بخشی از مقاله
چکیده
گرده افشانی مهمترین عامل موثر بر ویژگی هاي کمی و حتی کیفی میوه کیوي می باشد. در این آزمایش اثر محلول پاشی قبل از باز شدن گل ها - زمانیکه شاخه هاي سال جاري حدود 10 تا 15 سانتیمتر بود و گلها باز نشده بود - با دو عنصربر 0 - ، 150 و 300 میلی گرم در لیتر بوریک اسید - و کلسیم 0 - ، 1 و 1/5 درصد کلریدکلسیم - بر روي برخی از صفات کمی و کیفی میوه کیوي رقم هایوارد مورد بررسی قرار گرفت. میوه ها زمانی برداشت شدند که میزان قند آنها 6/2 – 6/5 رسیده بود. نتایج نشان داد که در بین تیمارها از نظر ماده خشک، مواد جامد محلول - TSS - اسید قابل تیتره شدن - - TA و قطر میوه اختلاف معنی داري در سظح %5 وجود نداشت. اما محلول پاشی قبل از باز شدن گل ها با 1/5 درصد کلرید کلسیم به همراه 150 میلی گرم در لیتر بوریک اسید بیشتر وزن میوه را نشان دادند. همچنین بیشترین سفتی بافت میوه در تیمار کلسیم 300 + %0 میلیگرم در لیتر بوریک اسید مشاهده گردید.
مقدمه
در بین عوامل مختلف، گرده افشانی مهمترین عامل تعیین کننده کیفیت میوه کیوي است. بهبود وضعیت تغذیه گیاه می تواند با طولانی کردن عمر تخمک و سرعت رشد لوله گرده، دوره گرده افشانی مؤثر، تشکیل بذر و به دنبال آن کیفیت میوه را بهبود بخشد. بطورکلی، دوره گرده افشانی مؤثر تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله شرایط آب و هوایی - دما و شدت نور - ، آب، تغذیه - استفاده از عناصر غذایی بصورت محلولپاشی یا بصورت کوددهی خاکی - ، عملیات دیگر داشت و تنظیم کنندههاي رشد گیاهی قرار میگیرد - . - Gonzalez et al., 1995 شناخت این عوامل و مدیریت آنها می تواند باعث بهبود کیفیت و عملکرد بازار پسند میوه کیوي شودب. ر یک عنصر مهم تغذیهاي است که در خاك براحتی دچار آبشوئی شده و در شرایط خاكهایی با بارندگی شدید - مانند خاكهاي شمال کشور - امکان بروز کمبود آن وجود دارد - . - Passam et al., 2007 این عنصر نقش مهمی در تقسیم سلولی، تشکیل جوانههاي برگ و گل، متابولیسم قند و مواد هیدروکربندار و انتقال آنها، تنظیم مقدار آب و هدایت آن در سلول، انتقال کلسیم در گیاه، تنظیم نسبت کلسیم به پتاسیم در بافتهاي گیاهی، و در نهایت جوانه زدن دانه گرده وتشکیل میوه دارد - Epstein . - and Bloom, 2005 بطورکلی، بعلت نقش این عنصر در فرآیند تشکیل میوه، کمبود آن سبب رشد و نمو ضعیف پرچمها، کاهش دوره گردهافشانی مؤثر و در نتیجه کاهش تشکیل میوه میشود - . - Christensen et al., 2006
مواد و روشها
این پژوهش در سال 1393 در باغی تجاري واقع در شهرستان رودسر، بخش رحیم آباد بر روي درختان کیوي رقم "هایوارد" هیجده ساله که با قلمه تکثیر شده بودند انجام شد. نسبت درختان ماده به نر کیوي 1:8 بوده است. این آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوكهاي کامل تصادفی به اجرا در آمد. تیمارها عبارت بودند از سه سطح کلریدکلسیم - به غلظتهاي 0 ، 1، و 1/5 درصد - و چهار سطح اسید بوریک 0 - ، 100، 150 و 300 میلیگرم در لیتر - . در این آزمایش برخی از صفات کمی و کیفی شامل طول، قطر و وزن ،سفتی بافتمیوه، مواد جامد محلول - TSS - ، اسیدیته قابل سنجش - TA - اندازه گیري شد.
