بخشی از مقاله
چکیده
در پژوهش حاضر، تأثیر چرخه عمر شرکت بر هزینه تأمین مالی از سهامداران در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. جامعه آماری این پژوهش را 97 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تشکیل میدهند که در قلمرو زمانی 1381 لغایت 1393 مورد بررسی واقع شده اند. تجزیه و تحلیل دادهها و آزمون فرضیه ها به صورت داده های پنلی از طریق روش آماری وایازش حداقل مربعات معمولی انجام گرفت. در نهایت، نتایج بدست آمده از آزمون فرضیه های پژوهش نشان میدهد که هزینه تأمین مالی از سهام داران در مراحل زایش و بلوغ کمتر از مرحله رکود است و رابطه معناداری بین این مراحل و هزینه تأمین مالی از سهامداران وجود دارد، هزینه تأمین مالی از سهامداران در مرحله رشد کمتر از مرحله رکود است اما رابطه معناداری بین مرحله رشد و هزینه تأمین مالی از سهامداران وجود ندارد و هزینه تأمین مالی از سهامداران در مرحله افول بیشتر از مرحله رکود است اما رابطه معناداری بین این مرحله و هزینه تأمین مالی از سهامداران مشاهده نشده است.
مقدمه
بازار سرمایه یکی از اجزاء و بخشهای اصلی اقتصاد است که نقش اصلی آن جذب و هدایت پس اندازها و نقدینگی سرگردان و پراکنده در جامعه به سوی مسیرهای بهینه است؛ به گونه ای که با تخصیص منابع مالی کمیاب، بخش عمدهای از سرمایه، جذب سودآورترین فعالیتها و طرحها گردد. بازار اوراق بهادار به عنوان مهمترین بخش بازار سرمایه، محل تلاقی نیازهای عرضهکنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه است. واحدهای تجاری به دنبال دستیابی به منابع مالی و سهامداران و سایر سرمایهگذاران عرضه کنندگان این منابع هستند. اولین و مهمترین تصمیمهایی که در این بازار فرا روی سهامداران قرار میگیرد، مفهوم هزینه تأمین مالی از سهامداران است - کردستانی و مجدی، . - 1386 هزینه تأمین مالی، هزینه تأمین مالی بلندمدت شرکت است. شرکتها از طریق بدهیها و حقوق صاحبان سهام، منابع مالی را تأمین می کنند و آنها را در داراییها بکار می گیرند. هزینه ای که شرکتها بابت تأمین مالی از طریق حقوق مالی سهام داران متحمل می شوند، هزینه تأمین مالی از سهام داران گویند - مدرس و عبداله زاده، . - 1387 به عبارت دیگر، هزینه تأمین مالی از سهامداران، حداقل نرخ بازده ای است که شرکت باید عاید صاحبان سهام عادی کند تا بدان وسیله، ارزش بازار سهام آن شرکت حفظ گردد. ویژگیهای اقتصادی بسیاری بر هزینه تأمین مالی از سهام داران اثر میگذارد - ویتمر و زورنٌ، . - 2007 یکی از این ویژگی-های اقتصادی، چرخه عمر شرکت است - بیکسیاٍ،. - 2007 نظریه چرخه عمر رهنمودها و ابزار تشخیص را برای ارزیابی تحول شرکت از یک مرحله به مرحله بعد در اختیار مدیران میگذارد. بنابراین درک ماهیت این چرخه عمر به شرکتها کمک میکند از منابع ارزشمند به بهترین شیوه جهت بهتر عمل کردن نسبت به همتایان خود استفاده کنند و به مرحله زندگی اصلی دست یابند و آن را حفظ کنند - ادیزس، . - . - 1979 مدلهایی که برای نمایش و تعریف مراحل چرخه عمر شرکت به کار می روند؛ نیز متنوع و گوناگون هستند که دیکینسونَ - - 2011 پنج مرحله زایش، رشد، بلوغ، رکود و افول را برای توصیف چرخه عمر شرکت تبیین نموده است. شرکتها در این مراحل از توانایی متفاوتی در جذب سرمایه برخوردار هستند که در نهایت بر هزینه تأمین مالی از سهامداران اثر میگذارد لذا هدف این پژوهش بررسی این مسئله است که آیا چرخه عمر شرکت بر هزینه تأمین مالی از سهام داران اثر گذار است؟
