بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به زودرس بودن رقم انگور یاقوتی و ارزش اقتصادي بالاي این رقم، و از طرفی مشکلاتی مانند تراکم بالاي خوشه، کوتاه بودن محور خوشه و میانگره، ریز بودن حبهها و به دنبال آن نامناسب بودن مورفولوژي خوشه، عدم رنگ گیري حبههاي داخل خوشه، کاهش بازارپسندي و مصرف آن، پوسیدگی و کاهش قدرت رقابت با سایر ارقام انگور آزمایشی در جهت افزایش کیفیت و بازارپسندي شامل تیمار تنک کننده شیمایی سوین 750 - میلیگرم در لیتر - و به دنبال آن استفاده از 5 - 2.4. D میلیگرم بر لیتر - ، جیبیرلیک اسید 100 میلیگرم بر لیتر، سولفات پتاسیم 1,5درصد و همچنین ترکیب جیبرلین 100 میلیگرم بر لیتر و سولفات پتاسیم 1,5 درصد و ترکیب 5 2.4-D میلیگرم بر لیتر و سولفات پتاسیم 1,5 درصد استفاده شد. نتایج نشان که تیمار تنک کننده سوین بهتنهایی موجب کاهش تعداد حبه در خوشه شده است، ولی باعث افزایش عملکرد، وزن حبه، طول و قطر حبه نشده است. تیمار ترکیبی سوین و جیبیرلیک اسید موجب افزایش طول و قطر خوشه، طول و قطر حبه و وزن حبه شده است. این تیمار همچنین موجب تأخیر رنگ گیري شده است. تیمار 5 2.4-D میلیگرم بر لیتر و تیمار ترکیبی 2.4-D و سولفات پتاسیم موجب بزرگ شدن حبه شدند و اختلاف معنیداري با شاهد نشان دادند.
کلمات کلیدي:سوین، 2.4-D، جیبیرلیک اسید، سولفات پتاسیم وانگور یاقوتی
مقدمه
انگور رقم یاقوتی زودرسترین رقم انگور در ایران است که بیشتر در مناطق نیمه گرمسیر بهمنظور تولید میوه نوبرانه کاشته میشود. اما این رقم افزون بر زودرس و نوبر بودن آن و تولید زیاد آن در مناطقی گرم جنوب ایران داراي مشکلاتی نیز میباشد. که میتوان به تراکم بالاي خوشه، کوتاه بودن محور خوشه و میانگره، ریز بودن حبهها و به دنبال آن نامناسب بودن مورفولوژي خوشه، عدم رنگگیري حبههاي داخل خوشه، کاهش بازارپسندي و مصرف آن، پوسیدگی و تخمیر درون خوشه اشاره کرد. بدین منظور براي بهبود خصوصیات کمی و کیفی این رقم و افزایش قدرت رقابت با سایر ارقام انگور نیاز به بهکارگیري فنون باغبانی است.یکی از این فنون، تنک میباشد با توجه بهوقت گیر بودن و پرهزینه بودن روش تنک دستی، تنک شیمیایی بیشتر موردتوجه قرار گرفته است. از تنک کنندههاي شیمیایی میتوان به حشرهکش سوین که به گروه متیل کارباماتها تعلق دارد، و تنک کننده گل میباشد، اشاره کرد. .Bakhshi,1988 - گزارشهاي متعددي وجود دارد که نشان میدهد استفاده از هورمون جیبیرلیک اسید، تنک حبه و خوشه با روشهاي مکانیکی و شیمیایی بر افزایش کیفیت انگور تولیدي مؤثر میباشد. تأثیر این فنون در زودرسی و بزرگ شدن حبه و کاهش تراکم حبه و تولید حبههاي یکنواخت و رنگگیري مناسب میوه انگور بهخصوص در ارقام بیدانه گزارش شده است - . - Badr et al., 2005 کاربرد اسید جیبیرلیک 50 میلیگرم بر لیتر بعد از مرحله تمام گل باعث بزرگ شدن حبههاي بدون بذر شد. - عشقی 2,4-D . - 2008 که از اکسینهاي مصنوعی میباشد بسته به زمان از دو روش خاصیت تنک کنندگی و اثر مستقیم بر ریزش میوهچهها از طریق افزایش تشکیل میوه و تأثیر مستقیم بر رشد میوه، باعث افزایش اندازه میوه میشود . - Agusti et al, 2002 - پتاسیم در ترکیب با 2,4-D در پرتقال شاموتی، به صورت محلولپاشی برگی با KNO3 در افزایش اندازه میوه مؤثر است و به سرعت پتاسیم برگ را افزایش میدهد و کمبود پتاسیم را برطرف میکند . - Erner et al, 1993 - با توجه
به زودرس بودن رقم انگور یاقوتی و ارزش اقتصادي بالاي این رقم، هدف این پژوهش بررسی اثر تنک کنندههاي شیمیایی و به دنبال آن استفاده از 2.4.D و جیبیرلیک اسید و سولفات پتاسیم بهمنظور افزایش کیفیت و بازار پسندي میباشد.
