بخشی از مقاله
بررسی ارتباط میان بیش اطمینانی مدیریت و بازده غیرعادي سهام دربورس اوراق بهادار
تهران
خلاصه
اطمینان بیش از اندازه، یکی از مهمترین یافتههاي علم روانشناسی در حوزه قضاوت و تصمیمگیري است. روانشناسان یـک فرد با ویژگیهاي رفتاري فرا اطمینانی را به عنوان فردي تعریف میکنند که اعتقاد دارد اطلاعـات و دانـش ایشـان بسـیار دقیق است هدف این تحقیق بررسی تاثیر اعتماد بیش از حد مدیران بر بازده غیر عادي سـهام در شـرکت هـاي پذیرفتـه شده در بورس اوراق بهادرارمی باشد. دادههاي مربوط به ادبیات موضوعی و تحقیقـات انجـام شـده و دادههـاي مربـوط بـه فرضیات و متغیرهاي تحقیق که هر دو گروه از این دادهها از طریق سندکاوي استخراج شدهاند. بـه عبـارتی در جمـعآوري دادههاي مربوط به ادبیات موضوعی از روش متنکاوي و جستجوي اینترنتـی اسـتفاده شـده و ایـن اطلاعـات از کتـابهـا، مقالات لاتین، مقالات فارسی و همچنین پایان نامه هاي فارسی استخراج شده است. همچنین دادههاي مربوط به فرضـیات و متغیرها از صورتهاي مالی، یادداشتهاي همراه صورتهاي مالی، گزارش حسابرس، پایگاههاي اطلاعاتی سازمان بـورس و اوراق بهادار تهران، آمارهاي مستند سازمان بـورس و اوراق بهـادار و همچنـین از نـرم افـزار رهآورد نـوین اسـتخراجـده شـ است.نتیجه مربوط به فرضیه تحقیق در سطح اطمینان%99 پذیرفته میشود. به عبارتی بین اعتماد بیش از حـد مـدیران و بازده غیر عادي سهام رابطه معناداري وجود دارد.
کلمات کلیدي: اعتمادبه نفس بیش ازحدمدیریتی،بازده غیرعادي سهام،مدیریت
.1 مقدمه
مطالعات اخیرگرایش قابل توجهی با موضوعاتی عالی درحوزه رفتاري نشان داده اند.
طبق تئوري بازارکارا:
دربازارکارادر شکل قوي قیمت اوراق بها در منعکس کننده ستاداطلاعات مربوط وموجوددربازاربوده واطلاعات محرمانه بطور رایگان و بدون محدودیت دردسترس همه سرمایهگذاران دربازارسرمایه قرارمی گیرد،دراین صورت وجودچنین اطلاعاتی افرادي که به این اطلاعات دسترسی دارندمیتوانند ازآن درجهت پیش بینی قیمت سهام استفاده نمایند وبدین ترتیب هیچگونه بازده غیرعادي بدست نخواهدآمدبنابراین
١
میتوان اینگونه استدلال نمودکه درصورت کاهش بازدهی غیرعادي میتوان بازارسرمایه رابه سمت مدل بازار کارا سوق داد وازمزایاي چنین مدلی بهره مندشد(واندا والاس، 2006 به نقل از ودیعی و حسینی، .(1391
اطمینان بیش از اندازه، یکی از مهمترین یافتههاي علم روانشناسی در حوزه قضاوت و تصمیمگیري است. روانشناسان یک فرد با ویژگیهاي رفتاري فرا اطمینانی را به عنوان فردي تعریف میکنند که اعتقاد دارد اطلاعات و دانش ایشان بسیار دقیق است. به نظر هاید، متون مربوط به روانشناسی دو تعریف از اطمینان بیش از اندازه ارائه دادهاند. نخست برآورد بیش از واقع از تواناییهاي خود دارند. دوم، افراد یک رویداد را معینتر از آنچه که واقعا هست، میبینند.روانشناسان همچنین به این نتیجه رسیدند که افراد در هنگام تصمیم گیري و قضاوت به اطلاعات برجسته وزن بیشتري میدهند.اعتماد به نفس بیشتر زمانی رخ میدهد که افراد در توانایی و مهارت، خود را نسبت به دیگران یا بدون مقایسه با دیگران بیشتر از واقعیت تخمین بزنند (کلارا چن و گورسن ناسیف،.(2013
درپژوهش حاضربه بررسی تاثیراعتمادبه نفس بیش ازحدمدیران بربازده غیرعادي سهام شرکت هاي پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارتهران پرداخته شده است درادامه بامبانی نظري پژوهش درارتباط با بازده غیرعادي سهام و تاثیرات اعتمادبه نفس مدیران و پیشینه پژوهش پرداخت شده است پس روش پژوهش ونتایج حاصل ازتجزیه وتحلیل داده هایتان گردیده است.
