بخشی از مقاله
چکیده
به منظور ارزیابی تاثیر محلولپاشی کلرید کلسیم و منابع پتاسیم - به تنهایی و توأم با کلریدکلسیم - بر بهبود رنگ، ویژگی هاي کیفی میوه و عمر انبارمانی میوه، آزمایشی در منطقه کودیان واقع در استان فارس به مدت دو سال در سال زراعی1392-93 با چهارده تیمار و چهار تکرار در قالب طرح بلوك هاي کامل تصادفی روي سیب رقم ’رد دلیشس‘ با پایه رویشی MM109 انجام گرفت. تیمارهاي آزمایشی شامل کلرید کلسیم 5 - گرم در لیتر - و منابع پتاسیم شامل نیترات پتاسیم، سولفات پتاسیم و کلرید پتاسیم 2/5 - و 5 گرم در لیتر - به تنهایی و توأم با کلرید کلسیم بود. ویژگیهاي کیفی میوه در زمان برداشت و در طول دوره انبارداري مورد ارزیابی قرار گرفت. با توجه به نتایج پژوهش ، محلولپاشی توأم کلرید کلسیم و منابع پتاسیم به ویژه منابع نیترات پتاسیم و سولفات پتاسیم در بهبود همزمان ویژگی هاي کیفی میوه - بهبود رنگگیري و سفتی میوه - در زمان برداشت موثرتر از کاربرد جداگانه منابع پتاسیم و کلریدکلسیم بود، اما کلریدپتاسیم به تنهایی باعث افزایش کوفتگی میوه در زمان برداشت شد. در طول دوره انبارداري، میزانکوفتگی2ماه پس از برداشت نسبت به زمان برداشت کاهش یافت اما 4 ماه پس از برداشت دوباره افزایش یافت. شاخص هاي پس از برداشت تحت تاثیر غلظت 0/25درصد نیترات پتاسیم همراه با کلسیم و غلظت0/5درصد سولفات پتاسیم همراه با کلسیم به دلیل سفتی و اسیدیته بیشتر و درصد کاهش وزن کمتر موثرتر از سایر تیمارها بود.
مقدمه
سیب ’رد دلیشس‘ یکی از مهم ترین ارقام تجاري سیب کشور است. تشکیل رنگدانه قرمز در بهبود ارزش غذایی و کیفیت میوه سیب قرمز نقش به سزایی دارد. آنتوسیانین رنگدانه اصلی ایجاد رنگ قرمز پوست میوه سیب میباشد.رنگگیري نامطلوب به دلایل شرایط محیطی نامناسب، منجر به تاخیر در برداشت، رسیدگی بیش از اندازه و به دنبال آن کاهش انبارمانی، سفتی میوه و طعم نامناسب میگردد . - Iglesias et al., 2008 - مطالعات نشان داده است، تغذیه معدنی در افزایش کیفیت میوه نقش دارد. برخی پژوهش ها نشان می دهد پتاسیم در بهبود رنگگیري و کیفیت سیب - - Nava et al., 2007، موثر است. همچنین کلسیم سبب پایداري دیواره سلولی و حفظ یکنواختی غشاي سلول و سفتی گوشت میوه می شود. کلسیم به ویژه در سیب عنصري مهم تلقی می شود و به دلیل اهمیت نقش کلسیم در کاهش اختلالات انباري، هیچ عنصري نمی تواند جایگزین نقش کلسیم در انبارمانی میوه شود . - Bennewitz et al., 2011 - اگرچه پژوهش ها بر اهمیت نقش کود پتاسیم در بهبود کیفیت میوه گواهی داده اند اما برخی نتایج متناقض نیز بدست آمده است که می تواند به دلیل روش هاي متفاوت کاربرد کود پتاسیم و یا تفاوت در نوع کود مصرفی باشد. بنابراین در پژوهش حاضر اثرات محلولپاشی کلسیم و انواع نمک هاي پتاسیم بر کیفیت و انبارمانی میوه سیب رقم رد دلیشس مورد مطالعه قرار گرفته است.
مواد و روشها
این پژوهش به صورت طرح بلوك هاي کامل تصادفی با 14 تیمار در 4 تکرار - هر واحد آزمایشی شامل یک درخت - در طی سال هاي زراعی 1392-93 بر روي درختان سیب رقم رد دلیشس با پایه رویشی MM109 در باغی در منطقه کویان واقع در استان فارس به اجرا درآمد. تیمارهاي کودي شامل محلولپاشی کلریدکلسیم در طی 5 مرحله - 5 گرم در لیتر که اولین تاریخ محلولپاشی 3 هفته پس از مرحله تمام گل بود و به فواصل 21 روز از یکدیگر تکرار شدند. منابع پتاسیم - نیترات پتاسیم، سولفات پتاسیم و کلریدپتاسیم - به میزان 2/5 و 5 گرم در لیتر به تعداد 3 بار و در تاریخ هاي 9، 12 و 15 هفته پس از تمام گل به تنهایی و توأم با کلریدکلسیم اعمال شدند. برداشت میوه ها ، 150 روز پس از تمام گل صورت گرفت. از هر درخت - تکرار - 10 میوه به صورت تصادفی برداشت گردید و مورد ارزیابی کمی و کیفی قرار گرفت. اندازه گیري سفتی میوه با دستگاه سفتی سنج رومیزي - مدل FG-5005Lutron ساخت تایوان - ، حجم کوفتگی - Mohsenin, 1986 - اندازگیري محتوي آنتوسیانین پوست از روش pH متغیر، مواد جامد محلول با استفاده از رفراکتومتر دستی، اسیدیته کل به روش تیتراسیون و درصد کاهش وزن محاسبه گردید. تجزیه داده ها با نرم افزار SAS و مقایسه میانگین ها با آزمون LSD در سطح احتمال 5 درصد صورت گرفت.