مواد و روشها
این تحقیق در سالهاي 93و94 در استان فارس، شهرستان جهرم که در 53 درجه و 33 دقیقه طول جغرافیایی و 28 درجه و 30 دقیقه عرض جغرافیایی و بلندي 1050 متري از سطح دریا واقع شده است، انجام گرفت. تاكهاي مورد آزمایش 12 ساله بوده که به روش پاچراغی تربیت شدهاند و توسط سیستم آبیاري قطرهاي آبیاري میشدند. در این آزمایش از سوین 750 میلیگرم بر لیتر بهعنوان تنک کننده شیمیایی در مرحله 50 درصد شکوفایی گلها استفاده شد. سپس پس از تشکیل میوه از تیمارهاي اسید جیبیرلیک 100 میلیگرم در لیتر، 5 2.4-D میلیگرم در لیتر و سولفات پتاسیم یک و نیم درصد براي بزرگ شدن حبه و بهبود مورفولوژي خوشه استفاده شد. آزمایش در قالب طرح بلوكهاي کامل تصادفی در 3 تکرار طراحی و اجرا گردید.
نتایج
نتایج نشان داد که اثر تیمارها بر وزن حبه،طول و قطر حبه، طول و قطر خوشه، وزن خوشه، تعداد حبه، عملکرد و اسید کل معنیدار میباشد. بهطوري که بیشترین عملکرد مربود به تیمار ترکیبی سوین + جیبرلین+ سولفات پتاسیم میباشد. کمترین عملکرد مربود به تیمار شاهد میباشد. بیشترین وزن حبه مربوط به تیمار ترکیبی سوین + جیبرلین + سولفات پتاسیم میباشد ولی اختلاف معنیداري با تیمار سوین + جیبرلین نداشت. بیشترین طول و قطر خوشه مربوط به تیمار ترکیبی سوین 2. 4-D + میباشد. ولی با تیمار ترکیبی سوین + جیبرلین، سوین + جیبرلین+ سولفات پتاسیم و تیمار ترکیبی سوین +2.4-D + سولفات پتاسیم اختلاف معنیداري نشان نداد. بیشترین حبه مربوط به تیمار ترکیبی سوین + جیبرلین + سولفات پتاسیم بود و با تیمار ترکیبی سوین + جیبرلین اختلاف معنیداري نداشت. کمترین طول و قطر حبه مربوط به تیمار ترکیبی سوین 2. 4-D + بود ولی از لحاظ قطر حبه اختلاف معنیداري با تیمار شاهد و ترکیبی سوین +2.4-D + سولفات پتاسیم نداشت. بیشترین تعداد حبه در تیمار شاهد وجود داشت و سایر تیمارها با هم اختلاف معنیداري نداشتند. بیشترین اسید کل مربوط به تیمار سوین و کمترین اسید کل مربوط به تیمار شاهد بود. همچنین نتایج نشان داد که اثر تیمارها بر وزن خوشه معنیدار بوده و بیشترین وزن خوشه را تیمار ترکیبی سوین + جیبرلین+ سولفات پتاسیم به وجود آورد و کمترین وزن خوشه مربوط به تیمار سوین بود. نتایج نشان داد که اثر تیمارها بر مواد جامد محلول معنیدار نبوده است. زودترین رسیدگی میوه مربوط به تیمار سوین بوده و با تیمار شاهد اختلاف معنیداري را نشان نداد. و دیرترین رسیدگی میوه مربوط به تیمار سوین + جیبرلین + سولفات پتاسیم بود و با تیمار سوین + جیبرلین تفاوت معنیداري را نشان نداد - جدول-. - 1
بحث
نتایج این تحقیق نشان داد که اثر تیمارهاي آزمایش بر خصوصیات حبه و خوشه معنیدار بوده است. مقایسه میانگین نشان داد که تیمار سوین + جیبرلین + سولفات پتاسیم بیشترین تأثیر را بر روي خصوصیات حبه و خوشه گذاشته است. علیرغم اثر مثبت جیبرلین در تیمارها بر روي افزایش طول و قطر حبه، طول و قطر خوشه، وزن خوشه، وزن حبه و عملکرد که با گزارشهاي - Ahmedullah and Himelrick, 1990 - و - Winkler et al., 1974 - مبنی بر تأثیر اسید جیبیرلیک بر میوه انگور همخوانی داشت، در تیمارهاي که اسید جیبیرلیک حضور داشت موجب تأخیر در رنگ گیري میوهها شد و دیرترین تاریخ رنگگیري میوهها در این تیمارها مشاهده شد این یافته با سایر گزارشها در خصوص اثر اسید جیبیرلیک بر دیررسی میوه انگور موافقت دارد اگرچه تنک میوه از مقدار محصول میکاهد، اما کیفیت بهتر، زودرسی و در نتیجه افزایش قیمت میوه میتوان
جدول -1مقایسه میانگین اثر تیمارهاي آزمایشی بر خصوصیات مختلف میوه انگور رقم یاقوتی
نتیجهگیري کلی
علیرغم اثر مثبت جیبرلین در تیمارها بر روي افزایش طول و قطر حبه، طول و قطر خوشه، وزن خوشه، وزن حبه و عملکرد، موجب کاهش رنگ گیري و تأخیر در زمان رسیدن میوه انگور یاقوتی داشته که باعث کاهش شدید سودآوري باغ میشود به این دلیل که انگور یاقوتی زودرسترین انگور کشور بوده ولی کیفیت آنچنانی نداشته و با تأخیر ورود محصول به بازار در صورت همزمانی برداشت با سایر ارقام از بازارپسندي آن بهشدت کاسته شده و به قیمت پایینی به فروش میرسد. اگر همراه با تیمار تنک کننده و سپس کاربرد جیبرلین و سولفات پتاسیم از ترکیبات تسریعکننده زمان رنگگیري مانند اتفن استفاده کرد مشکل تأخیر رنگگیري حل شده و به نتایج بهتري میتوان دست پیدا کرد.