. 2 پیشینه پژوهش
اعتمادبه نفس بیش ازحد یک ویژگی شخصی است که میتوان بصورت اریب رفتاري و داشتن اعتقادات غیرواقعی(مثبت)در رابطه باهریک ازجنبه هاي یک بشامددرشرایط عدم اطمینان تعریف شود،دراینصورت دربرآوردمیانگین اغراق خواهدشد(اسکالا.(3
تاثیراعتمادبه نفس بیش ازحد بر روي سرمایه گذاران اولین بارتوسط مالمندیروتاتطالعه((2005م
شد.آنها درپژوهش خوددریافتندکه بین سالهاي 1980و1994سرمایه گذاري مدیران داراري اعتمادبه نفس بیش ازحدبویژه درشرکتهاي وابسته به حقوق صاحبان سهام بطور قابل توجهی جریانات نقدي حساس تراست. به عقیده تیلور و براون (1998)3اعتمادبه نفس یک عامل موثر درافزایش عملکرداست امااگرقابلیت هاي خودرا بیش از واقعیت برآورد کنند این امرموجب اریب هاي قضاوتی خواهدشد. یه و یان((2008بیان کرد که سطح مطلوبی ازاعتمادبه نفس بیش ازحد مدیریت وجودداردتازمانی که این سطح مطلوب حاصل بشود اعتمادبه نفس مدیران ارشدمزایاي بیشتري رابه ارمغان می آورد ودرعین حال فراترازاین حدمطلوب اعتمادبه نفس منجربه سرمایه گذاري ناکارآمدخواهدشد و ممکن است که به ارزش شرکت آسیب برساند درواقع اعتمادبه نفس بیش ازحدمنجربه یک راستا قرارگرفتن تاصمیمات مدیران بامنافع سهامداران می شود و مدیران رابه صرف تلاش بیشتر برمی انگیزد.همچنین اعتمادبه نفس بیش ازحدمدیران درتصمیم گیري ها وتلاش دربودجه بندي سرمایه اي اثر می گذارد،که درمجموع همه این پیامدها باسودشرکت می باشد،حتی سهامداران نیزممکن است مدیران داراي اعتمادبه نفس بیش ازحدرابه مدیران منطقی وعقلانی که توانایی بیشتري دارندترجیح دهند.
.3 پیشینه تجربی پژوهش
چن وهمکارانش((2014بابررسی تاثیراعتمادبه نفس بیش ازمدیران ارشد بر روي عملکردبلندمدت شرکت،به این نتیجه دست یافتندکه اعتمادبه نفس بیش ازحدباعث افزایش درمخارج تحقیق وتوسعه خواهدشدوبه دنبال آن افزایش درمخارج تحقیق توسعه منجربه بهبود عملکردبلندمدت شرکت هاي شود.
لاندیر و دسمار((2009پیشنهاد نمودندکه بیش اعتمادي درامرمدیریت حتی برساختارسررسیدبدهی شرکت نیزموثراست ومدیران بیش اعتماد درمقایسه بامدیران منطقی تمایل بیشتري براي انعقاد قراردادهاي تامین مالی کوتاه مدت دارند.
دشماخ و همکاران((2013به این نتیجه رسیدندکه مدیران داراي اعتمادبیش ازحدبهکه این دلیل تامین مالی خارجی به منظور سرمایه گذاري درشرکت پرهزینه می داننددرصورت نیازبه سرمایه گذاري بیشتردرآینده سودنقدي کمتري تقسیم می کنند.
