بخشی از مقاله
چکیده
مدیریت شهري در راستاي ارتقاي کیفیت زندگی شهري باید توجه ویژه اي به مشارکت ورزشی زنان داشته باشد.اما به عنوان یک قاعده جهانی، مشارکت زنان در فعالیتهاي ورزشی محدود است و آنان کمتر تمایل دارند به باشگاه هاي ورزشی مراجعه کنند. پژوهش حاضر تاثیر آگاهی از فواید ورزش را بر مراجعه زنان به باشگاه هاي ورزشی مورد بررسی قرار داده است. روش پژوهش، پیمایش است. جامعه آماري، زنان15-30 ساله شهر جهرم هستند که 336 نفر به عنوان نمونه تعیین، و با استفاده از نمونه گیري تصادفی چند مرحله اي انتخاب شدند. متغیر وابسته تحقیق بر حسب مراجعه به باشگاه هاي ورزشی بانوان در طی یک سال گذشته سنجش شده و جهت سنجش آگاهی از فواید ورزش از مقیاس پژوهشگر ساخته استفاده شد که اعتبار آن به روش تحلیل عاملی، و پایایی آن، به روش آلفا کرانباخ مورد محاسبه قرار گرفت. یافته هاي تحقیق، نشان دادند 47/3 درصد زنان جهت انجام فعالیت هاي ورزشی به باشگاهها مراجعه کردهاند و میانگین نمره آگاهی از فواید ورزش در بین زنانی که به باشگاهها مراجعه میکنند بیش از زنانی است که به باشگاهها مراجعه نمیکنند. تبیین متغیر وابسته مراجعه به باشگاه هاي ورزشی، بر اساس متغیر مستقل آگاهی از فواید ورزش، به روش رگرسیون لجستیک نشان داد بین دو متغیر رابطه معنا داري وجود دارد و آگاهی از فواید ورزش قادر است 0/115 درصد از تغییرات واریانس مراجعه زنان به باشگاه هاي ورزشی را تبیین کند. بنابراین پیشنهاد می شودمدیریت شهري با گسترش آگاهی زنان از فواید ورزش ضمن افزایش مشارکت ورزشی زنان، به ارتقاي زندگی ساکنان شهري کمک کند.
واﮊه های کلیدی : زنان، ورزش، آگاهی از فواید ورزش، باشگاه، مدیریت شهري
مقدمه
ورزش یکی از فعالیت هاي مهم انسانی است که در دوران جدید، به دلیل گستردگی و فراگیري، به یک نهاد اجتماعی تبدیل شده - کوکلی، - 2007 و انجام آن یکی از ضرورت هاي زندگی محسوب میشود - کولتر،. - 2002 ضرورت ورزش و انجام فعالیتهاي ورزشی توسط زنان به عنوان نیمی از اعضاي جامعه که بخش بزرگی از نیروي کار را تشکیل میدهند و رسالت خطیر فرزندآوري را بر عهده دارند، کاملا محسوس است. موسسه اسپرت اسکاتلند - - 2008 با جمع آوري نتایج تحقیقات مختلف، کارکردهاي ورزش براي زنان را شامل موارد زیر میداند. - 1سرگرمی، - 2 تصور بدنی مثبت، - 3 افزایش عزت نفس، - 4 کاهش استرس و افسردگی، - 5 آموزش خطرپذیري و شجاعت، - 6 بهبود بخشی مهارتهاي شغلی، - 7 آموزش مهارتهاي ریاضی ، - 8 کمک به توسعه مهارت هاي رهبري، - 9 آموزش کار گروهی، - 10 کاهش خطر چاقی، - 11 کاهش تمایل به مواد مخدر، - 12 افزایش موفقیت تحصیلی، - 13 کاهش بارداريهاي ناخواسته، - 14 مرجع پذیري توسط دیگران، - 15افزایش شانس مشارکت ورزشی فرزندان، - 16 جلوگیري از پوکی استخوان ، - 17 شادابی، - 18 افزایش توان بدنی و ارتقاي سلامتی، - 19 افزایش اطمینان خاطر، - 20 جلوگیري از وقت گذرانی، - 21 کاهش چربی خون، - 22 کاهش شانس ابتلا سرطان، - 23 تناسب وزن ، - 24 کاهش قند خون، کلسترول، تریگلسیرید، و فشار خون، و بالاخره - 25 بهبود بخشی کیفیت زندگی.