-2 مبانی نظری و مروری بر پیشینه پژوهش
در تئوری مبتنی بر منابع فرض می شود که شرکتها از نظر مجموعه منابع - مثلاً، منابع مالی، فیزیکی، سرمایه انسانی، فنی، شهرت و یا منابع سازمانی - و قابلیتهای خود متفاوت هستند - بارنیٌ، 1991؛ دیریچکس و کولٍ، - 1989 ، و این قابلیتها و منابع خاص شرکت در رشد و عملکرد شرکت حیاتی هستند - پنروزَ، . - 1959 بر اساس این دیدگاه، منابع و قابلیتهای شرکتهای بالغ؛ بزرگ، متمایز و غنی است در حالی که منابع و قابلیتهای شرکتهای جوان و رو به زوال؛ کوچک، متمرکز و محدود است. این منابع و قابلیتها و مزایای رقابتی برتر توأم با هم به شرکتهای بالغ کمک می کند از منابع مالی ارزانتر و آسانتر بهره ببرند. به طور مشخص، از آنجایی که چرخه عمر بر خطرپذیری پیش بینی شده شرکت اثر میگذارد، شرکتها در مرحله بلوغ باید در موقعیت بهتری برای جذب سرمایه کافی با هزینه تأمین مالی کمتر باشند شرکتها در مرحله رشد چرخه عمر دارای منابع کافی نیستند، این شرکتها دارای پتانسیل قوی هستند. شرکتهای تحت پوشش تحلیلی بیشتر منجر به قیمت گذاری اشتباه و نابرابری اطلاعاتی کمتر می شود - بارث و همکارانُ، . - 2001 شرکتهای با پوشش رسانه ای بالاتر با سطوح کمتری از نابرابری اطلاعاتی همراه هستند. به علاوه شرکتهای در حال رشد انگیزه بیشتری برای کاهش نابرابری اطلاعات از طریق افشای داوطلبانه دارند تا احتمالاً سرمایه گذاران راهبردی را جذب کنند که مایل به سرمایه گذاری در شرکتهای در حال رشد جهت بهروری از موفقیت شرکت در آینده هستند که این خود منجر به کاهش هزینه تأمین مالی می شود شرکتها در مرحله زایش منابع محدودی دارند و در مرحله افول منابع کم ارزشی دارند - دیکینسون، . - 2011 شواهد تجربی نشان داده که هر دو مراحل زایش و افول با درآمد منفی هر سهم، بازده داراییهای خالص عملیاتی و حاشیه سود همراه هستند. از آنجایی که سرمایه گذاری در این شرکتها کمتر جذاب است، تحلیلگران مایل به پوشش این شرکتها نیستند. بنابراین شرکتها در مرحله زایش و افول نمی توانند سرمایه را جذب کنند مگر اینکه سرمایه گذاران به درستی تأمین شوند که بطور مؤثری هزینه تأمین مالی را افزایش می دهد
-3 مروری بر پژوهشهای پیشین از جمله مهمترین پژوهشهای داخلی و خارجی انجام شده که در ارتباط نزدیک به این پژوهش هستند به شرح زیر هستند:
یینگ و همکارانْ - 2015 - در پژوهشی با عنوان شهرت شرکت و هزینه تأمین مالی از سهام داران دریافتند که هزینه تأمین مالی از سهامداران برای شرکتهای برگزیده به وضوع کمتر از شرکتهای غیر برگزیده است. علاوه بر این نتایج وایازش ارتباط منفی بین شهرت شرکتها و هزینه تأمین مالی از سهام داران را نشان میدهد.
