بخشی از مقاله
مقدمه
درخت خرما یا نخل از قدیمیترین گونههای گیاهی اقلیم گرمسیری است - اشرف جهانی، . - 1381 این درخت مهمترین نبات از خانواده پالماسه1، از رده تکلپهایها و دوپایه میباشد - کاشانی، . - 1371 کودهای دامی نهتنها جهت رفع احتیاجات تغذیهای گیاه، بلکه بهمنظور بهبود ساختمان فیزیکی خاک از نظر حفظ رطوبت در هنگام خشکسالی و کمبود بارندگی استفاده میشوند - خادم و همکاران، - 1386 پتاسیم نیز با افزایش کارایی آب
و اثر سایر کودها باعث افزایش تولید و بهبود کیفیت محصول میشود - خوگر و ملکوتی، . - 1379 نتایج کاتاپادیا2
و همکاران - 1993 - نشان داد که کاربرد کود پتاسه در یک دوره سه ساله بر روی درختان ده ساله سیب باعث افزایش تعداد میوه شده و نسبت پوست به گوشت در آنها کاهش یافته است.
آدامز - 1962 - 3 در تعدادی از 80 مزرعه مورد مطالعه چغندرقند مشاهده نمود که عملکرد چغندرقند با استفاده از کود دامی و شیمیایی بیشتر از مصرف کود شیمیایی بهتنهایی بوده است. که این نشانگر تأثیر متقابل و مثبت مصرف کود دامی و کودهای شیمیایی در افزایش عملکرد میباشد. با توجه به این نتایج، در این تحقیق مصرف توأم کود آلی و پتاسیم جهت افزایش کمیت و کیفیت خرما در باغات جیرفت مورد پژوهش قرار گرفت.
مواد و روشها
برای دستیابی به اهداف مورد نظر در این مطالعه، طرح به روش آزمایش فاکتوریل کاملأ تصادفی اجرا شد. فاکتورهای این آزمایش عبارت از، ماده آلی - کود گاوی پوسیده - در سه سطح - صفر، 10 و 20 تن در هکتار - و کود سولفات پتاسیم در سه سطح - صفر، 300 و 450کیلوگرم در هکتار - بود. درمجموع 9 تیمار با سه تکرار و در هر پلات یک درخت مثمر 10 ساله مورد بررسی قرار گرفت. برای این هدف یک باغ در شهرستان جیرفت با بافت سبک انتخاب، و تیمارها در اواخر بهمن ماه به صورت چالکود در محدوده سایهانداز درخت و به صورت یک درخت و یک ردیف در میان اعمال شدند. تمامی درختان به صورت غرقابی و به یک میزان آبیاری میشدند. مقدار عملکرد بر درخت و پارامترهای کیفی طول میوه، قطر میوه و وزن متوسط یک دانه خرما، در اواسط مرداد ماه مورد سنجش قرار گرفت. تجزیه آماری دادهها با نرمافزار SAS انجام شد.
نتایج و بحث
نتایج تجزیه واریانس - جدول - 1 نشان داد که فاکتور کود سولفات پتاسیم و ماده آلی، تاثیر معنیداری بر عملکرد و پارمترهای کیفی قطر میوه، طول میوه و وزن متوسط یک میوه داشت. اثر متقابل پتاسیم و ماده آلی بر پارامترهای قطر میوه، طول میوه و وزن متوسط یک میوه خرما معنیدار نشد ولی در خصوص عملکرد این تأثیر معنیدار شد.
جدول-1 نتایج تجزیه واریانس پارمترهای اندازهگیری شده
مقایسه میانگینها با استفاده از آزمون دانکن در سطح 5 درصد، نشان داد که کاربرد 10 تن در هکتار ماده آلی - معادل 65 کیلوگرم بر درخت - و 20 تن درهکتار ماده آلی - معادل 133 کیلوگرم بر درخت - نسبت به شاهد موجب افزایش معنیدار طول میوه - شکل 1 - ، قطر میوه - شکل - 2، وزن متوسط یک میوه - شکل - 3 و عملکرد - شکل - 4 شد. در حالی که، بین دو سطح 10 و 20 تن در هکتار ماده آلی تفاوت معنیداری دیده نشد.
شکل -1 اثر ماده آلی بر طول میوه خرما شکل -2 اثر ماده آلی بر قطر میوه خرما
شکل-3 اثر ماده آلی بر وزن متوسط یک میوه خرما شکل-4 اثر ماده آلی بر عملکرد میوه خرما
مقایسه میانگینها با استفاده از آزمون دانکن در سطح 5 درصد نشان داد که مصرف 450 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم نسبت به شاهد بهطور معنیداری موجب افزایش طول میوه - شکل - 5، قطر میوه - شکل - 6، وزن متوسط یک میوه - شکل - 7 و عملکرد - شکل - 8 شد. در حالیکه بین 300 کیلوگرم در هکتار سولفات با 450 کیلوگرم سولفات پتاسیم، در پارمترهای کیفی طول میوه، وزن متوسط یک میوه و عملکرد، تفاوت معنیداری دیده نشد.
شکل-5اثر سولفات پتاسیم بر طول میوه خرما شکل -6 اثر سولفات پتاسیم بر قطر میوه خرما
شکل -7 اثر سولفات پتاسیم بر وزن متوسط یک میوه خرما شکل -8 اثر سولفات پتاسیم بر عملکرد میوه خرما
