بخشی از مقاله
چکیده
اسلام دین جاوید و ثابت خدا است. شناخت، جهان بینی و ایدئولوژی: سه دسته از آموزه های اسلام هستند . معرفت شناسی، درک درستی از ابزار، روش ها، مراتب ها و انواع دانش ها در اسلام است. تفسیر، تجزیه و تحلیل کلان جهان ، جهان بینی است. جهان بینی علمی، مذهبی و فلسفی: سه گروه عمده در تفسیر جهان می باشند. و منظور از ایدئولوژی به معنای خاص، ارزش های اخلاقی و فقه اسلام است. اسلام دین توحیدی با مشخصات و استانداردهای خاصی است.
استانداردهای شناخت، جهان بینی و ایدئولوژی اسلام از کارشناسان اسلام برگرفته شده اند و برخی از آنها در این مطالعه مورد استفاده واقع شده اند. این مطالعه با هدف فهم و کاربرد موازین اسلام در زمینه شناخت ، تفسیر جهان و اجزای آن و استانداردهای اخلاقی و حقوقی اسلام در مدیریت اجرائی است. استفاده از تطبیق اصل بر فرع و روش اجتهاد روش تحقیق در این مطالعه می باشد. برخی از معیارهای اسلامی در این مطالعه، از نظرات شهید مطهری استفاده شده است و مدیریت اجرائی بر اساس مصوبات وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری تحلیل می شود.
تاثیر موازین اسلامی در سازمان ومدیریت اجرایی مورد بررسی قرار گرفته و نتایج کاربردی آن استخراج شده است. تجزیه و تحلیل استاندارد و کاربرد آنها نشان می دهد برخی از معیارهای اسلامی دارای اثر در کیفیت مدیریت اجرائی می باشند. تحلیل های مدیران اجرائی را متحول می نمایند. ارزش های اسلامی در مدیریت اجرایی ، تولید انقلاب در ارزش می نمایند. این رویکرد می تواند اسلامی کردن علوم انسانی در جمهوری اسلامی ایران، منطقه و جهان را به دنبال داشته باشد. توصیه مقاله به کارگیری تجربه ایران - در استفاده از اسلام و تاثیر عملی آن بر مدیریت اجرائی در سطوح کلان و خرد - ، در سطوح منطقه ای و جهانی است.
.1 مقدمه
علوم در دامن فرهنگ ، دین ، سبک زندگی و فقه و حقوق تولید و رشد کرده اند. فقه بمعنی فن استنباط و استخراج و تطبیق اصول و کلیات بر جزئیات از صدر اول هم در میان شیعه وجود داشته و هم در میان اهل سنت . " اولین کتاب فقهی شیعه در عصر اعلی - ع - بوسیله عبیداالله بن ابی رافع ، که کاتب و خزانهدار آن حضرت بود تألیف شد. علم مدیریت خواه ناخواه بر نوعی اعتقاد درباره هستی استوار است و بر یک نوع تفسیر و تحلیل از جهان تکیه دارد و نوعی ارزش را حمایت می نماید.
نوع ابزار و منبع شناخت هر دین و مسلک با دیگری متفاوت است. هر مکتب شناخت ویژه ی خود دارد. هر شناخت منجر به نوع تفسیر خاصی از جهان و اجزای آن می شود. هر نوع برداشت و طرز تفکری که یک مکتب درباره جهان و هستی عرضه میدارد ، زیر ساز و تکیه گاه فکری آن مکتب به شمار میرود. این زیرساز و تکیه گاه اصطلاحا " جهان بینی " نامیده میشود.
برداشت های تحلیلی از کل هستی و همه موجودات، اعم از موجودات مادی و معنوی و اعم از انسان، حیوان، گیاه و جماد و یا لوح، قلم، کرسی، سموات ، فرشتگان و جنیان و ... همه دین ها و آیین ها و همه مکتب ها و فلسفه های اجتماعی متکی بر نوعی جهان بینی بوده است . هدف هایی که یک مکتب عرضه میدارد و به تعقیب آنها دعوت میکند و راه و روشهایی که تعیین میکند و باید و نبایدهایی که انشاء میکند و مسؤولیت هایی که به وجود میآورد ، همه به منزله نتایج لازم و ضروری جهان بینیای است که عرضه داشته است.