با این تفاصیل، مدیریت شهري در راستاي ارتقاي شرایط و موقعیت زنان، ناگزیر است توجه ویژه اي به ورزش و گسترش مشارکت ورزشی زنان داشته باشد. اما به عنوان یک قاعده جهانی، مشارکت زنان در ورزش و فعالیت هاي ورزشی محدود است - خسروي،.1382 دوفرانس،.1385 پالم،. - 2000 مثلا نرخ مشارکت ورزشی زنان در انگلستان 56 درصد - فاکس و ریچاردز، - 2004 و در استرالیا 59/9 درصد است - استراتون،. - 2005 به علاوه، دیگر قاعده جهانی در مورد ورزش زنان این است که آنان کمتر تمایل دارند براي انجام فعالیتهاي ورزشی به باشگاه ها یا موسسات رسمی ورزشی مراجعه کنند. مثلا در استرالیا تنها 28/5 درصد - استراتون، - 2005 و در انگلستان 31 درصد - فاکس و ریچاردز، - 2004 از فعالیتهاي ورزشی زنان در قالب باشگاه هاي ورزشی است. اگر چه آمارهاي دقیقی از میزان مشارکت زنان در فعالیتهاي ورزشی در ایران وجود ندارد اما نتایج یک پیمایش ملی نشان میدهد 41/2 درصد از بانوان ایرانی کم و بیش به انجام فعالیتهاي ورزشی میپردازند که تنها 15/8 درصد آن به صورت مراجعه به باشگاه هاي ورزشی است - محسنی،. - 1379 در تبیین این مساله که چرا مشارکت زنان در ورزش و فعالیتهاي ورزشی محدود است، موانع متعددي مورد بررسی قرار گرفتهاند. دینگل - - 2005 با جمع بندي موانع مشارکت زنان، آنها را به سه دسته تقسیم بندي میکند. دسته اول، موانع عملی هستند مانند کمبود وقت، بچه داري، ضعف بنیه مالی، کمبود حمل و نقل عمومی، امنیت شخصی، و عدم دسترسی به تسهیلات ورزشی. دسته دوم، موانع شخصی هستند مانند نوع تلقی زنان از بدن، پوشاك و تجهیزات ورزشی، فقدان اعتماد به نفس، و نفوذ والدین و بزرگترها. و بالاخره دسته سوم، موانع اجتماعی و فرهنگی هستند که شامل حاکمیت فرهنگ مردانه در ورزش، پیش داوريهاي جنسیتی، سوء استفاده هاي جنسی، و عدم پوشش رسانه اي ورزشهاي زنان میباشد.
پژوهش حاضر به دنبال آن است که مشارکت محدود زنان در فعالیتهاي ورزشی را بر حسب آگاهی از فواید ورزش، تبیین نماید. فرض عمومی و پذیرفته شده در مورد ورزش و فعالیتهاي ورزشی این است که ورزش، داراي فواید و کارکردهاي متعددي است. موسسه اسپرت اسکاتلند - - 2008 فواید ورزش را در قالب شش حوزه موفقیت، کاهش خطر، توانمند سازي، بهزیستی، مهارت ها، و سلامت، دسته بندي میکند. نظریات انتخاب عقلانی - الینگهام، - 2002، مبادله اجتماعی - هومنز، - 1990 و کنش منطقی - فیش باین و آیزن، - 1975 معتقدند رفتار انسانها اساسا مبتنی بر محاسبه گري است و آنها در انجام هر رفتاري ابتدا دست به تحلیل هزینهها و فایده ها میزنند و در صورتی که منافع و فواید رفتاري برایشان ملموس گردد تمایل به انجام آن رفتار در آنها افزایش مییابد. با این تفاصیل، فرض اساسی تحقیق حاضر این است که هر چه آگاهی زنان از فواید ورزش بیشتر شود احتمال مشارکت آنان در ورزش و فعالیتهاي ورزشی بیشتر میشود.
فرضیه تحقیق
- هر چه میزان آگاهی از فواید ورزش بیشتر شود احتمال مراجعه به باشگاهها جهت انجام فعالیتهاي ورزشی بیشتر میشود.
روش شناسی
روش به کار رفته در این پژوهش، روش پیمایشی است. جامعه آماري،کلیه زنان15-30 ساله شهر جهرم است که بر اساس سرشماري سال 1385 تعداد آن ها 23262 نفر بوده است. به دلیل وجود برآوردهاي مختلف از نرخ مشارکت ورزشی زنان در ایران، از آمارهاي مطالعه مقدماتی استفاده گردید که طی آن مقدار p برابر با 0/33 و مقدار q برابر با 0/67 برآورد گردید. با استفاده از فرمول نمونه گیري کوکران و تعیین فاصله اطمینان - - t برابر 0/95 و ضریب خطا - d - برابر با 0/05 ، اندازه نمونه 336 نفر تعیین گردید. شیوه نمونه گیري، تصادفی چند مرحله اي است و طی آن در10 محله مختلف شهر نمونه هاي تحقیق انتخاب شدند. جهت سنجش متغیر وابسته مراجعه به باشگاه هاي ورزشی از پاسخگویان پرسیده شد آیا در طی یکسال گذشته - شهریورماه 1388 تا شهریور ماه - 1389 جهت انجام ورزش به یکی از باشگاه هاي ورزشی زنان مراجعه کردهاند؟
جهت سنجش متغیر مستقل آگاهی از فواید ورزش از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که مشتمل بر ده گویه است که دربرگیرنده فواید جسمانی و فواید روانی است. این پرسشنامه با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی
