود اختصاص داده است. بر طبق این نظریه کلیه خصوصیت های سیستم های سطوح پایین تر می توانند در سطوح باالتر سازمان نیز تجلی یابند از آنجایی که سازمان در طبقه ی هشتم سلسه مراتب سیستم ها قرار دارد. و لذا می تواند ویژگی ها و خصوصیات سیستم های طبقات پایین تر را نیز در خود داشته باشد از طرفی دیگر زیر سیستم های سازمان نیز حاوی خصوصیات کلی سازمان می باشد. یکی از زیرسیستم های اصلی در سازمان سیستم های اطالعاتی است.
در حال حاضر حیات و چابکی سازمان به طور مستقیم در گرو عملکرد سیستم های اطالعاتی می باشد. از آنجایی که سیستم های طبقات پایین تر دارای عمر مفید و چرخه حیات1 می باشد. سیستم های اطالعاتی سازمان نیز دارای چرخه حیات مفید می باشند. که با توجه به کیفیت سیستم های اطالعاتی این چرخه حیات می تواند گسترش یافته یا کوتاه گردد. - مور2 و همکاران، - 188 :2016 نحوه فعالیت سیستم اطالعاتی و چرخه عمر آنها معموال در تئوری ها و نظریه های مختلفی ارائه گردیده اند که سیستم های اطالعاتی با توجه به نوع فعالیت و فرایند محور بودن می توانند درجه تطابق خود را با محیط افزایش داده و بر طول عمر سازمان خود بیفزایند.
در این پژوهش با توجه به سوابق تحقیقاتی و مطالعات صورت گرفته در خصوص ادبیات موضوع چرخه عمر هفت مرحله ای به عنوان مدل مفهومی تحقیق در نظر گرفته شده که در شکل شماره یک مشخص گردیده است در این مقاله با استفاده از نظر خبرگان سیستم های اطالعاتی و تجزیه و تحلیل صورت گرفته توسط یکی از کاربردی ترین نرم افزارهای تحلیل آماری یعنی اسمارت پی اس 6، دادهای دریافت شده مورد تحلیل گرفته و نتایج به دست آمده بیان می گردد. با توجه به نمودار شماره یک عمر سیستم های اطالعاتی در هفت مرحله خالصه می گردد مرحله اول مرحله شروع است که در این مرحله با توجه به نتایج فاز صفر یعنی امکان سنجی اصالحات اولیه صورت پذیرفته و استقرار سیستم اطالعات تصمیم گیری شده است در این مرحله اهداف مستقیم نیز تعیین می گردد -
مرحله دوم مرحله استقرار است که در این مرحله سیستم های طراحی شده در سازمان مستقر شده و نیازهای سازمانی برای استقرار سیستم ها برطرف می گردد. مرحله سوم مرحله ی خروجی می باشد که سیستم های اطالعات مدیریت شروع به ارائه خروجی های موردنیاز می نمایند - اسلوینسکا و بورچارت1،. - 2016 در این مرحله سیستم در فرایندهای سازمان جایگاه خود را پیدا می نماید. مرحله چهارم مرحله هدف می باشد که سیستم اطالعاتی با توجه به ظرفیت های داخلی خود و امکانات سازمان به صورت کامل یا درصدی از اهداف خود را محقق ساخته است. مرحله پنجم مرحله افول است که در این مرحله سیستم دیگر توان پاسخگویی به نیازهای سازمان را نداشته و آخرین نقطه ای است که امکان اصالح سیستم وجود دارد. مرحله ششم مرحله مرگ موقت است که دراین مرحله دیگر هیچ امیدی به بازگشت سیستم نیست و سیستم در انتظار انحالل است. مرحله هفتم سیستم منحل شده و منابع مفید آن در اختیار سایر سیتسم ها قرار می گیرد. - فرقانی، - 1394 در این مقاله هدف بررسی و تجزیه و تحلیل مراحل هفت گانه توسعه سیستم های اطالعاتی به منظور بررسی جایگاه و موقعیت موردنیاز سازمان و سیستم اطالعاتی به منظور توسعه و تدوین اهداف جدید می باشد.
-1 تجزیه و تحلیل داده ها
با توجه به تجزیه و تحلیل های صورت گرفته و نتایج بدست آمده از تحلیل نرم افزار اسمارت پی ال اس مشخص گردیده که در راستای تولید و ارتقاء سیستم های اطالعات سازمانی اولین نقطه و گام اول که بهترین نقطه نیز می باشد نقطه کارایی است یعنی از زمانی که سیستم خروجی محور گردید و ستاره های سیستم در عملکرد سازمان به کار گرفته شد. نقطه پیشرفت باید شروع گردد و اهداف توسعه این سیستم مشخص گردد. نقطه دوم نقطه اوج است و سیستم هایی که در مرحله کار این نسبت به توسعه سیستم اقدام ننموده باشند ضروری است تا در مرحله اوج یا بلوغ نسبت به توسعه سیستم برنامه ریزی نمایند و نهایت نقطه افول می باشد یعنی زمانی که چرخه عمر سیستم های اطالعاتی رو به افول نماد ضروری است تا با اتخاذ تصمیم مناسب در این مرحله نسبت به تجدید حیات سازمان اقدام اساس صورت پذیرد.
به طور مشخص مرحله کارایی با مسیر 0.981 و آماده ی آزمون 12.277 در ربطه اول قرار گرفته است. اولویت بعدی مرحله بلوغ می باشد که با ضریب مسیر 0.978 و آماره آزمون12.199 در رتبه دوم قرار گرفته و مرحله سوم مرحله افول می باشد که ضریب مسیر آن 0.508 و آماره آزمون آن 0.5442 می باشد. که به طور کلی نتایج هر هفته مرحله در جدول شماره یک و شکل های شماره یک و دو مشخص گردیده است.
