بخشی از مقاله
چکیده
گردشگری عاملی مهم در پیشرفت اجتماعی و فرهنگی هر کشور میباشد که امکان تعامل تمدنها را فراهم میآورد. ایران با تکیه بر اصول و مبانی فرهنگ انقلاب اسلامی، صنعت توریسم را در برنامههای توسعهی اقتصادی و اجتماعی سازماندهی و گسترش داده است ولی با این حال پیشرفت مطلوب در این صنعت همچنان با چالشها و معضلاتی روبرو است که تنها با برنامهریزی دقیق و طولانیمدت میتوان در راستای رسیدن به این هدف گام برداشت.
به نظر میرسد تدوین چنین برنامهای تنها در سایهی شناسایی مشکلات و تنگناهای گردشگری امکانپذیر خواهد بود. مطالعهی حاضر گامی است در این راستا در سطح شهرستان کوهرنگ که یکی از قطبهای گردشگری استان چهارمحال و بختیاری میباشد.
هدف از این پژوهش شناخت مشکلات و تنگناهای گردشگری برای توسعه جهانگردی در سطح شهرستان کوهرنگ، شناسایی و معرفی تواناییها و ظرفیتهای بالقوه و بالفعل ایرانگردی - جهانگردی در منطقه به عنوان یک منطقه مستعد و مسافرپذیر و همچنین بررسی عوامل کلیدی و موثر بر این صنعت و معرفی آن به عنوان یک فعالیت مهم و سودآور برای توسعه اقتصادی - اجتماعی - فرهنگی شهرستان میباشد. لازم به ذکر است، در این پژوهش پس از جمعآوری، بازبینی و کدگذاری اطلاعات، جهت توصیف و استنباط داده ها و مشاهدات از نرمافزار آماری SPSS نسخه 11/5 استفاده شد.
همچنین در بخش استنباطهای آماری از روش و تکنیکهای مختلفی نظیر رگرسیون و آزمون شاپیرو- ویلک برای بررسی نرمال بودن دادهها و همچنین ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان داد که بین افزایش حمایت از فرهنگ سنتی، افزایش درآمد و بهبود کیفیت زندگی، بهبود کیفیت جادهها و توسعه توریسم رابطهی مثبت و معنیداری - p / 05 - وجود دارد
-1 مقدمه
قرن بیستم همراه با دگرگونیها و تحولات عمیق سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و علمی به عنوان انقلاب جهانی توریسم محسوب می-شود. انقلابی در صنعت، تولید بازرگانی و تبلیغات توریسم که این صنعت را در زمرهی بزرگترین و سودآورترین صنایع درآورده است. افزایش عمومی درآمد کشورهای صنعتی، پذیرفتن قوانین اجتماعی، پیشرفت صنایع حمل و نقل و کاهش هزینههای سفر از جمله عواملی است که باعث گسترش سیر و سیاحتهای بینالمللی میشود. سفر به نقاط گوناگون نه تنها میتواند عامل مهم پیشرفت اجتماعی و فرهنگی ی شود بلکه امکان تعامل تمدنها را نیز فراهم میآورد که در نهایت منجر به بهبود نهادهای آموزشی و ترغیب نوآوری و تبادل اطلاعات خواهد شد.
کشور ایران با تکیه بر اصول و مبانی فرهنگ انقلاب اسلامی، سازماندهی و گسترش صنعت توریسم را در برنامههای توسعه اقتصادی اجتماعی مورد توجه قرار داده است. از اینرو لازم است جهت از میان برداشتن موانع و مشکلات موجود در صنعت جهانگردی ، برنامهریزی دقیق به منظور حذف موانع و مشکلات بازدارنده در ابعاد گوناگون ایرانگردی و جهانگردی از دیدگاه-های مختلف صورت گیرد به گونهای که صنعت توریسم را به عنوان یک محور اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مورد توجه قرار داده و با مقایسه سهم و جایگاه ایران در این صنعت با کشورهای سیاح پذیر جهان، دشواریها و تنگناهای صنعت ایرانگردی و جهانگردی در ایران را پدیدار نمائیم.