مشایخ وبهزادپور((1393تاثیربیش اطمینانی مدیران رابرسیاست تقسیم سود شرکت موردارزیابی قراردادند.نتایج آنهانشان دادبین بیش اطمینانی مدیران وتقسیم سودشرکت ارتباط منفی ومعناداري وجودداردبه گونه اي که مدیران بیش اطمینان تقسیم سود کتري دارندهمچنین نتایج پژوهش مزبور حاکی ازآن است که با افزایش جریان هاي نقدي عملیاتی مدیربیش اطمینان .
یافته هاي پژوهش عباس زاده وهمکاران((1393نشان می دهدکه مقوله ي اعتمادبیش ازحدمدیریتی برسیاست تقسیم سودشرکتهاي بورسی تاثیرمستقیم داردولی باافزایش فرصت هاي سرمایه گذاریتاثیراعتمادبیش ازحدمدیریتی برسیاست تقسیم سودمعکوس می شود.
عرب صالحی وهاشمی (1394)رابطه بین اطمینان پس ازحد براجتناب مالیاتی پذیرفتهرادر76شرکت شده دربررسی اوراق بهادارتهران بین سالهاي 92-85موردبررسی قراردادند وبه این نتیجه دست یافتند که اثراطمینان بیش ازحدمدیریتی برروي اجتناب مالیاتی مثبت ومعنی داراست.
باتوجه به مطالب فوق الذکرومبانی نظري بیان شده فرضیه اصلی پژوهش به شرح زیراست:
فرضیه:بین بیش اطمینانی مدیریت وبازده غیرعادي سهام رتبطه معنادار وجود دارد.
.4 روش شناسی پژوهش
پژوهش حاضرازلحاظ جهت گیري هاي پژوهش کاربردي هست.درمطالعات کاربردي نتایج حاصل ازمطالعه دررفع نیازها و حل مشکلات به کار می آید،بنابراین هدف این نوع تحقیقات به کارگیري آنهادرحل مسائل ومشکلات خاص درجامعه است همچنین ازلحاظ هدف ازنوع توصیفی است که درصددتحلیل روابط بین متغیرهابااستفاده ازآمون هاي آماري است.دراین پژوهش اطلاعات وداده هاي موردنیاز این تحقیق باچنددسته طبقه بندي می شوند.داده هاي مربوط به ادبیات موضوع وتحقیقات انجام شده وداده هاي مربوط به فرضیات ومتغیرهاي تحقیق که هردوگروه ازاین داده هاازطریق سندکاوي استخراج شده اندبه عبارتی درجمع آوري داده هاي مربوط به ادبیات موضوعی ازروش متن کاوي وجستجوي اینرنتی استفاده شده واین اطلاعات ازکتابها و مقالات لاتین و فارسی وهمچنین پایان نامه هاي فارسی استخراج شده است همچنین داده هاي مربوط به فرضیات ومتغیرهاازصورتهاي مالی،یادداشت هاي همراه،گزارش هاي
همراه،گزارش هیات مدیر و صورت حساب مجامع عمومی،پایگاه اطلاعاتی سازمان بورس اوراق بهادارتهران آمارهاي بورس اوراق بهادارتهران وهمچنین ازنرم افزارهاي تدبیرپرداز و ره آورد نوین استخراج شده است داده هاي جمع آوري شده ابتدادرقالب بانک اطلاعات ذخیره شده وسپس باانتقال این داده ها بانرم افزار e viewsزمینه تجزیه وتحلیل این داده هاونتایج حاصل ازآنهافراهم گردید.
جامعه آماري تحقیق، کلیه شرکتهاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی
1388 تا 1393 میباشند که براي جلوگیري از تورشدار شدن دادههاي تحقیق و نتایج نادرست، شرکت-
هایی که داراي معیارهاي زیر نبودهاند از آن حذف شدهاند. -1 قبل از سال مالی 1387 در بورس پذیرفته شده باشد. -2 تا سال 1393 از بورس خارج نشده باشد.
-3 اطلاعات مورد نیاز در رابطه با شرکت از سال 1387الی 1393، در دسترس باشد. -4 طی سالهاي مالی 87الی1393 13، سال مالی تغییر نکرده باشد.
-5 جزو شرکتهاي سرمایهگذاري، بانکها، بیمهها و واسطهگري مالی نباشند. -6 سال مالی آنها به پایان اسفندماه ختم شود.
لزاباتوجهبه شرایط فوق ازبین460شرکت86شرکت بعنوان نمونه مطالعات این پژوهش درنظرگرفته شدند.
