بخشی از مقاله
چکیده
ارتباط بین تجارت و تکنولوژی دیر زمانی است که وجود داشته و ادامه دارد. در واقع تجارت الکترونیک برای آسان سازی معاملات اقتصادی بصورت الکترونیک تعریف شده است. استفاده از فن آوری های تبادل الکترونیکی اطلاعات و انتقال الکترونیک سرمایه به شرکت ها و سازمان ها اجازه ارسال اسناد الکترونیکی را داده است. از زمانی که سرویس های اینترنتی راه اندازی شده است مردم با کلمه ای به عنوان تجارت الکترونیک با توانایی خرید کالاهای گوناگون از طریق اینترنت با استفاده از پروتوکول های امنیتی و سرویس های پرداخت الکترونیکی که در آن مشارکت دارند آشنا شده اند.
این نوع تجارت در ایران و بازارهای اسلامی دیگر از نظر فقها و مجلس شورای اسلامی مورد تایید قرار گرفته است و قانون آن در هشتاد و یک ماده و هفت تبصره در تاریخ هفدهم دیماه هزارو سیصدو هشتادو دو در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است. در مقاله مورد نظر تاثیر تجارت الکترونیک و چالش های آن بر بازارهای اسلامی را بررسی میکنیم و به این نتیجه می رسیم که تجارت الکترونیک در منظر اسلامی جایگاهی دارد و هرجا که به کار برده شود نیازهای شرعی خاص باید با آن همراه و اجرا گردد و از این دیدگاه باید سود آوری آن از نظر پاک بودن مورد تضمین قرار گیرد.
مقدمه
بعد از پیدایش فن آوری های نوینی مثل تلفن و رایانه و تلفیق کارآیی این دو وسیله به منظور ایجاد مهمترین پدیده هزاره سوم یعنی اینترنت، تنها 4 سال کافی بود تا تعداد کاربران اینترنت به 50 میلیون نفر برسد و این در حالی بود که زمان سپری شده برای رسیدن به همین مقدار استفاده کننده از وسایلی چون تلفن، رایانه شخصی و تلویزیون به ترتیب 74 ، 16 و 13 سال بوده است .اینترنت هر چند تحولی جدید به شمار می آید اما توانسته است با استفاده از فن آوریهای دیگر، در تمام ابعاد زندگی بشر نفوذ نماید به طوری که پدیده هایی مانند دولت الکترونیک، تجارت الکترونیک، بانکداری و پول الکترونیک و دانشگاه الکترونیک حاصل ورود اینترنت به حوزه هایی چون حاکمیت، اقتصاد، تجارت، علم و فرهنگ بوده است.
هدف این مقاله بررسی رابطه بین تجارت الکترونیک و بازار اسلامی است .به همین خاطر ضمن آشنایی با این دو مقوله و مرور تاریخچه و ویژگیهای آنها، روند رشد جهانی و ارتباط این ها را بررسی خواهیم کرد. در یک نگاه کلی میتوان تجارت الکترونیک را زیرمجموعه ای از کسب و کار الکترونیک که ارمغان فن آوری اطلاعات است .استقرار تجارت الکترونیک نیازمند بسترسازی های مناسب اقتصادی، فنی، مخابراتی، حقوقی، انسانی و فرهنگی است.
آشنایی با تجارت الکترونیک
انواع تجارت الکترونیکی
تجارت الکترونیک انواع مختلفی دارد که به شرح تعدادی از آنها پرداخته می شود
-1 تمام ابعاد و فرآیند بازار را که بتوان با اینترنت و تکنولوژی web انجام داد، تجارت الکترونیکی می گویند.
-2 بطور کلی واژه تجارت الکترونیک اشاره به معاملات الکترونیکی می نماید که از طریق شبکه های ارتباطی انجام می پذیرد .
ابتدا، خریدار یا مصرف کننده به جستجوی یک مغازه مجازی از طریق اینترنت می پردازد و کالای را از طریق web یا پست الکترونیکی سفارش می دهدنهایتاً. کالا را تحویل می گیرد.
-3 تجارت الکترونیکی یعنی انجام مبادلات تجاری در قالب الکترونیکی
-4 کاربرد تکنولوژی اطلاعات در تجارت
-5 تجارت الکترونیکی، مبادله ی الکترونیکی داده هاست .
بطور خلاصه می توان گفت که مبادله الکترونیکی داده عبارت از تولید، پردازش، کاربرد و تبادل اطلاعات و اسناد به شیوه های الکترونیکی و خودکار بین سیستم های کامپیوتری و براساس زبان مشترک و استانداردهای مشخص و با کمترین دخالت عامل انسانی .البته تجارت الکترونیک حیطه ای به مرابت گسترده تر از مبادله الکترونیکی داده داردو آن یک تحول و انقلاب در عرصه ارتباطات است .تجارت الکترونیکی در ساده ترین تعریف عبارت از یافتن منابع، انجام ارزیابی، مذاکره کردن، سفارش، تحویل، پرداخت و ارائه خدمات پشتیبانی است که بصورت الکترونیکی انجام می شود .لذا تجارت الکترونیک روشی است براساس آن اطلاعات، محصولات و خدمات از طریق شبکه های ارتباطات کامپیوتری خرید و فروش می شوند.
-6 تجارت الکترونیک، انجام کلیه فعالیت های تجاری با استفاده از شبکه های ارتباطی کامپیوتری، بویژه اینترنت است .
تجارت الکترونیک به نوعی تجارت بودن کاغذ است .بوسیله تجارت الکترونیک، تبادل اطلاعات خرید و فروش و اطلاعات لازم برای حمل و نقل کالاها با زحمت کمتر و تبادلات بانک با شتاب بیشتر انجام خواهد شد. شرکت ها برای ارتباط با یکدیگر، محدودیت های فعلی را نخواهند داشت و ارتباط آنها با یکدیگرساده تر و سریع تر صورت می گیرد .ارتباط فروشندگان با مشتریان می تواند به صورت یک به یک با هر مشتری باشد البته با هزینه نه چندان زیاد.
سیر زمانی تحول تجارت الکترونیک در جهان
Michael Aldrichدر سال 1979 خرید آنلاین را ارائه و رواج داد.
Thomson Holidaysدر سال 1981 اولین خرید انلاین - Business to Business - B2Bرا در بریتانیا ایجاد کرد . Minitel در سال 1982 سیستم سراسر کشور را در فرانسه بوسیله France Telecom برای سفارش گیری آنلاین استفاده شده است.
Gateshead در سال 1984 اولین خرید انلاین - Business to Consumer - B2C را بنام SIS/Tesco و خانم Snowballاولین فروش خانگی انلاین را راه انداخت.
Nissan در سال 1985 فروش ماشین و سرمایه گذاری با بررسی اعتبار مشتری به صورت انلاین از نمایندگی های فروش راه اندازی کرد.
Swregدر سال 1987 شروع به فراهم آوردن و مولف های اشتراک افزار و نرم افزار به منظور فروش انلاین محصولاتشان از طریق مکانیسم حسابهای الکترونیکی بازرگانی کرد.
Tim Berners -Lee در سال 1990 اولین مرورگر web را نوشت، وب جهان گستر، استفاده از کامپیوترهای جدید. Jeff Bezos در سایت Amazon.com در سال 1995 اولین تجارت 24 ساعته رایگان را راه انداخت.