به نظر میرسد، تنها از طریق رفع این دشواریها و معضلات است که صنعت جهانگردی ایران جایگاه خود را خواهد یافت و هدفها و ایدهآلها قابل دسترسی خواهد شد
بدین ترتیب میتوان نتیجه گرفت گردشگری حاوی اثرات مثبت و منفی متعددی است که میزان یا چگونگی این اثرات بستگی به شرایط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور توریستپذیر و گردشگران ورودی خواهد داشت.اصولاً تصویرها و پنداشتهای مردم مناطق و کشورهای مختلف نسبت به جهانگردان متفاوت است. در بعضی نواحی جهانگرد را متجاوز و استعمارگر می دانند، در برخی مناطق به آنان به چشم یک منبع درآمد میبینند، گاهی نیز جهانگردان را افرادی محقق و آگاه محسوب می کنند. در ایران نیز در مناطق مختلف نگرشها و رفتارها نسبت به جهانگران متفاوت است که گاهی گروه های مردم نظرات و رفتارهای متفاوتی نسبت به جهانگردان دارند
کینگ و همکارانش معتقدند، کسانی که از فعالیتهای گردشگران منافع شخصی بدست میآورند، حضور آنها را خیلی مثبت ارزیابی میکنند اما کسانی که منافع شخصی عایدشان نمیشود، نسبت به گردشگری نگرش منفی دارند. نوع نگاه دولت و سیاستگزاری ها نیز میتواند در این افکار موثر باشد. استفاده ابزاری از صنعت گردشگری تأثیر معکوس در رفاه اجتماعی و وضع اقتصادی مردم دارد و بر اساس آنچه گفته شد میتوان بحث را فراتر برد و نتیجه گرفت که راهبردهای اقتصادی و سیاسی دولت ممکن است آثار مثبت اقتصادی گردشگری در جامعه را بکاهد یا آن را کم رنگ کند که این خود باعث تشدید بدبینی ساکنان به توسعه این صنعت میشود و در بلند مدت پیامدهایی به مراتب وخیمتری در پی خواهد داشت
غفاری - 1377 - به بررسی مسئله توریسم در ایران پرداخته و معتقد است در بسیاری از کشورهای جهان مانند مکزیک، فیلیپین، مالزی، اتریش و . . . نقش عمدهای در تامین درآمد ملی کشور بازی میکند و این در حالی است که درآمد در ایران ناچیز و اندک است. با توجه به اهمیت شرایط اقلیمی در چگونگی روند انتخاب مقصد از سوی گردشگران مطالعات زیادی در ایران و دیگر نقاط جهان درباره ارتباط اقلیمی و گردشگری صورت گرفته است،
برای مثال ابوالحسنی - - 1382، در پایان نامه خود، قابلیت ها و محدودیت های اقلیمی صنعت گردشگری را برای شهرستان رامسر و تنکابن بررسی کرده است.ابراهیمی - سنایی، - 1374 شرایط اقلیمی شهرستان سردشت را برای گردشگری با استفاده از شاخص اقلیم توریست - TCI - ، مورد ارزیابی قرار داده و محلاتی - 1375 - ، نیز در پایان نامه خود تحت عنوان تأثیر اقلیم بر صنعت گردشگری شهرستان کرمانشاه، با استفاده از آمار ماهیانه هواشناسی در یک دوره آماری 31 ساله و همچنین آمار روزانه 11 ساله، با استفاده از روش های آماری و اقلیمی و بهره گیری از شاخص های تعیین آسایش و راحتی انسان به مطالعه اثر شرایط اقلیمی بر تعداد گردشگران در کرمانشاه پرداخته است.
رنجبر - 1388 - با استفاده از نمایه TCI در شرایط اقلیمی استان فارس را از نظر گردشگری مورد مطالعه قرار داد و با نتایج حاصل از این شاخص نقشه های اقلیمی گردشگری را ارائه نمود. در تحقیقی دیگر محمدی و همکاران - 1388 - ، چگونگی ارتباط اقلیم با روند گردشگری و اثرات تغییر اقلیم بر گردشگری جهانی را مورد بررسی قرار دادهاند. پاپلی یزدی - - 1385، طیب - - 1379 ، و لدیا - - 2007، ریچاردز - - 2001 نیز به نحوی موضوع ارتباط اقلیم و گردشگری را مورد بررسی قرار داده اند.
قنبری - 1384 - در تحقیقی تحت عنوان - - عوامل مؤثر بر استنباط گردشگران خارجی در مورد جایگاه ایران به عنوان یک مقصد گردشگری در شهر اصفهان - - چگونگی شکل گیری وجهه استنباط شده گردشگران خارجی را مورد مطالعه قرار داده است
