بخشی از مقاله
چکیده
کلسیم و سیلیس از عناصر مهم در افزایش سفتی و کیفی میوههاي گوشتی میباشد. بدین منظور براي بررسی اثر محلول پاشی کلرید کلسیم و نانو ذرات سیلیس بر خصوصیات کیفی میوهي آلو قطره طلا، آزمایشی تحت شرایط مزرعه در باغ تحقیقاتی دانشگاه شاهد انجام گردید. این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با ترکیب تیمارهاي کلرید کلسیم و نانو ذرات سیلیس با چهار تکرار اجرا شد. در این آزمایش چهار سطح کلرید کلسیم - 2000،1000،500،0 میلی گرم در لیتر - و سه سطح نانو ذرات سیلیس - 400،200،0 میلی گرم درلیتر - استفاده شد. نتایج نشان داد که همه سطوح ترکیب تیمارها نسبت به شاهد، اثر معنی داري بر خصوصیات کیفی میوه مثل هدایت الکتریکی آب میوه - - EC، اسیدیته قابل تیتراسیون - - TA، وزن تر، سفتی، طول و قطر داشتند. بیشترین سفتی میوه - 7/92 پوند در اینچ - در تیمار 400 میلیگرم سیلیس به همراه 2000 میلیگرم کلرید کلسیم مشاهده گردید و ترکیب تیماري 200 میلیگرم سیلیس به همراه 500 میلیگرم کلرید کلسیم با 17/79 گرم، بیشترین وزن میوه را داشت. به نظر میرسد محلول پاشی کلرید کلسیم با نانو ذرات سیلیس میتواند سفتی و بدنبال آن ماندگاري میوههاي گوشتی را افزایش دهد.
کلمات کلیدي: آلو ،کلرید کلسیم، سیلیس، خصوصیات کیفی
مقدمه
آلو متعلق به تیره گلسرخیان - - Rosaceae و جنس آلوسانان می باشد. آلو داراي گونه هاي متعدد بوده و از لحاظ تجاري، آلوهاي اروپا- آسیا اهمیت زیادي دارند. فلات قاره ایران با وجود پراکندگی و گوناگونی آب و هوا و محدودیت هاي رشد محیطی ناشی از کوهستانی بودن یکی از قطب هاي مهم تولید میوه در دنیاست - خوشخوي و همکاران، . - 1387 از آنجایی که نرم شدن بافت میوه مهمترین عامل محدود کننده عمر انبارمانی و بازاري آلو می باشد، با کاربرد کلسیم قبل و پس از برداشت می توان مدت نگهداري میوه در انبار را از طریق حفظ سفتی بافت میوه افزایش داد. میزان کلسیم پایین در بافت میوه سبب میشود که میوه در طی مدت زمان نگهداري سریعتر نرم گردد و همچنین اسکالد و عوارض مربوط به دماي پایین و پوسیدگی میوه نیز با سرعت بیشتري پیشرفت کند.
این مشکلات همگی ناشی از اثرات غیر مستقیم غلظت پایین کلسیم است که باعث تسریع در رسیدن میوه می گردد و دیگر ضایعات را افزایش میدهد - طباطبایی، . - 1392 کاربرد کلسیم مقاومت بافتها را افزایش داده و پیري را به تاخیر می اندازد که این عمل با جلوگیري از تولید اتیلن انجام میشود. از طرفی حمل و نقل میوههایی که داراي کلسیم زیادي هستند، بهتر انجام میگیرد و تحت شرایط مناسب مدت بیشتري قابل نگهداري میباشد - عطري و همکاران، . - 1387 سطح ویژه بالاي1 نانو ذرات سبب افزایش دسترسی آنها براي بوته و افزایش انحلالپذیري آنها در آب میشود . - Remya et al,2010 -
زمانی که ذرهاي کوچک میشود، اجزاء سازندهاش سطح بیشتري را نسبت به خود ذره اصلی به دست میآورند . - Patrica and Mechaeil, 2008 - ذرات نانو به دلیل حلالپوشی بیشتر - به دلیل تعداد بیشتر یون در سطحی کمتر - از قدرت جذب بیشتر و به دلیل سطح ویژه بالاتر ازواکنشپذیري بالاتري برخوردار میباشند . - Sheykhbagluo, 2010 - با استناد به آمارهاي وزارت جهاد کشاورزي %30 از محصولات تولید کشور ضایع شده و از بین میروند. ضایعات محصولات کشاورزي معادل غذاي 15 میلیون نفر از جمعیت ایران است. در این میان استفاده از فناوريهاي روز دنیا به ویژه فناوري نانو از جمله رویکردهاي نوینی میباشد که مورد توجه دنیا قرار گرفته است.در این تحقیق فرض بر این بود که نانو ذرات به وسیله بافت گیاهی سریع و کامل جذب میشوند - Yuan et al, 2010 - و همچنین بتوانند به جذب کلسیم توسط میوه کمک نمایند.
