بخشی از مقاله
چکیده
یکی از اهداف اصلی مدیران شرکتها حداکثر نمودن ثروت سهامداران در بلندمدت میباشد، و سودآوری از جمله اطلاعات بااهمیت در تصمیمهای اقتصادی به شمار میرود. یک از شاخصهای مهم تعیینکنندهی سودآوری، بازده داراییها میباشد. این تحقیق با هدف بررسی و شناخت رابطهی اهرم مالی - نسبت بدهیها - ، رشد داراییها و نسبت قیمت به سود - P/E - با بازده داراییها انجام گرفت. نمونهی مورد بررسی مشتمل بر 130 شرکت در دامنهی زمانی تحقیق - 1388 -1392 - بوده است. محقق با بررسی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و با استفاده از آزمونهای آماری، درصدد یافتن پاسخی به این سؤال بوده است که آیا بین اهرم مالی، رشد داراییها و نسبت قیمت به سود با نرخ بازده داراییها رابطهای وجود دارد؟ بر اساس نتایج تحقیق و آزمونهای آماری در سطح خطای 5 درصد میتوان گفت بین اهرم مالی و بازده داراییها رابطهی منفی معنیدار و بین نسبت قیمت به سود و بازده داراییها رابطهی مثبت معنیداری وجود دارد؛ همچنین بین رشد داراییها با بازده داراییها رابطهی معنیداری وجود ندارد. نتایج آزمون فرضیهی چهارم نیز بیانگر وجود رابطهی منفی معنیدار بین اهرم مالی و نسبت قیمت به سود با بازده داراییها و عدموجود رابطهی معنیدار بین رشد داراییها و بازده داراییها میباشد.
واژههای کلیدی: ساختار سرمایه، اهرم مالی، رشد داراییها، نسبت قیمت به سود، بازده داراییها، اندازهی شرکت، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار
-1 مقدمه
شرکتها بازیگران اصلی عرصهی اقتصاد در جوامع در حال توسعه و جوامع توسعهیافتهی امروزی هستند. رشد و توسعهی شرکتها باعث توسعهی جوامع و از طرفی افزایش رفاه اقتصادی تمامی آحاد جامعه میگردد. لازمهی چنین رشدی، توسعهی سرمایهگذاری در این شرکتها است. شرکتها برای جذب سرمایهها باید ترکیب بهینهای از ریسک و بازدهی را در شرکت خود به وجود آورند. یکی از مهمترین اقلام تأثیرگذار بر بازده سرمایهگذاری، سود شرکتها است - دستگیر و مهرجو، . - 1391 سود حاصل از عملیات شرکتها، یکی از شاخصهای مهم در اندازهگیری عملکرد آنها میباشد و شرکتهایی که از قدرت سودآوری بیشتری برخوردار باشند، سهام آنها مورد پسند بازار قرار میگیرد. بنابراین، بررسی و شناخت رفتار سود میتواند یاریدهندهی تصمیمگیرندگان در جهت خرید و یا فروش سهام شرکتها باشد - فدایینژاد، . - 1383 برای هر بنگاه تجاری سود خالص یا سود ویژه پس از کسر مالیات برای یک دورهی زمانی خاص نتیجهی نهایی فعالیتهای سرمایهگذاری، تأمین مالی و عملیاتی آن میباشد. این فعالیتها را میتوان متأثر از تصمیمهای مدیریت و گروهی از عوامل محیطی داخلی و خارجی تصور نمود - میرزامصطفی، . - 1392 عوامل متعددی منعکسکنندهی رفتار سود در شرکتها میباشند و بر سودآوری شرکتها اثر دارند. برخی از این عوامل عبارتاند از: اهرم مالی 1 - FL - ، رشد داراییها 2 - AG - ، نسبت قیمت به سود 3 - P/E - ، اندازهی شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار .4 - B/M -
-2 تعریف و بیان موضوع تحقیق