جمهوری اسلامی ایران بر اساس اسلام می خواهد علم تولید کند و از علوم تصمیم بومی استفاده کند و در اجرا دین را اجرا نماید و چاره ای جز آن ندارد که با ارزش ، جهان بینی و دانش خود به تولید علوم انسانی ، علوم تصمیم و مدیریت اجرائی بپردازد و علوم رفتاری و از آن جمله مدیریت اجرائی را در ایران، منطقه و جهان سامان بخشد. آموزه ای اسلامی در حوزه شناخت شناسی کدامند؟ معیارهای تحلیلی و تفسیر کلان اسلام در تبیین پدیده ها و جهان کدامند؟ اسلام از کدام معیارهای اخلاق حمایت می نماید؟ فقه اسلام حامی کدامین مدیریت و مهندسی ارزش است؟ شناخت اسلام بر مدیریت در اجرا چه اثری می گذارد؟ تحلیل های کلان جهان بینی بر مدیران اجرائی در ایران چه اثری دارد؟ آثار کاربرد اخلاق و فقه اسلام در اجرا چیست؟ این اثار کمی است یا کیفی؟ آثار آموزه های اسلامی تجربه شده در انقلاب اسلامی ، آیا قابل به کارگیری در منطق و جهان می باشد؟
.2 سوال تحقیق
سوال اصلی در این پژوهش عبارت است از: آیا ابزار شناخت و منابع شناخت در اسلام تاثیری بر مدیریت اجرائی دارد؟ آیا تحلیل عمومی و کلان پدیده های هستی از دیدگاه اسلام ، بر فهم و کاربرد مدیران اجرائی و رشته مدیریت اجرائی در جمهوری اسلامی ایران تاثیر کمی یا کیفی دارد؟ آیا ارزش های اسلامی تاثیری بر مدیریت در اجرا دارد؟
این پژوهش با روش تحلیلی و تبیینی به توصیف و کشف استانداردها ، مشخصات و معیارهای توحیدی و اسلامی موجود در حوزه شناخت، جهان بینی و ارزش های اسلامی می پردازد و برای اولین بار تلاش دارد با اجتهاد و تطبیق استانداردها ، مشخصات و معیارهای اسلام، بر فروع ان در حوزه مدیریت اجرائی در ایران، به استخراج پاره ای از یافته های جدید کمی و کیفی در حوزه علوم تصمیم کمک نماید و جایگاه ارزشمند علوم تصمیم گیری و مدیریت اجرائی را در معارف اسلام یادآور گردد.
.3 روش پژوهش
در این تحقیق مبنای اعتبار، نظریه کارشناسی دینی بر اساس مشخصات اسلام در کتاب جهان بینی – قسمت سوم - وحی و نبوت - از اثار استاد شهید مرتضی مطهری می باشد و منظور از مدیریت اجرائی نیز مقاطع اکادمیک، رشته ها و گرایشات مدیریت اجرائی و MBA تعریف شده در مصوبات شورای عالی برنامه ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. بررسی، تحلیل، تبیین و تفصیل معیارهای اسلامی با استفاده از روش تفسیر محتوا و مضمون نظریه کارشناس دینی است و همچنین تاثیر کاربردی برخی از مشخصات شناخت شناسی، جهان بینی و ایدئولوژی اسلامی بر مدیریت اجرائی استخراج و دسته ش ی شده است تا در اینده نگاری علوم تصمیم در حوزه مدیریت اجرائی ایران و جهان مورد توجه واقع شود و گامی برای تولید علوم اسلامی در عصر کنونی تلقی گردد. روش تطبیق معیارهای اسلام بر مدیریت اجرائی به روش تطبیق اصل بر فرع و روش اجتهاد مورد تائید دانشمندان اسلام است.