مواد و روشها
این پژوهش در باغ تحقیقاتی دانشکده کشاورزي دانشگاه شاهد انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با ترکیب تیمارهاي کلرید کلسیم و نانو ذرات سیلیس با چهار تکرار بر روي درختان آلو رقم قطره طلا صورت پذیرفت. در این آزمایش کلریدکلسیم در چهار سطح 0 - ،500،1000،2000میلیگرم در لیتر - و نانو ذرات سیلیس در سه سطح 400 - ،0،200میلیگرم در لیتر - مورد استفاده قرار گرفت وهمپنین محلول پاشی با آب مقطر به عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شد. دو هفته قبل از بلوغ فیزیولوژیکی میوه ها توسط محلولهاي از پیش آماده شده، محلول پاشی شدند و هفت روز بعد از اعمال تیمار اول محلول پاشی دوم نیز صورت گرفت.
محلول پاشی به نحوي صورت گرفت که تمام سطح میوه از محلول پوشیده شد. پس از رسیدن فیزیولوژیکی تمام میوه ها، برداشت محصول صورت گرفت و به آزمایشگاه منتقل شدند و فاکتورهایی مثل هدایت الکتریکی - - EC، اسیدیته قابل تیتراسیون - - TA ،سفتی، وزن، طول و قطر میوه اندازه گیري شد. براي اندازه گیري اسیدیته میوه ها از روش تیتراسیون با استفاده از معرف فنل فتالین و براي اندازه گیري سفتی میوهها، از دستگاه پنترومتر استفاده شد.همچنین بعد از تهیهي عصاره گوشت میوه از دستگاه EC متر براي سنجش میزان EC استفاده شد. نتایج بدست آمده با استفاده از نرم افزار SASمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و مقایسه میانگین از طریق آزمون چند دامنه اي دانکن صورت گرفت.
نتایج و بحث
طبق نتایج جدول مقایسه میانگینها ترکیب تیمارهاي 200 میلیگرم در لیتر سیلیس و 500 میلیگرم در لیتر کلریدکلسیم با 17/79 بهترین تاثیر را بر وزن میوه داشت. همچنین ترکیب تیمارهاي 400 میلیگرم در لیتر سیلیس و 1000 میلیگرم در لیتر کلریدکلسیم با31/25 به عنوان بهترین تیمار موثر بر طول میوه و قطر میوه گزارش شد. تحقیقات نشان داده است که کلسیم درتقسیم سلولی دخالت دارد بنابراین افزایش تعداد سلولها و به دنبال آن افزایش حجم میوه میتواند باعث بهبود اندازه و شکل ظاهري میوه شده که افزایش بازارپسندي محصول را به دنبال دارد. سطوح تیماري 400 میلیگرم در لیتر سیلیس و 2000 میلیگرم در لیتر کلسیم با 7/92 به عنوان بهترین تیمار در حفظ سفتی بافت میوه معرفی شد.
ترکیب تیمارهاي 200میلیگرم در لیتر سیلیس و 2000 میلیگرم در لیتر کلسیم از نظر هدایت الکتریکی - - EC واسیدیته قابل تیتراسیون - - TA اثر بهتري را نشان داد - جدول . - 1 نتایج از لحاظ سفتی و اسیدیته با نتایج قنبري نجار و همکاران - 1392 - و شکراله فام و همکاران - 1391 - مطابقت داشته است.اگرچه این ترکیب تیمارهاي سیلیس و کلسیم بر روي خواص اندازهگیري شده اثر مثبتی نسبت به شاهد سطوح صفر و تیمار آب مقطر داشته است اما این مسئله افزایش یا کاهش منطقی نداشته است.
نتیجه گیري
نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که ترکیب تیمارهاي نانو ذرات سیلیس و کلریدکلسیم در مقایسه با تیمار شاهد میتواند خصوصیات کیفی میوه آلو رقم قطره طلا را بهبود بخشد. نتایج نشان داد که همه سطوح ترکیب تیمارها نسبت به شاهد، اثر معنی داري بر خصوصیات کیفی میوه مثل هدایت الکتریکی آب میوه - - EC، اسیدیته قابل تیتراسیون - - TA، وزن تر، سفتی، طول و قطر داشتند. بیشترین سفتی میوه - 7/92 پوند در اینچ - در تیمار 400 میلیگرم سیلیس به همراه 2000 میلیگرم کلرید کلسیم مشاهده گردید و ترکیب تیماري 200 میلیگرم سیلیس به همراه 500 میلیگرم کلرید کلسیم با 17/79 گرم، بیشترین وزن میوه داشت. به نظر می رسد محلول پاشی کلرید کلسیم با نانوذرات سیلیس می تواند سفتی میوه و بدنبال آن ماندگاري میوه هاي گوشتی را افزایش دهد.
منابع
1. جلیل مرندي، ر. .1388 پرورش میوه هاي مناطق معتدله.جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی.362 صفحه.
2.طباطبایی، س.ج، .1392اصول تغذیه معدنی گیاهی.دانشگاه تبریز، 544 صفحه.
3.خوشخوي،م., گریگوریان، و.، تفضلی بندري، ع.و خلیقی، ا. .1387 تعیین وضعیت موجود و ارایه راهکارها براي بهبود کمی و کیفی میوه هاي هسته دار مهم - هلو، زردآلو، گیلاس و آلو - در ایران. مجله پژوهش و سازندگی..190-181:81