نتایج و بحث
نتایج نشان داد غلظتهاي مختلف منابع کود پتاسیم - به تنهایی و یا همراه با کلریدکلسیم - باعث افزایش محتوي آنتوسیانین شد اما افزایش غلظت نیترات پتاسیم - به تنهایی و همراه با کلریدکلسیم - منجر به کاهش محتوي آنتوسیانین پوست میوه شد. بیشترین آنتوسیانین مربوط به تیمار غلظت بالاتر کلرید پتاسیم بود - جدول. - 1 پژوهشها نشان میدهد که مصرف کود پتاسیم باعث افزایش محتوي آنتوسیانین در انارشده است - . - Tehranifaret al., 2009 نتایج نشان داد بیشترین حجم کوفتگی در زمان برداشت مربوط به غلظت هاي مختلف کلریدپتاسیم بود که اختلاف معنی داري با تیمار شاهد داشتند اما سایر تیمارها تفاوت معنی داري با شاهد نداشتند - جدول. - 1
اعداد با حروف یکسان در هر ستون اختلاف معنیداري - در سطح - % 5 ندارند
حجم کوفتگی 2ماه پس از برداشت نسبت به زمان برداشت کاهش معنی داري داشت اما با افزایش مدت انبارداي تا 4 ماه پس از برداشت حجم کوفتگی دوباره افزایش یافت - شکل. - 1 احتمالا به دلیل افزایش کاهش وزن میوه 2 ماه پس از برداشت و از دست دادن آب، فشار تورژسانس سلول کاهش یافته است و در نتیجه مقاومت بافت میوه به ضربه و کوفتگی افزایش یافته است. زیرا فشار تورژسانس بالا موجب می شود که غشاي سلولزي سلول هاي گیاهی تحت یک پیش تنش باشد و به محض اعمال تنش خارجی به میوه موجب پارگی دیواره سلولزي شود - قاسمی باغبادرانی و همت،. - 1392 سفتی در زمان برداشت تحت تاثیر تیمارهاي کلریدکلسیم، غلظت پایین تر منابع پتاسیم همراه با کلریدکلسیم و غلظتهاي مختلف کلرید پتاسیم و نیتراتپتاسیم همراه با کلسیم در مقایسه با تیمار شاهد افزایش معنی داري داشت. همچنین تیمارهاي کلرید کلسیم، غلظتهاي مختلف نیترات پتاسیم همراه با کلسیم و غلظت بالاتر سولفات پتاسیم همراه با کلسیم در حفظ سفتی میوه تا پایان دوره انبارداري موثرتر از سایر تیمارها بود. نتایج پژوهش دیگري نشان داد که کاربرد توأم مقادیر مختلف کلرید پتاسیم همراه با 8 مرحله کلرید کلسیم باعث افزایش سفتی میوه سیب در زمان برداشت می شود و سفتی میوه سیب 90 روز پس از برداشت تحت تاثیر تیمار بالاي سولفات پتاسیم همراه با کلرید کلسیم بیشتر از تیمار شاهد بود اما تیمار کلرید پتاسیم همراه با کلرید کلسیم در طول انبارداري تاثیري بر سفتی میوه نداشت . - Dilmaghani et al., 2007 - نتایج نشان داد که TSS در زمان برداشت در تیمارهاي غلظتهاي مختلف منابع پتاسیم - به تنهایی و همراه با کلسیم - در مقایسه با تیمار شاهد، افزایش یافت. TSS میوه در پایان دوره انباري در تیمارهاي منابع پتاسیم - به تنهایی و همراه باکلسیم - بیشتر از تیمار شاهدبود.
شکل :1اثرتیمارهاي مختلف بر انبارمانی میوه سیب رددلیشس
در زمان برداشت تفاوت معنی داري بین تیمارها از نظر میزان اسیدیته مشاهده نشد و کمترین اسیدیته مربوط به تیمار شاهد بود - جدول. - 1 مقایسه میانگین تیمارها در مجموع دو دوره انبارداري نشان داد بیشترین اسیدیته مربوط به تیمارهاي کلریدپتاسیم0/5درصد، نیترات پتاسیم0/25درصد+ کلریدکلسیم، سولفات پتاسیم0/25درصد+کلریدکلسیم و کمترین مربوط به تیمار شاهد بود - شکل . - 1 گزارش شده است که کاربرد خاکی با پتاسیم باعث افزایش محتوي اسید میوه سیب در زمان برداشت