.4 مدیریت اجرائی در علوم آکادمیک ایران
- 1 تعریف و هدف از مدیریت اجرائی
از دوره مدیریت اجرائی مدیریت اجرائی شاخه ای از مدیریت است که به اداره مدیریت اجرایی بنگاه های تولیدی و خدماتی خصوصی، تعاونی و دولتی و نیز تأمین مدیر برای طرحهای بزرگ عمرانی می پردازد.
دوره کارشناسی ارشد مدیریت اجرائی به منظور پرورش کادر مدیریت اجرایی بنگاه های تولیدی و خدماتی خصوصی، تعاونی و دولتی و نیز تأمین مدیر برای طرحهای بزرگ عمرانی طراحی و ایجاد شده است.
برنامه بهبود نظام مدیریت در سطح واحدهای تولیدی و خدماتی از طریق رشته مدیریت اجرائی، لازمه دستیابی به اهداف خاص آموزشی زیر است:
• آماده کردن شرکت کنندگان برای قبول وظایف مدیریت از طریق آشنایی با آخرین دستاوردهای دانش مدیریت و تقویت قابلیتهای تحلیل، ابتکار، خطرپذیری، ارتباطات، تصمیم گیری و بالاخره رهبری مؤسسات تابعه.
• ایجاد زمینه جهت ارتباط نزدیکتر و موثرتر میان مدیران و کادر مشاوران و کارشناسان مدیریت از طریق دستیابی به دیدگاهها
و زبان مشترک علمی، در جهت استفاده بهینه مدیران از کادر مذکور.
- 2 مباحث و دروس مدیریت اجرائی در ایران
بر اساس سرفصل مصوب کارشناسی ارشد رشته مدیرت اجرائی، مصوب 1372، شورای عالی برنامه ریزی به شرح زیر می باشد. - وزارت علوم تحقیقات و فناوری، سرفصل مصوب دوره کارشناسی ارشد مدیریت اجرائی ، - 1372
.2,1 دروس اصلی و تخصصی دوره کارشناسی ارشد مدیریت اجرائی؛ بر اساس سرفصل مصوب شامل دروس زیر می باشد.
" مدیریت سازمانهای پیچیده دیدگاه استراتژیک - با کارگاه آموزشی - ؛ مدیریت منابع انسانی:- تحلیل رفتاری و مدیریت منابع انسانی - با کارگاه آموزشی - ؛ مدیریت منابع مالی:- حسابداری مدیریت؛ مدیریت مالی و اقتصاد مدیریت؛ مدیریت تکنولوژی و نوآوری؛ مدیریت طرحهای توسعه؛ مدیریت بازار:- بازاریابی؛ مدیریت اطلاعات:- سیستم های اطلاعات مدیریت - با کارگاه آموزشی - ؛ مهارت های عمومی مدیریت و مسائل جاری؛ مهارتهای عمومی مدیریت - کارگاه آموزشی - ؛ مسایل جاری مدیریت اجرائی واحدهای تولیدی، خدماتی و طرحهای عمرانی - سمپوزیوم - ؛ روش تحقیق.
.2,2 دروس اختیاری دوره کارشناسی ارشد مدیریت اجرائی: دروس اختیاری به تعداد 5 - یا 6 واحد - از بین دروس زیر به تصویب گروه آموزشی موسسه آموزشی تعیین می گردد.
الف- مدیریت استراتژیک: " برنامه ریزی استراتژیک؛ مدیریت تحول و اجرای برنامه های استراتژیک؛ تحلیل محیط داخلی و بین المللی ؛تحلیلی از استراتژیهای سازمانی موفق و ناموفق؛ پروژه."
ب: مدیریت تولید و عملیات: " مدیریت تولید و عملیات پیشرفته؛ پژوهش عملیات پیشرفته؛ مدیریت واحدهای خدمات؛ اقتصاد مهندسی؛ بازرگانی بین المللی؛ پروژه."
ج. پایان نامه دوره کارشناسی ارشد مدیریت اجرائی : سمینار و پایان نامه به ارزش 4 واحد درسی در نظر گرفته شده است.
- 3 سرفصل مصوب کارشناسی ارشد مدیریت MBA