نتیجه گیري و بحث
جدول تجزیه واریانس - جدول - 1 نشان می دهد که اثرات متقابلکلسیم و بر، در وزن میوه، طول میوه و سفتی میوه در سطح %1 معنی دار بوده و بر در قطر میوه در سطح %5 معنی دار بوده است. نتایج این پژوهش همچنین با یافتههاي سوتومایر و همکاران - - Sotomayer et al, 2010 که گزارش کردند کاربرد بوریک اسید به صورت محلولپاشی برگی باعث افزایش قطر میوه کیوي می شود، مطابقت داردبه. نظر می رسد که عنصر بر از طریق تحریک در تقسیم سلولی و سنتز اسیدهاي نوکلئیک در حین رشد و نمو میوه توانسته است بر قطر میوه تاثیرگذار باشد، در حالی که کلسیم نتوانسته است بر قطر میوه تاثیر گذار باشد - Crisosto and . - Silakakis, 1986; Marschener, 1995 نتایج این پژوهش همچنین با یافتههاي سوتومایر و همکاران - Sotomayer et al, 2010 - که گزارش کردند محلولپاشی برگی بوریک اسید باعث افزایش وزن میوه کیوي می شود، مطابقت دارد. اپستین و بلوم - Epstein - and Bloom, 2005 بیان کردند کهبر نقش بسیار مهمی در جوانهزنی دانه گرده و رشد آن و در نتیجه بر لقاح تخمک ها دارد و از این طریق بر اندازه و وزن میوه بسیار تاثیرگذار خواهد بود، زیرا اندازه میوه کیوي ارتباط مستقیمی با تعداد دانههاي موجود در آن دارد. بعلاوه، مقدار کم بر همچنین میتواند اثرات پس از تلقیح روي جنین داشته باشد، یعنی باعث سقط جنین شود - Sotomayor . - et al., 2010 مطالعات قبلی نشان داده است که تیمار کلسیمی میتواند بطور مستقیم فعالیت آنزیم پلیگالاکتروناز را کاهش داده و باعث حفظ استحکام و سفتی دیواره سلولی گردد. - - Saftner et al., 1997; Irfan et al., 2013 در سیب نیز رابطه مثبتی بین غلظت کلسیم در میوه و سفتی بافت میوه گزارش شده است، . - Dilmaghani et al., 2004 - تحقیقات قبلی عمدتا به تاثیر محلول پاشی کلسیم بعد از تشکیل میوه برسفتی بافت میوه بوده است، اما در این پژوهش مشخص شد که محلول پاشی گل هاي کیوي قبل از باز شدن نیز می تواند تاثیر مثبت در سفتی بافت میوه در زمان بلوغ داشته باشد.
جدول -1 جدول تجزیه واریانس اثر کلسیم و بر بر صفات اندازه گیري شده در میوه کیوي رقم هایوارد
جدول مقایسه میانگین - جدول - 2- نشان می دهد که از نظر میزان ماده خشک، مواد جامد محلول، اسید قابل تیتره شدن هیچکدام از تیمارها اختلاف معنی داري با یکدیگر نداشتند.
جدول -2جدول مقایسهمیانگین اثر کلسیم و بر بر خصوصیات کیفی میوه کیوي رقم هایوارد.
از نظر وزن میوه بیشترین میزان وزن مربوط به تیمار 8 - کلسیم 1/5درصد و بر 150 میلیگرم در لیتر - بود که با با تیمار 5 - کلسیم 1درصد و بر 150 میلیگرم در لیتر - اختلاف معنی داري نداشت. کمترین مقدار وزن میوه مربوط به تیمار 1 - کلسیم 0درصد و بر 0 میلیگرم در لیتر - بود. بیشترین طول میوه در تیمار 8 - کلسیم 1/5درصد و بر 150 میلیگرم در لیتر - و کمترین طول در تیمار 9 - کلسیم 1/5درصد و بر 150 میلیگرم در لیتر - مشاهده گردید. از نظر سفتی میوه بیشترین سفتی در تیمار 3 - کلسیم 0درصد و بر 300 میلیگرم در لیتر - مشاهده شد که با تیمارهاي 2 - کلسیم 0درصد و بر 150 میلیگرم در لیتر - و 4 - کلسیم 1درصد و بر 1 میلیگرم در لیتر - از نظر آماري اختلاف معنی داري نداشت و کمترین میزان سفتی در تیمار 8 مشاهده شد که با تیمارهاي 1، 6 و 9 از نظر آماري اختلاف معنی داري نداشت.
