بخشی از مقاله
بررسی دلایل بالابودن میزان COD حوضچه پساب مجتمع پتروشیمی
بوعلی سینا و راهکارهای کاهش این آلودگی
خلاصه: درمقاله حاضر،میزان تغییرات COD (اکسیژن خواهی شیمیایی) حوضچه پساب((SU-0001 مجتمع پتروشیمی بوعلی سینا تحت تاثیر عوامل مختلف فرآیندی و طبیعی مورد بررسی دقیق قرار گرفته است.بر اساس مجموع 102آنالیز انجام گرفته در این زمینه مشخص شده که ،مخازن خوراک ،عامل اصلی در بالارفتن میزان COD حوضچه پساب می باشد و عواملی نظیر زیرآب مسیربرگشتی کولینگ مجتمع،وجود ته نشست های بیولوژیکی درحوضچه،آلودگی مسیرهای منتهی به حوضچه،شرایط جوی و میزان بارش باران ازدیگر عوامل افزایش COD در حوضچه پساب این مجتمع می باشند.
کلمات کلیدی: حوضچه پساب،COD ،محیط زیست.کاهش آلودگی.
-1مقدمه
حوضچه پساب مجتمع پتروشیمی بوعلی سینا، محل جمع آوری کلیـه پسابهای صنعتی و همچنین آبهای سطحی سایت مجتمـع پتروشـیمی بوعلی سینا و آبهای آلوده به هیدروکربن می باشـد. تمـامی مسـیرهای ورودی به این حوضچه،ازطریق کانال های زیرزمینی بوده وخروجی این حوضچه که به سمت پتروشیمی فجر برقـرار اسـت مـی بایسـت طبـق اســتانداردهای زیســت محیطــی ، کمتــر از435 میلــی گــرم برمیلــی لیترموادهیدروکربنی درخود داشته باشد که این مقـدار درحـال حاضـر حدود 700 میلی گرم در میلی لیتر یعنـی تقریبـا 1,75 برابـر بـیش از حدمجاز است.بطورکلی درسیستم شبکه های پساب، دو روش گرانشـی وفشاری کاربرد دارندکه باتوجه به وضعیت توپوگرافی منطقه،در مجتمع
پتروشیمی بوعلی سینا از روش گرانشی استفاده می گردد.از نقطه نظـر آلودگی، عوامل مختلفی برمیزان COD این حوضـچه تاثیرگذارنـد کـه عبارتند از:
-1تخلیه آب مخازن خوراک مجتمع(نفتا) به حوضچه پساب.
-2آلوده بودن آب برگشتی از مسیرهای کولینگ مجتمع به مواد
هیدروکربنی و ورود این مواد از طریـق زیـرآب کولینـگ بـه حوضـچه پساب.
-3 وجود لجن و ته نشست های بیولوژیکی در حوضچه.
-4 آلوده بودن مسیرهای منتهی به حوضچه.
-5 شرایط جوی و میزان بارش باران.
-2تئوری:
-1 تاثیر زیرآب برمیزان COD حوضچه پساب
آب کولینگ پس از مبادله حرارت در مبدلهای گرمایی، به بـرج خنـک کننده بازمی گردد.چنانچه درهریک ازاین مبدلها نشـتی وجـود داشـته باشد،هیدروکربن وارد آب کولینگ شده و باعث آلودگی جریان زیـرآب می گردد و درنهایت موجب افزایش COD حوضچه پساب می شـود.با درنظرگرفتن این موضوع هر دوهفته یکبار از این جریان نمونه بـرداری شده و براساس آنالیزصورت گرفته مشخص شده که پس از رفع نشـتی از مبدلهای واحد در زمان تعمیرات اساسی در خردادماه،میزان آلودگی حوضچه کاهش چشمگیری داشته است.
نمودار-1 تغییرات میزان COD حوضچه پساب از مسیر زیرآب کولینگ قبل و بعد از رفع نشتی از مبدلهای گرمایی
-2 تاثیر لجن و ته نشست های حوضچه پساب برمیزان COD
بـا توجـه بــه اینکـه در مســیرهای منتهـی بــه حوضـچه پســاب،امکان ایجاد لجن و تـه نشسـتهای بیولوژیـک وجـود دارد، ایـن لجنهـا و تـه نشســتها بــا انباشــت در کــف حوضــچه ، باعــث افــزایش COD مــی گردنــد. پس از خشــک کــردن وتمیزکــاری هــردو مســیر ورودی جریان بـه حوضـچه،میزانCOD ، 15درصـد کـاهش یافـت کـه ایـن موضوع اهمیـت وجـود ایـن لجـن هـا و تـه نشسـت هـا را بـر میـزان آلودگی حوضچه بخوبی نشان می دهد.
نمودار-2 تغییر میزان آلودگی قبل و بعد از تمیزکاری حوضچه پساب
-3 آلودگی مسیرهای منتهی به حوضچه پساب و میزان تاثیر آن بروی
. COD
با تعیین نقاط مشخصی ازسایت و انجام نمونـه گیـری در بـازه زمـانی دوماهه بصورت هر دو هفته یکبار و پس از آنالیز مجموعـا 102 نمونـه گرفته شده از مسیرهای خروجی آب تخلیه شده از مخـازن خـوراک و دیگر مخازن و آب خروجی از واحـدهای عملیـاتی از مسـیرهای جمـع آوری زیرزمینـی ،در ایــن مـدت مشــخص گردیــد کـه ایــن قســمت از جریانات حین طی کردن مسیر تا رسیدن به حوضچه، در رونـد انتقـال موادهیدروکربنی به آن تـاثیر بسـزایی دارنـد و باتوجـه بـه نمودارذیـل مشخص گردید که میزان آلودگی در مسیر خروجی از مخازن خـوراک، از دیگر مناطق سایت بیشتر است.
نمودار-3 مقایسه میزان آلودگی مناطق مختلف سایت
-4 تاثیرشرایط جوی برمیزانCOD حوضچه پساب.
با درنظرگـرفتن تمـامی فاکتورهـای مـوثر برمیـزان تغییـرات COD و بررسی کلیه کارهای تعمیراتی در دو ماه بهمن و اسفند سال89 و نیـز باتوجه به نرمال بودن شرایط واحدهای عملیاتی در این دوماه، مشاهده می گردد که میزان آلودگی حوضـچه پسـاب در مـاه بهمـن بیشـتر از اسفند بوده است.لذا میزان بارش باران در این دو ماه را مدنظر قرار داده و مشاهده می گردد که میزان بارش باران که در مـاه بهمـن بیشـتر از اسفند بوده منجر به شسته شدن بیشتر مسیرهای منتهی بـه حوضـچه شده و با میزان افزایشCOD نسبت مستقیم داشته است.