سودآوری اهمیت قابلتوجهی در ادبیات مالی و حسابداری دارد. مطابق با نظر هیفزا مالیک 5 - 2011 - ، سودآوری یکی از مهمترین اهداف مدیران واحدهای تجاری است. یکی از اهداف اصلی مدیران، حداکثر نمودن ثروت سهامداران در بلندمدت میباشد، و سودآوری عامل مهم عملکرد است. شرکتی که سودآور نیست نمیتواند در آینده تداوم فعالیت داشته باشد. در مقابل، شرکتی که سودآوری بالایی دارد، توانایی آن را دارد تا از طریق برگشت سریع سرمایه به مالکان پاداش دهد. از این رو، هدف نهایی یک واحد تجاری کسب سود به منظور اطمینان از پایداری شرکت در شرایط حاکم در بازار است. پاندی 1 - 1980 - سودآوری را به عنوان توانایی شرکت تعریف نمود. وی اصطلاح سود را در ارتباط با سایر عناصر تفسیر کرد - سیواتحسن و همکاران، .2 - 2013
سود از جمله اطلاعات بااهمیت در تصمیمهای اقتصادی به شمار میرود. مطالعات و پژوهشهای انجام شده دربارهی سود، یکی از پرحجمترین و بیشترین تلاشهای پژوهشی را در تاریخ حسابداری تشکیل میدهد. سود به عنوان راهنمای پرداخت سود تقسیمی، ابزار سنجش اثربخشی مدیریت و وسیلهی پیشبینی و ارزیابی تصمیمگیریها، همواره مورد استفادهی سرمایهگذاران، مدیران و تحلیلگران مالی بوده است. بر همین اساس، محققان بسیاری سعی کردهاند عوامل مؤثر بر سودآوری شرکتها را شناسایی کنند - سجادی و همکاران، . - 1386 سودآوری به توانایی شرکت در به دست آوردن درآمد یا سود اشاره دارد. درآمد یا سود خالص، تنها معیار اندازهگیری سودآوری است. سرمایهگذاران و اعتباردهندگان، علاقهی زیادی به ارزیابی سودآوری جاری و آتی یک شرکت دارند. شرکتها برای جذب سرمایهی مورد نیاز خود، مجبورند سود کافی برای تأمین بازده مناسب جهت سرمایهگذاران و اعتباردهندگان به دست آورند. در صورتیکه شرکتها سود کافی تحصیل نکنند، آنها قادر به جذب سرمایهی مورد نیاز جهت اجرای انواع پروژهها از طریق سهامداران یا اعتباردهندگان نخواهند بود. دوام و بقاء یک شرکت در بلندمدت، به توانایی آن در کسب درآمد برای انجام کلیهی تعهدات و تأمین بازده مناسب برای سهامداران اصلی، بستگی دارد. برای سنجش کفایت سود شرکت از نسبتهای سودآوری استفاده میشود. نسبتهای سودآوری در ارزیابی فعالیتهای عملیات اجرایی شرکتها، مورد استفاده قرار میگیرند. نسبتهای سودآوری، میزان موفقیت شرکت را در تحصیل سود و بازده خالص نسبت به درآمد و فروش یا نسبت به سرمایهگذاری میسنجند. نسبتهای سودآوری، عملکرد کلی شرکت و کارآیی مدیریت را در تحصیل سود مناسب، مورد سنجش قرار میدهند - اسماعیلی، . - 1385 نسبتهای سودآوری کارکرد مدیران مؤسسه را از نظر بازدهی سود نشان میدهد. معمولاً سودآوری و معتبر بودن مؤسسه دو موضوعی است که بیشتر مورد توجه صاحبان سهام و مشتریان مؤسسه است و سودآوری یا شاخصهای سودآوری مورد توجه آنان قرار میگیرد. به طور کلی، سودآوری معمولاً از طریق شاخصهای بازده داراییها 3 - ROA - ، بازده سرمایه 4 - ROE - ، بازده فروش 5 - ROS - و نسبت کیوتوبین 6 - Q - که تابعی از عوامل داخلی و خارجی است، اندازهگیری میشود - راچدی، .7 - 2013 یک از شاخصهای مهم تعیینکنندهی سودآوری، بازده داراییها میباشد. بازده داراییها که به آن »نرخ بازده کسب شده از کل داراییها« نیز گفته میشود، نشان میدهد که مجموع داراییهای شرکت به چه میزان در مسیر کسب سود قرار گرفته است. بازده داراییها شاخص نهایی برای سنجیدن استفادهی بهینه از داراییها میباشد - معصومی و اکبری، . - 1391 سودآوری شرکت عامل مهمی در تغییر ارزش بازار سهام و در نتیجه، تغییر ثروت سهامداران است. عوامل متعددی بر سودآوری شرکتها تأثیرگذار میباشند که برخی از آنها عبارتاند از: اهرم مالی، رشد داراییها، نسبت قیمت به سود، اندازهی شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار داراییها. حال در این تحقیق به دنبال این موضوع هستیم که دریابیم