.5 متغیرهاونحوه ي محاسبه آنها
دراین پژوهش براي بررسی فرضیه هاي تحقیق از مدل زیراستفاده می شود.
(1): AR i,t = α0 + α1 MOC + α2 Control Variables
که در مدل بالا؛
AR i,t بیانگر بازده غیر عادي سهام (abnormal returns)متغیر وابسته تحقیق و MOC بیانگر بیشاعتمادي مدیران
(Managerial Ove rConfidence) متغیر مستقل تحقیق میباشد.
• بیشاعتمادي مدیران: متغیر مستقل این پژوهش شاخص اعتماد بیش از حد مدیریتی است که براي محاسبه آن از معیار سرمایهگذاري بیش از حد در داراییها به پیروي از مالمندیر و تات 2005) و (2008 استفاده میشود. سرمایهگذاري بیش از حد در داراییها از باقیماندههاي مدل رگرسیونی رشد داراییها بر رشد فروش بر مبناي سال ـ صنعت و طبق مدل ذیل محاسبه میشود (براي انتخاب این نحوه از سنجش بیشاعتمادي
تحقیقات داخلی مورد بررسی قرار گرفته و پرکاربردترین معیار برگزیده شده است):
(2): SG ᵢ t = β0 + β1 * SG ᵢ t + Ԑᵢt
=SG ᵢtرشد فروش در پایان دوره مالی t براي شرکت i ؛ =AC ᵢt رشد داراییها در پایان دوره مالی t براي شرکت i؛
=Ԑᵢt باقیماندههاي رگرسیونی در پایان دوره مالی t براي شرکت i که مقدار مثبت این باقیماندهها بیانگر سرمایهگذاري بیش از حد در داراییها (اعتماد بیش از حد مدیریتی) و مقدار منفی این باقیماندهها بیانگر سرمایه گذاري کمتر از حد در داراییها (اعتماد کمتر از حد مدیریتی) است.وآنرابصورت یک متغیرمجازي تعریف کرده ایم درصورت سرمایه گذاري بیش ازحددردارایی هاعددیک وبلعکس سرمایه گذاري کمترازحد دردارایی هاعددصفرتعلق خواهدگرفت رشد فروش؛ درصد افزایش فروش سال جاري نسبت به سال قبل و رشد داراییها؛ درصد افزایش دارایی سال جاري نسبت به سال قبل است.
• متغیروابسته
دراین پژوهش براي محاسبه نرخ بازده غیرعادي ازالگوي قیمت گذاري دارایی هاي سرمایه ايCAPMاستفاده شده است
(3): A j t = r j t – E(r j t)
A j t بازده غیر عاديدوره سهم j در t
r j t بازده درواقعیدورهسهم t j
• متغیرهاي کنترلی
متغیرهاي کنترلی دراین پژوهش به شرح زیراست:
.1 سودآوري
.2 اهرم مالی
.3 اندازه شرکت
.4 فرصت رشد
• رشددارایی ها
آمارتوصیفی متغیرهاي پژوهش درجدول یک ارائه شده است .جدول یک مقادیرمیانگین،میانه و انحراف معیارتمامی متغیرهاي استفاده شده رانشان می دهد.
جدول:1آمارتوصیفی متغیرهاي تحقیق براي شرکتهاي نمونه
٥
• همخطی بودن متغیرها
همخطی وضعیتی است که نشان میدهد یک متغیر مستقل تابعی خطی از سایر متغیرهاي مستقل دیگر در معادله خط رگرسیون است. براي بررسی شدت همخطی بین متغیرها از معیار عامل تورم واریانس استفاده میشود. این عامل نشان میدهد که واریانس ضرایب مدل در حالت وجود همخطی تا چه حد نسبت به حالتی که متغیرهاي برآوردي، همبستگی خطی ندارند، متورم شده است. اگر بیشترین
مقدار عامل تورم واریانس بزرگتر از عدد 10 باشد نشاندهنده این موضوع است که همخطی بین متغیرهاي مستقل، اثر نامطلوبی بر برآوردگرهاي روش حداقل مربعات دارد. بنابراین، اگر VIF ضرایب
مدل برآورد شده کوچکتر از عدد 10 باشد، مشکل همخطی وجود نخواهد داشت. نتایج آزمون همخطی بین متغیرها به شرح زیر است:
